Διπλώματα σε ηλικιωμένους: Ο ηλικιακός ρατσισμός και μία ολιστική προσέγγιση

Στο προσκήνιο ήρθε ξανά τις προηγούμενες ημέρες το ζήτημα των διπλωμάτων οδήγησης στους ηλικιωμένους, μετά το τροχαίο δυστύχημα στο κέντρο του Νέου Ψυχικού, όπου όχημα με οδηγό 88χρονη γυναίκα μπήκε ανάποδα σε δρόμο και συγκρούστηκε με ένα άλλο ΙΧ και δύο μηχανάκια, με αποτέλεσμα ένα νεκρό και πέντε τραυματίες.

Σύμφωνα με την ισχύουσα ελληνική νομοθεσία δεν υπάρχει όριο ηλικίας στις άδειες οδήγησης. Πιο συγκεκριμένα, κάθε ερασιτέχνης οδηγός οφείλει να ανανεώνει το δίπλωμά του κάθε δεκαπέντε χρόνια, αφού επισκεφτεί έναν παθολόγο και έναν οφθαλμίατρο. Στη συνέχεια, οι οδηγοί από 65 ετών και άνω μπορούν να ανανεώνουν το δίπλωμά τους κάθε τρία χρόνια, αφού επισκεφτούν έναν παθολόγο και έναν οφθαλμίατρο. Αντίστοιχα, όσον αφορά στους οδηγούς από 80 ετών και άνω, για να ανανεώσουν το δίπλωμά τους οφείλουν κάθε δύο χρόνια να περνούν από τέσσερις γιατρούς: έναν παθολόγο, έναν οφθαλμίατρο, έναν ωτορινολαρυγγολόγο και έναν ψυχίατρο ή νευρολόγο.

Ωστόσο, κατά πόσο είναι οι ηλικιωμένοι υπαίτιοι τροχαίων ατυχημάτων;

«Δεν δημιουργεί η ηλικία του οδηγού ανασφάλεια στους δρόμους»

«Οι ηλικιωμένοι οδηγοί βρίσκονται στο επίκεντρο μιας έντονης δημόσιας συζήτησης, με τα ΜΜΕ να τους παρουσιάζουν συχνά ως τους κύριους υπαίτιους για τροχαία ατυχήματα. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι πολύ πιο πολύπλοκη και απαιτεί μια διεπιστημονική και ανθρωποκεντρική προσέγγιση», αναφέρει μεταξύ άλλων στο mononews.gr ο Άρης Ζωγράφος, Πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Εκπαιδευτών Οδήγησης και Κυκλοφοριακής αγωγής, και συνεχίζει «Οι ηλικιωμένοι οδηγοί χρειάζονται αρωγή και όχι τιμωρία και bullying. Αυτό που γίνεται τη δεδομένη στιγμή είναι ένα bullying, γιατί γίνεται οριζόντια. Δεν είναι η ηλικία του οδηγού αυτή που δημιουργεί μία ανασφάλεια στον δρόμο. Έχει να κάνει με τη δεξιότητα του καθενός. Είτε είναι δεκαοκτώ, είτε είναι σαράντα πέντε, είτε είναι ενενήντα πέντε.

Το τροχαίο συμβάν δεν είναι ευθύ ανάλογο με την ηλικία. Όπως αποδείξαμε και άλλες φορές, οι οδηγοί πάνω από τα 70 συμμετέχουν στα τροχαία συμβάντα με ποσοστό 2%. Είπαμε ότι η διαδικασία, την οποία σκεπτόμαστε τώρα είναι μία διαδικασία που θέλουμε να παροπλίσουμε, να βάλουμε εκτός της κινητικότητας τους 70άρηδες και πάνω. Αυτό είναι τραγικό λάθος. Είναι σαν να τους απομονώνουμε, σαν να τους στέλνουμε αδιάβαστους, σαν να τους στέλνουμε στην κατάθλιψη».

