Με τη μετάλλαξη Όμικρον να προκαλεί ισχυρές αναταράξεις στην παγκόσμια οικονομία και να παγώνει τα χαμόγελα για την έλευση του 2022, οι έλληνες τραπεζίτες παραμένουν συγκρατημένα αισιόδοξοι και ετοιμάζονται να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της νέας χρονιάς.

Κυρίαρχα στην ατζέντα των τραπεζικών επιτελείων παραμένουν η περαιτέρω μείωση των «κόκκινων» δανείων αλλά και η χρηματοδότηση της οικονομίας.

Στις μεγάλες προκλήσεις περιλαμβάνεται η αναζήτηση για νέες πηγές εσόδων για την ενίσχυση της κερδοφορίας, η ανάγκη για ποσοτική αλλά και ποιοτική ενίσχυση του δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας, όπως και το υψηλό μερίδιο των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων.

Την ίδια ώρα, ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, στην Ενδιάμεση Έκθεση της ΤτΕ καλεί τις τράπεζες να είναι έτοιμες να αντιμετωπίσουν αν χρειαστεί τα νέα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που θα προκύψουν από την πανδημία, όταν θα λήξουν και τα προγράμματα step up που εφαρμόζουν οι τράπεζες.

Βέβαια, το 2021 το απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων υποχώρησε μέσα από τις τιτλοποιήσεις που εντάχθηκαν στο σχέδιο «Ηρακλής» στα 20,9 δισ. ευρώ (στο τέλος Σεπτεμβρίου 2021), μειωμένο κατά 26,3 δισ. ευρώ συγκριτικά με το τέλος Δεκεμβρίου 2020.

Αυτή η υποχώρηση στα «κόκκινα» χαρτοφυλάκια, οφείλεται κυρίως σε πωλήσεις δανείων ύψους 26,2 δισ. ευρώ, τις τιτλοποιήσεις, δηλαδή, του «Ηρακλή», και λιγότερο σε εισπράξεις μέσω ενεργητικής διαχείρισης (δηλαδή μέσω αναδιαρθρώσεων και ρυθμίσεων δανείων, είσπραξης καθυστερούμενων οφειλών, ρευστοποίησης εξασφαλίσεων κλπ.).

Στην μείωση των «κόκκινων» δανείων σημαντική ήταν η συμβολή των προγραμμάτων διευκόλυνσης που λάνσαραν οι τράπεζες μέσα από τα οποία οι δανειολήπτες πληρώνουν μειωμένη δόση για διάστημα 12-18 μήνες.

Σημαντικός είναι και ο ρόλος των servicers στην περαιτέρω μείωση των προβληματικών χαρτοφυλακίων, διότι το χρέος ιδιωτών και επιχειρήσεων παραμένει, και δεν εξαφανίζεται επειδή τα χαρτοφυλάκια βγήκαν από τους ισολογισμούς των τραπεζών και μεταφέρθηκαν στις εταιρείες διαχείρισης.

Οι servicers καλούνται από την ΤτΕ να προσφέρουν βιώσιμες λύσεις ρύθμισης ώστε οι δανειολήπτες που έχουν χαρακτηριστικά βιωσιμότητας να διευκολυνθούν προκειμένου να επανέλθουν στην παραγωγική διαδικασία.

Βέβαια προϋπόθεση είναι να αξιοποιηθεί ο μηχανισμός για την εξωδικαστική ρύθμιση των οφειλών, στο πλαίσιο της Δεύτερης Ευκαιρίας.

Διότι τα «κόκκινα» δάνεια μπορεί να έχουν υποχωρήσει σημαντικά στο 15% (τέλος Σεπτεμβρίου) ωστόσο παραμένουν υψηλά σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που είναι 2,3% σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών.

Και οι προκλήσεις συνεχίζονται δεδομένου ότι:

-Η ποιότητα των εποπτικών ιδίων κεφαλαίων των ελληνικών τραπεζών επιδεινώθηκε, καθώς το Σεπτέμβριο του 2021 οι οριστικές και εκκαθαρισμένες αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις (Deferred Tax Credits – DTCs) ανέρχονταν σε 14,4 δισεκ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 62% των συνολικών εποπτικών ιδίων κεφαλαίων (έναντι 53% το Δεκέμβριο του 2020).

-Ενσωματώνοντας την πλήρη επίδραση του Διεθνούς Προτύπου Χρηματοοικονομικής Αναφοράς 9 (ΔΠΧΑ 9), ο δείκτης CET1 διαμορφώθηκε σε 10,7% -έναντι 15,5% σε επίπεδο ΕΕ-και ο Δείκτης Κεφαλαιακής Επάρκειας σε 13,3%.

Παράλληλα οι τράπεζες θα συνεχίσουν το 2022 τα προγράμματα εθελουσίας εξόδου καθώς προχωρούν σε πλήρη αναδιάταξη του δικτύου, με τα καταστήματα να μετατρέπονται από σημεία πώλησης προϊόντων σε συμβουλευτικά κέντρα και ταυτόχρονα το προσωπικό καλείται να εκπαιδευτεί στα νέα δεδομένα και να αναλάβει νέο ρόλο. Καθώς σημαντική πρόκληση εξακολουθεί να είναι η ψηφιακή μετάβαση τους.

Ενώ για τα επόμενα χρόνια η ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG στις χρηματοδοτήσεις θα κρίνει και το ποιες τράπεζες θα έχουν κυρίαρχο ρόλο στην αγορά.

Διαβάστε επίσης

Ταμείο Ανάκαμψης: Ολόκληρο το χρονοδιάγραμμα για τις δόσεις – Πώς θα δίνονται τα δάνεια