Μαίρη Χρονοπούλου. Στιγμιότυπο από την ταινία «Μια κυρία στα μπουζούκια» (1968)
Περιεχόμενα
Σε ηλικία 90 ετών άφησε την τελευταία της πνοή η σπουδαία ηθοποιός του ελληνικού κινηματογράφου και του θεάτρου Μαίρη Χρονοπούλου, έπειτα από τραυματισμό της στο σπίτι της στην Παιανία, που της δημιούργησε εγκεφαλικό αιμάτωμα με αποτέλεσμα να νοσηλευτεί στη ΜΕΘ του Ευαγγελισμού.
Γεννημένη το 1933 στην Αθήνα, η Μαίρη Χρονοπούλου σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου.
Οι πρώτες της εμφανίσεις στο θεατρικό σανίδι ήταν ως μέλος του Χορού σε αρχαίες τραγωδίες στο Εθνικό Θέατρο από το 1953 έως και το 1957. Η πρώτη παράσταση που συμμετείχε ήταν ο «Ιππόλυτος» του Ευρυπίδη σε σκηνοθεσία Δημήτρη Ροντήρη, ενώ το 1954 ακολούθησε το έργο «Ο βασιλιάς και ο σκύλος» του Σπύρου Μελά.
Στο Εθνικό Θέατρο συμμετείχε συνολικά σε 17 παραγωγές. Το 1957 συμμετείχε στη «Μήδεια» του Ευριπίδη, ενώ στη συνέχεια ξεκίνησε να εργάζεται στο ελεύθερο θέατρο. Μάλιστα, το 1972 ίδρυσε τον δικό της θίασο και ανέβασε τα έργα «Τι Ώρα θα γυρίσεις Πηνελόπη» του Μομ και «Ένα Καυτό Κορίτσι» του Καμπανέλλη.
Τριάντα χρόνια αργότερα, το 1987 επέστρεψε στο Εθνικό Θέατρο για να συμμετέχει στις «Εκκλησιάζουσες» του Αριστοφάνη σε μετάφραση Κώστα Ταχτσή και σκηνοθεσία Γιάννη Μαργαρίτη, όπου ερμήνευσε τον ρόλο της Πραξαγόρας.
Τα πρώτα βήματα στον κινηματογράφο και η καθιέρωση
Ωστόσο, παράλληλα με την ενασχόλησή της με το θέατρο, ήδη από τότε που ήταν φοιτήτρια, ξεκίνησε τα πρώτα της βήματα και στον κινηματογράφο, συμμετέχοντας το 1954 σαν κομπάρσος στην ταινία «Χαρούμενο Ξύπνημα» του Ντίνου Δημόπουλου σε παραγωγή της Φίνος Φιλμ. Η πρώτη της εμφάνιση στον κινηματογράφο δεν άργησε να έρθει, καθώς το 1958 συμμετείχε με έναν μικρό ρόλο στην ταινία «Το τελευταίο ψέμα» του Μιχάλη Κακογιάννη.
Η χρυσή δεκαετία του 1960 για τον ελληνικό κινηματογράφο αποδείχθηκε χρυσή και για την ηθοποιό, συμμετέχοντας σε μία σειρά επιτυχημένων κινηματογραφικών ταινιών κρατώντας πρωταγωνιστικούς ρόλους.
«Μέσα στα 7 χρόνια που κάνω θέατρο και στα 4 που κάνω κινηματογράφο βρέθηκα κι εγώ πολλές φορές αντιμέτωπη με το αιώνιο πρόβλημα του κάθε ηθοποιού, του ηθοποιού που προβληματίζεται βέβαια, το να συμβιβαστείς ή όχι στη δουλειά σου πάνω εννοώ. Εγώ θέλω να πιστεύω πως δε συμβιβάστηκα […] Η αλήθεια είναι ότι με τις επικρατούσες συνθήκες της ελληνικής πραγματικότητας του κινηματογράφου, είναι σχετικά πολύ πιο δύσκολο, απ’ ό,τι στο ελληνικό θέατρο. Βασικά, άλλωστε, θεωρώ τον εαυτό μου ηθοποιό του θεάτρου.
Αυτή είναι η δουλειά μου. Εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις που σου δίνουν τη δυνατότητα να είσαι αν μη τι άλλο δημιουργός, τουλάχιστον αξιοπρεπής, οι υπόλοιπες ταινίες που έχουμε κάνει είναι καθαρά βιοπορισμός. Αλλά στο θέατρο, όταν σου δόθηκαν ευκαιρίες ή υπάρχει πιθανότητα να σου δοθούν ευκαιρίες, όταν πιστεύεις, όταν οι άλλοι πιστεύουν ότι έχεις τόσο λίγο ταλέντο, δε συγχωρώ τον συμβιβασμό. Οποιαδήποτε υποχώρηση δε τη συγχωρώ», ανέφερε μεταξύ άλλων σε μία σπάνια συνέντευξή της στο κυπριακό κανάλι ΡΙΚ το 1966, η Μαίρη Χρονοπούλου.