Τα Κέντρα Εκπαίδευσης Κινητικότητας

Ο κ. Ζωγράφος είναι ένθερμος υποστηρικτής της δημιουργίας και της ίδρυσης Κέντρων Εκπαίδευσης Κινητικότητας, που θα δώσουν τέλος στις όποιες ενστάσεις αναφορικά με την ηλικία των οδηγών. «Εφόσον όλα καταγράφονται στο ιστορικό του οδηγού, ο γιατρός δίνει ή δε δίνει βεβαίωση. Το ζήτημα είναι κατά πόσο υποστηρίζουμε τους οδηγούς. Οι άνθρωποι άνω των 65 ετών ή οι συνταξιούχοι έχουν ανάγκη από υποστήριξη. Εμείς είχαμε πει από παλιά και το επαναφέραμε και τώρα στη Βουλή, στη διαβούλευση για τον νέο κώδικα οδικής κυκλοφορίας, ότι πρέπει επιτέλους να γίνουν Κέντρα Εκπαίδευσης Κινητικότητας.

Τα Κέντρα Εκπαίδευσης Κινητικότητας κάνουν αυτή ακριβώς τη δουλειά. Επικαιροποιούν διά βίου τους κανόνες κυκλοφορίας και συνύπαρξης σε ένα απαιτητικό οδόστρωμα. Άρα, λοιπόν, το κάθε κράτος το οποίο σέβεται τους ηλικιωμένους είναι ακριβώς αυτό. Έχουμε πει και πώς θα γίνει και με ποιες διαδικασίες και με ποια κονδύλια. Δε μπορεί κάθε δύο χρόνια ή κάθε τρία χρόνια ο οδηγός να πληρώνει ένα χαράτσι για να ανανεώσει το δίπλωμά του. Ούτως ή άλλως το ιστορικό του υπάρχει μέσω του ΑΜΚΑ του. Από εκεί και πέρα αυτό το οποίο χρειάζεται είναι ένα κέντρο το οποίο θα αξιολογήσει τις αντιληπτικοκινητές του δεξιότητες και έτσι να μπορεί να κυκλοφορήσει με ασφάλεια. Αν δούμε ότι δε μπορεί, να μπορέσει να κάνει κάποιες διορθωτικές ασκήσεις. Αλλά όλα αυτά πρέπει να γίνονται δωρεάν. Δεν πρέπει να επιβαρύνεται ένας ηλικιωμένος οδηγός του οποίου του έχουν κατακρεουργήσει τη σύνταξη», επισημαίνει ο κ. Ζωγράφος.

Παράλληλα, ο κ. Ζωγράφος χαρακτηρίζει «τιμωρητική» τη διαδικασία ανανέωσης του διπλώματος οδήγησης των μεγαλύτερων ηλικιακά ατόμων. Όπως υπογραμμίζει «Η ανανέωση του διπλώματος των ανθρώπων μεγαλύτερης ηλικίας είναι μία διαδικασία τιμωρητική. Με τα Κέντρα Εκπαίδευσης Κινητικότητας θα μπορούσε όλο αυτό το πράγμα να είναι απλό και να συμβάλλει στην οδική ασφάλεια. Όλοι οι οδηγοί που συμμετέχουν σε ένα τέτοιο κέντρο και κάνουν τις εξετάσεις τους, δωρεάν τα τεστ και αν θέλετε προσπαθούν με μία κατάρτιση και μία επικαιροποίηση να μάθουν κάποια πράγματα που έχουν ξεχάσει, αυτή είναι ασφάλεια για τον δρόμο. Όχι η τιμωρία!».

Πέντε προτάσεις για τον νέο Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας

Ως επί το πλείστον, ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας που είχε τεθεί σε διαβούλευση μέχρι πριν από μερικές εβδομάδες, θέτει σε ισχύ νέα πρόστιμα όσον αφορά στις παραβάσεις των οδηγών και δεν προσφέρει κάποια αλλαγή στις ανανεώσεις των διπλωμάτων οδήγησης.

Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Εκπαιδευτών Οδήγησης πρότεινε δώδεκα τεκμηριωμένες αλλαγές στον νέο κώδικα. Την ίδια ώρα ο σύλλογος προτείνει πέντε μέτρα, που αν εφαρμοστούν άμεσα, θα μειωθούν κατά ένα μεγάλο ποσοστό τα τροχαία ατυχήματα.

