Ως ηγετικό στέλεχος του φοιτητικού αντιδικτατορικού κινήματος, ο εφοπλιστής Γιώργος Βερνίκος έχει τιμηθεί για τη δράση του από τη Βουλή των Ελλήνων. Πενήντα χρόνια μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου, ο κ. Βερνίκος μοιράστηκε μαζί μας μερικές στιγμές από εκείνη την περίοδο, τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι «Ο αγώνας δεν τελειώνει. Να εξακολουθούμε να νικάμε το φόβο και να ορθώνουμε το ανάστημά μας για ελευθερία, ειρήνη, αξιοπρέπεια και έναν καλύτερο κόσμο».

-Πολυτεχνείο 50 χρόνια μετά. Γιατί μιλάμε ακόμα για αυτό το ιστορικό γεγονός;

1

Γ.Β.: Τα επετειακά γεγονότα συμβάλλουν στη διατήρηση της μνήμης στη ζωή μας, με βασικό στόχο να μας δίνουν δύναμη για να αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες. Με τη μνήμη όχι μόνο μαθαίνουμε και αποκτούμε γνώσεις οι οποίες μπορεί να είναι πολύ χρήσιμες στη διαχείριση της καθημερινότητάς μας, αλλά το κυριότερο είναι ότι μας βοηθάει να έχουμε την απαραίτητη καθαρή ματιά και να βλέπουμε τα θέματα με τη σωστή τους διάσταση.

-Διατελέσατε γενικός γραμματέας της αντιδικτατορικής νεολαιίστικής οργάνωσης ΕΚΙΝ και πρωτεργάτης των καταλήψεων της Νομικής. Θα μπορούσατε να μας περιγράψετε τα βιώματά σας από εκείνα τα χρόνια;

Γ.Β.: Ήδη από το 1969 είχα ταχθεί κατά του δικτατορικού καθεστώτος και ήμουν διατεθειμένος να λάβω σημαντική δράση. Σε μία πρώτη περίοδο φτιάξαμε την Ευρωπαϊκή Κίνηση Νέων με σκοπό να φέρουμε σε επαφή τους φοιτητές, διότι υπήρχε μεγάλος φόβος. Δεν υπήρχε δυνατότητα να μιλάς στον διπλανό σου. Εμείς, η ιδρυτική ομάδα της ΕΚΙΝ αξιοποιήσαμε το γεγονός ότι δεν είχαμε προηγούμενο σε φακέλους στην ασφάλεια και ότι ερχόμασταν από ένα αστικό περιβάλλον, που μας έδωσε τη δυνατότητα να φτιάξουμε ένα σωματείο, που άρχισε να συγκεντρώνει τους φοιτητές, οι οποίοι αποτέλεσαν και το έναυσμα του φοιτητικού κινήματος.

Στη συνέχεια, η ΕΚΙΝ διαλύθηκε από τη δικτατορία. Θεώρησαν ότι τελικά γινόταν ένα άνδρο, που μαζεύονταν φοιτητές, που δε συμπαθούσαν το δικτατορικό καθεστώς και έπειτα περάσαμε σε άλλου είδους ενέργειες.

-Ενέργειες όπως;

Γ.Β.: Μεταξύ των ενεργειών που κάναμε ήταν να κάνουμε μήνυση στις διορισμένες διοικήσεις των φοιτητικών συλλόγων, όπου παρά και τη νομοθεσία της Χούντας, που έπρεπε να κάνουν εκλογές στο πανεπιστήμιο, δεν έκαναν εκλογές. Δε συγκαλούσαν συνελεύσεις κι έτσι κινούμενοι στα όρια της νομοθεσίας που η ίδια η Χούντα είχε, μπορέσαμε να δημιουργήσουμε μία μαζικότητα. Αυτή η μαζικότητα οδήγησε σε διαδοχικές καταλήψεις της Νομικής, στην αρχή με καθαρά φοιτητικά αιτήματα, όπως άδεια για συνελεύσεις και εκλογές στους φοιτητικούς συλλόγους. Σταδιακά δημιουργήθηκε μία μαζικοποίηση του φοιτητικού κινήματος, που έφτασε στο αποκορύφωμα με την κατάληψη της Νομικής τον Φεβρουάριο του 1973, όπου πλέον, τα καθαρά ακαδημαϊκά αιτήματα, πήραν και τη μορφή για ελευθερία.

Δηλαδή, οι φοιτητές συνειδητοποίησαν ότι οι ακαδημαϊκές ελευθερίες ήταν συνδεδεμένες με την απομάκρυνση του χουντικού καθεστώτος. Μετά από τις καταλήψεις του Φεβρουαρίου και απανωτές αντίστοιχες εκδηλώσεις, η Χούντα αντέδρασε με σκληρά μέτρα, όπως οι στρατεύσεις και οι συλλήψεις φοιτητών.
Προσωπικά, μαζί με άλλους φοιτητές συλληφθήκαμε από την στρατιωτική αστυνομία στις 8 Απριλίου, με αποτέλεσμα να μας φυλακίσουν και να μας βασανίσουν.

