Αποφασισμένη εμφανίζεται η κυβέρνηση να επιμείνει στις τράπεζες να εφαρμόσουν ό,τι απαιτείται προκειμένου το ιδιωτικό χρέος να γίνει βιώσιμο κατά τρόπο τέτοιο που να μην εξυπηρετεί μόνον τα πιστωτικά ιδρύματα αλλά τους πελάτες τους.

Εάν και εφόσον το χρέος δεν είναι βιώσιμο, τότε οι τράπεζες έχουν τη δυνατότητα ή να το καταστήσουν τέτοιο με ρυθμίσεις και με κούρεμα, όπως προβλέπεται ήδη στο έγγραφο κατευθύνσεων προς τις τράπεζες για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, όπως αυτό έχει αποτυπωθεί από την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (EBA).

Με βάση, λοιπόν, τα παραπάνω απέβη άκαρπη η χθεσινή έντονη διαφωνία των τραπεζών με το οικονομικό επιτελείο στην καθιερωμένη συνάντηση της Τρίτης. Οι τράπεζες διαμαρτυρήθηκαν καθώς αιφνιδιάστηκαν από τη θεσμοθέτηση της δυνατότητας κουρέματος των δανείων στο πρόγραμμα «Γέφυρα ΙΙ».

Οι ανακοινώσεις του Υπουργείου Οικονομικών δεν ήταν όμως κεραυνός εν αιθρία. Το οικονομικό επιτελείο διέθετε αλληλογραφία ενημέρωσης των πιστωτικών ιδρυμάτων για τα αιτήματά του προς τους Θεσμούς τα οποία ακουμπούσαν σε όσα έχει ήδη προβλέψει από το 2017, με αναθεώρηση το 2018, η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών.

Ετσι λοιπόν χθες, το έγγραφο που έλαβε το Υπουργείο Οικονομικών από την DG Comp επικαλείτο με τον πιο σαφή τρόπο τη συναίνεση του SSM και της ΕΚΤ.

Το «κούρεμα» είναι ευθύνη των τραπεζών

Και ναι, είναι οι τράπεζες αυτές που θα αποφασίζουν να κουρέψουν μια οφειλή ή να μην το πράξουν. Ωστόσο τα πιστωτικά ιδρύματα έρχονται πλέον προ των δεδομένων που θα πρέπει να δώσουν σαφή αιτιολογία γιατί δεν το κάνουν και μάλιστα στους ελεγκτές τους.

Από την άλλη πλευρά οι τράπεζες υποστήριξαν το μόνιμο και εύλογο επιχείρημά τους, πως δηλαδή οι περισσότεροι θα προσέλθουν και θα αναζητήσουν κούρεμα οφειλής ή γενναία ρύθμιση δημιουργώντας ηθικό κίνδυνο προς τους συνεπείς δανειολήπτες.

Ωστόσο, όπως προβλέπει η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών, τα πιστωτικά ιδρύματα είναι εκείνα που πρέπει να αποφασίσουν τις σωστές ρυθμίσεις και να επαναφέρουν ένα δάνειο στη βιωσιμότητα.

Άλλωστε η μετά Covid εποχή ζητά, περισσότερο από τις προηγούμενες περιόδους, να γίνει διαχωρισμός των εταιρειών που αντιμετωπίζουν πρόβλημα ρευστότητας λόγω Covid και εκείνων που αντιμετωπίζουν άλλα θέματα προγενέστερα της πανδημίας.

Βιώσιμες και μη βιώσιμες ρυθμίσεις – Λογοδοσία των τραπεζών

Οι τράπεζες και οι εποπτικές αρχές είναι σαφώς υποχρεωμένες να κάνουν διάκριση μεταξύ των λύσεων «βιώσιμης ρύθμισης», δηλαδή λύσεων που πραγματικά συμβάλλουν στο να μειωθεί το υπόλοιπο των πιστωτικών διευκολύνσεων του δανειολήπτη και λύσεων «μη βιώσιμης» ρύθμισης. Αυτό προβλέπει μεταξύ άλλων το έγγραφο κατευθύνσεων προς τις τράπεζες για  τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.

Πιο συγκεκριμένα:

Η διευθέτηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών αντιμετωπίζεται πλήρως και αναμένεται ότι το υπόλοιπο του χρέους του δανειολήπτη θα μειωθεί σημαντικά σε μεσομακροπρόθεσμο διάστημα.

Σε περιπτώσεις κατά τις οποίες χορηγήθηκαν στο παρελθόν μέτρα ρύθμισης για κάποιο άνοιγμα, συμπεριλαμβανομένων προηγούμενων μακροπρόθεσμων μέτρων ρύθμισης, η τράπεζα θα πρέπει να διασφαλίζει την εφαρμογή πρόσθετων εσωτερικών ελέγχων ούτως ώστε αυτά τα επακόλουθα μέτρα να πληρούν τα κριτήρια βιωσιμότητας.

