Τράπεζες για «Ηρακλή»: Ναι μεν… αλλά

Τις λεπτομέρειες του σχεδίου Ηρακλής αναμένουν οι τράπεζες, προκειμένου να αξιολογήσουν πόσα και ποια κόκκινα δάνεια μπορούν να μεταφέρουν στο όχημα ειδικού σκοπού (SPV – Special Vehicle Purpose) που θα δημιουργηθεί με στόχο την εξυγίανση των ισολογισμών των τεσσάρων συστημικών τραπεζών.

Η συμμετοχή και των τεσσάρων συστημικών τραπεζών στο Σχήμα έχει πάντως προεξοφληθεί, καθώς η ταχεία εκκαθάριση των ισολογισμών του τραπεζικού συστήματος αποτελεί απαίτηση του SSM, κρίσιμες λεπτομέρειες από τις οποίες θα εξαρτηθεί πόσο κόκκινα δάνεια χωρούν στο Σχήμα, θα αποσαφηνιστούν τις προσεχείς ημέρες, όσο το νομοσχέδιο θα γράφεται από τους νομικούς του υπουργείου Οικονομικών.

Ένας από τους βασικούς όρους είναι η ένταξη στο τμήμα των ομολογιών υψηλής διαβάθμισης (senior note) που θα εκδώσει το SPV μη εξυπηρετούμενων δανείων με υψηλές πιθανότητες ανάκτησης.

Όπως διευκρίνισε χθες ο υφυπουργός Οικονομικών κ. Γιώργος Ζαββός που χειρίστηκε το θέμα από την πλευρά της κυβέρνησης, το καλύτερο τμήμα αυτών των ομολογιών (senior note) θα να πρέπει είναι συγκεκριμένης επενδυτικής βαθμίδας και συγκεκριμένα BB-.

Να σημειωθεί ότι η μόνη τράπεζα, που έχει λάβει πιστοληπτική αξιολόγηση BB- στο πλαίσιο της τιτλοποίησης του χαρτοφυλακίου Pillar ύψους 2 δισ. ευρώ είναι η Eurobank. Οι υπόλοιπες τράπεζες δεν έχουν πραγματοποιήσει ακόμη κάποια τιτλοποίηση και ως εκ τούτου δεν έχουν λάβει ακόμη πιστοληπτική αξιολόγηση.

Η εγγύηση του ελληνικού δημοσίου θα φτάσει τα 9 δισ. ευρώ, όσο δηλαδή θα είναι και το senior τμήμα των ομολογιών που θα εκδοθούν και όπως υπογραμμίζει σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Οικονομικών, η παροχή της εγγύησης δεν θα επιβαρύνει τον προϋπολογισμό. Για αυτό το τμήμα των ομολογιών που το Δημόσιο θα δώσει την εγγύησή του, προσδοκά να ελαχιστοποιήσει τις πιθανότητες κατάπτωσης της εγγύησης, ορίζοντας ότι θα πρέπει να αφορά το «ποιοτικότερο» τμήμα των κόκκινων δανείων.

Προϋπόθεση για να μην ενεργοποιηθεί η εγγύηση, είναι να επιτευχθούν τα επίπεδα ανάκτησης αυτών των δανείων, τη διαχείριση των οποίων με βάση και την κοινοτική πρακτική θα αναλάβουν εξειδικευμένες εταιρείες διαχείρισης (servicers).

Βασικός όρος που θα καθορίσει άλλωστε το πόσα και τι είδους κόκκινα δάνεια θα μεταφερθούν στο Σχήμα είναι η προϋπόθεση που τέθηκε από την ίδια τη Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ε.Ε. ότι δηλαδή, η κρατική εγγύηση για το τμήμα υψηλής εξασφάλισης θα τίθεται σε ισχύ μόνον εάν το ήμισυ και πλέον των μη εγγυημένων επισφαλών τμημάτων έχει πωληθεί επιτυχώς σε ιδιώτες συμμετέχοντες στην αγορά. Με τον τρόπο αυτό θα διασφαλίζεται ότι η κατανομή των κινδύνων των διαφόρων τμημάτων θα δοκιμάζεται και θα επιβεβαιώνεται από την αγορά, προτού το δημόσιο αναλάβει οποιονδήποτε κίνδυνο.

Κρίσιμο μέγεθος από την πλευρά των τραπεζών θα αποτελέσει η ελάφρυνση του σταθμισμένου κινδύνου του ενεργητικού (Risk Weight Assets) που θα αναγνωρίσει ο SSM. Όσο μεγαλύτερο είναι αυτό το τμήμα τόσο περισσότερα κεφάλαια θα απελευθερώσει.

