Με 12 ξενόγλωσσα προπτυχιακά προγράμματα και 175 μεταπτυχιακά να «τρέχουν» ήδη στα ελληνικά πανεπιστήμια, το φιλόδοξο σχέδιο για προσέλκυση ξένων φοιτητών, στρατηγικές συνεργασίες με κορυφαία πανεπιστήμια των ΗΠΑ, της Ευρώπης αλλά και του υπόλοιπου κόσμου και κοινές ερευνητικές δραστηριότητες φαίνεται ότι έχει μπει ήδη σε τροχιά.

Κορυφαία αμερικανικά πανεπιστήμια όπως το Columbia, Yale, Harvard  αλλά και ευρωπαϊκά όπως το πανεπιστήμιο της Σορβόννης έχουν ήδη συνάψει μνημόνια συνεργασίας με ελληνικά Ιδρύματα, με το επόμενο βήμα να είναι η ίδρυση κοινών μεταπτυχιακών προγραμμάτων, δηλαδή ενός διπλού πτυχίου.

Χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης

Τον Δεκέμβριο αναμένεται η ανακοίνωση των πρώτων κοινών μεταπτυχιακών μεταξύ ελληνικών και ξένων πανεπιστημίων καθώς το υπουργείο Παιδείας θα συγκεντρώσει τις προτάσεις των ελληνικών Ιδρυμάτων, μερικές εκ των οποίων θα χρηματοδοτήσει από το Ταμείο Ανάκαμψης με 62 εκατ. ευρώ.

«Ως προς το σκέλος της διεθνοποίησης έχουμε μία ιστορική εκκρεμότητα», διαπίστωσε ο υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης σε ημερίδα που πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα στη Βουλή με θέμα «Η Διεθνοποίηση των Ελληνικών Πανεπιστημίων».

Στον σχεδιασμό του υπουργείου Παιδείας –παράλληλα με το άνοιγμα της χώρας σε επενδύσεις  ξένων πανεπιστημίων για την ίδρυση παραρτημάτων- είναι το δημόσιο πανεπιστήμιο να γίνει η ναυαρχίδα της διεθνοποίησης στη χώρα. «Δεν είμαστε στην κλίμακα που θέλουμε, όμως η Πολιτεία θέλει να στηρίξει οικονομικά τις πρωτοβουλίες των πανεπιστημίων», σημείωσε ο κ. Πιερρακάκης, υπογραμμίζοντας τη σημασία της χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης για τα κοινά μεταπτυχιακά, τα οποία θα απευθύνονται τόσο σε Έλληνες όσο και σε αλλοδαπούς. Ένα από τα κριτήρια της χρηματοδότησης θα είναι μεταξύ άλλων η ελκυστικότητα των προγραμμάτων για ξένους φοιτητές.

Η πρόσκληση προς τους Ειδικούς Λογαριασμούς Κονδυλίων Έρευνας (ΕΛΚΕ) των πανεπιστημίων, η οποία έχει αποσταλεί από το περασμένο καλοκαίρι αποσκοπεί στην ενίσχυση των εκπαιδευτικών υποδομών των ελληνικών Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων που επιδιώκουν να οργανώσουν κοινά μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών (Joint Master ή Dual Master) με διακεκριμένα ξένα πανεπιστήμια σε νέα αντικείμενα που δεν είναι σήμερα διαθέσιμα και στη δημιουργία νέων επιστημονικών κατευθύνσεων, που θα είναι πλέον στη διάθεση των υποψηφίων.

Αριθμός ρεκόρ Αμερικανών φοιτητών στα ελληνικά πανεπιστήμια

Με την Πολιτεία να διεκδικεί ενεργό ρόλο για τη χάραξη μίας κοινής πολιτικής διεθνοποίησης στις μέχρι πρότινος αποσπασματικές πρωτοβουλίες των πανεπιστημίων, τις προηγούμενες ημέρες, έκπληξη προκάλεσαν τα ετήσια αποτελέσματα της έρευνας Open Doors 2024, τα οποία δημοσιεύονται από το Ινστιτούτο Διεθνούς Εκπαίδευσης (IIE) για τον αριθμό Αμερικανών φοιτητών που επιλέγουν την Ελλάδα για σπουδές.

Η χώρα μας βρέθηκε για το ακαδημαϊκό έτος 2022-2023 στην 8η θέση με πάνω από 6.000 φοιτητές να έρχονται στην Ελλάδα, κυρίως για μικρής διάρκειας προγράμματα στο πλαίσιο συνεργασίας των πανεπιστημίων τους με τα ελληνικά Ιδρύματα.

Πρόκειται για έναν αριθμό ρεκόρ, καθώς λίγα χρόνια πριν και συγκεκριμένα το 2018, η Ελλάδα βρισκόταν στην 17η θέση. Η αύξηση σε σχέση με το προηγούμενο έτος ήταν της τάξης του 34%, με 4.484 φοιτητές να έρχονται το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022.

Σημειώνεται πώς στη γειτονική Ιταλία πάνω από 41.000 Αμερικανοί φοιτητές συμμετείχαν σε κάποιο πρόγραμμα σπουδών για την ίδια χρονιά.

Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΘΑΑΕ, της Ανεξάρτητης Αρχής για την Διασφάλιση της Ποιότητας της Εκπαίδευσης (πρόκειται για την Αρχή που θα αναλάβει και το έργο του ελέγχου και της εποπτείας των αιτήσεων αλλά και των παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων που θα ιδρυθούν στην Ελλάδα), σε επίπεδο προπτυχιακών φοιτητών, οι εισερχόμενοι στα ελληνικά πανεπιστήμια για το προηγούμενο έτος άγγιξαν τους 3.600.

Σημειώνεται ότι η Αρχή έχει ήδη πιστοποιήσει 12 ξενόγλωσσα προπτυχιακά που λειτουργούν στα ελληνικά πανεπιστήμια με φοιτητές απ’ όλο τον κόσμο, από ΗΠΑ, Ευρώπη αλλά και Μέση Ανατολή, καθώς και 175 ξενόγλωσσα μεταπτυχιακά, τα οποία απευθύνονται τόσο σε Έλληνες όσο και σε ξένους φοιτητές.

Η επιτυχία των ξενόγλωσσων προγραμμάτων

Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών ήταν από τα πρώτα Ιδρύματα που εγκαινίασαν τον επιτυχημένο θεσμό των ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων, σε δύο κορυφαίους επιστημονικούς τομείς, στους οποίους το Ίδρυμα διαπρέπει, την Ιατρική και την Φιλοσοφία.

Όπως αναφέρει στο mononews.gr o Πρύτανης του ΕΚΠΑ κ. Γεράσιμος Σιάσος, το πανεπιστήμιο ενισχύει τον διεθνή χαρακτήρα του με γνώμονα την αριστεία, προετοιμάζοντας ένα ακόμα ξενόγλωσσο προπτυχιακό πρόγραμμα σε ένα εξίσου δημοφιλή επιστημονικό αντικείμενο.

«Στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών λειτουργούν δύο αμιγώς αγγλόφωνα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών αποκλειστικά για αλλοδαπούς φοιτητές. Το BA Program in the Archaeology, History and Literature of Ancient Greece” το οποίο προσφέρεται από τη Φιλοσοφική Σχολή και το “Medical Degree” το οποίο προσφέρεται από την Ιατρική Σχολή. Πολύ σύντομα, το πιθανότερο την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά, ξεκινάει και τρίτο αγγλόφωνο προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών στο Τμήμα Φαρμακευτικής. Επιπλέον στο Πανεπιστήμιο Αθηνών λειτουργούν 35 Μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών σε ξένη γλώσσα διδασκαλίας. Τόσο τα ξενόγλωσσα προπτυχιακά όσο και τα ξενόγλωσσα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών δέχονται χιλιάδες αιτήσεις υποψηφίων φοιτητών από όλο τον κόσμο και από αυτούς οι καλύτεροι σπουδάζουν στο πρώτο και μεγαλύτερο Πανεπιστήμιο της χώρας», σημειώνει.

Αντίστοιχα και το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΟΠΑ) έχει θέσει ως προτεραιότητα τις δράσεις διεθνοποίησης με σημαντικές συνεργασίες με ξένα πανεπιστήμια, κοινά προγράμματα  και το πρώτο δικό του ξενόγλωσσο προπτυχιακό.

«Ο προσανατολισμός του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών προς την διεθνοποίηση αποτελεί έναν από τους στρατηγικούς στόχους του καθώς μέσα από τις συνεργασίες με διεθνείς οργανισμούς, πανεπιστήμια και εκπαιδευτικά ιδρύματα στοχεύει να ενισχύσει ακόμα περισσότερο την ήδη καλή θέση του στο διεθνές ακαδημαϊκό περιβάλλον. Ο μετασχηματισμός του ΟΠΑ σε ευρωπαϊκό κόμβο ποιοτικής εκπαίδευσης αποτελεί βασικό πυλώνα του σχεδιασμού διεθνοποίησης. Πέρα από τις ήδη υπάρχουσες συνεργασίες με Αμερικάνικα, Ευρωπαϊκά και Κινέζικα πανεπιστήμια σε ποικίλες δράσεις, όπως τα θερινά σχολεία, τα «διπλά πτυχία» και οι ανταλλαγές φοιτητών και καθηγητών, ήδη έχουν σχεδιαστεί και υλοποιούνται νέες. Ανάμεσα στις άμεσες προτεραιότητές μας, είναι η λειτουργία του νέου ξενόγλωσσου προπτυχιακού προγράμματος σπουδών σε International Business and Technology, τo κοινό διδακτορικό πρόγραμμα σπουδών με το Durham University, νέα από κοινού προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών σε συνεργασία με πανεπιστήμια όπως τα European University Institute, Ανοιχτό Πανεπιστήμιο Κύπρου, University of Aberdeen, New York University, με τα ΤΕΦΑΑ-Digisport École Universitaire de Recherche, και ένα νέο dual μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών με το University of Stirling” Επίσης, την ακαδημαϊκή περίοδο ΄24-΄25 περιμένουμε να φιλοξενήσουμε περίπου 450 φοιτήτριες και φοιτητές Erasmus+, ενώ σχεδιάζουμε και την παροχή βραχύχρονων εκπαιδευτικών προγραμμάτων (short courses) για στελέχη ξένων επιχειρήσεων, τα οποία θα μπορούν να συνδυάσουν με πιθανές διακοπές τους στην Ελλάδα», αναφέρει ο πρύτανης Βασίλης Βασδέκης.

Το παράδειγμα των κεντρικών Ιδρυμάτων έχουν ακολουθήσει και περιφερειακά πανεπιστήμια, με ξενόγλωσσα προπτυχιακά προγράμματα Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και στο Πανεπιστήμιο Κρήτης αλλά και σε άλλους τομείς όπως στα Χρηματοοικονομικά, με ένα νέο ξενόγλωσσο πρόγραμμα που εγκαινίασε φέτος το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.

Μία πολύ σημαντική παράμετρος στη διεθνοποίηση είναι τα δεκάδες προγράμματα μικρής διάρκειας που «τρέχουν» τα πανεπιστήμια. Προσπερνώντας τα εμπόδια των διαφορετικών εκπαιδευτικών συστημάτων, τα οποία παλεύουν να ξεπεράσουν τα ελληνικά πανεπιστήμια, προγράμματα μικρής διάρκειας όπως τα summer schools και τα microcredentials, έχουν επιτρέψει σε χιλιάδες ξένους φοιτητές να γνωρίσουν το ελληνικό σύστημα εκπαίδευσης για λίγες εβδομάδες ή μήνες, με Αμερικανούς και Ευρωπαίους να επισκέπτονται τη χώρα κάθε χρόνο.

Oι προκλήσεις

Με την Ελλάδα να διεκδικεί τη θέση της στον παγκόσμιο ακαδημαϊκό χάρτη, Πολιτεία και Ιδρύματα έχουν να διαχειριστούν μία σειρά από εμπόδια.

H Σύνοδος της Pharos, η οποία έχει πραγματοποιηθεί ήδη τρεις φορές, μιας πρωτοβουλίας για την Ελληνοαμερικανική Συνεργασία στον τομέα της Ανώτατης Εκπαίδευσης και την ενεργό συνδρομή της Πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα, έχει φέρει σε επαφές -που οδήγησαν ακόμα και σε μνημόνια συνεργασίας- πολλά ελληνικά Ιδρύματα με κορυφαία αμερικανικά πανεπιστήμια.

Σε επίπεδο προγραμμάτων μικρής διάρκειας, πολλά πανεπιστήμια τρέχουν ήδη κοινές πρωτοβουλίες με ανταλλαγές φοιτητών αλλά και πανεπιστημιακών. Πρόσφατα η  Κρίστεν Ρόμπερτς, διευθύντρια Δημοσίων Υποθέσεων στην Πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αθήνα, τόνισε σε συνέντευξή της τη σημασία των βραχυπρόθεσμων προγραμμάτων σπουδών ως μοχλό ενίσχυσης των ακαδημαϊκών συνεργασιών μεταξύ ελληνικών και αμερικανικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.

Σημαντικά όμως παραμένουν τα εμπόδια για μεγαλύτερης διάρκειας προγράμματα, καθώς οι πανεπιστημιακοί αναζητούν συγκλίσεις στα διαφορετικά συστήματα εκπαίδευσης  των δύο χωρών.

Μία ακόμα σημαντική πρωτοβουλία, αποτελούν οι πρωτοβουλίες των ελληνικών πανεπιστημίων για συμμετοχή σε ευρωπαϊκές συμμαχίες, με στόχο την απόδοση κοινών πτυχίων, με τον πιο δημοφιλή όρο «ευρωπαϊκό πτυχίο».

Το ευρωπαϊκό πτυχίο προβλέπει τη δημιουργία ενός προπτυχιακού ή μεταπτυχιακού προγράμματος σε συνεργασία μεταξύ τουλάχιστον τριών Πανεπιστημίων. Ο φοιτητής θα παρακολουθεί δια ζώσης μαθήματα σε δύο τουλάχιστον από τις χώρες που εδρεύουν τα Πανεπιστήμια και online μαθήματα από την τρίτη.

Κι αυτό το εγχείρημα με τη σειρά του αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις καθώς ευρωπαϊκά πανεπιστήμια αναζητούν κοινό τόπο για τη δημιουργία προγραμμάτων, τη συμφωνία για το αντικείμενο σπουδών, τη διαδικασία των εξετάσεων αλλά και την προσαρμογή στα διαφορετικά εκπαιδευτικά συστήματα.

Διαβάστε επίσης:

ΕΛ.ΑΣ: Στην δημοσιότητα τα στοιχεία των 13 μελών σπείρας που λήστευε σπίτια στην Αττική

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος στη Νέα Φιλαδέλφεια