Από «Τα κόκκινα Φανάρια» στα μιούζικαλ του Γιάννη Δαλιανίδη
Μία από τις σημαντικότερες ταινίες που συμμετείχε η γνωστή ηθοποιός ήταν «Τα Κόκκινα Φανάρια» σε σενάριο Αλέκου Γαλανού και σκηνοθεσία Βασίλη Γεωργιάδη. Η ταινία προβλήθηκε στους κινηματογράφους το 1963, ενώ το 1964 ήταν υποψήφια για το βραβείο Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας. Αντιστοίχως, το ίδιο έγινε και με την ταινία «Το χώμα βάφτηκε κόκκινο» σε σκηνοθεσία Βασίλη Γεωργιάδη και σενάριο Νίκου Φώσκολου το 1966.
Εντούτοις, η Μαίρη Χρονοπούλου έγινε γνωστή στο ευρύ κοινό μέσω των μούζικαλ του Γιάννη Δαλιανίδη: «Οι Θαλασσιές οι Χάντρες» (1967), «Μια Κυρία στα Μπουζούκια» (1968), «Γοργόνες και Μάγκες» (1968). Αυτά τα τρία μιούζικαλ του Δαλιανίδη προβάλλονται μέχρι και σήμερα στην ελληνική τηλεόραση, με τη Μαίρη Χρονοπούλου να μαγεύει το κοινό με την ερμηνεία της, όπως συνέβαινε και με κάθε ρόλο που ερμήνευε.
Ωστόσο, αξιοσημείωτες ήταν και οι ερμηνείες της στις ταινίες «Κυνηγοί» και «Ταξίδι στα Κύθηρα», σε σκηνοθεσία Θόδωρου Αγγελόπουλου.
Τα δύσκολα παιδικά χρόνια και η επανάσταση στα 28 της
Η Μαίρη Χρονοπούλου έζησε δύσκολα παιδικά χρόνια. Η ίδια τα χαρακτήριζε ως «πολύ βασανισμένα». Μπορεί να μη βίωσε στερήσεις ως παιδί, αλλά η έλλειψη της πατρικής φιγούρας ήταν κάτι που την επηρέασε.
«Μεγάλωσα στο Κολωνάκι μέσα σε μία αστική οικογένεια. Τα παιδικά μου χρόνια ήταν βασανισμένα. Όπως έχω πει σαν ”Το σπίτι της Μπερνάντα Άλμπα”. Δεν υπήρχε ο άντρας. Υπήρχαν η μαμά μου, η γιαγιά μου, η φροϊλάιν μου, η νταντά μου, η κυρία που μου μάθαινε πιάνο, η κα. Ζουρούτη που μου μάθαινε χορό […] και προσκοπίνες και το κατηχητικό και όλα αυτά, γυναίκες, γυναίκες. Λαχταρούσα την αντρική παρουσία όσο κανείς. Ο πατέρας μου μας είχε εγκαταλείψει νωρίς. Το έκοψε. Λάσπη. Ερχόταν σπανιότατα να με πάρει.
Να με στολίσει η μαμά. Να με πάει σε ένα πολύ ακριβό ρεστοράν, όπου εγώ έτρεμα η κακομοίρα, μη λεκιαστώ, μη λαδωθώ και θα με μάλωναν… Τι φρίκη. Πολύ βασανισμένα παιδικά χρόνια. Νομίζω ότι από τις σχέσεις άντρα και γυναίκας εξαρτάται και η ζωή του παιδιού… », διηγήθηκε στον Τάσο Τρύφωνος στην εκπομπή «Τετ -Α- Τετ» της κυπριακής τηλεόρασης το 2021.
Παράλληλα, χαρακτήριζε το οικογενειακό της περιβάλλον αρκετά αυστηρό. «Έκανα την επανάστασή μου όταν απέκτησα οικονομική αυτοτέλεια, ήμουν 28 χρονών και μπορούσα να νοικιάσω ένα σπίτι, πήρα αυτοκίνητο δικό μου και μπόρεσα να φύγω από το σπίτι, από τη μαμά μου. Απερίγραπτο συναίσθημα να ανοίγεις την πόρτα του δικού σου σπιτιού, αλλά και μοναχικό συναίσθημα. Ήμουν πάντα ο άντρας της ζωής μου. Εγώ τα φρόντιζα όλα, εγώ τα αποκτούσα όλα. Αλλά είναι ωραίο να μην εξαρτάσαι από άλλους. Η ανεξαρτησία, η αυτοτέλεια, η αυτονομία είναι ωραίο πράγμα είναι μαγεία. Ειδικά όταν έχεις στερηθεί τόσο πολύ», ανέφερε στην κάμερα της ΕΡΤ και στην εκπομπή Studio 4.
