Έρευνα-σοκ: Snapchat και Instagram “καίνε” τον εγκέφαλό μας

Το 24% των εφήβων στις ΗΠΑ, λένε ότι είναι on line «σχεδόν συνεχώς». Το μεγάλο μέρος αυτού του χρόνου, όπως φαίνεται, δαπανάται σε αδιάκοπη συγκέντρωση και πλοήγηση τεράστιων συλλογών και χειμάρρων από εικόνες.

Σε μια έρευνα του 2014, η εφαρμογή για φωτογραφίες του Instagram αντικατέστησε το Twitter καθώς η πλατφόρμα των social media θεωρήθηκε «πιο σημαντική» από τους εφήβους των ΗΠΑ.

Τα αποτελέσματα αυτά παρέμειναν τα ίδια για το 2015, επιβεβαιώνοντας πόσο κρίσιμη έχει γίνει η ανταλλαγή και η κατανάλωση εικόνας στις καθημερινές online εμπειρίες των νέων. Δεν αποτελεί έκπληξη, ότι το Facebook και το Twitter έχουν γίνει από τότε πιο δυναμικά στην εικόνα. Και η Snapchat – η οποία επιτρέπει στους χρήστες να δημιουργούν και να μοιράζονται εφήμερες φωτογραφίες και μικρά βίντεο – είναι ένα από τα ταχύτερα αναπτυσσόμενα κοινωνικά δίκτυα.

Πράγματι, η σχέση μας με τις φωτογραφίες αλλάζει ραγδαία. Καθώς φωτογραφίζουμε, αποθηκεύουμε, και επικοινωνούμε με χιλιάδες εικόνες στα τηλέφωνα και τους υπολογιστές μας, μια σειρά από ερευνητές και θεωρητικούς έχουν ήδη αρχίσει να επισημαίνουν μερικές από τις ακούσιες συνέπειες αυτής της «υπερφόρτωσης εικόνας», οι οποίες κυμαίνονται από αυξημένο άγχος σε εξασθένηση της μνήμης.

Ενθουσιασμένοι – και  αφηρημένοι – από εικόνες

Στο μάθημα της Ρητορικής Φωτογραφίας που έχω διδάξει στο Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Ώστιν κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, η πληθώρα εικόνων ήταν ένα σταθερό θέμα συζήτησης μεταξύ των μαθητών μου.

Έχουν επανειλημμένα εκφράσει ότι αισθάνονται κατακλυσμένοι από φωτογραφίες, και εθισμένοι στο ποστάρισμα εικόνων. Νιώθουν ακόμα και νοσταλγία για τις ογκώδεις πλαστικές κάμερες της παιδικής τους ηλικίας, θυμούνται με μελαγχολία τις ημέρες της περιορισμένης προβολής και την περίοδο αναμονής πριν δουν τις εκτυπώσεις τους.

«Οι εικόνες παράγονται, εμπορευματοποιούνται, δημοσιοποιούνται και κυκλοφορούν σε πρωτοφανή κλίμακα», γράφει ο κοινωνιολόγος Martin Hand στο βιβλίο του «Ubiquitous Photography».

Η υπερφόρτωση της εικόνας εξαρτάται από την αίσθηση του οπτικά κορεσμένου – η αίσθηση ότι επειδή υπάρχει τόσο πολύ οπτικό υλικό για να δούμε, το να θυμηθούμε μία μεμονωμένη φωτογραφία, γίνεται σχεδόν αδύνατο.

Πολλοί συσσωρεύουν χιλιάδες εικόνες στα τηλέφωνά τους και τις ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές. Το δύσκολο έργο της οργάνωσης, της αλλαγής και της διαγραφής αυτών, μπορεί να προκαλέσει συναισθήματα φόβου. Πράγματι, σύμφωνα με μια έκθεση του 2015, ο μέσος χρήστης smartphone διαθέτει 630 φωτογραφίες αποθηκευμένες στη συσκευή του.

Ο Martin Hand σημειώνει επίσης τον «βαθμό του άγχους, της ανησυχίας, και της γοητείας» που οι δικοί του μαθητές έδειξαν σε απάντηση των τρομακτικών απαιτήσεων της γρήγορης εξάπλωσης της δημόσιας εικόνας και της διατήρησης.

«Εκτός από τις ανησυχίες σχετικά με την τυχαία διαγραφή ή την αμετάκλητη απώλεια», συνεχίζει ο Hand, «οι άνθρωποι συχνά εκφράζουν την ανησυχία τους για την αδυναμία να οργανώσουν, να ταξινομήσουν, ή ακόμη και να δουν όλες τις ψηφιακές εικόνες τους με τρόπους που έχουν νόημα για αυτούς».

Εν τω μεταξύ, ο Fred Ritchin, ο κοσμήτορας της Σχολής στο Διεθνές Κέντρο Φωτογραφίας, υποστηρίζει ότι η συνεχής ροή των οπτικών πληροφοριών συμβάλλει στο είδος της διχασμένης συγκέντρωσης που ένα πρώην στέλεχος της Microsoft, η Linda Stone, αποκαλεί «συνεχής μερική προσοχή».

Με άλλα λόγια, όταν είμαστε μονίμως συντονισμένοι και ανταποκρινόμαστε στις ψηφιακές τεχνολογίες, γινόμαστε λιγότερο πληροφορημένοι για τους γύρω μας. Καθώς η προσοχή μας ενδίδει στη γοητεία του να βρισκόμαστε κάπου αλλού, η συγκέντρωσή μας υποφέρει.

http://qz.com/615265/image-overload-is-frying-our-brains-and-making-us-forgetful/