Το στοιχείο αυτό θα πρέπει να αξιολογηθεί σε συνδυασμό με το κόστος που θα πρέπει να πληρώσουν οι τράπεζες, δηλαδή πόσο είναι το κόστος σε σχέση με το όφελος. Όπως διευκρίνισε πάντως χθες ο κ. Ζαββός το κόστος αυτό με βάση τις σημερινές συνθήκες προσδιορίζεται στις 180 μονάδες βάσης περίπου. Ως βάση υπολογισμού είναι το κόστος των ασφαλίστρων κινδύνου, δηλαδή του CDs, το οποίο μεταβάλλεται ανάλογα με τον κίνδυνο της χώρας και τις συνθήκες των αγορών. Ο υφυπουργός Οικονομικών εξήγησε πάντως ότι το κόστος αυτό δεν θα επιβαρύνει τις τράπεζες εφάπαξ και θα πληρώνεται ετησιοποιημένα.

Όπως εξήγησε ο κ. Ζαββός οι λεπτομέρειες αυτές θα αποτυπωθούν στο νομοσχέδιο που επεξεργάζεται ήδη του υπουργείο και το οποίο αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή περί τα τέλη Οκτωβρίου. Στόχος, όπως είπε, είναι η ψήφιση να έχει γίνει έως και το Νοέμβριο και το Σχήμα να τεθεί σε λειτουργία πριν τα τέλη του χρόνου. Ενόψει μάλιστα των επικείμενων stress test, ο κ. Ζαββός κάλεσε τις τράπεζες να αξιοποιήσουν το μηχανισμό εντάσσοντας ακόμα και τις τιτλοποιήσεις που έχουν ήδη δρομολογήσει. Ο μηχανισμός θα είναι εν λειτουργία για 18 μήνες με δυνατότητα 6μηνης παράτασης. Τη συμμετοχή και των τεσσάρων συστημικών τραπεζών έχει αξιώσει άλλωστε και η αρμόδια εποπτική αρχή ο SSM, ο οποίος αν και δεν έχει αρμοδιότητα έγκρισης, είναι αυτός που αξιολογεί ουσιαστικά την αποτελεσματικότητα του μηχανισμού στην εξυγίανση του ισολογισμού των τραπεζών και την τυχόν επίπτωση που θα έχει στα κεφάλαιά τους.

Το σχέδιο προβλέπει τη μεταφορά σε ένα όχημα ειδικού σκοπού (Special Vehicle Purpose) κόκκινων δανείων έως και 30 δισ. ευρώ. Το Δημόσιο θα εγγυηθεί τις ομολογίες που θα εκδοθούν για το καλύτερο τμήμα αυτών των δανείων (senior tranche). Πρόκειται για τα δάνεια, που αν και «κόκκινα» έχουν περισσότερες πιθανότητες ανάκτησης.

Η εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου θα φτάσει τα 9 δισ. ευρώ, όσο δηλαδή θα είναι και το senior τμήμα των ομολογιών που θα εκδοθούν και όπως διευκρινίζει σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Οικονομικών δεν επιβαρύνει τον προϋπολογισμό.

Προϋπόθεση φυσικά για να μην ενεργοποιηθεί η εγγύηση, είναι να επιτευχθούν τα επίπεδα ανάκτησης αυτών των δανείων, τη διαχείριση των οποίων με βάση και την κοινοτική πρακτική θα αναλάβουν εξειδικευμένες εταιρείες διαχείρισης (servicers).

Στην ανακοίνωσή της η Ε.Ε. σημειώνει ότι η κρατική εγγύηση για το τμήμα υψηλής εξασφάλισης θα τίθεται σε ισχύ μόνον εάν το ήμισυ και πλέον των μη εγγυημένων επισφαλών τμημάτων έχει πωληθεί επιτυχώς σε ιδιώτες συμμετέχοντες στην αγορά. Με τον τρόπο αυτό θα διασφαλίζεται ότι η κατανομή των κινδύνων των διαφόρων τμημάτων θα δοκιμάζεται και θα επιβεβαιώνεται από την αγορά, προτού το δημόσιο αναλάβει οποιονδήποτε κίνδυνο.

Όπως διευκρίνισε επίσης ο υφυπουργός Οικονομικών η λύση που εγκρίθηκε δεν επηρεάζει τα κεφάλαια των τραπεζών. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει τα δάνεια που θα μεταφερθούν και θα αποτελέσουν το καλύτερο τμήμα αυτών των ομολογιών (senior note) να είναι συγκεκριμένης επενδυτικής βαθμίδας και συγκεκριμένα BB-. Με βάση την απόφαση της Επιτροπής, τα δάνεια αυτά θα αξιολογηθούν από δύο ανεξάρτητους οίκους αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας.

Κρίσιμο θέμα είναι επίσης το κόστος που θα συνεπάγεται για τις τράπεζες η παροχή της κρατικής εγγύησης. Όπως δήλωσε ο κ. Ζαββός το κόστος αυτό με βάση τις σημερινές συνθήκες προσδιορίζεται στις 180 μονάδες βάσης περίπου. Πρόκειται για το κόστος των ασφαλίστρων κινδύνου, δηλαδή του CDS, το οποίο μεταβάλλεται ανάλογα με τον κίνδυνο της χώρας και τις συνθήκες των αγορών. Ο υφυπουργός Οικονομικών διευκρίνισε πάντως ότι το κόστος αυτό δεν θα επιβαρύνει τις τράπεζες εφάπαξ και θα πληρώνεται ετησιοποιημένα.