Οι καθηγητές του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Σαράντης Καλυβίτης, Μαργαρίτα Κατσίμη και Θωμάς Μούτος
Τραπεζική λοταρία, που θα κληρώνει από 100 ευρώ μέχρι και 100.000 ευρώ τον μήνα και θα έχει «σούπερ» λαχνό με 1 εκατ. ευρώ μία φορά τον χρόνο, προτείνει μελέτη καθηγητών του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, ως αντίδοτο στο χαμηλό ποσοστό αποταμίευσης, που βρίσκεται μόλις στο 9% του ΑΕΠ.
Δηλαδή για να ενισχυθεί η αποταμίευση θα μπορούσαν οι τράπεζες να λανσάρουν καταθετικά προϊόντα, που θα κλήρωναν ένα ποσό περί τα 50 εκατ. ευρώ το χρόνο, μοιράζοντας τα σε τυχερούς που θα κληρώνονται κάθε μήνα, δίνοντας κάθε πρωτοχρονιά και έναν χρυσό λαχνό του 1 εκατ. ευρώ.
Η πρόταση αυτή περιλαμβάνεται στη μελέτη για «Το παρόν και το μέλλον της αποταμίευσης στην Ελλάδα» που εκπονήθηκε για την Eurobank, από τους καθηγητές στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Σαράντη Καλυβίτη, Μαργαρίτα Κατσίμη και Θωμά Μούτο, με συντονιστή τον Επικεφαλής Οικονομολόγο του Ομίλου Eurobank, Τάσο Αναστασάτο.
Την ώρα λοιπόν που η Ελλάδα είναι ουραγός τόσο μεταξύ των χωρών μελών της ευρωζώνης όσο και των ανεπτυγμένων χωρών, η μελέτη διατυπώνει και προτάσεις για την ενίσχυση της αποταμιευτικής κουλτούρας των Ελλήνων.
Οι καθηγητές του Οικονομικού Πανεπιστημίου αναφέρουν στην πρότασης τους πως: Μια ενδεικτική δομή ενός τέτοιου αποταμιευτικού προϊόντος μπορεί να είναι η εξής. Για λογαριασμούς φυσικών προσώπων των οποίων το υπόλοιπο αυξάνεται κατά τουλάχιστον ένα ορισμένο ποσοστό ή ποσό κάθε μήνα, γίνονται κληρώσεις με συνολικό όφελος για τους καταθέτες (κόστος για την τράπεζα) ίσο με την μείωση των συνολικών τόκων που θα λάμβαναν οι καταθέτες λόγω της μείωσης του επιτοκίου.
Αν, για παράδειγμα, η μείωση του επιτοκίου είναι 0,5% και αφορά συνολικές καταθέσεις 10 δισ. ευρώ, η μείωση του ετήσιου κόστους για την τράπεζα ισούται με 50 εκατ. ευρώ.
Αυτή η εξοικονόμηση από την τράπεζα μπορεί να διατεθεί στους συνεπείς αποταμιευτές/καταθέτες μέσω 52 κληρώσεων κατ’ έτος, συνολικής αξίας σχεδόν 1 εκατ. ευρώ εκάστη.
Κάθε εβδομαδιαία κλήρωση μπορεί να έχει λαχνούς οι οποίοι κερδίζουν από σχετικά μικρά ποσά -για παράδειγμα από 100 ευρώ έως και 100.000 ευρώ, ενώ μπορεί να υπάρχει μια πρωτοχρονιάτικη κλήρωση με μεγαλύτερα ποσά (για παράδειγμα, έως 1.000.000 ευρώ).
Ο αριθμός των λαχνών που λαμβάνει ο κάθε δικαιούχος μπορεί να εξαρτάται με μη αναλογικό τρόπο από το ύψος ή την αύξηση των καταθέσεων του.
Με αυτόν τον τρόπο μπορούν να προσελκυστούν νέες καταθέσεις λόγω της προοπτικής που δίνει η δυνατότητα για μεγάλα κέρδη, χωρίς πρόσθετη επιβάρυνση για την τράπεζα.
