Πόσοι έχουν ακυρώσει εμβολιασμό με AstraZeneca στην Ελλάδα – Τι απαντούν οι επιστήμονες

Σε ποσοστό έως 3% ανέρχονται οι ακυρώσεις των εμβολιασμών με AstraZeneca, από την έναρξη του εμβολιαστικού προγράμματος μέχρι σήμερα, τη στιγμή που το αντίστοιχο ποσοστό για τα άλλα δύο εμβόλια (Pfizer, Moderna) διαμορφώνεται σε κάτω από 1%, όπως ανέφερε τη Δευτέρα (5/4) ο γενικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ), Μάριος Θεμιστοκλέους.

Παρότι η διαφορά δεν φαίνεται να είναι μεγάλη, ανακοίνωση που εξέδωσε χθες ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος (ΠΦΣ), «αποτυπώνει» την ανησυχία των πολιτών, σχετικά με τις πιθανές παρενέργειες του εμβολίου, που έχουν δει το φως της δημοσιότητας τον τελευταίο καιρό.

Μετά από αυξημένη προσέλευση στα φαρμακεία για αλλαγή εμβολίου, ο ΠΦΣ ενημερώνει ότι η πλατφόρμα του εμβολιασμού δεν δίνει αυτή τη δυνατότητα και καλεί τους πολίτες να μην προσέρχονται στα φαρμακεία γι’ αυτό το σκοπό.

«Επειδή παρατηρήθηκε το φαινόμενο πολλοί πολίτες να προσέρχονται στα φαρμακεία μετά τον προγραμματισμό τους για εμβολιασμό για να αντικαταστήσουν το εμβόλιο το οποίο έχει επιλεγεί από το σύστημα, ο Πανελλήνιος  Φαρμακευτικός Σύλλογος διευκρινίζει ότι η πλατφόρμα προγραμματισμού  για εμβολιασμό COVID -19  δεν δίνει αυτή την δυνατότητα.

Επομένως για επιδημιολογικούς λόγους και για την αποφυγή  άσκοπων μετακινήσεων και συγχρωτισμού παρακαλούνται  οι πολίτες να μην προσέρχονται στα φαρμακεία για την αντικατάσταση του εμβολίου», αναφέρει ο ΠΦΣ.

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) έχει ανακοινώσει ότι από τις χώρες του ευρωπαϊκού οικονομικού χώρου, επί συνόλου 9,2 εκατομμυρίων δόσεων του εμβολίου, έχουν καταγραφεί 44 περιπτώσεις του σπάνιου συνδρόμου προθρομβωτικής θρομβοπενίας ανοσολογικής αιτιολογίας, τονίζοντας ότι δεν έχει τεκμηριωθεί αιτιώδης συσχέτιση με το εμβόλιο.

Παράλληλα, συγκεντρώνει και αξιολογεί τα δεδομένα από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, διερευνώντας μία προς μία τις περιπτώσεις, ενώ αναμένεται τις επόμενες ημέρες να εκδώσει επιστημονικό πόρισμα.

Υπογραμμίζεται ότι τα θρομβοεμβολικά επεισόδια που εμφανίστηκαν μετά από την έναρξη του μαζικού εμβολιασμού χωρίς το χαρακτηριστικό της θρομβοπενίας, δεν υπερβαίνουν τον αναμενόμενο αριθμό στο γενικό πληθυσμό.

Στην Ελλάδα, μέχρι σήμερα, έχουν διατεθεί περίπου 346.000 δόσεις του εμβολίου AstraZeneca και έχει αναφερθεί στον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ) ένα επεισόδιο του σπάνιου συνδρόμου που έχει χαρακτηριστεί ως «πιθανό», το οποίο είναι από τα πρώτα που συμπεριλήφθηκαν στο σύνολο αυτών που αναφέρονται από τον ΕΜΑ.

«Παρά την ανησυχία που έχει δημιουργηθεί για τα ειδικά και σπάνια αυτά περιστατικά – συνδυασμό θρόμβωσης και θρομβοπενίας – ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων τονίζει ότι η αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα του εμβολίου στην πρόληψη της νοσοκομειακής νοσηλείας και των θανάτων από Covid, υπερτερεί σημαντικά έναντι της εξαιρετικά μικρής πιθανότητας εμφάνισης αυτού του συνδρόμου με τη θρόμβωση και την θρομβοπενία, ενώ η συσχέτισή του με το εμβόλιο είναι υπό διερεύνηση», ανέφερε η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, καθηγήτρια Μαρία Θεοδωρίδου, διαβεβαιώνοντας ότι η Επιτροπή παρακολουθεί και μελετά όλα τα στοιχεία σχετικά με το θέμα και από ανακοινώσεις και δημοσιεύσεις σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά, τα οποία αξιολογεί και κατευθύνει τη σκέψη της για τα παρακάτω βήματα.