«Ο ΚΟΚ δεν είναι ένας νέος κώδικας, είναι ένα νέο ποινολόγιο. Αυτό το οποίο άλλαξε είναι η αλλαγή των προστίμων. Βέβαια, η διαδικασία η οποία ακολουθήθηκε είναι δυστυχώς αυτό που ακολουθεί κάθε υπουργός, ο οποίος «σέβεται» τον εαυτό του. Δηλαδή, τι έκαναν; Είπαν ότι έπρεπε να αλλάξουν τον κώδικα. Όλοι το ίδιο λένε, έχει αλλάξει η κινητικότητα, έχουν αλλάξει οι οντότητες κινητικότητας, κάτι πρέπει να κάνουν. Όμως, τι δεν κάνουν; Δεν κάνουν τα 5 άμεσα μέτρα, που είπαμε εμείς, που θα μπορούσαν να μειώσουν τα τροχαία συμβάντα μέχρι και 85% και δεν έχουν κανένα κόστος. Ακόμα και το όριο των 30 χλμ. την ώρα, που είπαμε, και σε οδούς που γειτνιάζουν με τα σχολεία σε 20 χλμ/ώρα μπήκε δειλά στον νέο κώδικα.

Αυτό το οποίο δε θεσμοθετήθηκε και δεν ξέρω το γιατί είναι αυτό που φωνάζουμε εδώ και χρόνια τώρα: 0% αλκοόλ, 0% ψυχοτρόπες ουσίες κατά την οδήγηση οποιουδήποτε οχήματος. Το τρίτο που είπαμε είναι πολύ απλό και θα σώσει ζωές και θα βοηθήσει πάρα πολύ την οδική ασφάλεια, είναι να απαγορεύεται η οδήγηση μετά από χρήση αλκοόλ ή άλλων ψυχοτρόπων ουσιών, εφαρμόζοντας μηχανισμό κλειδώματος και ξεκλειδώματος του αυτοκινήτου. Το τέταρτο είναι να απενεργοποιείται το σήμα GSM στο αυτοκίνητο για να μην μπορεί ο άλλος να μιλάει στο κινητό ή να λύνει τις εκκρεμότητές του οδηγώντας και βέβαια το κλείδωμα της ταχύτητας του αυτοκινήτου στα 130 χλμ. την ώρα + 10%. Δυστυχώς, αυτά τα πράγματα τα οποία έχουν μηδενικό κόστος και θα είχαν μείωση των τροχαίων ατυχημάτων κατά 85%, δεν τα βάζει», σχολιάζει ο κ. Ζωγράφος.

Η χρηματοδότηση των Κέντρων Εκπαίδευσης Κινητικότητας

Παράλληλα, ο κ. Ζωγράφος τονίζει ότι τα Κέντρα Εκπαίδευσης Κινητικότητας, θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν από τα έσοδα που συγκεντρώνονται από τις παραβάσεις του ΚΟΚ και όχι μόνο. «Το Κέντρο Εκπαίδευσης Κινητικότητας είναι ένα κέντρο το οποίο στηρίζεται από το Ταμείο Εκπαίδευσης Κινητικότητας , στο οποίο εδώ και χρόνια έχουν προτείνει να μπαίνουν όλα τα έσοδα από τα πρόστιμα παραβάσεων του ΚΟΚ, το 1 τοις χιλίοις των καυσίμων και το 1 τοις χιλίοις των διοδίων. Αυτά τα Κέντρα Εκπαίδευσης Κινητικότητας θα ξεκινήσουν στην αρχή σε κάθε νομό και θα έχουν τη λογική της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης, που θα περιλαμβάνει όλους τους χρήστες που έχουν να κάνουν με αναπηρίες, ΔΕΠΥ κ.λπ. και ηλικιωμένους.

Όλοι λένε ότι αυτή είναι μία ωραία ιδέα. Το θέμα δεν είναι να έχουμε μία ωραία ιδέα, αλλά το ποιος έχει την πολιτική βούληση να την εφαρμόσει. Αυτή τη στιγμή τα πρόστιμα της παράβασης του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας είναι κάτι δισεκατομμύρια και τα παίρνουν οι δήμοι για να καλύψουν τα ελλείματα στα ταμεία τους και να κάνουν πολιτιστικές εκδηλώσεις στην περιοχή τους, ενώ αυτά τα πρόστιμα παράγονται στην κοινωνία της κυκλοφορίας και πρέπει να αποδίδονται εκεί».

