ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Στο πάνελ που αφιερώθηκε στους τρόπους ενδυνάμωσης της νεολαίας και των γυναικών ως μέσο για την αντιμετώπιση της δημογραφικής αλλαγής στην Ευρώπη συμμετείχαν η Nathalie Berger, Director – Support Reforms to MS, European Commission/ DG REFORM, η Φιλίππα Μιχάλη, Πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της NN Hellas και ο Κωσταντίνος Παπαχρήστου, Policy and Research Officer, UK Safer Internet Centre, United Kingdom. Τη συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος της EΡΤ/Παραπολιτικών, Κώστας Παπαχλιμίντζος.
Όπως σημείωσε η Υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας το δημογραφικό αποτελεί μία πρόκληση όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά συνολικά για τον δυτικό κόσμο και την Ευρώπη. Αναφερόμενη στα στοιχεία που δείχνουν την πτώση των γεννήσεων και την αύξηση της ηλικίας του πληθυσμού της χώρας τόνισε πως το υπουργείο τρέχει, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση και σε ανοιχτό διάλογο με ΜΚΟ,
οργανισμούς και την κοινωνία ένα συνεκτικό πλάνο αντιμετώπισης του δημογραφικού που θα παρουσιαστεί έως τις αρχές Ιουνίου και θα περιλαμβάνει διαφορετικούς πυλώνες: όπως τη στέγαση, την ισορροπία εργασίας – προσωπικής ζωής, την εκπαίδευση, την κάλυψη των αναγκών των οικογενειών και των νέων. «Είναι δύσκολο να αντιστρέψουμε την τάση, η προσπάθεια είναι να μην επιβαρυνθεί και άλλο η κατάσταση» ανέφερε.
Παράλληλα, απορρύθμισε τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση του brain drain, την αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας και τη διατήρηση της παρουσίας τους σε αυτή καθώς και τη συμμετοχής τους σε ΔΣ. Στο πλαίσιο αυτό ανέφερε πως γίνονται κινήσεις προετοιμασίας για την αύξηση του στόχου συμμετοχής από το 25% στο 40%.
Ειδική αναφορά έκανε στην πρόσφατη νομοθετική παρέμβαση για την αύξηση της άδειας γέννας από 6 σε 9 μήνες στον ιδιωτικό τομέα και για τους ελεύθερους επαγγελματίες και εκείνους που εργάζονται στον πρωτογενή τομέα. Παράλληλα, τόνισε πως υπάρχει η δυνατότητα μεταφοράς των 7 από τους 9 μήνες εντός του ζευγαριού και στον άλλον γονέα. Επιπρόσθετα, αναφέρθηκε στην πορεία του προγράμματος «Νταντάδες της γειτονιάς» τονίζοντας πως αναμένεται νέος κύκλος για το 2025 με προϋπολογισμό 100 εκατ. ευρώ. Τέλος, είπε πως στόχος είναι η ενσωμάτωση στο ελληνικό δίκαιο της κοινοτικής οδηγίας για ίσες αμοιβές.
Στις κινήσεις και πρωτοβουλίες που σχεδιάζει και υλοποιεί η Ευρωπαϊκή Ένωση για την ενίσχυση και υποστήριξη των κρατών μελών σε ζητήματα που αφορούν στην ισότητα, ενσωμάτωση και την αντιμετώπιση του δημογραφικού αναφέρθηκε, από την πλευρά της, η Nathalie Berger, Διευθύντρια Director – Support Reforms to MS, European Commission Γενική Διεύθυνση Στήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων (DG REFORM).
Υπογραμμίζοντας τον σημαντικό αντίκτυπο που θα έχει στην αγορά εργασίας η περαιτέρω γήρανση του πληθυσμού της Ευρώπης τόνισε πως εκτιμάται ότι έως το 2100 η Ευρώπη θα καταγράψει απώλεια 54,4 εκατ. εργαζόμενων. Το γεγονός αυτό ανησυχεί 7 στους 10 Ευρωπαίους σήμερα θεωρώντας πως δημιουργείται κίνδυνος για τις προοπτικές ανάπτυξης και τον ανταγωνισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τόνισε. «Το δημογραφικό επανασχεδιάζει τις οικονομίες μας» ανέφερε και στο πλαίσιο αυτό τόνισε ότι είναι απαραίτητη, πρώτον, η πλήρης κατανόηση όλων των πτυχών του προβλήματος και στη συνέχεια, η υλοποίηση ολιστικών στρατηγικών.
Η κ. Berger σημείωσε πως η DG REFORM εστιάζει στην εργασία με την λήψη μακροπρόθεσμων πολιτικών, ενώ τρέχει λύσεις που κινούνται σε τέσσερις πυλώνες: στην ενίσχυση των γονέων, των νέων, των μεγαλύτερων γενεών και στις ελλείψεις στην απασχόλησης. Τέλος, αναφέρθηκε σε πρωτοβουλίες για την υποστήριξη των κρατών – μελών στην προσπάθεια αντιμετώπισης του δημογραφικού και των προκλήσεων που σχετίζονται με αυτό καθώς και με την ισότητα των φύλων και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού τους.
