Πώς θα «τακτοποιούνται» τα δασικά αυθαίρετα – Σε δημόσια διαβούλευση οι νέες ρυθμίσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος

Ακόμα μια διαδικασία – προσπάθεια για την τακτοποίηση των δασικών αυθαιρέτων προωθεί το υπουργείο Περιβάλλοντος με το νομοσχέδιο υπό τον τίτλο «Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας» που έχει θέσει σε δημόσια διαβούλευση έως την Τετάρτη 18 Μαρτίου 2020.

Οι νέες ρυθμίσεις έχουν ως προϋπόθεση για την τακτοποίηση οικονομοτεχνικές μελέτες από τις Περιφέρειες και αυτό σημαίνει ότι χρειασθεί αρκετός χρόνος για να υλοποιηθούν τα όσα προβλέπουν.

Υπενθυμίζεται ότι η προηγούμενη απόπειρα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ για τακτοποίηση των δασικών αυθαιρέτων προσέκρουσε στο ΣτΕ  (Συμβούλιο της Επικρατείας) το οποίο με την υπ’ αριθ. 685/2019 απόφασή του έκρινε ότι οι διατάξεις, οι οποίες εξαιρούν από την ανάρτηση των δασικών χαρτών τις οικιστικές πυκνώσεις αντίκεινται στο άρθρο 24 παρ. 1 του Συντάγματος, περί προστασίας του περιβάλλοντος.

Βάσει του νέου νομοσχεδίου οικιστικές πυκνώσεις ορίζονται οι συγκεντρώσεις κατοικιών, οι οποίες παρουσιάζουν λειτουργική ενότητα λόγω της εγγύτητας μεταξύ τους και της εξυπηρέτησής τους από κοινά δίκτυα (όδευση, ενέργεια, ύδρευση κ.λπ.).

Συνεπώς γίνεται εκ νέου ανάρτηση των δασικών χαρτών με τις περιοχές που είχαν εξαιρεθεί ως οικιστικές πυκνώσεις και παρέχεται η δυνατότητα τακτοποίησης για χρονικό διάστημα 30 ετών των κατοικιών που έχουν χτιστεί εντός δασών και δασικών εκτάσεων, εφόσον δεν είναι μεμονωμένες. Για το σκοπό αυτό θα καταρτιστούν, σε κάθε Περιφέρεια, οικονομοτεχνικές μελέτες, που θα προσδιορίζουν τις αστικές πυκνώσεις και θα τεκμηριώνουν την ανάγκη για την προσωρινή διατήρηση των κατοικιών εντός αυτών. Με βάση αυτές τις μελέτες, θα εκδοθεί Προεδρικό Διάταγμα, το οποίο θα εγκριθεί από το ΣτΕ, το οποίο θα καθορίζει τα κριτήρια για τη διατήρηση των κατοικιών.

Αναλυτικότερα, βάσει του άρθρου 50 του νέου νομοσχεδίου εντός χρονικού διαστήματος 2 μηνών από την έναρξη ισχύος του νόμου αναρτώνται οι δασικοί χάρτες των περιοχών που είχαν οικιστικές πυκνώσεις και είχαν εξαιρεθεί από την ανάρτηση. Από το χρόνο της ανάρτησης εκκινούν οι προθεσμίες για την άσκηση των αντιρρήσεων.

Κατοικίες που σχηματίζουν οικιστικές πυκνώσεις εντός περιοχών που περιλαμβάνονται σε αναρτημένους ή κυρωμένους δασικούς χάρτες μπορούν να εξαιρεθούν προσωρινά από την κατεδάφιση και τις λοιπές διοικητικές κυρώσεις. Από την υπαγωγή στις διατάξεις τακτοποίησης αποκλείονται όσα κτήρια δεν έχουν το χαρακτήρα κατοικίας, όσα έχουν ανεγερθεί μετά την 28.7.2011, κατασκευές που βρίσκονται σε προστατευόμενες περιοχές, σε δημόσιο κτήμα, σε αναδασωτέα έκταση, σε αιγιαλό, ζώνη παραλίας, αρχαιολογικό χώρο ιστορικό τόπο ή διατηρητέο οικισμό, παραδοσιακό οικισμό, ρέμα, κρίσιμη παράκτια ζώνη κλπ.

Η διαδικασία υπαγωγής σε καθεστώς τακτοποίησης εκκινεί με αίτηση που υποβάλλει ο κάτοχος της κατοικίας σε διαδικτυακή πλατφόρμα που τηρείται από το ΝΠΔΔ «Ελληνικό Κτηματολόγιο».

