Την τελευταία του πνοή άφησε ο κορυφαίος αθλητής  του ΝΒΑ  Μπιλ Ράσελ, σε ηλικία 88 ετών.

Όπως ανακοίνωσε η οικογένειά του, ο παλαίμαχος σέντερ έφυγε από τη ζωή έχοντας στο πλευρό του τη γυναίκα του.

1

Ο Ράσελ είχε γράψει ιστορία με τους Σέλτικς, με τους οποίους αγωνίστηκε για 13 χρόνια (1956-69) κατακτώντας 11 πρωταθλήματα. Πρόκειται μάλιστα για τον  παίκτης με τους περισσότερους τίτλους στην ιστορία του ΝΒΑ.

Ποιος ήταν ο Μπιλ Ράσελ

Ο Ουίλιαμ Φέλτον «Μπιλ» Ράσελ, γεννήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου του 1934, στο Μονρόε της Λουιζιάνα. Η οικογένεια του μετακόμισε στο Όκλαντ της Καλιφόρνια, όταν ακόμα ο Μπιλ ήταν 8 ετών.

Ο Ράσελ αγνοήθηκε από τις ομάδες των κολεγίων και δεν έλαβε καμία προσφορά έως ότου ο Χαλ ΝτεΤζούλιο του Πανεπιστημίου του Σαν Φρανσίσκο (USF) τον είδε σε παιχνίδι με την ομάδα του γυμνασίου. Παρά τον χαμηλό αριθμό πόντων που σημείωσε ο Ράσελ και τα «κακά βασικά του», ο ΝτεΤζούλιο αντιλαμβάνεται το εξαιρετικό ένστικτο του νεαρού για το παιχνίδι, ειδικά σε κρίσιμες καταστάσεις. Γι’ αυτό του πρόσφερε υποτροφία που ο Ράσελ αποδέχθηκε με ενθουσιασμό.

Ο Ράσελ εντάχθηκε στην ομάδα του Πανεπιστημίου του Σαν Φρανσίσκο το 1953. Το 1955 ονομάστηκε καλύτερος παίκτης του NCAA και το 1956 UPI Player of the Year. Και τα δύο χρόνια ονομάστηκε Παίκτης της Χρονιάς του Ιδρύματος Χελμς και ήταν μέλος της All-American First Team.

Ο Ράσελ επιλέχθηκε ως αρχηγός της αμερικανικής εθνικής ομάδας που θα συμμετείχε τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1956 στη Μελβούρνη.  Είχε την ευκαιρία να μην συμμετάσχει καθώς είχε ήδη έρθει σε συμφωνία με τους Μπόστον Σέλτικς αλλά ο ίδιος επέμενε να αγωνιστεί αποδεικνύοντας ότι το συμβόλαιό του ήταν για μετά την Ολυμπιάδα. Βοηθά στην επιτυχία της ομάδας των Ηνωμένων Πολιτειών που κέρδισε το χρυσό μετάλλιο, νικώντας τη Σοβιετική Ένωση με 89–55 στον τελικό. Η αμερικανική επιλογή κυριαρχεί στην διοργάνωση, κερδίζοντας τους αγώνες της με διαφορά 53,5 πόντων κατά μέσο όρο. Ο Ράσελ ήταν ο κορυφαίος σκόρερ της ομάδας με 14,1 πόντους ανά παιχνίδι.

NBA

Το καλοκαίρι του 1956 ο προπονητής των Μπόστον Σέλτικς Ρεντ Άουερμπαχ έχει πληροφορηθεί για τις ικανότητες του Ράσελ και τελικά συμφωνεί μαζί του. Ο Ράσελ αρνήθηκε να αγωνιστεί στους Σεντ Λούις Χοκς από τους οποίους και επιλέχθηκε στο νούμερο 3 τονίζοντας πως δεν πρόκειται να αγωνιστεί σε μία τόσο ρατσιστική πόλη, και συμφώνησε με το σύλλογο της Βοστώνης που ήταν ο πρώτος που είχε μαύρο παίκτη στις τάξεις της.

Λόγω των Ολυμπιακών Αγώνων, έχασε την αρχή της πρώτης σεζόν του ΝΒΑ και δεν συμμετείχε στους αγώνες μέχρι τον Δεκέμβριο. Σε αυτό το πρώτο έτος είχε κατά μέσο όρο 14,7 πόντους σε 48 παιχνίδια, ενώ καθιερώθηκε ως ο καλύτερος ριμπάουντερ με 19,6 ριμπάουντ ανά παιχνίδι.

