Σε καθαρές εισπράξεις 1,64 δισεκατομμυρίων ευρώ ανήλθαν οι άμεσες ξένες επενδύσεις στην αγορά ακινήτων κατά τη διάρκεια του εννεαμήνου του 2023. Το ποσό αυτό ξεπέρασε κατά 28,7% το αντίστοιχο επίπεδο εισπράξεων που καταγράφηκε το 2022 (όταν διαμορφώθηκε σε 1,28 δισ.), σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος.

Όπως αναφέρει η ενδιάμεση έκθεση της ΤτΕ για τη Νομισματική Πολιτική, η ελληνική αγορά ακινήτων συνέχισε και το 2023 να προσελκύει το επενδυτικό ενδιαφέρον, με αποτέλεσμα οι τιμές των ακινήτων να κινηθούν περαιτέρω ανοδικά, ιδιαίτερα στα ακίνητα υψηλών προδιαγραφών, η αυξημένη ζήτηση των οποίων, τόσο από το εξωτερικό όσο και από το εσωτερικό της χώρας, δεν καλύπτεται από την τρέχουσα περιορισμένη προσφορά.

1

Ωστόσο, τα επόμενα τρίμηνα η αύξηση θα είναι ηπιότερη, ειδικά για τα ακίνητα χαμηλότερης ζήτησης, εξαιτίας ορισμένων πρόδρομων δεικτών της εγχώριας αγοράς ακινήτων, αλλά και της εξέλιξη των τιμών σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.

Στην αγορά των κατοικιών, ισχυροί ρυθμοί αύξησης στις τιμές των διαμερισμάτων συνεχίζουν να καταγράφονται έως και το γ΄ τρίμηνο του 2023, παρόλο που επιβράδυνση παρατηρείται σε επιμέρους δείκτες τιμών κατά τα δύο τελευταία τρίμηνα.

Με βάση τα στοιχεία εκτιμήσεων που συλλέγει η Τράπεζα της Ελλάδος, το εννεάμηνο του 2023 οι τιμές των διαμερισμάτων ήταν αυξημένες κατά 13,9% σε ετήσια βάση, έναντι αύξησης κατά 11,2% το αντίστοιχο διάστημα του 2022.

Οι μεγαλύτεροι ρυθμοί αύξησης καταγράφηκαν στη Θεσσαλονίκη (16,5%), στην Αθήνα (14,5%) και στις άλλες μεγάλες πόλεις (14,1%), ενώ στις λοιπές περιοχές της χώρας ο ρυθμός αύξησης ήταν ηπιότερος (11,1%). Την ίδια περίοδο οι τιμές των παλαιών διαμερισμάτων (ηλικίας άνω των 5 ετών) αυξήθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 14,4%, έναντι 13,1% για τις τιμές των νέων διαμερισμάτων.

Η αγορά κατοικιών, παρά τις τρέχουσες αβεβαιότητες, διατηρεί τη δυναμική της και χαρακτηρίζεται από ισχυρή, κυρίως επενδυτική, ζήτηση και χαμηλή προσφορά.

Η θετική πορεία του τουρισμού και της βραχυχρόνιας μίσθωσης, τα επιχορηγούμενα στεγαστικά προγράμματα για νέους και το αυξημένο επενδυτικό ενδιαφέρον από το εξωτερικό για αγορά ακινήτων, συμπεριλαμβανομένου του προγράμματος “Χρυσή Βίζα”, συνεχίζουν να ενισχύουν τη δυναμική της αγοράς, όπως αυτή καταγράφεται και από άλλους σχετικούς δείκτες.

Αυτό αποδεικνύει η άνοδος της κατασκευαστικής δραστηριότητας για κατοικίες, καθώς το εννεάμηνο αυξήθηκε ο αριθμός και ο όγκος των νέων οικοδομικών αδειών κατοικιών κατά 22,5% και 14,5% αντίστοιχα, όταν πέρσι είχαν υποχωρήσει κατά 1,3% και 4,1%.

Οι επενδύσεις σε κατοικίες στο σύνολο της χώρας ενισχύονται κατά 40,2% το εννεάμηνο του 2023 (έναντι 12,1% την αντίστοιχη περίοδο του 2022), αν και εξακολουθούν να βρίσκονται σε πολύ χαμηλό επίπεδο ως ποσοστό του ΑΕΠ (2%). Σημειωτέον ότι το κατασκευαστικό κόστος για κατοικίες ήταν αυξημένο το ίδιο διάστημα κατά 6,7%, ποσοστό που εν μέρει συνετέλεσε στην ενίσχυση των τιμών κατοικιών.