Γενικά, μια λύση ρύθμισης στην οποία περιλαμβάνονται βραχυπρόθεσμα μέτρα θα πρέπει να θεωρείται βιώσιμη μόνο όταν:

• Το ίδρυμα μπορεί να καταδείξει (με εύλογα τεκμηριωμένα οικονομικά στοιχεία) ότι ο δανειολήπτης έχει την οικονομική δυνατότητα να αντεπεξέλθει στη λύση ρύθμισης.

• Τα βραχυπρόθεσμα μέτρα εφαρμόζονται πράγματι προσωρινά και το ίδρυμα βεβαιώνεται και είναι σε θέση να πιστοποιήσει, βάσει εύλογων οικονομικών στοιχείων, ότι ο δανειολήπτης καταδεικνύει την ικανότητα αποπληρωμής του αρχικού ή του συμφωνηθέντος τροποποιημένου ποσού (επί ολόκληρου του κεφαλαίου και των τόκων) από την ημερομηνία λήξης της βραχυπρόθεσμης προσωρινής ρύθμισης και μετά.

• Η λύση αυτή δεν έχει ως αποτέλεσμα τη χορήγηση πολλαπλών διαδοχικών μέτρων ρύθμισης για το ίδιο άνοιγμα.

Η «βίβλος» των ρυθμίσεων: 14 ρυθμίσεις προβλέπει η ΕΒΑ

Ποιες είναι όμως οι 14 ρυθμίσεις που προβλέπονται στη βίβλο της EBA για τα ΜΕΔ και που δεν ακολουθούνται όλες από τις τράπεζες, οι οποίες συχνά διαμορφώνουν «φασόν» προϊόντα που δύσκολα δίδουν λύσεις ιδιαίτερα σε επιχειρηματικά δάνεια;

1. Καταβολή μόνο τόκων: Κατά τη διάρκεια καθορισμένης βραχυπρόθεσμης περιόδου, καταβάλλονται μόνο τόκοι επί των πιστωτικών διευκολύνσεων και δεν αποπληρώνεται το κεφάλαιο. Το κεφάλαιο επομένως παραμένει αμετάβλητο και οι όροι της διάρθρωσης αποπληρωμών επανεξετάζονται στο τέλος αυτής της περιόδου. Μόλις λήξει η καθορισμένη χρονική περίοδος αυτού του μέτρου, τα ιδρύματα θα πρέπει να επαναξιολογήσουν την ικανότητα εξυπηρέτησης χρέους του δανειολήπτη προκειμένου να θεσπίσουν ένα αναθεωρημένο πρόγραμμα αποπληρωμών.

2. Μειωμένες δόσεις: Μείωση του ποσού των δόσεων αποπληρωμής για καθορισμένη βραχυπρόθεσμη περίοδο προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι επηρεασμένες ταμειακές ροές του δανειολήπτη και μετά να συνεχιστούν οι αποπληρωμές σύμφωνα με την προβλεπόμενη ικανότητα αποπληρωμής.

3. Περίοδος χάριτος/αναστολή πληρωμών: Συμφωνία που επιτρέπει στον δανειολήπτη να καθυστερεί με προκαθορισμένο τρόπο τις υποχρεώσεις αποπληρωμής, συνήθως σε ό,τι αφορά το κεφάλαιο και τους τόκους.

4. Κεφαλαιοποίηση ληξιπρόθεσμων οφειλών/τόκων: Μέτρο ρύθμισης ληξιπρόθεσμων οφειλών ή/και ληξιπρόθεσμων δεδουλευμένων τόκων σύμφωνα με το οποίο τα απλήρωτα ποσά προστίθενται στο υπόλοιπο του ανεξόφλητου κεφαλαίου προς αποπληρωμή σύμφωνα με ένα βιώσιμο αναπροσαρμοσμένο πρόγραμμα αποπληρωμών.

Μακροπρόθεσμα μέτρα

5. Μείωση επιτοκίου: Οριστική (ή προσωρινή) μείωση του (σταθερού ή μεταβλητού) επιτοκίου σε δίκαιο και βιώσιμο ποσοστό.

6. Παράταση της ληκτότητας/της διάρκειας: Παράταση της ληκτότητας ενός δανείου (δηλαδή της συμβατικής ημερομηνίας καταβολής της τελευταίας δόσης του δανείου), η οποία επιτρέπει τη μείωση του ποσού των δόσεων επιμηκύνοντας τις αποπληρωμές.

7. Πρόσθετη ασφάλεια: Όταν ο δανειολήπτης λαμβάνει πρόσθετο βάρος επί μη βεβαρημένων στοιχείων ενεργητικού ως πρόσθετη ασφάλεια προκειμένου να αντισταθμίσει το άνοιγμα σε μεγαλύτερο κίνδυνο και ως μέρος της διαδικασίας αναδιάρθρωσης.