Κατά τη διάρκεια αυτής της αγωνιστικής περιόδου, η ομάδα της Βοστώνης έχει πέντε μελλοντικά μέλη του Hall of Fame στις τάξεις της. Η διοίκηση πίστευε τόσο τον νεαρό σέντερ που του πρόσφερε πρώτο ετήσιο μισθό 24.000 δολαρίων, μόλις χίλια λιγότερα από του κορυφαίου της Μπομπ Κούζι.

Με την αμυντική παρουσία του Ράσελ, οι Σέλτικς κατάφεραν να θέσουν τα θεμέλια γι’ αυτό που θα γίνει μία από τις κορυφαίες ομάδες μπάσκετ όλων των εποχών.

Οι Σέλτικς παίζουν απευθείας τον τελικό της περιφέρειας κατά τη διάρκεια των πλέι οφ. Εκεί συναντούν την ομάδα των Σίρακιουζ Νάσιοναλς. Στο πρώτο παιχνίδι της σειράς (31 Μαρτίου 1957), ο Ράσελ έχει ένα από τα καλύτερα παιχνίδια της καριέρας του με 16 πόντους και 31 ριμπάουντ καθώς και 7 κοψίματα, οδηγώντας την ομάδα στη νίκη με 108–89. Οι Σέλτικς αποκλείουν τους αντιπάλους σε τρεις αγώνες και προχωρούν στους τελικούς του ΝΒΑ.

Στον τελικό, η ομάδα της Βοστώνης είναι αντιμέτωποι με την Σεντ Λούις Χοκς. Μετά τα πρώτα έξι παιχνίδια της σειράς, οι δύο ομάδες έχουν από τρεις νίκες. Η τύχη του τελικού αποφασίζεται στον έβδομο και τελευταίο αγώνα, στις 13 Απριλίου 1957.

Κατά τη διάρκεια αυτού του αγώνα ο Ράσελ έκανε μια αποφασιστική κίνηση: με 40 δευτερόλεπτα να απομένουν, ο παίκτης των Χοκς Τζακ Κόλεμαν βγήκε σε αντεπίθεση και κατευθύνθηκε για το καλάθι. Ο Ράσελ με ταχύτητα από την άλλη άκρη του γηπέδου, έκανε μια απελπισμένη επιστροφή και κόβει το σουτ που θα είχε δώσει στους αντιπάλους προβάδισμα τριών πόντων. Κρατά την μπάλα και σκοράρει το καλάθι που δίνει στους Σέλτικς πλεονέκτημα ενός πόντου (102–101) τελειώνοντας τη συνάντηση με 19 πόντους και 32 ριμπάουντ. Το παιχνίδι κέρδισαν τελικά οι Σέλτικς με 125–123 μετά από δύο παρατάσεις.

Αυτός ήταν ο πρώτος τίτλος ΝΒΑ για το σύλλογο της Βοστώνης.

 

Ρεντ Άουερμπαχ και Μπιλ Ράσελ το 1956

Στη δεύτερη σεζόν του, ο Ράσελ είχε κατά μέσο όρο 16,6 πόντους και 22,7 ριμπάουντ ανά παιχνίδι και είναι ο πρώτος ριμπάουντερ στο πρωτάθλημα.

Ο Ράσελ ανακηρύχθηκε ο καλύτερος παίκτης στο NBA (ο πρώτος τίτλος του NBA MVP), ενώ εξελέγη μόνο στη δεύτερη καλύτερη ομάδα του πρωταθλήματος.

Κατά τη διάρκεια της αγωνιστικής περιόδου 1958–59, ο Ράσελ συνέχισε να επιδεικνύει το ταλέντο του με 16,7 πόντους και 23,0 ριμπάουντ ανά παιχνίδι.

Οι Σέλτικς καταρρίπτουν το ρεκόρ για τον αριθμό των νικών με 52 νίκες και ο Ράσελ φέρνει την ομάδα στους τελικούς του NBA. Ο τελικός του 1959 είδε τους Σέλτικς να ξαναπαίρνουν το στέμμα τους νικώντας τους Μινεάπολις Λέικερς με 4–0.

Η σεζόν 1959–60 σηματοδότησε το ντεμπούτο στο NBA του θρυλικού σέντερ των Φιλαδέλφεια Ουόριορς Ουίλτ Τσάμπερλεϊν. Οι Σέλτικς κέρδισαν 59 παιχνίδια στην κανονική περίοδο, συμπεριλαμβανομένης μιας σειράς 17 νικών και συναντήθηκαν με τους Ουόριορς στον τελικό της Ανατολικής Περιφέρειας.

Ο Τσάμπερλεϊν σημείωσε περισσότερους πόντους από τον αντίπαλό του αλλά οι Σέλτικς κερδίζουν τη σειρά με 4–2. Στον τελικό η ομάδα της Βοστώνης νίκησαν τους Χοκς με 4–3 και κερδίζει ένα νέο τίτλο του NBA. Ο Ράσελ καταγράφει 40 ριμπάουντ στο δεύτερο παιχνίδι, μετά καταγράφει 22 πόντους και 35 ριμπάουντ στην έβδομη αποφασιστική συνάντηση που δίνει τη νίκη στους Σέλτικς με σκορ 122–103.

Η σεζόν 1960–61 ήταν μια ακόμη καλή χρονιά για τον Ράσελ, ο οποίος είχε κατά μέσο όρο 16,9 πόντους και 23,9 ριμπάουντ ανά παιχνίδι. Η ομάδα του ολοκλήρωσε την κανονική περίοδο με επίδοση 57 νίκων και 22 ήττες, εξασφαλίζοντας μία νέα συμμετοχή στα πλέι οφ.

Οι Σέλτικς κέρδισαν τους τελικούς της Ανατολικής Περιφέρειας με 4–0, πριν κερδίσουν έναν άλλο τίτλο νικώντας τους Χοκς του Σεντ Λούις στον τελικό με 4–1. Στο πέμπτο παιχνίδι ο Ράσελ σημείωσε 30 πόντους και μάζεψε 38 ριμπάουντ.

Στα πλέι οφ ο Ράσελ καταγράφει μέσο όρο 29,9 ριμπάουντ ανά παιχνίδι, επίδοση ρεκόρ.

Κατά τη διάρκεια της σεζόν 1961–62, ο Ράσελ είχε την καλύτερη επιθετική χρονιά με 18,9 πόντους μαζί με 23,6 ριμπάουντ.

Ο Ράσελ κατέκτησε τον τίτλο του MVP λαμβάνοντας 297 ψήφους στην πιο αμφιλεγόμενη αντίστοιχη εκλογή στην ιστορία του πρωταθλήματος.

Ο Ράσελ έκανε ρεκόρ με 189 ριμπάουντ σε σειρά 7 αγώνων τελικών. Κατά τη διάρκεια αυτού του τελευταίου παιχνιδιού (29 Μαρτίου) ήταν αποφασιστικός: σημειώνει 30 πόντους και μαζεύει 40 ριμπάουντ, επίδοση ρεκόρ σε τελικούς του πρωταθλήματος, ενώ είχε και τουλάχιστον 8 κοψίματα.

Κατά τη διάρκεια της σεζόν 1962–63, οι Σέλτικς οδηγήθηκαν και πάλι από το Ράσελ: έχει εξαιρετική χρονιά κερδίζοντας τον τέταρτο τίτλο του καλύτερου παίκτη του NBA, καθώς και το τρόπαιο του καλύτερου παίκτη του All Star Game του 1963 μετά το παιχνίδι του με 19 πόντους και 24 ριμπάουντ για την ομάδα της Ανατολής.

Η ομάδα της Βοστώνης φτάνει και πάλι στους τελικούς του ΝΒΑ, όπου συναντούν και πάλι τους Λος Άντζελες Λέικερς. Αυτή τη φορά οι Σέλτικς κέρδισαν τον τίτλο σε έξι παιχνίδια.

Κατά τη διάρκεια της κανονικής περιόδου 1963–64, η ομάδα της Βοστώνης επιτυγχάνει και πάλι πολύ καλή επίδοση με 58 νίκες και 22 ήττες. Ο Ράσελ συμβάλλει με 15 πόντους και 24,7 ριμπάουντ ανά παιχνίδι, που είναι το ρεκόρ της καριέρας του.

Τελείωσε έτσι στην πρώτη θέση στην κατάταξη των ριμπάουντερ, μπροστά από τον Τσάμπερλεϊν, ο οποίος του στερούσε την πρώτη θέση από την άφιξή του στο NBA.  Στον τελικό του πρωταθλήματος η νίκη επί του Σαν Φρανσίσκο με 4–1, δίνει τον έκτο συνεχόμενο τίτλο και οι Σέλτικς γίνονται το πρώτο αμερικανικό επαγγελματικό αθλητικό σωματείο σε όλα τα αθλήματα που πέτυχε ένα τέτοιο ρεκόρ.

Την επόμενη σεζόν 1964–65, οι Σέλτικς κατέρριψαν το δικό τους ρεκόρ με 62 νίκες στην κανονική περίοδο. Με 14,1 πόντους και 24,1 ριμπάουντ, ο Ράσελ κέρδισε τον δεύτερο συνεχόμενο τίτλο καλύτερου ριμπάουντερ του ΝΒΑ.