Μειωμένα τα νέα στεγαστικά δάνεια

Πάντως, παρά το αυξημένο ενδιαφέρον για οικιστικά ακίνητα, η τραπεζική χρηματοδότηση βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα, με το συνολικό ύψος των νέων στεγαστικών δανείων να καταγράφει υποχώρηση κατά 4,9% το δεκάμηνο του 2023, σε ετήσια βάση. Ωστόσο, η μέση ακαθάριστη ροή στεγαστικών δανείων (92 εκατ. ευρώ το μήνα) διατηρήθηκε σχεδόν στο ίδιο μέσο επίπεδο του αντίστοιχου διαστήματος του 2022 (97 εκατ. ευρώ) – και υψηλότερη σε σύγκριση με το μέσο όρο για το 2020-2021 (71 εκατ. ευρώ) και για τα έτη αμέσως πριν από την πανδημία το 2018-2019 (51 εκατ. ευρώ).

Στον κλάδο των επαγγελματικών ακινήτων, το πρώτο εξάμηνο του 2023 οι τιμές γραφείων υψηλών προδιαγραφών αυξήθηκαν κατά 6,6% σε ετήσια βάση, ενώ οι τιμές των καταστημάτων υψηλών προδιαγραφών αυξήθηκαν κατά 6,9%.

Στην Αθήνα, ο αντίστοιχος ρυθμός αύξησης των τιμών γραφείων ήταν υψηλότερος (7,2%), ενώ μεγάλη αύξηση σημειώθηκε και στην υπόλοιπη Ελλάδα (7,3%), μετά από μια μακρά περίοδο σχετικής στασιμότητας στις τιμές.

Αναφορικά με τα καταστήματα υψηλών προδιαγραφών, το πρώτο εξάμηνο του 2023 σημαντικοί θετικοί ετήσιοι ρυθμοί καταγράφηκαν στους δείκτες τιμών της Αθήνας (8,4%) και της Θεσσαλονίκης (9,8%), ενώ στην υπόλοιπη Ελλάδα ο αντίστοιχος ρυθμός ανήλθε σε 3,7%.

Τέλος, κατά την ίδια περίοδο για το σύνολο της χώρας, τα μισθώματα τόσο των γραφείων όσο και των καταστημάτων κατέγραψαν ετήσια αύξηση 5,6%.

Σε ό,τι αφορά την κατασκευαστική δραστηριότητα για ακίνητα επαγγελματικής χρήσης, αύξηση σημειώθηκε στον αριθμό νέων αδειών για γραφεία (75,2%), ενώ ο αντίστοιχος συνολικός όγκος (σε κυβικά μέτρα) ήταν μειωμένος κατά 15,9% σε σύγκριση με το αντίστοιχο οκτάμηνο του 2022.

Οι νέες άδειες για ξενοδοχεία υποχώρησαν κατά 15,6%, ενώ ο όγκος μειώθηκε κατά 8%.

Τέλος, η οικοδομική δραστηριότητα για καταστήματα καταγράφηκε ιδιαίτερα αυξημένη σε όρους όγκου (226,9%), αλλά συγκρατημένα θετική σε όρους αριθμού νέων αδειών (7,8%).

Όπως ερμηνεύεται από την ΤτΕ, η μικτή εικόνα της οικοδομικής δραστηριότητας πιθανώς σχετίζεται με τις συνθήκες υπερβάλλουσας ζήτησης, σε ένα οικονομικό περιβάλλον που δεν ευνοεί ιδιαίτερα την έναρξη νέων έργων.

Επίσης σχετίζεται με τον μικρό αριθμό νέων οικοδομικών αδειών ανά κατηγορία, που οδηγεί σε μεγάλες ποσοστιαίες διακυμάνσεις, ενώ οι διαφοροποιήσεις είναι στην πραγματικότητα μικρές.

Διαβάστε επίσης:

ΤτΕ: Στο 2,5% η ανάπτυξη της Ελλάδας το 2024

Ελληνικό: Τον Ιανουάριο οι τελικές υπογραφές της Lamda με τη Brooklane για τον πύργο στη Βουλιαγμένης

Prodea: Στο 87,01% το ποσοστό της Invel Real Estate μετά τη Δημόσια Πρόταση

Eνοίκια καταστημάτων και γραφείων: Νέα άνοδος στις τιμές – Πώς διαμορφώνονται τα μισθώματα ανά περιοχή