Ως εργαλείο καθυστερήσεων και καταχρήσεων μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο νέος πτωχευτικός κώδικας, ο οποίος θα λειτουργήσει ως εμπόδιο στην διαδικασία τιτλοποιήσεων που σχεδιάζουν οι τράπεζες.

Τον κίνδυνο αυτό επεσήμαναν οι τράπεζες στη συνάντηση που είχαν με τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα, προειδοποιώντας ότι ο νέος νόμος μπορεί να αποτελέσει κίνητρο για οριζόντιες πτωχεύσεις από σημαντική μερίδα οφειλετών, ακόμη και αν η ανάγκη αυτή δεν θεμελιώνεται.

Οι τράπεζες επικεντρώνουν την κριτική τους τόσο στη διαδικασία της πτώχευσης η οποία όπως σημειώνουν δεν θα πρέπει να γίνει εργαλείο μεθοδεύσεων και δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται για την αναστολή της διαδικασίας εκτελέσεως. Επίσης διατυπώνουν σοβαρές ενστάσεις στις διατάξεις για την προστασία της πρώτης κατοικίας, θεωρώντας ότι θα λειτουργήσει ως εργαλείο καθυστερήσεων και καταχρήσεων σε βάρος των Τραπεζών αλλά και του Δημοσίου.

Όπως έχει γράψει το mononews.gr ο νέος πτωχευτικός νόμος θα δίνει τη δυνατότητα σε όσους δανειολήπτες θέλουν να κηρύξουν πτώχευση ή επαπειλούνται με πλειστηριασμό, να πουλήσουν έναντι τιμήματος την πρώτη τους κατοικία σε δημόσιο φορέα και να συνεχίσουν να κατοικούν σε αυτή ως ενοικιαστές με συμφωνία επαναγοράς σε βάθος χρόνου.

Οι τράπεζες υποστηρίζουν ότι ο Φορέας Απόκτησης Ακινήτων θα πρέπει να πιστοποιεί ότι ο δικαιούχος έχει ανάγκη προστασίας της πρώτης κατοικίας του πριν ο οφειλέτης προσφύγει σε πτωχευτική διαδικασία, και την κήρυξη της πτώχευσης και εφόσον έχει ξεκινήσει η διαδικασία της εκτελέσεως να αγοράζει το ακίνητο μέχρι τον πλειστηριασμό.

Τα πλεονεκτήματα αυτής της λύσης είναι προφανή, σημειώνουν καθώς, πρώτον δεν θα επιβαρύνεται δημοσιονομικά το Δημόσιο με την αγορά ακινήτων, ακόμη και για όσους δεν το δικαιούνται.

Δεύτερον δεν θα καθυστερεί και μάλιστα για άγνωστο χρονικό διάστημα η διαδικασία της εκτέλεσης. Με άλλες λέξεις σεβόμαστε την προστασία της πρώτης κατοικίας, αλλά αυτή δεν θα πρέπει να είναι οριζόντια για όλες τις περιπτώσεις κύριας κατοικίας, και κυρίως θα πρέπει να εξετάζεται η προστασία, χωρίς να σταματά η διαδικασία της εκτέλεσης. Το νομοσχέδιο προβλέπει τη χορήγηση βεβαίωσης από το φορέα πριν την πτώχευση, αλλά παράλληλα και αναστέλλει τη διαδικασία της εκτέλεσης και δεν καθορίζει μέχρι πότε ο φορέας προβαίνει στην απόκτηση του ακινήτου. Είναι σαφές ότι με τον τρόπο αυτό, εξηγούν οι τράπεζες, το πτωχευτικό δίκαιο θα γίνει εργαλείο καθυστερήσεων και καταχρήσεων σε βάρος όχι μόνο των Τραπεζών, αλλά και του ίδιου του Δημοσίου. Στην πραγματικότητα τουλάχιστον το 80% των οφειλετών θα έχει κίνητρο να πτωχεύει.

