Με φόντο τα χρώματα του ουράνιου τόξου, ο Ιούνιος έχει χαρακτηριστεί ως μήνας υπερηφάνειας για την ταυτότητα κάθε πολίτη του κόσμου. Είναι ο μήνας όπου η LGBTQI+ κοινότητα βγαίνει σχεδόν σε όλο τον κόσμο στους δρόμους και παρελαύνει, στέλνοντας ηχηρό μήνυμα υπέρ της ισότητας, της αποδοχής και της συμπερίληψης.
Με μότο του «Ένας νόμος δεν αρκεί», το Athens Pride 2024 επιστρέφει σήμερα, Σάββατο 15 Ιουνίου 2024, με στόχο να υπογραμμίσει τις ανεπάρκειες των διαφόρων νόμων που αφορούν την LGBTQI+ κοινότητα, καθώς και τα εμπόδια στην κοινωνική ένταξη που αντιμετωπίζουν συστηματικά τα LGBTQI+ άτομα.
Από τη Νέα Υόρκη του 1969 στην Αθήνα του 2024
28 Ιουνίου 1969 – Ημερομηνία ορόσημο για τις διεκδικήσεις
Σημείο ορόσημο για τον μήνα του Ιουνίου θεωρείται η 28η Ιουνίου, ημέρα που έχει καθιερωθεί ως Διεθνής Ημέρα Ομοφυλοφιλικής Υπερηφάνειας.
28 Ιουνίου 1969. Νέα Υόρκη. Η αστυνομία εισβάλλει στο gay club Stonewall Inn, στο Greenwich Village. Οι θαμώνες και το προσωπικό του μαγαζιού, αλλά και οι κάτοικοι ξεσηκώνονται στην οδό Christopher. Μεταξύ άλλων, η ακτιβίστρια drag queen Marsha P. Johnson θα οδηγήσει το κίνημα να συνεχίσει για έξι ημέρες τη διαμαρτυρία, απαιτώντας τη δημιουργία χώρων όπου τα άτομα της κοινότητας δεν θα κινδυνεύουν να συλληφθούν για τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό.
Έναν χρόνο αργότερα, το 1970, η ακτιβίστρια υπέρ των δικαιωμάτων των bisexuals και της σεξουαλικής ελευθερίας των γυναικών Brenda Howard, γνωστή και ως «Μητέρα της Υπερηφάνειας», διοργάνωσε μαζί με άλλους για πρώτη φορά την εβδομάδα Gay Pride, όπου πραγματοποιήθηκε επίσης για πρώτη φορά η ομώνυμη παρέλαση, που διεξάγεται κάθε χρόνο.
Το σύμβολο του ουράνιου τόξου
Οκτώ χρόνια μετά την πρώτη παρέλαση, το 1978, ο ομοφυλόφιλος πολιτικός Harvey Milk, ο πρώτος εκλεγμένος πολιτικός που είχε μιλήσει ανοιχτά για τη σεξουαλικότητά του, ζήτησε από τον σχεδιαστή Gilbert Baker να σχεδιάσει ένα σύμβολο για την παρέλαση του Σαν Φρανσίσκο. Ο 27χρονος -τότε- σχεδιαστής σκέφτηκε ότι θα έπρεπε να δημιουργήσει ένα σχέδιο που να απεικονίζει την ομορφιά, τη διαφορετικότητα και τη δύναμη.
Ο Baker θαύμαζε την οικουμενικότητα του ουράνιου τόξου. Χρησιμοποίησε το ροζ για τη σεξουαλικότητα, το κόκκινο για τη ζωή, το πορτοκαλί για τον θεραπευτικό συμβολισμό του, το κίτρινο για το φως του ήλιου, το πράσινο για τη φύση, το τιρκουάζ για τη μαγεία και την τέχνη, το μπλε για την ειρήνη και το μοβ για την πνευματικότητα. Μία σημαία με αυτά τα χρώματα θα μπορούσε να ανεμίζει περήφανα στον αέρα. «Η δουλειά μας ως ομοφυλόφιλοι ήταν να ανοιχτούμε, να είμαστε ορατοί, να ζούμε στην αλήθεια, όπως λέω, να ξεφύγουμε από τα ψέματα. Μια σημαία ήταν πραγματικά ό,τι έπρεπε για αυτήν την αποστολή, γιατί αυτός είναι ένας τρόπος να διακηρύξεις την ορατότητά σου ή να πεις “Αυτός είμαι!”», σχολίασε αργότερα σε συνέντευξή του, το 2015, ο Baker.
