Γιατί οι τέσσερις συστημικές τράπεζες είχαν για πρώτη φορά, μετά από 20 τρίμηνα, μείωση καταθέσεων κατά 2,9 δισ.

Πολύ ξεχωριστό, και με σημαντικές ιδιαιτερότητες για τις εγχώριες καταθέσεις των τεσσάρων, συστημικών τραπεζών της χώρας, ήταν το δεύτερο τρίμηνο της εφετινής χρονιάς.

Μεσούντος του πρώτου κύματος της πανδημίας (που οδήγησε στο αυστηρό lockdown, αλλά και στα άμεσα «απαντητικά» μέτρα της κυβέρνησης για τη στήριξη της οικονομίας) η καταθετική βάση της Πειραιώς, της Εθνικής, της Alpha Bank και Eurobank μειώθηκε κατά 2,9 δισ. ευρώ.

Αν κάποιος μείνει μόνο στην πρώτη ανάγνωση των πραγμάτων, θα διαπιστώσει ότι η επίδοση αυτή είναι η χειρότερη μέσα στα τελευταία 20 τρίμηνα. Δηλαδή από το εφιαλτικό δεύτερο τρίμηνο του 2015. Όταν και η κυβέρνηση Τσίπρα έπαιξε κατ’ ουσίαν την τύχη της χώρας στο μαύρο-κόκκινο της «ρουλέτας» της… περήφανης διαπραγμάτευσης με τους ευρωπαίους εταίρους, όπως τη βάφτισαν οι τότε μαθητευόμενοι μάγοι της εξουσίας. Το αποτέλεσμα ήταν να μειωθούν κατά 16,8 δισ. οι ελληνικές καταθέσεις των τεσσάρων, μεγαλύτερων τραπεζών, σε εκείνο το βραχύβιο χρονικό διάστημα. Αλλά και να χαλκευτούν τα δεσμά των capital controls, που διατηρήθηκαν για περίπου τέσσερα χρόνια.

Η σημερινή εικόνα είναι βέβαια ριζικά διαφοροποιημένη, καθώς η εμπιστοσύνη στο χρηματοπιστωτικό σύστημα έχει αποκατασταθεί και έχει επανέλθει πλήρως η κανονικότητα για τους καταθέτες.

Γιατί όμως μειώθηκε η  στάθμη των καταθέσεων στο διάστημα από τον εφετινό Μάρτιο έως τον Ιούνιο; Πώς συνέβη αυτό και τι έφταιξε;

Κατ’ αρχήν στα τραπεζικά υπόλοιπα των εγχώριων καταθέσεων, περιλαμβάνεται όχι μόνο ο ιδιωτικός τομέας (επιχειρήσεις και νοικοκυριά) αλλά και ο Δημόσιος, όπως αυτός εκφράζεται από τη Γενική κυβέρνηση.

Στην περίπτωση του ιδιωτικού τομέα, οι καταθέσεις ξεκίνησαν την εφετινή χρονιά από τα 143,1 δισ. και στο τέλος του πρώτου τριμήνου ανέβηκαν κατά 2 δις και διαμορφώθηκαν στα 145,1 δισ. ευρώ. Στο δεύτερο τρίμηνο ενισχύθηκαν κατά 3,5 δισ. και πήγαν στα 148,6 δις ευρώ. Απόρροια της «αναγκαστικής» αύξησης των καταθέσεων (λόγω του παγώματος της οικονομικής δραστηριότητας και τις περιστολής της κατανάλωσης) αλλά και της «προληπτικής». Εξ αιτίας της υψηλής αβεβαιότητας για το μέλλον.