Όπως ανέφερε και η ίδια σε συνεντεύξεις της, η αντίδραση της μητέρας της ήταν βίαιη απέναντι σε αυτή την κίνηση της ανεξαρτητοποίησής της. «Με πέταξε από τη σκάλα κάτω. Πολύ αυστηρή γυναίκα […] Χτύπησε ένας αστυφύλακας την πόρτα και λέει “Ποια είναι η Χρονοπούλου Μαρία;”. Απαντάω “Εγώ είμαι”. “Το μικρό παιδί” μού είπε. “Δεν έχουμε μικρό παιδί” λέω. Είχε καταγγείλει ότι το ανήλικό παιδί της έφυγε από το σπίτι και εγώ ήμουν 28- 29 χρονών», εκμυστηρεύτηκε σε συνέντευξή της στην εκπομπή «Προσωπικά» με την Έλενα Κατρίτση.
Τα προβλήματα υγείας
Το 1999, η Μαίρη Χρονοπούλου υπέστη ένα σοβαρό τροχαίο ατύχημα με το αυτοκίνητό της. Χρειάστηκαν πολλές φυσικοθεραπείες για την αποκατάστασή της.
Δέκα χρόνια αργότερα, στις 28 Μαρτίου 2009 υπέστη ακόμα ένα σοβαρό ατύχημα. Σβήνοντας τα φώτα για την «Ώρα της Γης», άναψε ένα κερί και κοιτώντας αν έχουν σβήσει οι υπόλοιποι γείτονές της τα φώτα τους, πήρε φωτιά με αποτέλεσμα να υποστεί σοβαρά εγκαύματα.
Είκοσι χρόνια μετά το πρώτο της ατύχημα, η Μαίρη Χρονοπούλου δήλωνε στον Τάσο Τρύφωνος «Δεν ήταν ευχάριστα αυτά τα χρόνια. Ίσως ο Θεός μου έδωσε πάρα πολλά πράγματα στη ζωή μου και πρέπει να πληρώσω κάπου το εισιτήριο. Το πλήρωσα».
Σε μία άλλη συνέντευξή της πριν από δύο χρόνια είχε δηλώσει για τις περιπέτειες της υγείας της «Έξι φορές πήγα να φύγω από τη ζωή. Μετά το τροχαίο σταμάτησα το θέατρο, έκανα μία αποτυχημένη εγχείρηση στη σπονδυλική στήλη. Μετά το ατύχημα με πήγαν στο νοσοκομείο με ανακοπή. Εννέα μήνες με κράταγαν σε μηχανήματα. Μετά κάηκα. Και πέρσι ήμουν σε σοβαρό κώμα. Δεν το πιστεύω πως συνήλθα. Πήγα πολλές φορές στο θάνατο και γύρισα. Ένας φίλος μου μου είπε ότι ο δημιουργός με άφησε να ζήσω για κάποιο λόγο. Δεν ξέρω ποιος είναι ακόμα το ψάχνω».
Οι διακρίσεις
Η «χρυσή» κυρία του ελληνικού κινηματογράφου την περίοδο 1967-68 απέσπασε το βραβείο της Ενώσεως Κριτικών ως η καλύτερη πρωταγωνίστρια του κινηματογράφου. Βέβαια, μία από τις μεγαλύτερες βραβεύσεις που έχει λάβει, όπως ισχυριζόταν η ίδια, ήταν το χρυσό τριφύλλι του Παναθηναϊκού, ως φανατική υποστηρίκτρια της ομάδας.
Επιπλέον, το 1987 απέσπασε το βραβείο Α’ γυναικείου ρόλου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για την ερμηνεία της στην ταινία «Τα Παιδιά της Χελιδόνας» του Κώστα Βρεττάκου.
Τον Ιούνιο του 2021, η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου απέδωσε στη Μαίρη Χρονοπούλου στην τελετή απονομής των Βραβείων ΙΡΙΣ το Τιμητικό Βραβείο 2021.