Οι Έλληνες τζογάρουν
Να σημειωθεί ότι η πρόταση για την κλήρωση ποσών από τις τράπεζες σε όσους διατηρούν καταθέσεις, δεν είναι τυχαία.
Διότι η μελέτη έδειξε ότι το 1 στα 3 νοικοκυριά που συμμετείχαν στην έρευνα δαπανούν περί τα 340 ευρώ το χρόνο για κάθε είδους τζόγο, ενώ η μέση ετήσια αποταμίευση για τους εργαζόμενους διαμορφώνεται στα 410 ευρώ.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν οι καθηγητές του Οικονομικού Πανεπιστημίου στη μελέτη τους:
Για πολλούς και ιδιαίτερα για άτομα χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, η συμμετοχή σε τυχερά παιχνίδια είναι ανασταλτικός παράγοντας της αποταμίευσης, παρότι είναι γνωστό ότι η αναμενόμενη απόδοση τους είναι αρνητική.
«Μια ερμηνεία του φαινομένου της υψηλής συμμετοχής των λιγότερο εύπορων στα τυχερά παίγνια βασίζεται στην ευρέως διαδεδομένη πεποίθηση ότι η ικανοποίηση των ατόμων εξαρτάται από τη σχετική οικονομική τους θέση, η οποία δεν μπορεί να μεταβληθεί σημαντικά από τη μικρή αποταμίευσή τους ή την αύξηση του επιτοκίου που κερδίζουν, ούτε από την απώλειά τους.
Αντίθετα, η ικανοποίησή τους επηρεάζεται από «μεγάλα γεγονότα», όπως η κατοχή του λαχνού που κερδίζει. Μια εναλλακτική ερμηνεία του φαινομένου βασίζεται σε ότι αρκετά άτομα χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος θεωρούν ότι η σχετική κοινωνικοοικονομική θέση τους εμποδίζει να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες σε σχέση με τα άτομα με υψηλότερη θέση.
Υπό αυτό το πρίσμα, τα τυχερά παίγνια δίνουν την ίδια ευκαιρία στους φτωχούς να κερδίσουν όπως και στους πλούσιους. Αυτό κάνει τα τυχερά παίγνια δυσανάλογα ελκυστικά για αυτούς, καθώς μπορεί να θεωρούν ότι σπάνια στη ζωή έχουν τέτοιες ίσες ευκαιρίες σε σχέση με τους πλούσιους για να αποκομίσουν σημαντικά ποσά και να ανέβουν εισοδηματική τάξη».
Τα παραπάνω σημαίνουν ότι, για μια σημαντική μερίδα του πληθυσμού, η πολύ μικρή πιθανότητα μεγάλου κέρδους συνδυασμένη με μια αρνητική αναμενόμενη απόδοση, είναι περισσότερο ελκυστική από τη σίγουρη, αλλά σχετικά μικρή, απόδοση που προσφέρουν οι τραπεζικές καταθέσεις.
Το γεγονός ότι για τα περισσότερα άτομα η αποταμίευση δεν επηρεάζεται από μικρές μεταβολές στα τραπεζικά επιτόκια, πιθανόν να σημαίνει ότι οι τράπεζες θα μπορούσαν να σχεδιάσουν τραπεζικά προϊόντα ίσου συνολικού κόστους για τις ίδιες, τα οποία να συνδυάζουν μειώσεις του επιτοκίου με συχνές κληρώσεις που θα αποφέρουν στους τυχερούς αποταμιευτές σημαντικά ποσά.
Διαβάστε επίσης:
«Ουραγός» η Ελλάδα στην αποταμίευση μεταξύ όλων των αναπτυγμένων χωρών – Oι βασικές αιτίες
Χάρης Καρώνης: Ποια απόφαση περιμένει στη δίκη με την JP Morgan για την τύχη της Viva Wallet