Ο ντετέκτιβ, ο συλλέκτης, ο φιλότεχνος και η «πτώση» ενός Πικάσο – Τα μυστικά της κλοπής στην Πινακοθήκη

Ο φιλότεχνος, που δεν είχε κανένα σκοπό να πουλήσει τον Πικάσο, λόγω της μεγάλης αγάπης του για τη ζωγραφική. Ο διεθνούς φήμης ντετέκτιβ που αποκαλύπτει, ότι αντίθετα με τα λεγόμενα του κομψευόμενου και γνώστη καλών τρόπων ελαιοχρωματιστή, είχαν γίνει προσπάθειες για την πώληση του «Γυναικείου πορτρέτου» στην Ολλανδία. (Τι σύμπτωση! Εκεί δεν ταξίδευε κάθε τόσο ο δράστης;) Και εγχώριες πληροφορίες,  που μιλούν για προσέγγιση σοβαρού, Έλληνα συλλέκτη, προκειμένου να αγοράσει έναν… Πικάσο!

Οι αποκαλύψεις έγιναν στην εκπομπή του Νίκου Ευαγγελάτου στο Mega και αν αποδειχθούν, καταρρίπτεται  χωρίς δεύτερη συζήτηση φυσικά, όλο το μύθευμα για να στηριχθεί η θεωρία περί του λάτρη της τέχνης που ήθελε να έχει στο σπίτι του έργα. Το κουβάρι της υπόθεσης Πικάσο και του δράστη της κλοπής έχει αρχίσει να ξετυλίγεται.

Άρθουρ Μπραντ είναι το όνομα του γνωστού ολλανδού άρτ ντετέκτιβ — Ιντιάνα Τζόουνς της τέχνης, τον έχουν αποκαλέσει—, ο οποίος στη σύντομη συνέντευξή του στην εκπομπή υπήρξε κατηγορηματικός:

«Πληροφορήθηκα πέρυσι, ότι αυτός ο άνδρας κρυβόταν στην Ολλανδία, είχε δραπετεύσει από την Ελλάδα γιατί φοβόταν ότι η Αστυνομία ήξερε το όνομά του. Επίσης ξέρω, ότι εμπλέκεται και άλλο άτομο, δεν ξέρω το όνομα, αλλά είχε συνεργό. Είναι δύο. Αυτός που συνελήφθη τώρα και ένας ακόμα φίλος του. Είναι από την Ελλάδα», όπως είπε ο ντετέκτιβ. Για να προσθέσει, ότι ένας παράνομος πίνακας δύσκολα πουλιέται:  «Εάν έχεις χρήματα για να αγοράσεις έναν πίνακα του Πικάσο, θα αγοράσεις ένα νόμιμο Πικάσο και όχι παράνομο, γιατί έναν κλεμμένο πίνακα δεν μπορείς να τον δείξεις πουθενά. Αυτός ο άνδρας προσπάθησε ξανά και ξανά να βρει έναν αγοραστή και στο μεταξύ αυτό που άκουσα είναι ότι ενώ βρισκόταν στην Ολλανδία, προσπάθησε να πουλήσει τον πίνακα στη Γερμανία».

Αλλά και σύμφωνα με τον κριτικό τέχνης Νίκο Σταθούλη προσπάθεια πώλησης του πίνακα έγινε και στην Ελλάδα. Όπως είπε, τρίτο πρόσωπο πλησίασε πριν από τρεις μήνες έναν μεγάλο έλληνα συλλέκτη λέγοντάς του, ότι υπήρχε διαθέσιμος ένας Πικάσο. Εκείνος όμως «Δεν έδωσε καμία σημασία, γιατί ένας σοβαρός συλλέκτης θα πάει κατευθείαν στους οίκους δημοπρασιών», είπε ο κ. Σταθούλης, προσθέτοντας, ότι δεν υπήρχαν στοιχεία και εγγυήσεις για τον  πίνακα οπότε επικράτησε αδιαφορία. Και ο ίδιος άλλωστε θεωρεί, ότι ο κατηγορούμενος δεν έδρασε μόνος του, αλλά είχε συνεργό.