«Τον κινηματογράφο τον λάτρεψα από την πρώτη στιγμή κι αυτός με αγάπησε με τη σειρά του, δεν λέω. Ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά, με το πρώτο πλάνο. Αντίθετα με τη βασική μου δουλειά που ήταν το θέατρο, που άντεχα πρόβες, πρεμιέρες, άντεχα 20 μέρες παράστασης και μετά ήθελα να αυτοκτονήσω από την πλήξη. Να λέω τα ίδια πράγματα κάθε βράδυ. Ο κινηματογράφος ήταν μία αλλαγή τεράστια. Κάθε σκηνή ήταν ένα διαφορετικό μονόπρακτο. Κάθε πλάνο δεν είχε τα ίδια λόγια με το προηγούμενο. Αυτό το πάντρεμα της τέχνης και της τεχνικής, μου την έδωσε τόσο που όταν δεν είχα να παίξω, καθόμουν στο πλατό και μάθαινα. Έμαθα όλους τους προβολείς. Τα μυστικά των φακών. Μέχρι τράβελινγκ μπορώ να στήσω. Πιστέψτε το!
Κι ακόμα, ο κινηματογράφος μου έδωσε μεγάλες χαρές. Είναι το τρίτο βραβείο που παίρνω, η τρίτη κινηματογραφική διάκριση. Το θέατρο δε με προτίμησε ποτέ. Μου αρέσει να παίρνω βραβεία. Ευχαριστώ πάρα πολύ. Ευχαριστώ πάρα πολύ την Ακαδημία που μου το πρόσφερε. Είμαι πολύ χαρούμενη! Δείξτε μου έναν άνθρωπο που να μην του αρέσει να παίρνει βραβεία και διακρίσεις και εγώ θα σας δείξω έναν μεγάλο ψεύτη. Όλοι τρελαινόμαστε. Αν δεν είχαμε ματαιοδοξία, δε θα γινόμασταν θεατρίνοι. Σας ευχαριστώ πολύ που ήρθατε εδώ απόψε. Αλήθεια σας ευχαριστώ, θα κλάψω!», ανέφερε στην ομιλία της η Μαίρη Χρονοπούλου και ακούγοντας το θερμό χειροκρότημα του κοινού συνέχισε:
«Αυτό το χειροκρότημα το δέχομαι για το θάρρος που είχα μετά από τόσα χρόνια να ανέβω στη σκηνή με το μπαστούνι. Ευχαριστώ πάρα πολύ».
Σε μία από τις τελευταίες της συνεντεύξεις, που παραχώρησε στον Γιάννη Αρμουτίδη για την εκπομπή «Πρωινό Σουσου» λίγες ημέρες πριν από το ατύχημα στο σπίτι της, η Μαίρη Χρονοπούλου δήλωνε: «Στη ζωή μου δεν μου λείπει η διασκέδαση, αλλά η αγκαλιά και η τρυφερότητα. Η ζωή μου θα ήταν πιο εύκολη αν είχα κάποιον να μου συμπαρασταθεί. Περίμενα αποτελέσματα εξετάσεων να δω αν είχα καρκίνο και δεν είχα κανέναν να ρωτήσει αν είμαι καλά. Ήμουν άτυχη στην ερωτική ζωή μου και δεν μπόρεσα να κάνω παιδιά. Μοιραίες άτυχες στιγμές. Αν γύριζα πίσω τον χρόνο θα έκανα παιδιά […] Περιμένω να έρθει χαρά και πίστη στη ζωή μου. Περνάω μια άσχημη εποχή».
Η τελευταία εμφάνιση της ηθοποιού στη μικρή οθόνη, που αποτέλεσε και τη μεγάλη της επιστροφή στα πολιτιστικά δρώμενμα, ήταν μέσω της συμμετοχής της στη σειρά «Έτερος εγώ: Νέμεσις» σε σκηνοθεσία Σωτήρη Τσαφούλια το 2022. «Απο τα γυρίσματα του Έτερος Εγώ-Νέμεσις. Μόνο Θαυμασμό και Αγάπη για τη σπουδαία Μαίρη Χρονοπούλου», έγραφε ο σκηνοθέτης σε ανάρτησή του στο facebook στις 26 Απριλίου 2022 για την αγαπημένη ηθοποιό.
Η Μαίρη Χρονοπούλου, η ασυμβίβαστη μεγάλη κυρία του θεάτρου και του κινηματογράφου δεν είναι πια εδώ, αφήνοντας πίσω της ως παρακαταθήκη το έργο της, έχοντας γράψει ένα μεγάλο κεφάλαιο στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου και στο θέατρο.
Διαβάστε επίσης:
Μίλαν Κούντερα: Ο αντισυμβατικός συγγραφέας που σατίριζε κάθε έκφανση του ολοκληρωτισμού
Ελευθερία Ντεκώ στο mononews: Όταν φωτίζω ένα έργο, το αφήνω να μου «μιλήσει»
Εθελοντική Δασοπροστασία Δήμου Καισαριανής: Οι άγρυπνοι φρουροί του Υμηττού