8. Πώληση βάσει συμφωνίας/υποστηρικτική πώληση: Όταν η τράπεζα και ο δανειολήπτης συμφωνούν εθελουσίως να διαθέσουν το εξασφαλισμένο στοιχείο ενεργητικού με σκοπό τη μερική ή ολική αποπληρωμή του χρέους. Μετά την υποστηρικτική πώληση το ίδρυμα θα πρέπει να αναδιαρθρώσει τυχόν εναπομένον χρέος με ένα κατάλληλο πρόγραμμα αποπληρωμών σύμφωνα με την επαναξιολογηθείσα ικανότητα αποπληρωμής του δανειολήπτη.

9. Επαναπρογραμματισμός πληρωμών: Το υφιστάμενο συμβατικό πρόγραμμα αποπληρωμών προσαρμόζεται σε ένα νέο βιώσιμο πρόγραμμα σύμφωνα με μια ρεαλιστική, τρέχουσα και προβλεπόμενη αξιολόγηση των ταμειακών ροών του δανειολήπτη.

10. Μετατροπή νομίσματος: Όταν το νόμισμα του χρέους ευθυγραμμίζεται με το νόμισμα των ταμειακών ροών. Οι τράπεζες θα πρέπει να εξηγούν πλήρως στους δανειολήπτες τους συναλλαγματικούς κινδύνους και θα πρέπει να κάνουν λόγο για ασφάλιση μετατροπής νομίσματος.

11. Άλλη μετατροπή των όρων/ρητρών της σύμβασης: Όταν η τράπεζα απαλλάσσει τον δανειολήπτη από ρήτρες ή όρους που περιλαμβάνονται σε μια δανειακή σύμβαση που δεν έχουν αναφερθεί ανωτέρω.

12. Νέες πιστωτικές διευκολύνσεις: Παροχή νέων ρυθμίσεων χρηματοδότησης με σκοπό να στηριχθεί η ανάκαμψη δανειολήπτη με οικονομικές δυσχέρειες. Δεν πρόκειται για αυτοτελή βιώσιμη λύση ρύθμισης, αλλά θα πρέπει να συνδυάζεται με άλλα μέτρα ρύθμισης τα οποία αντιμετωπίζουν υφιστάμενες ληξιπρόθεσμες οφειλές.

13. Ενοποίηση χρέους: Προϋποθέτει τον συνδυασμό πολλαπλών ανοιγμάτων σε ένα μόνο δάνειο ή σε περιορισμένο αριθμό δανείων. Αυτό συνήθως δεν είναι ένα αυτοτελές βιώσιμο μέτρο ρύθμισης, αλλά πρέπει να συνδυάζεται με άλλα μέτρα ρύθμισης που αντιμετωπίζουν τις υφιστάμενες ληξιπρόθεσμες οφειλές.

14. Μερική ή ολική διαγραφή χρέους: Αυτό σημαίνει ότι η τράπεζα αποποιείται το δικαίωμα να εισπράξει νόμιμα από τον δανειολήπτη μέρος ή ολόκληρο το ποσό του ανεξόφλητου δανείου. Αυτό το μέτρο θα πρέπει να χρησιμοποιείται όταν η τράπεζα συμφωνεί σε «μειωμένη πληρωμή για τον πλήρη και οριστικό διακανονισμό», στο πλαίσιο της οποίας η τράπεζα δέχεται να διαγράψει όλο το εναπομένον χρέος εφόσον ο δανειολήπτης αποπληρώσει το μειωμένο ποσό του υπόλοιπου κεφαλαίου εντός συμφωνηθέντος χρονικού διαστήματος. Οι τράπεζες θα πρέπει να εφαρμόζουν την επιλογή διαγραφής χρέους προσεκτικά εφόσον η πιθανότητα διαγραφής χρέους μπορεί να προκαλέσει ηθικό κίνδυνο και έτσι πιθανόν να ενθαρρύνει «στρατηγικές αθετήσεις πληρωμών». Επομένως, τα ιδρύματα θα πρέπει να καθορίζουν συγκεκριμένες πολιτικές και διαδικασίες διαγραφής χρέους για να διασφαλίζουν ότι υπάρχουν ισχυρά επίπεδα ελέγχου.

Διαβάστε επίσης:

Ένταση οικονομικού επιτελείου – τραπεζών για τα «κουρέματα» στο ΓΕΦΥΡΑ 2 – Όλο το παρασκήνιο

Γέφυρα ΙΙ: «Παράθυρο» για «κούρεμα» δανείου και μείωση επιτοκίου

Εξαιρέσεις με ονοματεπώνυμο από τους πλειστηριασμούς

Ακολουθήστε το mononews.gr στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση