Εδώ και τρία χρόνια η Ελλάδα έπρεπε να έχει εγκαταστήσει ένα σύστημα ασφαλείας στις σιδηροδρομικές της γραμμές βάσει των ευρωπαϊκών χρονοδιαγραμμάτων, με την Κομισιόν να υπενθυμίζει ότι από το 2014 έχει χρηματοδοτήσει σταδιακά  με 700 εκατ. ευρώ την ενίσχυση των σιδηροδρομικών υποδομών στη χώρα. Σε δημοσίευμά τους, οι New York Times κάνουν λόγο για αδικαιολόγητες καθυστερήσεις στην αναβάθμιση των σιδηροδρομικών γραμμών.

Και συνεχίζουν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση διέθεσε 117 εκατ. ευρώ ειδικά για την αναβάθμιση της ασφαλούς διέλευσης των τρένων στο δρομολόγιο Αθήνα-Θεσσαλονίκη, στο οποίο συνέβη το τραγικό δυστύχημα.

1

Η απάντηση της Κομισιόν

Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Adalbert Jahnz, βομβαρδίστηκε από ερωτήσεις δημοσιογράφων, κατά τη διάρκεια του ημερήσιου briefing, για το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη που στοίχισε τις ζωές δεκάδων ανθρώπων.

Στην απάντησή του  επισήμανε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε διαθέσει σχεδόν 700 εκατ. ευρώ στην Ελλάδα από το 2014. «Υποστηρίξαμε 16 σιδηροδρομικά έργα στην Ελλάδα από το 2014 με συνολική χρηματοδότηση από την ΕΕ σχεδόν 700 εκατ. ευρώ», ανέφερε προσθέτοντας ότι η χρηματοδότηση αφορούσε κεφάλαια του Μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη», ένα χρηματοδοτικό εργαλείο της ΕΕ για θέματα μεταφορών.

Στο παραπάνω βίντεο ο Jahnz αναφέρεται στην χρηματοδότηση της ΕΕ προς την Ελλάδα και διευκρινίζει ότι η παραπομπή της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τις σιδηροδρομικές υποδομές δεν αφορά θέματα ασφαλείας (τα οποία όπως υποστήριξε είναι ζήτημα των εθνικών αρχών) αλλά νομικά ζητήματα που αφορούν την διαφάνεια επί των διαδικασιών.

Σύμφωνα με δημοσίευμα των New York Times, η ελληνική κυβέρνηση έπρεπε να έχει εγκαταστήσει εδώ και τρία χρόνια ένα σύστημα ασφαλείας, το οποίο θα εξασφάλιζε την αποφυγή δυστυχημάτων όπως η μετωπική σύγκρουση των δύο τρένων το βράδυ της περασμένης Τρίτης.

Η τραγωδία ανέδειξε και το μελανό σημείο των Βρυξελλών στον έλεγχο της διαδρομής των χρημάτων, καθώς παρά την χρηματοδότηση, δεν δόθηκαν ξεκάθαρες απαντήσεις  από τους εκπροσώπους της Κομισιόν σχετικά με το αν είχαν ενημέρωση για την πορεία των έργων.

Η περίπτωση της Ελλάδας

«Η σιδηροδρομική γραμμή λειτουργούσε με ένα σύστημα λιγότερο εξελιγμένο απ’ αυτό που χρησιμοποιείται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες», σημειώνει το ρεπορτάζ των New York Times, υποστηρίζοντας ότι ακόμα κι αυτό το σύστημα ήταν ελαττωματικό, με προβληματική λειτουργία των σηματοδοτών.

«Αυτό το μείγμα καθυστερήσεων, προειδοποιήσεων και λαθών άφησε εκτεθειμένη και ευάλωτη την πιο πολυσύχναστη σιδηροδρομική γραμμή σε αυτό που τα συστήματα ασφαλείας είναι σχεδιασμένα να αποτρέπουν: το ανθρώπινο λάθος», αναφέρει το δημοσίευμα και συνεχίζει: «εάν ένα σύγχρονο σύστημα ασφαλείας είχε εγκατασταθεί, θα ήταν αδύνατο δύο τρένα να καταλήξουν στην ίδια γραμμή με αντίθετη κατεύθυνση. Θα υπήρχε προειδοποίηση από συναγερμό και θα ενεργοποιούνταν τα αυτόματα φρένα».

Αυτό το επιβεβαιώνει στους New York Times και ο  Josef Doppelbauer, επικεφαλής του Οργανισμού Σιδηροδρόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο οποίος προειδοποιεί εδώ και χρόνια για σημαντικές ανεπάρκειες στο σύστημα ασφάλειας των σιδηροδρόμων της Ελλάδας.

Σύμφωνα με την εφημερίδα, η σφοδρή μετωπική σύγκρουση φώτισε τα συστημικά προβλήματα, τα οποία είναι πέρα και από κάθε ανθρώπινο λάθος.

«Το σιδηροδρομικό σύστημα της Ελλάδας κατατάσσεται σταθερά μεταξύ των πιο επικίνδυνων της ηπείρου παρά το γεγονός ότι έλαβε 700 εκατομμύρια ευρώ για αναβάθμιση των σιδηροδρομικών της γραμμών από την Ευρωπαϊκή Ένωση την τελευταία δεκαετία. Και η εγκατάσταση του νέου συστήματος ασφαλείας καθυστέρησε τόσο πολύ που ένας ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος παραιτήθηκε πέρυσι για να διαμαρτυρηθεί για τις «αδικαιολόγητες καθυστερήσεις», αναφέρει στο δημοσίευμα.

Οι οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αναβάθμιση των τρένων

Το Ευρωπαϊκό Σύστημα Ελέγχου Τρένων (ETCS) πρόκειται για ένα εξελιγμένο εργαλείο το οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση έδωσε οδηγία στα 27 κράτη-μέλη της να το εφαρμόσουν μέχρι το τέλος της δεκαετίας.

Πρόκειται για ένα σύστημα που παρακολουθεί τα τρένα, «αναλαμβάνει τον έλεγχο» όταν η ταχύτητά τους αυξάνεται πέραν των ορίων, όταν «περνάνε» κόκκινα φανάρια ή όταν καταλήγουν σε λάθος γραμμές.

Στο πλαίσιο της ενίσχυσης των διασυνοριακών μετακινήσεων με τρένο, η Ευρωπαϊκή Ένωση προχώρησε την εναρμόνιση των προτύπων ασφαλείας σε όλα τα κράτη μέλη. Όμως η εφαρμογή των κοινοτικών κανονισμών αποδείχθηκε ασυνεπής.

«Εάν το Ευρωπαϊκό Σύστημα Ελέγχου Τρένων είχε εγκατασταθεί και λειτουργούσε σωστά, θα έπρεπε να είχε αποτραπεί η σύγκρουση των δύο τρένων», δήλωσε ο Jedde Hollewijn, υπεύθυνος πολιτικής για τους σιδηροδρόμους στην Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Εργαζομένων Μεταφορών. «Στόχος είναι όλες οι ευρωπαϊκές χώρες να το εφαρμόσουν αυτό και γνωρίζουμε ότι η Ελλάδα υστερεί σημαντικά».

Το παράδειγμα άλλων ευρωπαϊκών κρατών

Το Λουξεμβούργο, η μικρότερη και πλουσιότερη χώρα του μπλοκ, αναφέρει το δημοσίευμα, χρησιμοποιεί ήδη το νέο σύστημα σε όλες τις γραμμές του. Το Βέλγιο σχεδιάζει να είναι πλήρως λειτουργικό το σύστημα έως το 2025. Αλλά ακόμη και χωρίς τη νέα τεχνολογία, τα περισσότερα σιδηροδρομικά συστήματα διαθέτουν χαρακτηριστικά ασφαλείας για την πρόληψη μετωπικών συγκρούσεων.

Η Εθνική Αρχή Ασφάλειας Σιδηροδρόμων της Γαλλίας, για παράδειγμα, χρησιμοποιεί συστήματα αυτόματης πέδησης και άλλες τεχνολογίες για αποφυγή ατυχημάτων.

«Αυτό δεν ίσχυε στην Ελλάδα. Η χώρα δεν είχε ποτέ εθνικό αυτοματοποιημένο σύστημα ασφαλείας, το δείχνουν τα αρχεία της ΕΕ. Και το σύστημα μεταγωγής στη Λάρισα είναι ανεπαρκές εδώ και χρόνια καθώς χάθηκαν εξαρτήματα από τον βασικό εξοπλισμό σηματοδότησης, δήλωσε ο Νικόλαος Τσικαλάκης, πρόεδρος του σωματείου προσωπικού του Εθνικού Οργανισμού Σιδηροδρόμων.

Η ακριβής αιτία των κωλυσιεργιών στις αναβαθμίσεις του συστήματος ασφαλείας δεν είναι σαφής, σύμφωνα με το δημοσίευμα, αλλά αξιωματούχοι και ειδικοί σε θέματα ασφάλειας αναφέρθηκαν σε παράγοντες όπως οι μικροί προϋπολογισμοί, προβλήματα εφοδιαστικής αλυσίδας που σχετίζονται με την πανδημία Covid-19, γραφειοκρατικές καθυστερήσεις και διαφωνίες για τις συμβάσεις.

Διαβάστε επίσης:

Καταγγελία για το δυστύχημα στα Τέμπη: Την ώρα του δυστυχήματος είχαν πάρτι στον σταθμό στη Λάρισα