Μέχρι στιγμής, στη χώρα μας έχουν διενεργηθεί 1.886.370 εμβολιασμοί, ενώ σύμφωνα με τον υπουργό Υγείας Βασίλη Κικίλια, τον Απρίλιο αναμένεται να χορηγηθούν 1,5 εκατομμύριο δόσεις. Την ίδια στιγμή, η εμπειρία από τις χώρες που προηγούνται στο ρυθμό εμβολιασμών επιβεβαιώνει την αποτελεσματικότητα των εμβολίων στην αντιμετώπιση της κρίσης, με χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτά του Ισραήλ και του Η. Βασιλείου.

«Το Ισραήλ βλέπουμε να επιστρέφει σε μία κανονικότητα και το Ηνωμένο Βασίλειο την προηγούμενη εβδομάδα ήταν οι πρώτες ημέρες που κατέγραψε χωρίς θάνατο από Covid. Και στη δική μας χώρα, η επεξεργασία των στοιχείων μέχρι στιγμής δείχνει μία συντριπτική προστασία που μας δίνει το εμβόλιο.

Έτσι χαρακτηριστικά από την αρχή του έτους μέχρι σήμερα στην ηλικιακή ομάδα 80-89 καταγράφηκαν 1.039 θάνατοι. Οι 925 θάνατοι, ποσοστό σχεδόν 90%, ήταν στην υποομάδα των ανεμβολίαστων, σε αυτούς δηλαδή που δεν είχαν εμβολιαστεί, 86 θάνατοι καταγράφηκαν μετά την πρώτη δόση του εμβολίου και 28 θάνατοι μετά και τις δύο δόσεις του εμβολίου», ανέφερε ο κ. Θεμιστοκλέους, σημειώνοντας ότι τις επόμενες ημέρες θα υπάρξει η  επεξεργασία και ανάλυση στοιχείων και για τις υπόλοιπες ομάδες που κινούνται στα ίδια αποτελέσματα.

Τι δείχνουν τα στοιχεία για τις πιθανές παρενέργειες

• Από πλευράς επιδημιολογικής με τα στοιχεία που υπάρχουν, αλλά δεν είναι τα πλήρη, φαίνεται ότι το σπάνιο σύνδρομο είναι  περισσότερο συχνό, χωρίς αυτό να είναι  απόλυτο, σε γυναίκες ηλικίας κάτω των 55 ετών, αν και έχουν παρουσιαστεί και περιστατικά που αφορούν και όλο το φάσμα των ηλικιών. Ωστόσο, Γερμανία, Καναδάς, Ισπανία και τρεις σκανδιναβικές χώρες έχουν αναστείλει προσωρινά τη χορήγησή του εμβολίου σε άτομα κάτω των 60 ετών.
• Οι περιπτώσεις που αναφέρονται με τη θρόμβωση και τη θρομβοπενία χαρακτηρίζονται επιστημονικά, «προθρομβωτική θρομβοπενία ανοσολογικής αιτιολογίας» και φαίνεται ότι ο μηχανισμός είναι ανάλογος με το μηχανισμό που προκαλεί τη θρομβοπενία μετά από την χορήγηση της ηπαρίνης.
• Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει τεκμηριωμένη συσχέτιση των εκδηλώσεων αυτών με προηγούμενο ιστορικό θρόμβωσης, θρομβοπενίας ή κληρονομικής θρομβοφιλίας, καταστάσεις που είναι αρκετά συχνές στο γενικό πληθυσμό.
• Στο Ηνωμένο Βασίλειο, σε 18,1 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου της AstraZeneca, έχουν διαπιστωθεί έως τώρα 22 περιπτώσεις θρόμβωσης των φλεβωδών κόλπων του εγκεφάλου και 8 περιπτώσεις θρομβώσεων με θρομβοπενία.

Οδηγίες προς υγειονομικούς και πολίτες

Η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών σε συνεργασία με την Ελληνική Αιματολογική Εταιρεία, όπως και η Νευρολογική Εταιρεία ανεξάρτητα, έχουν προβεί στη συγγραφή οδηγιών για την έγκαιρη αναγνώριση και αντιμετώπιση του σπάνιου αυτού συνδρόμου. Οι οδηγίες θα αναρτηθούν από σήμερα με στόχο τη σωστή, έγκυρη ενημέρωση και  ευαισθητοποίηση για αυτά τα συμβάντα.

Οι υγειονομικοί στις περιπτώσεις των θρομβώσεων και της θρομβοπενίας που εμφανίζονται εντός 28 ημερών από τον εμβολιασμό, θα πρέπει να συμπληρώνουν, όπως για κάθε ανεπιθύμητη ενέργεια, κίτρινη κάρτα και αν κάτι τους προβληματίζει να μπορούν να συμβουλεύονται και αιματολόγους.

Οι πολίτες θα πρέπει να απευθύνονται στον θεράποντα γιατρό στις σπάνιες περιπτώσεις, όταν εμφανίζουν συμπτώματα όπως δύσπνοια, θωρακικό άλγος, κάποια νευρολογικό σύμπτωμα, επίμονη κεφαλαλγία η οποία διαρκεί πέραν των τεσσάρων ημερών, όπως και δερματολογικές εκδηλώσεις, εκτός από το σημείο του εμβολίου, εκχυμώσεις, οι γνωστές μελανιές, ή πετέχειες, μικρές αιμορραγιούλες σαν τσίμπημα καρφίτσας.