Στις 11 Μαρτίου 1965 μάζεψε 49 ριμπάουντ σε συνάντηση με τους Ντιτρόιτ Πίστονς (112–100). Εκλέγεται επίσης για πέμπτη φορά MVP της κανονικής περιόδου, επίδοση ρεκόρ.

Οι Σέλτικς προχωρούν ξανά στον τελικό της Ανατολικής Περιφέρειας με αντιπάλους τους Φιλαδέλφεια 76ερς, όπου παίζει ο Τσάμπερλεϊν. Η σύγκρουση των δύο παικτών είναι και πάλι το σημαντικότερο στοιχείο της σειράς: στο τρίτο παιχνίδι, ο Ράσελ μείωσε την επιθετική συμβολή του αντιπάλου του κατά τα πρώτα τρία τέταρτα της συνάντησης. Στην πέμπτη συνάντηση, ο Ράσελ έχει στατιστικά 28 ριμπάουντ, 10 κοψίματα, 7 ασίστ και 6 κλεψίματα. Η νίκη κρίνεται στην έβδομη και τελευταία συνάντηση: ο Ράσελ χάνει την μπάλα, ενώ οι Σέλτικς προηγούνται με ένα πόντο, 110–109 με πέντε δευτερόλεπτα να μένουν.  Αλλά ο Τζον Χάβλιτσεκ κάνει ένα καθοριστικό κλέψιμο και κρατά τη νίκη και την πρόκριση για την ομάδα του.

Τη σεζόν 1965–66 ο Ράσελ για πρώτη φορά σε επτά σεζόν, δεν ξεπέρασε τα 23 ριμπάουντ στην κανονική περίοδο. Σημείωσε 12,9 πόντους και 22,8 ριμπάουντ στην ομάδα του που βρήκε τη Φιλαδέλφεια στον τελικό της Ανατολής. Ο Τσάμπερλεϊν και οι συμπαίκτες του αποτυγχάνουν ξανά με 4–1. Για πέμπτη φορά, συμπεριλαμβανομένων τεσσάρων σε πέντε σεζόν, ο τελικός βάζει τους Λέικερς εναντίον των Σέλτικς με τον τίτλο να πηγαίνει στη Βοστώνη, με τη νίκη που επιτεύχθηκε στο έβδομο παιχνίδι της σειράς. Ο Ράσελ, παρά τον τραυματισμό στο πόδι, μάζεψε 32 ριμπάουντ.

Στο τέλος της σεζόν, ο Άουερμπαχ αποφάσισε να παραιτηθεί από την προπονητική του θέση. Η διοίκηση της συλλόγου αποφάσισε να αναθέσει στον Ράσελ τη θέση του προπονητή συνεχίζοντας όμως και τη δραστηριότητα του ως παίκτη. Ο Ράσελ αποδέχεται και γίνεται έτσι ο πρώτος Αφροαμερικανός που έγινε επικεφαλής προπονητής ομάδας του NBA και οποιασδήποτε άλλης σε όλα τα θεωρούμενα σημαντικά ομαδικά αθλήματα.

Οι Σέλτικς τερματίζουν δεύτεροι στην κανονική περίοδο, με την ομάδα της Φιλαδέλφειας να τερματίζει με 68 νίκες και 13 ήττες, το καλύτερο ρεκόρ που είχε επιτευχθεί ποτέ. Οι δύο ομάδες συναντιούνται στον τελικό της Ανατολής, όπου η άμυνα της Βοστώνης ξεπεράστηκε από την επίθεση των Σίξερς που κέρδισε τη σειρά με 4–1. Η επόμενη χρονιά κυριαρχείται ξανά από την ομάδα της Φιλαδέλφειας. Οι Σέλτικς τελειώνουν την κανονική περίοδο με επίδοση 54 νίκες και 28 ήττες και στον τελικό της Ανατολής οι δύο ομάδες συναντώνται και πάλι.

Οι Σέλτικς κέρδισαν την πρώτη συνάντηση με σκορ 127–118, αγώνας που έγινε την επομένη του θανάτου του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ με την πρωτοβουλία των Ράσελ-Τσάμπερλεϊν για αναβολή της συνάντησης να αποτυγχάνει. Το δεύτερο παιχνίδι πραγματοποιείται μόνο πέντε ημέρες αργότερα, για να δοθεί το δικαίωμα στους συνολικά 13 μαύρους παίκτες να παρευρεθούν στην κηδεία. Οι Σίξερς νικούν όπως και στις δύο επόμενες συναντήσεις.