Ο ολλανδός ντετέκτιβ

Όσον αφορά εξάλλου την αξιοπιστία των λεγομένων του Άρθουρ Μπραντ που προαναφέρθηκε, αρκεί να σημειωθεί, ότι πρόκειται για ιστορικό τέχνης και σύμβουλο τέχνης, που έχει αφιερωθεί στην έρευνα των εγκλημάτων αυτού του είδους. Ως εκ τούτου έχει ως σήμερα ανακτήσει πάνω από 200 έργα τέχνης! Ανάμεσά τους πρόσφατα, το 2019 έναν περίφημο Πικάσο, επίσης πορτρέτο της Ντόρα Μάαρ που είχε κλαπεί από το γιότ του δισεκατομμυριούχου Σαουδάραβα σεΐχη Άμπντουλ Μόσχεν Αμπντουλμαλίκ αλ-Σιχ, πριν από είκοσι χρόνια.

Οι δύο μεσάζοντες του είχαν παραδώσει το πολύτιμο φορτίο στο διαμέρισμά του, τυλιγμένο σε μαύρες σακούλες σκουπιδιών. «Κρέμασα τον πίνακα στον τοίχο μου για ημέρα και αυτόματα έγινε το πιο πλούσιο διαμέρισμα στο Άμστερνταμ», έλεγε ο ίδιος σε συνέντευξή του.

Έχει ανακτήσει όμως και  έναν Νταλί, τον πίνακα με τίτλο «Εφηβεία», επίσης την «Μουσικό»  της Ταμάρα Λεμπίτσκα και το δακτυλίδι του Όσκαρ Γουάιλντ, που επιστράφηκε στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Πιο γνωστός όμως έγινε όταν εντόπισε τα περίφημα «Άλογα του Χίτλερ», δύο χάλκινα γλυπτά  σε φυσικό μέγεθος, έργα του  Γιόζεφ Θόρακ κατ’ απαίτηση του ναζιστή ηγέτη. Βρίσκονταν τοποθετημένα στην είσοδο του κτηρίου της Καγκελαρίας της χιτλερικής Γερμανίας και αρκετοί πίστευαν πως είχαν καταστραφεί  κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Τελικά όμως βρέθηκαν το 2015 σε μια αποθήκη, μαζί με άλλα κλεμμένα έργα τέχνης, στο Μπαντ Ντουρκχάιμ, στο κρατίδιο της Ρηνανίας-Παλατινάτου.

Τέλος ο 52χρονος σήμερα, συγγραφέας επίσης και  παραγωγός τηλεόρασης  έχει συνδέσει το όνομά του και με την Κύπρο, συμβάλλοντας  το 2018 στην επιστροφή ενός ψηφιδωτού με τον Απόστολο Μάρκο από την κατεχόμενη εκκλησία της Παναγίας στην Επαρχία Αμμοχώστου, που είχε εντοπισθεί στο Μονακό.

Τα σχόλια

Είναι βέβαιο πάντως, ότι η Ελληνική Αστυνομία έχει τις δικές της πληροφορίες για όλα αυτά, και προφανώς θα γίνουν γνωστές κάποια στιγμή. Επί του παρόντος ωστόσο έχει να διαχειριστεί και την κάκιστη εντύπωση, που άφησε η παρουσίαση των δύο κλεμμένων έργων, κάτι που έχει σχολιασθεί ειρωνικότατα και από τα διεθνή μέσα, όπως το BBC. Μία διοργάνωση σχεδόν προσβλητική τόσο για τα ίδια τα έργα και τους μεγάλους δημιουργούς τους, όσο και για την δική της μεγάλη επιτυχία εξιχνίασης της υπόθεσης.

Η πτώση του πίνακα του Πικάσο, εξ αιτίας της πρόχειρης τοποθέτησής του —μαζί με αυτόν του Μοντριάν— σε έναν πάγκο,  μία εικόνα που παρέπεμπε σε λαϊκή αγορά ή κάποιο πανηγύρι αμαύρωσε την όλη «τελετή». Εξάλλου μπορεί οι πίνακες να έχουν υποστεί κάποια ταλαιπωρία τόσα χρόνια, αυτό όμως δεν δικαιολογεί, ότι μπορεί να τους πιάνει ο καθένας με γυμνά χέρια, χωρίς γάντια.  Κάποιον —το υπουργείο Πολιτισμού ή την Εθνική Πινακοθήκη— δεν έπρεπε να ρωτήσουν για όλα αυτά;

Κατόπιν αυτών τα σχόλια που κάνουν το γύρο του διαδικτύου εντός και εκτός Ελλάδας  είναι αναμενόμενα.  Όσο και εκείνα μεγάλων εταιρειών, που βρήκαν ευκαιρία να «πουλήσουν» εμπορεύματα, δηλαδή ράφια και καβαλέτα, στέρεα για κάθε τέτοια χρήση…