Η Φιλίππα Μιχάλη, Πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της NN Hellas ανέφερε πως «η δημογραφική αλλαγή στην Ελλάδα, απαιτεί από τον ασφαλιστικό κλάδο να προσαρμοστεί στις νέες, μεταβαλλόμενες ανάγκες υγειονομικής περίθαλψης και σύνταξης των πολιτών. Το ζήτημα αυτό αφορά όλες τις ηλικιακές ομάδες, σε έναν πληθυσμό που οι γεννήσεις ανά γυναίκα έχουν μειωθεί στα 1,4 παιδιά και οι άνω των 65 ετών αγγίζουν το 22,1%.
Οι ασφαλιστικές εταιρίες, είμαστε οι διαχειριστές κινδύνων στις κοινωνίες όπου δραστηριοποιούμαστε. Και ως εκ τούτου, υπάρχουν σημαντικές προσδοκίες από εμάς – και δικαίως – να συμμετέχουμε ενεργά στην εξεύρεση λύσεων στα ζητήματα που θέτουν οι δημογραφικές τάσεις. Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενη που, στο πλαίσιο της σημερινής μας συζήτησης στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, καταφέραμε να «ρίξουμε περισσότερο φως» στο συγκεκριμένο θέμα αλλά και να αναζητήσουμε πιθανούς τρόπους άμβλυνσης των επιπτώσεων του δημογραφικού προβλήματος».
Στο ζήτημα της παροχής ελπίδας και προοπτικής στους νέους σήμερα στάθηκε ο Κωσταντίνος Παπαχρήστου, Policy and Research Officer, UK Safer Internet Centre σημειώνοντας πως δεν χρειάζονται μόνο πρόσβαση σε θέσεις εργασίας αλλά σε ευκαιρίες. Υπογράμμισε δε, πως η πρόσβαση στην απασχόληση δεν αποτελεί μόνο ένα οικονομικό θέμα αλλά ένα ζήτημα για την ίδια την Δημοκρατία. Όπως είπε, οι νέοι αυτοί, που στην Ελλάδα σε μεγάλο βαθμό έχασαν την ελπίδα και την εμπιστοσύνη τους στο σύστημα και στους πολιτικούς κατά τη διάρκεια της κρίσης, θα αποτελέσουν την κεντρική βάση ψηφοφόρων του αύριο καθορίζοντας τις επόμενες κυβερνήσεις. Υπενθύμισε πως η Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο ποσοστό στην Ευρώπη των νέων που μένουν με τους γονείς τους έως τα 29 τους χρόνια σημειώνοντας πως αποτελούν μία γενιά σε αναμονή για να γίνουν ενήλικες και οικονομικά ανεξάρτητοι ολοκληρωμένοι πολίτες. Αυτό όπως είπε οδηγεί με αβεβαιότητα, ανησυχία, και stress λειτουργώντας σαν «μηχανή που δημιουργεί επιθετικότητα» αλλά και σε φαινόμενα απάθειας και μη συμμετοχής στα κοινά. Τέλος, υπογράμμισε την ανάγκη αλλαγών στο εκπαιδευτικό σύστημα, στη δημιουργία περισσότερων υποδομών και στη βελτίωση των υπαρχόντων για την συμμετοχή των νέων σε συλλογικές δράσεις και στη διαδικασία της λήψης αποφάσεων και στην ανάπτυξη soft skills σε νέους γονείς και παιδιά.
Το δημογραφικό δίλημμα της Ελλάδας: Προκλήσεις, Λύσεις και το Μέλλον» ήταν το αντικείμενο του πάνελ που συντόνισε ο δημοσιογράφος, Φοίβος Καρζής, κατά την τρίτη ημέρα του 9oυ Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών.
Ξεκινώντας την παρέμβασή της, η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογενειακών Υποθέσεων, Σοφία Ζαχαράκη, περιέγραψε το πρόγραμμα της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση του δημογραφικού και τους άξονες του. Μίλησε για το βασικό στοιχείο της εξισορρόπησης οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής – π.χ. αύξηση αφορολόγητου ανά παιδί, αύξηση μισθών στο δημόσιο, αύξηση άδειας μητρότητας στον ιδιωτικό τομέα και τη δυνατότητα να μεταβιβαστεί αυτή η άδεια στον άλλο γονέα, τα voucher για βρεφονηπιακούς σταθμούς ύψους 365 εκατ. ευρώ, καθώς και την έρευνα που χρηματοδοτεί η Eurobank σε νέα ζευγάρι γι’ αυτά που θα μπορούσαν να τους βοηθήσουν ή να τους αποτρέψουν να κάνουν παιδί.
Η υπουργός αναφέρθηκε εκτενώς στα επιδοτούμενα δάνεια. Όπως ανέφερε «αυτή την εβδομάδα έχουμε φτάσει στα 5.600 δάνεια σε νέα ζευγάρια, την κοινωνική αντιπαροχή – αξιοποίηση δημόσιας περιουσίας για διαμερίσματα και άλλους χώρους, αλλά και την αξιολόγηση για το πώς μπορεί η νόμιμη μετανάστευση να βοηθήσει στις ανάγκες για προσωπικό».
Η Σοφία Ζαχαράκη έκανε λόγο και για την υποβοηθούμενη παραγωγή, καθώς έχει αυξηθεί ο μέσος όρος ηλικίας των ζευγαριών που αποκτούν παιδί. Η νομοθετική ρύθμιση για να επιστρέφουν οι συνταξιούχοι στην εργασία είναι μέρος αυτής της πολιτικής, κατέληξε.
Ο Mιχάλης Βλασταράκης, επικεφαλής του τομέα marketing της Eurobank, διευκρίνισε ότι μπορεί να θεωρείται πως το δημογραφικό είναι θέμα της Πολιτείας, όμως και ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να συμβάλει. «Εμείς εστιάσαμε στα νέα ζευγάρια που θέλουν να κάνουν παιδί, αλλά δεν μπορούν για ιατρικούς λόγους. Το ποσοστό είναι μεγαλύτερο από αυτό που φανταζόμαστε», σημείωσε. Μάλιστα εξήγησε ότι υπάρχουν άνθρωποι που χρειάζονται άμεση οικονομική ανακούφιση και άλλοι που χρειάζονται ψυχολογική υποστήριξη της νέας οικογένειας ή δουλειές στον τόπο τους.
«Στη Eurobank, κοιτάξαμε τα προϊόντα μας για να δούμε τις ανάγκες που μπορούμε να καλύψουμε, π.χ. δύο χρόνια δωρεάν ασφαλιστικά προϊόντα, εκπτωτικά προγράμματα για μωρουδιακά είδη κ.ά., ενώ επανασχεδιάσαν και τις εσωτερικές τους πολιτικές, με άξονα τη βοήθεια σε νέους γονείς.», πρόσθεσε ο Μιχάλης Βλασταράκης.
Ο Βασίλης Κελλάρης, γυναικολόγος ειδικός σε θέματα αναπαραγωγής και αντιπρόεδρος του Μητέρα και του Embryogenesiss στο Υγεία είπε με τη σειρά του, ότι η τάση για ζητούμενες υπηρεσίες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής τα τελευταία χρόνια είναι αυξητική και η τάση αυτή ισχύει και για την υπόλοιπη Ευρώπη. Όμως, όπως αποκάλυψε, δυστυχώς μόνο το 30% των ανθρώπων που αντιμετωπίζουν δυσκολίες απευθύνονται σε ειδικούς.
Εξήγησε ότι σημαντικό ρόλο παίζει η ελλιπής ενημέρωση για το θέμα, η οποία ισχύει σε όλη την Ελλάδα ανεξαρτήτως βιοτικού επιπέδου και μόρφωσης. «Βρισκόμαστε σε παγίδα γονιμότητας. Ο δείκτης είναι έτοιμος να πέσει κάτω από το 1,5 παιδί ανά γυναίκα», πρόσθεσε. Εξηγώντας τη σημασία της υποβοηθούμενης παραγωγής είπε ότι «στην Ελλάδα ένα στα 20 παιδιά που γεννιούνται είναι από εξωσωματική, ένα σημαντικό νούμερο που πρέπει να αυξηθεί.
Η Φαίη Μακαντάση, ερευνήτρια της diaNEOsis, έδωσε σημαντικά στατιστικά στοιχεία που δείχνουν ότι «το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι ότι δε γεννάμε». Και σε αντίθεση με κάποιους που θεωρούν ότι το πρόβλημα είναι νέο, αποκάλυψε ότι από τη γενιά του 1940 έως το 1978 καμία γενιά δεν αναπληρώθηκε, για να γίνει αυτό πρέπει να κάνουμε 2,1 παιδιά ανά γυναίκα. Ο πληθυσμός της χώρας θα μειωθεί στο μισό σε εξήντα χρόνια, αν συνεχιστεί η τωρινή τάση.
Όμως, παίρνοντας αφορμή από τις έρευνες που έχουν γίνει τόνισε ότι «δείχνουν ότι θέλουμε να κάνουμε περισσότερα παιδιά από αυτά που έχουμε, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχουν παράγοντες που μας αποτρέπουν, ενώ σημαντικότερος παράγοντας είναι οι οικονομικές δυσκολίες και ακολουθεί η αλλαγή του τρόπου ζωής. Τέλος τόνισε ότι «για να είμαστε 10 εκατ. Έλληνες θα πρέπει να έχουμε ενσωματώσει έως το 2050 τουλάχιστον 750.000 μετανάστες».
Διαβάστε επίσης:
Βουλή: Ψηφίστηκε το νομοσχέδιο για τη δημόσια υγεία και το ΕΣΥ
Phoenix Vega Mezz: Στα 11,2 εκατ. ευρώ τα καθαρά κέρδη το 2023