Μεγαλύτερη ελαστικότητα από το ΣτΕ όσον αφορά στις αποφάσεις του για την εκτός σχεδίου δόμηση, ζητάει το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ), καθώς οι μέχρι στιγμής πρόσφατες αποφάσεις του έχουν επιφέρει το πάγωμα των οικοδομικών αδειών και των αγοραπωλησιών εκτάσεων, ενώ προτείνει και λύσεις έως ότου να ολοκληρωθεί ο πολεοδομικός σχεδιασμός της χώρας μας.

Πιο συγκεκριμένα, πηγές του ΤΕΕ αναφέρουν στο mononews ότι τρέχουν οι διαγωνισμοί του Υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος τόσο για τις μελέτες που θα οδηγήσουν έως τα τέλη του 2026 στα Προεδρικά Διατάγματα για τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια, όσο και στην αναγνώριση των δημόσιων κοινόχρηστων οδών.

Στόχος του υπουργείου, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές είναι όχι μόνο να έχουν ολοκληρωθεί οι διαγωνισμοί, αλλά και να είναι έτοιμα τα Προεδρικά Διατάγματα για τα ειδικά πολεοδομικά σχέδια σε εύλογο χρονικό διάστημα.

Τονίζουν, δε, ότι για να μην καθυστερήσει και άλλο η εκτός σχεδίου δόμηση, καθώς εκτός το ΥΠΕΝ τα Προεδρικά Διατάγματα πρέπει να πάρουν το πράσινο φως από το ΣτΕ,  είναι απαραίτητο να αρχίσει άμεσα η διαδικασία για τη δημιουργία μίας δομής που θα επιταχύνει τον σχεδιασμό και την εφαρμογή των σχετικών διαταγμάτων, έτσι ώστε αυτά να μη «κολλήσουν» όταν θα έρθει η ώρα της εφαρμογής τους.

Σχετικά με τους εν εξελίξει διαγωνισμούς, προσθέτουν, ότι οι μελέτες για τα ειδικά πολεοδομικά σχέδια χωρίζονται σε τρεις κύκλους διαγωνισμών. Στην παρούσα φάση έχει ολοκληρωθεί η προκήρυξη του δεύτερου κύκλου των διαγωνισμών, και ότι είναι ζήτημα εβδομάδων να βγουν στον αέρα αυτοί του τρίτου κύκλου.

Προσθέτουν, ωστόσο, ότι έχουν ακυρωθεί τα αποτελέσματα μερικών από τους πρώτους δοκιμαστικούς διαγωνισμούς, καθώς υπήρξαν μειοδότες που έδωσαν ασυνήθιστα αυξημένες εκπτώσεις, αλλά εκτιμούν ότι οι σχετικές υπογραφές τόσο για τις μελέτες των πολεοδομικών σχεδίων όσο και για την αναγνώριση των δημόσιων κοινόχρηστων οδών θα έχουν πέσει έως τα τέλη του τρέχοντος έτους.

Σχετικά με τις προτάσεις του ΤΕΕ, οι οποίες είναι εν πολλοίς γνωστές, αναφέρουν ότι έχει ζητηθεί στο ΣτΕ να δοθεί παράταση στην έκδοση οριζόντιων αποφάσεων που αφορούν την εκτός σχεδίου δόμηση για τουλάχιστον τρία έτη, όταν δηλαδή θα έχουν περάσει τα απαραίτητα προεδρικά διατάγματα.

Προσθέτουν, ότι έχει ζητηθεί, επίσης, να εκδίδονται έως την έκδοση των προεδρικών διαταγμάτων, οι οικοδομικές άδειες για εκτάσεις που ήταν οικοδομήσιμες έως το 2003.

Ποιο είναι το πρόβλημα

Το πρόβλημα που έχει προκύψει ύστερα από τις πρόσφατες αποφάσεις του ΣτΕ, που αφορούν την Πάτμο (176/2023) και τη Χαλκίδα (992/2023), είναι το γεγονός ότι δημιουργείται πλέον μία νομολογία, η οποία θέτει σε κίνδυνο όλες τις αγοραπωλησίες ακινήτων και εκτάσεων.

Μάλιστα, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές το ΣτΕ με αυτό τον τρόπο, δηλαδή τις οριζόντιες αποφάσεις του, δημιουργεί τις προϋποθέσεις ώστε οι πολεοδομίες να μην εκδίδουν οικοδομικές άδειες. Η εξέλιξη αυτή έχει ως αποτέλεσμα να επηρεάζονται οι μεταβιβάσεις και οι αγοραπωλησίες ακινήτων.

Βάσει των παραπάνω αποφάσεων, προκύπτουν δύο σοβαρά εμπόδια στην εκτός σχεδίου δόμηση.

Το πρώτο, που δημιουργείται από το Φεβρουάριο του 2023 με την απόφαση του ΣτΕ για την Πάτμο, είναι το γεγονός ότι γεγονός ότι δεν αρκεί το ελάχιστο εμβαδόν των 4 στρεμμάτων για να κτίσει κάποιος ενώ είναι πολύ δύσκολο να αποδειχθεί ότι το οικόπεδο έχει «πρόσωπο» σε κοινόχρηστο δρόμο, καθώς δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα η επίσημη καταγραφή των οδών από το ΤΕΕ με αποτέλεσμα να μην μπορούν να χαρακτηριστούν ως δημόσιοι οι οδοί που έχουν κατασκευαστεί από δήμους.

Επιπλέον, όσον αφορά την πρόσφατη απόφαση για την αγροτική αποθήκη στη Χαλκίδα, η οποία καθαρογράφτηκε προχθές, προχωρά ένα βήμα παραπάνω και χαρακτηρίζει την υφιστάμενη νομοθεσία για την εκτός σχεδίου ως παρωχημένη, ενώ προσθέτει ότι δε συμβαδίζει με τη νομοθεσία για το περιβάλλον, τη χωροταξία και τις αρχαιότητες και επισημαίνει ότι οι νόμοι μπορεί να είναι σύμφωνοι με το Σύνταγμα, μόνο εάν ακολουθούνται από επιστημονική μελέτη για τις επιπτώσεις τους.

Διαβάστε επίσης:

Εκτός σχεδίου δόμηση: Σε ομηρία η αγοραπωλησία ακινήτων – Πού κολλάει και τι προτείνει το ΤΕΕ

ΣτΕ: Νέα εμπόδια στην εκτός σχεδίου δόμηση

Siemens-PRODEA Investments: Συνεργασία για τη δημιουργία έξυπνων και βιώσιμων κτηρίων στην Ελλάδα