Θύματα ηλικιακού ρατσισμού

Ο κ. Ζωγράφος χαρακτηρίζει τους ηλικιωμένους οδηγούς ως «θύματα ηλικιακού ρατσισμού», αντιπαραβάλλοντας στο τροχαίο δυστύχημα στο Νέο Ψυχικό, το τροχαίο δυστύχημα που συνέβη στην Καισαριανή το βράδυ της ίδιας ημέρας. «Εκτός από το τροχαίο στο Νέο Ψυχικό, την ίδια μέρα συνέβη και ένα τροχαίο δυστύχημα στην Καισαριανή, όπου ένας 20χρονος με μηχανή έπεσε πάνω σε ένα αυτοκίνητο. Όπως καταλαβαίνετε, πολλές φορές διαλέγουμε τι θα επικοινωνήσουμε. Επειδή απευθυνόμαστε σε ανθρώπους οι οποίοι έχουν ανάγκη την αρωγή είμαι λίγο κάθετος σε αυτό. Το έχουμε ξαναπεί. Αυτό το ζήσαμε και με τον νόμο του Σπίρτζη με τις εξετάσεις. Είδαμε σε πρώτο χρόνο τι ακριβώς σημαίνει αυτό και θεωρώ τους ηλικιωμένους ως ‘’θύματα’’ ηλικιακού ρατσισμού. Το είπαμε και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτό το οριζόντιο μέτρο είναι αναλγησία. Δεν είναι αφελής ο 65χρονος, ούτε ο 70χρονος.

Δε θα βγει στον δρόμο για να σκοτωθεί ή να σκοτώσει. Θεωρώ πιο επικίνδυνο τον 18χρονο που έχει πιει και έχει μεθύσει και κάθεται στο τιμόνι, παρά τον 80χρονο που οδηγεί και έχει σύνεση. Μάλιστα, είχαμε πει ότι η Επιτροπή πρέπει να καθορίσει ακριβή πρωτόκολλα, γιατί είναι ένα πολύ ευαίσθητο ζήτημα και επειδή όλοι αυτοί οι οδηγοί έχουν περάσει μεταξύ πυρός και σιδήρου, να ξέρετε ότι αυτορυθμίζονται. Υπάρχουν οδηγοί που δεν οδηγούν το βράδυ. Εμείς το ζούμε καθημερινά. Ξέρουμε τι ακριβώς γίνεται. Επίσης, υπάρχουν οδηγοί που αν τους αφαιρέσεις το δίπλωμά τους, δε θα μπορούν να πάνε να πάρουν φάρμακα ή να ψωνίσουν από το σούπερ μάρκετ. Ποιος αναλαμβάνει αυτή την ευθύνη;».

Μία ολιστική προσέγγιση

Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Εκπαιδευτών Οδήγησης και Κυκλοφοριακής αγωγής θέτει επί τάπητος το ζήτημα της οδικής ασφάλειας ανεξαρτήτως ηλικίας, προτείνοντας ένα ολιστικό σχέδιο με τη θεσμοθέτηση διπλώματος κινητικότητας.

Ειδικότερα το δίπλωμα κινητικότητας περιλαμβάνει:

-Δια βίου Εκπαίδευση: Επαναλαμβανόμενα μαθήματα σε Κέντρα Εκπαίδευσης Κινητικότητας και μέχρι την ίδρυσή τους σε πιστοποιημένα ΚΕ.Θ.Ε.Υ.Ο., τα οποία θα ενημερώνουν τους οδηγούς για τους νέους κανόνες κυκλοφορίας και θα αξιολογούν τις αντιληπτικοκινητικές τους δεξιότητες.
-Πιστοποιητικό Επιτυχίας: Μετά την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης, θα χορηγείται πιστοποιητικό που θα συνδυάζεται με τις ιατρικές, ή άλλες εξετάσεις για την ανανέωση του διπλώματος οδήγησης.

Υπογραμμίζοντας ότι η κινητικότητα είναι ένα ανθρώπινο δικαίωμα, ο Σύλλογος καλεί την Πολιτεία να υιοθετήσει αυτή τη θέση, που θα ενδυναμώσει ακόμα περισσότερο την ασφάλεια στους δρόμους.

Διαβάστε επίσης:
Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Ποδήλατο: Πετάλι προς την πράσινη αστική κινητικότητα

Σιδηρόδρομος: Ο ακανθώδης δρόμος προς τον εκσυγχρονισμό

Markus Villig (Bolt): Ο 32χρονος δισεκατομμυριούχος δημιουργός του app που ανταγωνίζεται Uber και FreeNow και δεν έχει δίπλωμα οδήγησης