Τον δρόμο για άντληση πρόσθετης ρευστότητας και για τις ελληνικές τράπεζες ανοίγει ο Ντράγκι

Ρευστότητα 8,4 δισ. ευρώ έχουν αντλήσει μέχρι σήμερα οι τέσσερις συστημικές τράπεζες μέσω των εργαλείων διευκόλυνσης που παρέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, γνωστά ως «Στοχευμένες Πράξεις Πιο Μακροπρόθεσμης Αναχρηματοδότησης» (ΣΠΠΜΑ).

Πρόκειται για μακροπρόθεσμα δάνεια προς τις τράπεζες με χαμηλό επιτόκιο, τα οποία δίδονται ως κίνητρο για να αυξήσουν τη χορήγηση δανείων προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.

Το επιτόκιο που βαρύνει αυτά τα δάνεια είναι σήμερα αρνητικό και συγκεκριμένα διαμορφώνεται στο -0,4%, γεγονός που σημαίνει ότι η Κεντρική Τράπεζα «πληρώνει» ουσιαστικά τις τράπεζες προκειμένου να χρηματοδοτήσουν την οικονομία.

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία των τραπεζών, η Alpha έχει αντλήσει από το Ευρωσύστημα δάνεια 3,1 δισ. ευρώ, η Εθνική τράπεζα 2,3 δισ. ευρώ, η Eurobank 1,3 δισ. ευρώ και η τράπεζα Πειραιώς 1,7 δισ. ευρώ.

Για την άντληση φθηνής ρευστότητας οι τράπεζες δίνουν ως ενέχυρο κυρίως ομόλογα και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τραπεζικών στελεχών η ενεργοποίηση του προγράμματος από την ΕΚΤ, θα αξιοποιηθεί από τις ελληνικές τράπεζες είτε για την επέκταση του υπάρχοντος δανεισμού – ανάλογα με τους όρους – είτε για την άντληση νέας ρευστότητας.

Σε αντίθεση με τις συνήθεις πράξεις νομισματικής πολιτικής, το ύψος της χρηματοδότησης που μπορούν να λάβουν οι τράπεζες μέσω των ΣΠΠΜΑ και το κόστος δανεισμού εξαρτώνται από το ύψος των δανείων που χορηγούν προς την πραγματική οικονομία.

Η πρώτη σειρά ΣΠΠΜΑ ξεκίνησε το 2014 και η δεύτερη (ΣΠΠΜΑ-ΙΙ), τέθηκε σε εφαρμογή τον Μάρτιο του 2016.

Με βάση τους όρους που ίσχυσαν στο δεύτερο πρόγραμμα, οι τράπεζες μπορούσαν να δανειστούν ένα ποσό έως το 30% των ανεξόφλητων δανείων τους προς τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές. Αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες που χορηγούν περισσότερα δάνεια προς την πραγματική οικονομία θα έχουν τη δυνατότητα να αντλήσουν περισσότερα κεφάλαια και με χαμηλότερο επιτόκιο από αυτό που προσφέρει συνήθως η ΕΚΤ. Τα δάνεια που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο του δεύτερου προγράμματος είχαν διάρκεια, τεσσάρων ετών.

Όσον αφορά τις λεπτομέρειες διενέργειας της νέας σειράς τριμηνιαίων στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (ΣΠΠΜΑ III), το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ αποφάσισε ότι το επιτόκιο κάθε πράξης θα οριστεί σε επίπεδο κατά 10 μονάδες βάσης υψηλότερο από το μέσο επιτόκιο που θα εφαρμόζεται στις πράξεις κύριας αναχρηματοδότησης του Ευρωσυστήματος καθ’ όλη τη διάρκεια της αντίστοιχης ΣΠΠΜΑ.

Για τράπεζες με αποδεκτές καθαρές χορηγήσεις οι οποίες υπερβαίνουν ένα επίπεδο αναφοράς, το επιτόκιο που θα εφαρμόζεται στις ΣΠΠΜΑ III θα είναι χαμηλότερο, μπορεί μάλιστα να είναι εξίσου χαμηλό με το μέσο επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων όπως θα διαμορφωθεί καθ’ όλη τη διάρκεια της πράξης, προσαυξημένο κατά 10 μονάδες βάσης.