Η έκδοση της «Βεβαίωσης» πριν τη χορήγηση της αναστολής δεν επιλύει αυτό το πρόβλημα. Πράγματι, η Βεβαίωση πιστοποιεί μόνο ότι το ακίνητο είναι κύρια κατοικία του οφειλέτη. Αντίθετα, δεν πιστοποιεί ότι ο οφειλέτης θεμελιώνει πράγματι δικαίωμα για την εξαγορά της πρώτης κατοικίας του από τον κρατικό Φορέα. Επομένως, δεν αποκλείεται ο οφειλέτης να πετύχει αναστολή του πλειστηριασμού, αλλά να αποδειχθεί εκ των υστέρων ότι δεν δικαιούται την προστασία και το αίτημα εξαγοράς να απορριφθεί. Αλλά εν τω μεταξύ και για τουλάχιστον 3 χρόνια δεν θα προχωρά η διαδικασία της ανάκτησης. Γίνεται αμέσως αντιληπτό ότι έτσι το πρόγραμμα ΗΡΑΚΛΗΣ δεν θα λειτουργήσει και η κατάπτωση των εγγυήσεων του Δημοσίου είναι πολύ πιθανή.

Δεν προβλέπεται στο Σχέδιο Νόμου ότι ο Φορέας υποχρεούται να ολοκληρώσει την εξαγορά πριν τον πλειστηριασμό ή, έστω, εντός συγκεκριμένης προθεσμίας. Δηλαδή, αν ο οφειλέτης ασκήσει το δικαίωμα εξαγοράς, ο πλειστηριασμός αναστέλλεται σε κάθε περίπτωση και για άγνωστο χρονικό διάστημα.

Έντονες επιφυλάξεις διατυπώνουν οι τράπεζες σε σχέση με την αντικειμενική αξία της πρώτης κατοικίας που προστατεύεται.

Υπενθυμίζεται ότι τα κριτήρια που θα πρέπει να πληροί ο οφειλέτης για να διασώσει την πρώτη του κατοικία μέσω του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης, είναι τα εξής:

• το μηνιαίο διαθέσιμο οικογενειακό του εισόδημα να μην υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης προσαυξημένες κατά 70%,

• η αντικειμενική αξία της πρώτης κατοικίας να είναι έως 200.000 ευρώ εάν πρόκειται για άγαμο οφειλέτη, η οποία θα προσαυξάνεται κατά 40.000 ευρώ όταν ο οφειλέτης είναι έγγαμος και κατά 20.000 ευρώ για κάθε παιδί μέχρι τρία

• η αντικειμενική αξία της λοιπής ακίνητης περιουσίας του και των μελών της οικογένειάς του, (της συζύγου και εξαρτημένων μελών) να είναι έως 100.000 ευρώ, και η συνολική αξία της κινητής περιουσίας του και των μελών της οικογένειάς του να μην υπερβαίνει τις 60.000 ευρώ.

Όπως παρατηρούν οι τράπεζες το ποσό των 300.000 ευρώ, για 5μελή οικογένεια σε συνδυασμό με τα λοιπά εισοδηματικά κριτήρια (δηλαδή περιουσία συνολική μαζί με την κύρια κατοικία ύψους 460.000 ευρώ) είναι υπερβολικά γενναιόδωρο για τις σημερινές συνθήκες, εάν λάβουμε υπόψη ότι στη καρδιά της οικονομικής κρίσης του παρελθόντος, η μέγιστη προστατευόμενη αξία της πρώτης κατοικίας ήταν το ποσό των 280.000 ευρώ.

Οι τράπεζες θεωρούν ότι το ποσό των 300.000 ευρώ, για 5μελή οικογένεια σε συνδυασμό με τα λοιπά εισοδηματικά κριτήρια (δηλαδή περιουσία συνολική μαζί με την κύρια κατοικία ύψους 460.000 ευρώ) είναι υπερβολικά γενναιόδωρο για τις σημερινές συνθήκες, εάν λάβουμε υπόψη ότι στη καρδιά της οικονομικής κρίσης του παρελθόντος, η μέγιστη προστατευόμενη αξία της πρώτης κατοικίας ήταν το ποσό των 280.000 ευρώ. Με την περίμετρο αυτή θα προστατεύεται και θα μπορεί να πτωχεύσει το 100% των δανειοληπτών, εάν ληφθεί υπόψη ότι το 90% των δανείων καλύπτει αξία κατοικίας μικρότερη των 200.000 ευρώ.