Το «μυστικό» που κρύβεται στους φορείς του Δημοσίου

Σε αντίθεση όμως με τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, οι τραπεζικές καταθέσεις της Γενικής κυβέρνησης είχαν αισθητές διαφοροποιήσεις. Αναγόμενες πρωτίστως στη διαχείριση και τις ανάγκες που ‘’γέννησε’’ η πανδημία. Έτσι, οι καταθέσεις των φορέων του Δημοσίου από 15,9 δις που ήταν στα τέλη Δεκεμβρίου του 2019 πήγαν στα 17,3 δις στα τέλη Μαρτίου του 2020 και υποχώρησαν στα 11,1 δις ευρώ, στα τέλη Ιουνίου. Μειώθηκαν δηλαδή κατά 6,2 δις στο δεύτερο τρίμηνο της τρέχουσας χρονιάς.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες διαφοροποιήθηκε και το συνολικό ‘’μείγμα’’ των εγχώριων καταθέσεων, στις οποίες οι τέσσερις συστημικές τράπεζες ( Πειραιώς, Εθνική, Alpha Bank, Eurobank) έχουν συνολικό μερίδιο… 98%.

Αυτό λοιπόν που συνέβη στις τράπεζες, ήταν να ενισχύσουν από τη μια πλευρά τις καταθετικές εισροές από τον ιδιωτικό τομέα, αλλά  από την άλλη, να έχουν εκροές από τους φορείς του Δημοσίου. Οι οποίες, καθώς ήταν μεγαλύτερες από τις εισροές, διαμόρφωσαν το τελικό, αρνητικό αποτέλεσμα.

Οι τέσσερις μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας μπήκαν στο 2020 με συνολικές καταθέσεις 156,2 δις ευρώ, που αυξήθηκαν κατά 3,2 δις στο Α’ 3μηνο για να υποχωρήσουν στα 156,5 στο Β’ τρίμηνο. Διατηρώντας ακόμη το θετικό πρόσημο (0,3 δις) σε ορίζοντα εξαμήνου. Χωρίς να περιλαμβάνονται σε αυτά τα μεγέθη οι καταθέσεις των 20 δις που έχουν οι τραπεζικές θυγατρικές στο εξωτερικό.

Το πλέον σημαντικό για τις τράπεζες είναι ότι οι ελληνικές τους καταθέσεις έχουν ενισχυθεί κατά…38,4 δις από τα χαμηλά των 118,1 δις ευρώ, τα οποία είχαν καταγραφεί μεταξύ του Ιουνίου και του Σεπτεμβρίου του 2015.  Γεγονός που πιστοποιεί με τον πιο παραστατικό τρόπο ,την αλλαγή σελίδας που έχει συντελεστεί.

Σε κάθε όμως περίπτωση και λόγω της εξελισσόμενης πανδημίας , το πρωταρχικό ζήτημα για τις τράπεζες δεν είναι οι καταθέσεις, αλλά η διαχείριση  των ΄΄κόκκινων’’ δανείων. Παλαιών αλλά και νέων που κληροδοτεί η υγειονομική κρίση. Σε συνδυασμό όλα αυτά και με τα προγράμματα χορηγήσεων, για την τόνωση της οικονομίας.

Όλες οι επιδόσεις και των τεσσάρων τραπεζών

Με τον Χρήστο Μεγάλου στη θέση του CEO από τον Μάρτιο του 2017, η τράπεζα Πειραιώς είχε καταθέσεις 45,5 δισ. στα τέλη του εφετινού Ιουνίου, διατηρώντας τον ρόλο της ώς Leader, στην ελληνική αγορά. Στη διάρκεια του δεύτερου τριμήνου οι καταθέσεις μειώθηκαν κατά 948 εκατ. ευρώ (2%). Ωστόσο, από το ναδίρ των 35,1 δις όπου βρέθηκαν οι καταθέσεις τον Ιούνιο του 2015, έχουν αυξηθεί κατά 10,4 δις. Αύξηση που αντιστοιχεί σε ποσοστό 29,6%.

Τον Ιούνιο του 2013 η τράπεζα είχε αντικρίσει το peak,με τις καταθέσεις της να φτάνουν στα υψίπεδα των 50,2 δισ. ευρώ. Υπολειπόμενες τώρα κατά 4,7 δις , που αντιστοιχούν σε ποσοστό 9,4%.

Πέραν των ελληνικών, η τράπεζα έχει κι άλλα 0,2 δις καταθέσεων, από την πολύ μικρή παρουσία της πλέον, στο εξωτερικό.

Η Εθνική τράπεζα, με CEO τον Παύλο Μυλωνά από τον Μάιο του 2018, είχε καταθέσεις 43,3 δισ. στα τέλη του εφετινού δεύτερου τριμήνου. Διάστημα στο οποίο υπήρξαν εκροές 700 εκατ. ευρώ (1,6%).

