Ασκήσεις επί χάρτου πραγματοποιούν οι τράπεζες ενόψει σεναρίων για ανακούφιση του χρέους με «συμμετοχή» των τραπεζών. Ένα από τα σενάρια περιλαμβάνει ανταλλαγή των ομολόγων που εξέδωσε ο EFSF και έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους μετά την ανακεφαλαιοποίηση του 2014, με ομόλογα σταθερού επιτοκίου.
Με τον τρόπο αυτό, θα μειωθεί το κόστος εξυπηρέτησης στο ελληνικό χρέος, και το δημόσιο θα «κλειδώσει» χαμηλά επιτόκια. Για τις τράπεζες θα υπάρξει σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα ζημία, δυνητική πάντως αφού θα αφορά την απώλεια δυνητικών μελλοντικών κερδών από τις τράπεζες.
Σήμερα, η εύλογη αξία των ομολόγων έκδοσης EFSF είναι μεγαλύτερη από την αξία κτήσης και ως αποτέλεσμα, οι τράπεζες μπορούν στην πώληση των τίτλων του προγράμματος επαναγοράς, εγγράφοντας κεφαλαιακό κέρδος. Η υπεραξία του συνολικού χαρτοφυλακίου δεν μπορεί, όμως, να αποκρυσταλλωθεί από τις τράπεζες, καθώς δεν έχει δοθεί η δυνατότητα από την ΕΚΤ να τα αναταξινομήσουν από το χαρτοφυλάκιο διακράτησης ως τη λήξη, στο εμπορικό τους χαρτοφυλάκιο.
Εάν προχωρήσει η ανταλλαγή τότε είναι πιθανή η απώλεια δυνητικών μελλοντικών κερδών από τις τράπεζες, την οποία ορισμένες εκτιμήσεις υπολογίζουν σε περίπου 1 με 1,2 δισ. ευρώ. Στον αντίποδα, όμως, μια ελάφρυνση του χρέους θα θέσει σε κίνηση μια αλυσίδα εξελίξεων με μεγάλα οφέλη για την οικονομία και τις τράπεζες, όπως η ένταξη στο QE, η επάνοδος της χώρας στις αγορές, η προσέλκυση επενδύσεων, οφέλη μεγαλύτερα από την απώλεια κερδών.
Όπως επισημαίνουν τραπεζικά στελέχη, παρά το πλήγμα που είναι διαφορετικό σε κάθε τράπεζα, ο κλάδος δύσκολα θα έλεγε όχι σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Με βάση την απόφαση της ΕΚΤ του περασμένου Απριλίου, οι τράπεζες μπορούν να πουλήσουν σταδιακά ως και το 50% των ομολόγων έκδοσης EFSF και μέχρι σήμερα εκτιμάται ότι έχουν πουλήσει τίτλους ονομαστικής αξίας περίπου 6 με 7 δισ. ευρώ, εγγράφοντας κεφαλαιακά κέρδη.
Υπολογίζεται ότι σήμερα κατέχουν 31-32 δισ.ευρώ. Η Τράπεζα Πειραιώς κατείχε στο τέλος εννεαμήνου ομόλογα ονομαστικής αξίας 11,8 δισ. ευρώ, η Eurobank 7,6 δισ.ευρώ, η Εθνική Τράπεζα ύψους 8 δισ.ευρώ και η Alpha Bank λιγότερα από 3,7 δισ. ευρώ.