-Ποιος ήταν ο σκοπός τους;

Γ.Β.: Ο σκοπός των βασανιστηρίων ήταν κυρίως για να μας σπάσουν το φρόνημα και να δημιουργήσουν ένα κλίμα φόβου και πανικού σε όσους διαφωνούσαν με το χουντικό καθεστώς για να σταματήσουν οι φοιτητικές εξελίξεις. Από εκεί και πέρα, τα πράγματα είναι γνωστά, διότι και μόνο το ότι διαδόθηκαν τα θέματα των βασανιστηρίων σε άτομα που δεν είχαν σχέσεις όχι απλά με παράνομες πράξεις, αλλά γενικά με μοναδικό στοιχείο να σε βασανίζουν για να σε βασανίσουν, χωρίς να στοχεύουν να σου αποσπάσουν κάποια ομολογία, λειτούργησε καταλυτικά. Αποτέλεσμα ήταν στη συνέχεια και σε συνδυασμό και με το κίνημα του Ναυτικού και τη γενικότερη αίσθηση που δημιουργήθηκε -ότι η Χούντα πλέον πρέπει να απομακρυνθεί- το ότι οδηγηθήκαμε στις γνωστές εξελίξεις, την αμνηστία, το δημοψήφισμα και την κυβέρνηση Μαρκεζίνη, για να καταλήξουμε στην εξέγερση του Πολυτεχνείου.

***

Με αφορμή την επέτειο των 50 χρόνων από την εξέγερση του Πολυτεχνείου ο κ. Βερνίκος έγραψε το παρακάτω κείμενο:

Αυτά τα πρόσωπα δεν βολεύονται με λιγότερο ουρανό…
Αυτά τα πρόσωπα δεν βολεύονται παρά μόνο στον ήλιο.
Αυτές οι καρδιές δεν βολεύονται παρά μόνο στο δίκιο.
«Ρωμιοσύνη» Γιάννης Ρίτσος

Συμπληρώνονται φέτος 50 χρόνια από την 17η Νοέμβρη 1973, ημερομηνία που έχει καθιερωθεί σα γιορτή της νεολαίας, για να θυμόμαστε την εξέγερση του Πολυτεχνείου και τη γενιά που αντιστάθηκε στην καταπίεση και την τρομοκρατία της χούντας.

Αναρωτιέμαι πως οι νέοι μαθητές σήμερα αντιμετωπίζουν την επέτειο του Πολυτεχνείου, καθώς τείνει να ταυτιστεί στη συνείδηση τους με τις άλλες μεγάλες γιορτές και επετείους. Στην πραγματικότητα όμως η συγκεκριμένη ημερομηνία πρέπει ν’ αποτελεί «βηματοδότη» τους σε μία συνεχή δύσκολη πορεία, που ο αγώνας για ελευθερία, αξιοπρέπεια, δημοκρατία, αγάπη για τον άνθρωπο και κοινωνική δικαιοσύνη, είναι πάντα επίκαιρος. Είναι η γιορτή της νεολαίας, που με τα δικά της χαρακτηριστικά, τη συλλογικότητα, τη φαντασία, την αυτοέκφραση και την αλληλεγγύη, δεν θα πάψει να οραματίζεται έναν καλύτερο κόσμο.

Φαντάζει μακρύς ο χρόνος από το 1973. Μια ολόκληρη γενιά όμως η εποχή εκείνη την έχει ανεξίτηλα σημαδέψει. Η δικτατορία ήταν μια αυθαίρετη εξουσία, εξέφραζε τις δυνάμεις της οπισθοδρόμησης και τις δυνάμεις της παρακμής της παραδοσιακής ελληνικής πολιτείας. Στη διάρκεια της δικτατορίας οι απάνθρωποι μηχανισμοί της ήρθαν σε σύγκρουση με την ελληνική κοινωνία, που θεώρησε ότι το καθεστώς έθιγε κατάφορα τις αξίες της. Πρωτοπόροι στην αντίσταση και την αμφισβήτηση ήταν κυρίως νέοι άνθρωποι, που για λόγους αξιοπρέπειας και συνείδησης, αλλά και επηρεασμένοι από το διεθνές κλίμα αμφισβήτησης που χαρακτήριζε τη νεολαία εκείνης της εποχής, θεώρησαν ότι η δικτατορία αντίκειται σε στοιχειώδεις κανόνες κράτους δίκαιου και κοινωνικής δικαιοσύνης. Η νεολαία, σε συνεργασία με λίγους αμφισβητίες από το χώρο των πολιτικών, των διανοουμένων και των στρατιωτικών, σήκωσε το κύριο βάρος του αντιδικτατορικού αγώνα αυτής της περιόδου.

Στην πραγματικότητα, ο αγώνας για εμβάθυνση και εδραίωση της δημοκρατίας συνεχίζεται σ’ έναν κόσμο που αλλάζει και εξελίσσεται. Σ’ έναν κόσμο πιο σύνθετο, πιο πολυπληθή, πιο τεχνολογικά εξελισσόμενο, πιο ανταγωνιστικό, πιο απαιτητικό. Σ’ έναν κόσμο που αναζητά νέες ισορροπίες ανάμεσα στον άνθρωπο και το περιβάλλον.

Ο αγώνας δεν τελειώνει. Να εξακολουθούμε να νικάμε το φόβο και να ορθώνουμε το ανάστημά μας για ελευθερία, ειρήνη, αξιοπρέπεια και έναν καλύτερο κόσμο.

Διαβάστε επίσης:

Αριστοτέλης Σαρρηκώστας στο mononews: Xώρα χωρίς μνήμη, δεν έχει ιστορία

Γιώργος Βερνίκος, 50 χρόνια Πολυτεχνείο: Να ορθώνουμε το ανάστημά μας για έναν καλύτερο κόσμο