Η Ελληνική Αιματολογική Εταιρεία συνιστά σε άτομα τα οποία έχουν ή θρομβοπενία (κάτω από 150.000 αιμοπετάλια) ή θρόμβωση, να έχουν μια στενή παρακολούθηση και αν αυτό συνδέεται και με κλινική συμπτωματολογία, να συνεχίζουν και με ένα έλεγχο αιματολογικό ή πηκτικολογικό.

Σε όλες τις περιπτώσεις, η έγκαιρη διάγνωση οδηγεί στην έγκαιρη αντιμετώπιση και υπάρχει θεραπεία, όπως υπάρχει και διάγνωση με ειδικές μεθόδους σε ένα επί του παρόντος νοσηλευτικό κέντρο που υπάρχει στην Αθήνα.

«Είναι κατανοητό ότι η πιθανότητα συσχέτισης ενός εμβολίου με μια σοβαρή παρενέργεια, όσο σπάνια και να είναι – στην Ιατρική πολλές φορές μαθαίνουμε για σπάνιες καταστάσεις που ποτέ οι γιατροί δεν συναντάμε σε όλη την καριέρα μας –δημιουργεί και δισταγμό και φόβο για τον εμβολιασμό και είναι αλήθεια είναι ότι είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπίσει κανείς αυτόν τον δισταγμό και τον φόβο.

Αυτό που ίσως θα έπρεπε να σκεφτούμε ή να δούμε, είναι τα νούμερα τα καθημερινά που περνάνε μπροστά από τα μάτια μας στην τηλεόραση, σήμερα είναι 73 νεκροί, και να μπορέσουμε να σταθμίσουμε τον σοβαρό, τον κοντινό μας, τον άμεσο κίνδυνο, σε σχέση με τον κίνδυνο τον πιθανό και τον πολύ μακρινό.

Ας περιμένουμε, λοιπόν, με ψυχραιμία, για να έχουμε την επιστημονική τεκμηρίωση και θέση πάνω σε αυτό το θέμα», ανέφερε η κ Θεοδωρίδου.

Εμβολιασμοί, ραντεβού, μη προσελεύσεις και ακυρώσεις

Από την έναρξη του εμβολιαστικού εγχειρήματος μέχρι σήμερα, έχουν διενεργηθεί 1.877.000 εμβολιασμοί, με 1.214.000 πολίτες να έχουν λάβει τη μία δόση (ποσοστό 11,56%) και 663.000 και τις δύο (ποσοστό 6,31%).

Σε 1.847.000 εμβολιασμούς που έχουν πραγματοποιηθεί, οι 1.395.929 είναι με το εμβόλιο της Pfizer, οι 128.651 με το εμβόλιο της Moderna και οι 346.886 με το εμβόλιο της AstraZeneca, οι οποίοι εμβολιασμοί είναι σε συνάρτηση με τις παραδόσεις που έχουν γίνει από αυτές τις εταιρείες.

Σε 2.450.000 ραντεβού που είναι προγραμματισμένα για το επόμενο διάστημα, τα 1.634.000 (67%) είναι για το εμβόλιο της Pfizer, τα 605.000 (25%) για της AstraZeneca  και τα 181.000 (8%) για το εμβόλιο της Moderna .

Σε σχέση με τις μη προσελεύσεις στα ραντεβού, από 27 Μαρτίου 2021 μέχρι τις 3 Απριλίου 2021, το ποσοστό εμφάνισης στα ραντεβού ανά ημέρα είναι 97% για τις εταιρείες Pfizer και Moderna και 94% για την εταιρεία AstraZeneca.

Σε σχέση με τις ακυρώσεις ραντεβού ανά εμβόλιο, για τα εμβόλια της Pfizer και της Moderna το ποσοστό κυμαίνεται έως 1%, ενώ για την AstraZeneca το ποσοστό κυμαίνεται έως 3%.

Σύμφωνα με το πλάνο παραδόσεων της Pfizer, αναμένονται το μήνα Μάιο 1.550.000 δόσεις και το μήνα Ιούνιο 1.700.000 δόσεις.

Επίσης, αναμένονται από την εταιρεία Johnson & Johnson, 70.000 δόσεις εντός του Απριλίου, 300.000 δόσεις εντός του Μαΐου και τον Ιούνιο 960.000 δόσεις.

Τέλος, από την AstraZeneca αναμένονται περίπου 450.000 δόσεις για κάθε έναν από τους υπόλοιπους 3 μήνες, Απρίλιο, Μάιο και Ιούνιο, ενώ η Moderna  έχει διαβεβαιώσει μέχρι στιγμής 100.000 δόσεις, παρόλο που αναμένονται περισσότερες παραλαβές από τη συγκεκριμένη εταιρεία.

AstraZeneca: 30 περιπτώσεις θρομβώσεων στην Βρετανία – Αποφεύγουν το εμβόλιο οι Αμερικανοί