Τις δεκαετίες τους 1970 και του 1980, τα υφάσματα σε τιρκουάζ και ροζ χρώμα ήταν πολύ ακριβά, όπως και η εκτύπωση φωτογραφιών οκτώ χρωμάτων. Ο σχεδιαστής ήθελε να διασφαλίσει ότι η απεικόνιση της σημαίας, όπως και η αναπαραγωγή της, θα ήταν απλή και οικονομική, οπότε αφαίρεσε αυτά τα δυο χρώματα.
Το 2015, η σημαία συμπεριλήφθηκε στη συλλογή του MoMa. Η σημαία αναρτήθηκε για πρώτη φορά στις γκαλερί του Μουσείου στις 26 Ιουνίου του 2015, ημέρα ορόσημο για τις διεκδικήσεις της LGBTQ κοινότητας, καθώς το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ έλαβε την ιστορική απόφαση να νομιμοποιήσει τους γάμους ομοφύλων σε όλες τις πολιτείες.
Athens Pride 2024
Το πρώτο Athens Pride διοργανώθηκε στην Ελλάδα το 2005 στην Πλατεία Κλαυθμώνος. Η παρέλαση πέρασε και μπροστά από τη Βουλή των Ελλήνων και εκτιμάται πως συμμετείχαν 500 άτομα.
Το 2017, η παρέλαση πραγματοποιήθηκε στην πλατεία Συντάγματος λόγω της συνεχούς αύξησης της συμμετοχής του κόσμου. Στο 18ο Athens Pride, τον Ιούνιο του 2022, υπολογίζεται ότι συμμετείχαν 150.000 πολίτες όλων των ηλικιών και των ταυτοτήτων.
Ο νόμος 4089 και οι συνεχείς διεκδικήσεις
Αν και στις 15 Φεβρουαρίου 2024, μετά από δεκαετίες διεκδικήσεων, ψηφίστηκε ο νόμος 5089/2024, ο οποίος αποσκοπεί στη διασφάλιση της αρχής της ισότητας, μέσω της επέκτασης της δυνατότητας σύναψης γάμου και της τεκνοθεσίας και σε πρόσωπα του ίδιου φύλου, το Athens Pride 2024 έρχεται να θέσει το ζήτημα ότι ένας νόμος δεν αρκεί για να επέλθει η κοινωνική αλλαγή.
Κάνοντας μνεία στους νόμους που διασφαλίζουν την αναγνώριση της ταυτότητας φύλου (Ν.4491/2017), την ισότητα (Ν.4604/2019) και την απαγόρευση ιατρικά μη αναγκαίων χειρουργικών επεμβάσεων σε ίντερσεξ παιδιά (Ν.4958/2022), η LGBTQI+ κοινότητα θέτει επί τάπητος ζητήματα που πρέπει να επισημανθούν όπως:
- η απουσία της τρίτης καταχώρισης φύλου, που εφαρμόζεται ευρέως στην Ευρώπη και έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχική, σωματική και κοινωνική ευημερία, δημιουργώντας γραφειοκρατικά εμπόδια για τα άτομα που δεν ταυτίζονται με το δίπολο άνδρας-γυναίκα,
- η μη αναγνώριση της τρανς γονεϊκότητας
- η απουσία ολοκληρωμένης και συμπεριληπτικής σεξουαλικής εκπαίδευσης στα σχολεία
- η έλλειψη εκπαίδευσης ευαισθησίας στον τομέα της υγείας που εμποδίζει πολλές λεσβίες, τρανς, ίντερσεξ και μη δυαδικά άτομα να αναζητήσουν κρίσιμη ιατρική περίθαλψη
- το στίγμα που αντιμετωπίζουν τα άτομα που ζουν με τον HIV στην πρόσβασή τους σε υπηρεσίες υγείας και στην καθημερινότητά τους
- οι βίαιες επιθέσεις και η ρητορική μίσους στον δημόσιο λόγο, ακόμα και από ισχυρά πρόσωπα της πολιτικής και του κλήρου, παρά την ύπαρξη του αντιρατσιστικού νόμου 4285/2014
Φέτος, το Athens Pride συμπληρώνει 20 διοργανώσεις στην Ελλάδα και έρχεται να θίξει θέματα παιδείας, ισότητας και κουλτούρας, μα πάνω από όλα αποδοχής και αγάπης της διαφορετικότητας, υπενθυμίζοντας τον μακρύ δρόμο της διεκδίκησης με στόχο μία πιο δίκαιη ζωή για όλους, αφήνοντας στο παρελθόν κάθε είδους προκατάληψη.