Το καταθετικό χαμηλό για την τράπεζα ήταν τα 35,5 δις, τον Ιούνιο του 2015. Έκτοτε η καταθετική της βάση έχει ενισχυθεί κατά 7,8 δις , που μεταφράζονται σε ποσοστό 22%. Καθώς η τράπεζα δεν είχε ιδιαίτερη παρουσία στο ‘’μέτωπο’’ των κινήσεων συγκέντρωσης του χρηματοπιστωτικού τομέα, που έλαβαν χώρα στη διάρκεια της δημοσιονομικής κρίσης (με εξαγορές και απορροφήσεις) το υψηλό στις καταθέσεις ήταν στα τέλη του 2019. Φτάνοντας στα 56,9 δις ευρώ. Από το σημείο αυτό απέχει πλέον… 13,6 δισ. ή 23,9%.

Η Εθνική, εκτός από τις ελληνικές έχει κι άλλο1,5 δις καταθέσεις από τις διεθνείς δραστηριότητες που της έχουν απομείνει.

Με Διευθύνοντα Σύμβουλο τον Βασίλη Ψάλτη από τις αρχές του 2019, η Alpha Bank είχε καταθέσεις στα επίπεδα των 35 δις, στα τέλη του εφετινού Ιουνίου. Μειωμένες κατά 1,092 δις (3%) στη διάρκεια του δεύτερου τριμήνου.

Από το χαμηλό των 26 δισ. όπου είχαν προσγειωθεί οι καταθέσεις τον Σεπτέμβριο του 2015, έχουν ενισχυθεί κατά 9 δις. Σε ποσοστό δηλαδή 34,6%. Αν ληφθεί υπόψη ότι το peak των καταθέσεων ήταν τα 37,7 δις (τον Σεπτέμβριο του 2014), τότε η απόσταση που χωρίζει την τράπεζα από την κορυφή είναι μόλις 2,7 δις. Ήτοι 7,2%.

Στοιχείο το οποίο καταδεικνύει ότι η Alpha Bank είναι πιο κοντά από όλες τις συστημικές, στο να ξαναφτάσει στην καταθετική κορυφή της…

Από τις θυγατρικές της στο εξωτερικό η τράπεζα έχει κι άλλα 5,9 δις καταθέσεις.

Η Eurobank έχει από τον Φεβρουάριο του 2015 στην θέση του CEO τον Φωκίωνα Καραβία, που είναι και ο μακροβιότερος από τους Διευθύνοντες Συμβούλους των τραπεζών. Στα τέλη του εφετινού δεύτερου τριμήνου η Eurobank είχε καταθέσεις 32,7 δις, μειωμένες κατά 158 εκατ. ευρώ. Οι εκροές αυτές (της τάξεως του 0,5%) είναι οι λιγότερες από τις συστημικές.

Με δεδομένο ότι η τράπεζα αντίκρισε το καταθετικό  χαμηλό των 21,5 δισ. τον Σεπτέμβριο του 2015, τα τωρινά της μεγέθη έχουν αυξηθεί κατά 11,2 δις. Μεταφραζόμενα σε άνοδο… 52,1%. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη αύξηση καταθέσεων, τόσο σε απόλυτα νούμερα, όσο και ποσοστό.

Στα τέλη του 2009 η τράπεζα είχε φτάσει στην καταθετική κορυφή με 37,1 δισ. ευρώ. Από την οποία βρίσκεται τώρα 4,4 δισ. ή 11,9% χαμηλότερα. Καθώς όμως η Eurobank είναι η τράπεζα με την ισχυρότερη παρουσία στο εξωτερικό, διαθέτει κι άλλα 12,4 καταθέσεις από τις εκτός Ελλάδος θυγατρικές της. Με συνέπεια ως όμιλος να έχει συνολικές καταθέσεις 45,1 δισ.. Δηλαδή 0,6 δισ. πιο κάτω από την πρώτη θέση που κατέχει ο όμιλος της Πειραιώς…

Ακολουθήστε το mononews.gr στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση