Ο «Τιτανικός» της Siemens: Νέα εισαγγελική πρόταση στη δίκη, μετά την αλλαγή του Ποινικού Κώδικα

Πολύκροτο και πολυδιαφημισμένο το αποκαλούμενο σκάνδαλο της Siemens.

Με φερόμενες μίζες εκατομμυρίων, αποδράσεις κατηγορουμένων, προφυλακίσεις και 14 χρόνια να «σέρνεται» σε ανακριτικά γραφεία και δικαστικές αίθουσες.

Ο επίλογος στη βασική δίκη για τα«μαύρα» ταμεία του γερμανικού κολοσσού (τη σύμβαση ψηφιοποίησης του ΟΤΕ) φαίνεται να έρχεται με τον πλέον ανατρεπτικό τρόπο.

Έγκριτοι νομικοί μιλούν για έναν επερχόμενο «Τιτανικό» της Δικαιοσύνης. Υποστηρίζουν ότι ο νέος Ποινικός Κώδικας καθιστά μονόδρομο τον ξαφνικό θάνατο μίας εκ των σοβαροτέρων υποθέσεων διαφθοράς που απασχόλησε τις τελευταίες δεκαετίες τη χώρα.

Η εφαρμογή των νέων διατάξεων -λένε- μπορεί να οδηγήσει στην πλήρη κατάρρευση του κατηγορητηρίου και την αθώωση όλων των κατηγορουμένων. Σε ένα δικαστικό «ναυάγιο» δηλαδή του «σκανδάλου» της Siemens.

Την ερχόμενη Παρασκευή, 12 Ιουνίου, η εισαγγελέας του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων της Αθήνας θα αναπτύξει τη νέα πρόταση της, με βάσει τις νέες διατάξεις του Ποινικού Κώδικα που μετατρέπουν κακουργήματα σε πλημμελήματα και περιορίζουν τους δημοσίους υπαλλήλους μόνο σε εκείνους που ανήκουν στο στενό δημόσιο τομέα

Πρωτοφανές αλλά αναπόφευκτο, η εισαγγελική λειτουργός θα ανακαλέσει την, από τον περασμένο Απρίλιο, πρώτη της εισήγηση (βάσει του παλιού Π.Κ.) για την ποινική μεταχείριση των 54 κατηγορουμένων. Ήδη, από τότε μέχρι σήμερα, βρίσκονταν σε εξέλιξη οι αγορεύσεις των δικηγόρων. Δηλαδή, μετρούσαμε αντίστροφα για την ετυμηγορία των δικαστών. Και αυτές οι αγορεύσεις θεωρούνται ως μη γενόμενες.

Χθες, συνήγοροι υπεράσπισης και πολιτικής αγωγής έλαβαν γραπτό μήνυμα από το γραμματέα του δικαστηρίου ότι η νέα αγόρευση της εισαγγελέως θα γίνει κανονικά μεθαύριο (αν και βρισκόμαστε σε αναστολή λειτουργίας των δικαστηρίων λόγω των εκλογών), με την επισήμανση άπαντες να είναι “έτοιμοι για τις αγορεύσεις τους”.

«Θα καταρρεύσει η υπόθεση»

Ακόμα και συνήγοροι πολιτικής αγωγής στη δίκη της Siemens μιλούν για κίνδυνο πλήρους κατάρρευσης της υπόθεσης.

Οι δικαστές του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων καλούνται να ερμηνεύσουν και να εφαρμόσουν τις νέες διατάξεις του Ποινικού Κώδικα. Το ζητούμενο είναι εάν θα καταστεί εφικτό να βρεθεί η νομική φόρμουλα που θα αποτρέψει την ολοκληρωτική απαλλαγή κατηγορουμένων σε βάρος των οποίων προέκυψαν στοιχεία για ξέπλυμα μαύρου χρήματος.

‘Οπως εξηγούν νομικοί, τα σενάρια στα οποία μπορεί να “κινηθεί” η νέα εισαγγελική πρόταση είναι περιορισμένα, μετά την κατάργηση του άρθρου 263Α.

Πλέον, ο ΟΤΕ (όπως οι υπόλοιπες ΔΕΚΟ, οι Τράπεζες και οι ΜΚΟ) έπαψε να ανήκει στις εταιρείες του Δημοσίου και συνεπώς και οι υπάλληλοι του δεν θεωρούνται δημόσιοι υπάλληλοι αλλά εργαζόμενοι σε ιδιωτική εταιρεία.

‘Ετσι, η συντριπτική πλειονότητα των νομικών εκτιμά ότι η εισαγγελική πρόταση είναι μονόδρομος:

Η βασική κατηγορία της παθητικής δωροδοκίας που αντιμετωπίζουν σε αυτή τη δίκη οι υπάλληλοι του ΟΤΕ θα κριθεί ως ανέγκλητη πράξη. Δηλαδή, μη αξιόποινη πράξη την περίοδο που φέρεται να τελέστηκε.

Κι αυτό γιατί ο νόμος για τη δωροδοκία στον ιδιωτικό τομέα θεσπίστηκε το 2014, μεταγενέστερα δηλαδή των επίδικων εγκλημάτων δωροληψίας, τα οποία φέρονται να τελέστηκαν από το 1997 έως το 2005.

Δηλαδή, την περίοδο της επίδικης περιόδου, δεν υπήρχε αξιόποινο για τη δωροληψία στον ιδιωτικό τομέα. Σε αυτήν την περίπτωση (εάν κριθεί ότι δεν υφίσταται το βασικό αδίκημα της δωροληψίας) δεν μπορεί να υπάρξει καταδίκη ούτε για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Αυτομάτως, σε αυτή την περίπτωση, οδηγούμαστε σε ολική κατάρρευση του κατηγορητηρίου.

Το δεύτερο σενάριο για την κατάληξη της δίκης υποστηρίζει από περιορισμένο αριθμό νομικών.

Η βασική κατηγορία της κακουργηματικής παθητικής δωροδοκίας για τους υπαλλήλους του ΟΤΕ, με βάση το νέο Π.Κ, να μετατραπεί σε πλημμέλημα καθώς πλέον θεωρούνται υπάλληλοι ιδιωτικής εταιρείας. Σε αυτή την περίπτωση, το πλημμέλημα της δωροδοκίας έχει παραγραφεί, ωστόσο, συνεχίζει να παραμένει «ζωντανό» το κακούργημα του ξεπλύματος μαύρου χρήματος. Με αυτό το σενάριο, δεν επέρχεται πλήρης κατάρρευση του κατηγορητηρίου για όσους κατηγορούνται και για ξέπλυμα μαύρου χρήματος καθώς η παραγραφή του βασικού αδικήματος (δωροδοκία) δεν συμπαρασύρει και το ξέπλυμα.

Πού θα στηριχθεί, όμως, αυτό το σενάριο, με τις ελάχιστες πιθανότητες για τη διάσωση της πολύκροτης δίκης (να θεωρηθεί παραγεγραμμένο μόνο το πλημμέλημα της δωροδοκίας αλλά ενεργό το ξέπλυμα μαύρου χρήματος), εφόσον πριν από 20 χρόνια δεν υπήρχε αξιόποινο στη δωροδοκία ιδιωτικών υπαλλήλων;

Νομικοί λένε ότι μπορεί να γίνει επίκληση παλαιοτέρων αποφάσεων του Αρείου Πάγου. Κατά τους δικηγόρους, αυτές οι αποφάσεις φέρονται να δέχθηκαν εφαρμογή της ύπαρξης της δωροδοκίας στον ιδιωτικό τομέα και προ του 2014. Η πλειονότητα των δικηγόρων υποστηρίζει ότι αυτό θα ήταν κατάφορη παραβίαση θεμελειωδών κανόνων του Ποινικού Δικαίου, σύμφωνα με τους οποίους δεν μπορεί να επιβληθεί ποινή για πράξη που δεν υφίστατο έγκλημα κατά το χρόνο τέλεσης της.

Για τα κατηγορούμενα στελέχη της Siemens, οι επιλογές θα είναι αντίστοιχες με αυτές των υπαλλήλων του ΟΤΕ: είτε, η μέχρι πρότινος κακουργηματική ενεργητική δωροδοκία έχει μετατραπεί σε πλημμέλημα και έχει παραγραφεί, με δυνατότητα ωστόσο καταδίκης για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος, είτε, δεν υφίσταται αξιόποινο της δωροδοκίας την περίοδο που φέρονται να έδιναν μίζες στους υπαλλήλους της ιδιωτικής εταιρείας (ΟΤΕ).

Η εισαγγελέας, ωστόσο, φαίνεται να έχει ακόμα μία επιλογή για τους κατηγορουμένους της Siemens:

Για όσους το κατηγορητήριο τους περιλαμβάνει δωροδοκία και άγνωστων προσώπων (πλην δηλαδή των υπαλλήλων του ΟΤΕ), μπορεί να θεωρηθεί ότι αυτά τα άγνωστα πρόσωπα ήταν είτε πολιτικοί, είτε υπάλληλοι υπουργείων. Σε αυτή την περίπτωση, υπάρχει δυνατότητα καταδίκης για ξέπλυμα μαύρου χρήματος.

Αυτό το σενάριο, ωστόσο, εκτιμάται ότι θα ανοίξει το δρόμο για προσφυγές στον Αρειο Πάγο. Οσοι κατηγορούμενοι καταδικαστούν, θα επιδιώξουν την αναίρεση της απόφασης, μιλώντας για αοριστία και μη επαρκώς αιτιολογημένη καταδίκη για δωροδοκία προσώπων που δεν κατέστη δυνατόν να εντοπιστούν .

Η πρώτη αγόρευση

Τον περασμένο Απρίλιο, στην πρώτη της αγόρευση, η εισαγγελέας του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων είχε προτείνει την ενοχή των 32 εκ των 54 κατηγορουμένων.

Σύμφωνα με την εισαγγελική πρόταση, η ζημία του ΟΤΕ από τη σύμβαση ψηφιοποίησης του, ήταν μεγαλύτερη από τα 69 εκατομμύρια ευρώ που δόθηκαν σε μίζες.

Ιδιαίτερη αίσθηση είχε προκαλέσει η εισήγηση της για τον άλλοτε «στρατηγό» του ΠΑΣΟΚ Θόδωρο Τσουκάτο. Ήταν μια αγόρευση “φωτιά” («Αποδείχθηκε ότι συμμετείχε στη διαφθορά που μαστίζει τη χώρα μας», είχε πει μεταξύ άλλων), η οποία κατέληξε σε εισήγηση… αθώωσης του κατηγορουμένου.

Κατά την εισαγγελέα, από την ακροαματική διαδικασία προέκυψε ότι ο κ.Τσουκάτος εισέπραξε από τα μαύρα ταμεία της Siemens, μίζα και όχι χορηγία για το ΠΑΣΟΚ.

Ωστόσο:

«Δεν προέκυψε ότι το 1 εκατομμύριο γερμανικά μάρκα αποτέλεσε δωροδοκία υπαλλήλων του ΟΤΕ, όπως είναι η κατηγορία για την οποία δικάζεται. Δεν εξακριβώθηκε σε ποιον δόθηκαν τα χρήματα και εάν ο κ. Τσουκάτος ήταν ο τελικός παραλήπτης.»

Με το νέο Ποινικό Κώδικα, η πλήρης απαλλαγή του Θόδωρου Τσουκάτου θεωρείται δεδομένη καθώς ο συγκεκριμένος κατηγορούμενος δεν αντιμετωπίζει κατηγορία για ξέπλυμα μαύρου χρήματος.