Η απόφαση φαίνεται να έχει ληφθεί, ειδικά επειδή καμία ομάδα του NBA δεν κατάφερε ποτέ να καλύψει διαφορά 3 προς 1 για να νικήσει. Με δύο νίκες 122–104 και 114–106, οι Σέλτικς ισοσταθμίζουν και ταξιδεύουν στη Φιλαδέλφεια για το τελικό παιχνίδι της σειράς. Ο Ράσελ με την άμυνά του εμποδίζει τον Τσάμπερλεϊν να εκφράσει όλες τις επιθετικές του δυνατότητες, του αφήνει μόνο δύο προσπάθειες στο δεύτερο ημίχρονο. Στα 97–95 για τους Σέλτικς και 34 δευτερόλεπτα πριν τη λήξη, έγινε αποφασιστικός στις στιγμές κλεισίματος του παιχνιδιού: ευστόχησε σε ένα σουτ, έπειτα είχε ένα κόψιμο και συνέλαβε με ένα αμυντικό ριμπάουντ για να προσφέρει στη συνέχεια ασίστ για την τελευταία προσπάθεια. Οι Σέλτικς κέρδισαν τον αγώνα από 100–96. Βρήκαν τους Λέικερς στον τελικό του ΝΒΑ, τον οποίο κέρδισαν με 4–2 νίκες.

Ο Ράσελ, παρά τα μειωμένα στατιστικά στοιχεία, παραμένει το κύριο στοιχείο της ομάδας του: εξακολουθεί να καταγράφει 18,6 ριμπάουντ ανά παιχνίδι, που τον τοποθετεί τρίτο στο πρωτάθλημα, 12,5 πόντους και 4,6 ασίστ.

Οι Σέλτικς τερμάτισαν στην τέταρτη θέση στην Ανατολή κατά τη διάρκεια της σεζόν 1968–69 έχοντας τη χειρότερη επίδοση από το 1955–56. Για τον πρώτο γύρο των πλέι οφ, οι Σέλτικς αντιμετωπίζουν τους Σίξερς και κέρδισαν τη σειρά με 4–1 και στη συνέχεια απέκλεισαν τους Νιου Γιορκ Νικς στον τελικό της περιφέρειας με 4–2 νίκες.

Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, ο τελικός έριξε τους Σέλτικς εναντίον των Λέικερς, οι οποίοι μαζί με τους Έλτζιν Μπέιλορ και τον Τζέρι Ουέστ είχαν και τον Τσάμπερλεϊν και ήταν το φαβορί, όπως απέδειξε η πορεία τους στην κανονική περίοδο: είχαν νικήσει τα τέσσερα από τα έξι μεταξύ τους παιχνίδια και είχαν πλεονέκτημα έδρας. Οι Λέικερς κερδίζουν τα δύο πρώτα παιχνίδια που παίζονται στο Λος Άντζελες. Κατά την επόμενη φάση ο Ράσελ αλλάζει στρατηγική και ως αποτέλεσμα έρχονται δύο συνεχόμενες νίκες. Πίσω στο Λος Άντζελες, οι Λέικερς ξανακερδίζουν το πλεονέκτημα, με νίκη 117–104 πριν η Βοστώνη ισοσταθμίσει με νίκη 99–90. Ο τίτλος λοιπόν παίχθηκε στο Λος Άντζελες στο έβδομο παιχνίδι. Με πέντε λεπτά να έχουν απομείνει, η απόφαση φαίνεται να έχει ληφθεί: οι Σέλτικς προηγούνται με 9 πόντους και ο Τσάμπερλεϊν βρίσκεται στον πάγκο λόγω τραυματισμού στα πόδια. Ωστόσο, μετά από ένα καλάθι και τέσσερα σουτ από τον Ουέστ, οι Λέικερς προηγήθηκαν αλλά λίγο αργότερα, η Βοστώνη κέρδισε τον αγώνα με σκορ 108–106.

Ο Ράσελ μόλις είχε κατακτήσει τον 11ο τίτλο του σε 12 τελικούς, επίδοση που παραμένει ακατάρριπτο ρεκόρ. Το 1968 επιλέχθηκε ως Sportsman of the Year από το αμερικανικό περιοδικό Sports Illustrated.

Η πόλη της Βοστώνης περιμένει τους Σέλτικς για να γιορτάσει τους ήρωές της, αλλά ο κύριος παίκτης απουσιάζει: ο Ράσελ τερματίζει την καριέρα του σε ηλικία 35 ετών αμέσως μετά τον τελευταίο αγώνα των τελικών (30 Ιουνίου) και διακόπτει όλους τους δεσμούς με το σύλλογο.

Πληροφορίες: Βικιπαίδεια