Η αίτηση θα πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον τα παρακάτω στοιχεία: α. την περιγραφή της οικίας, την οποία αφορά το αίτημα και τυχών άλλων κατασκευών περί αυτήν, ως προς την κάλυψη, τη δομημένη επιφάνεια και το ύψος, β. τη χρήση της οικίας, γ. τον εντοπισμό της οικίας στην ιστοσελίδα του «Ελληνικό Κτηματολόγιο», στον ειδικό διαδικτυακό τόπο ανάρτησης δασικών χαρτών και υποβολής αντιρρήσεων, δ. υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 (Α’ 75) με θεωρημένο το γνήσιο της υπογραφής επ’ αυτής, με την οποία ο ενδιαφερόμενος δηλώνει ότι τα υποβαλλόμενα στοιχεία είναι αληθή.

Οι αρμόδιες αρχές διενεργούν δειγματοληπτικούς ελέγχους ως προς την ακρίβεια των υποβληθέντων στοιχείων.

Το αίτημα συνοδεύεται από παράβολο 250 ευρώ.

Προηγουμένως για κάθε Περιφέρεια της χώρας καταρτίζεται οικονομοτεχνική μελέτη που καταγράφει τη δόμηση εντός των εκτάσεων που περιλαμβάνονται στους αναρτημένους ή κυρωμένους, κατά περίπτωση, δασικούς χάρτες. Ειδικά για την Περιφέρεια Αττικής καταρτίζονται τρεις οικονομοτεχνικές μελέτες, που καλύπτουν τα διοικητικά όρια αρμοδιότητας των Διευθύνσεων Δασών Ανατολικής Αττικής, Δυτικής Αττικής και Πειραιά, αντιστοίχως, ενώ καταρτίζονται χωριστές οικονομοτεχνικές μελέτες που καλύπτουν τα διοικητικά όρια των Διευθύνσεων Δασών Θεσσαλονίκης και Χαλκιδικής.

Σε κάθε οικονομοτεχνική μελέτη καταγράφεται ο αριθμός, το εμβαδόν και η κάλυψη των κτηρίων και κατασκευών που ευρίσκονται σε εκτάσεις αναρτημένων και κυρωθέντων δασικών χαρτών, η ημερομηνία κατασκευής τους, εάν αυτή μπορεί να προσδιορισθεί, η χρήση τους και η ενδεχόμενη χωρική κατανομή τους σε οικιστικές πυκνώσεις. Επιπλέον, περιγράφονται οι συνέπειες της διατήρησης των κατασκευών αυτών και των χρήσεων τους στο βιοτικό και αβιοτικό περιβάλλον, εξετάζεται η αναγκαιότητα άμεσης κατεδάφισής τους και αναλύονται οι οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές συνέπειες τόσο σε περίπτωση κατεδάφισης, όσο και σε περίπτωση προσωρινής διατήρησης των αυθαίρετων κατασκευών. Στην τελευταία περίπτωση περιγράφονται και οι απαραίτητες ενέργειες αντιστάθμισης που είναι απαραίτητες για τη διατήρηση του δασικού ισοζυγίου ανά περιοχή μελέτης ή Περιφερειακή Ενότητα ή Περιφέρεια, κατά περίπτωση.

Οι οικονομοτεχνικές μελέτες καταρτίζονται βάσει στοιχείων που θα συλλεγούν με κάθε πρόσφορο μέσο, περιλαμβανομένων αεροφωτογραφιών, δορυφορικών απεικονίσεων, αυτοψιών και των αιτήσεων περί τακτοποίησης των ιδιοκτητών των ακινήτων.

Στη συνέχεια με Προεδρικό Διάταγμα, που εκδίδεται μετά από πρόταση των Υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το οποίο λαμβάνει υπόψη τις προαναφερόμενες οικονομοτεχνικές μελέτες, μεταξύ άλλων, καθορίζονται:

–         Οι περιοχές στις οποίες παρατηρούνται οικιστικές πυκνώσεις, για τις οποίες κοινωνικοί λόγοι επιβάλλουν την προσωρινή εξαίρεση από την κατεδάφιση και την προσωρινή αναστολή των λοιπών διοικητικών κυρώσεων.

–         Τα ειδικότερα κριτήρια υπαγωγής των οικιών και κυρίως ο βαθμός στον οποίον η προσωρινή εξαίρεσή τους από την κατεδάφιση δεν προκαλεί βλάβη στα δασικά οικοσυστήματα, ιδίως σε συνδυασμό με μέτρα αντιστάθμισης.

–         Οι συνέπειες υπαγωγής στις διατάξεις του νόμου και κυρίως η προσωρινή εξαίρεση από την κατεδάφιση και ο χρόνος αυτής, ο οποίος δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 30 έτη, η ανάκληση και αναστολή των ήδη ληφθέντων διοικητικών μέτρων, η αναστολή επιβολής νέων διοικητικών κυρώσεων και η αναστολή εκκρεμών ποινικών διώξεων και η μη άσκηση νέων.

–         Τα μέσα απόδειξης του χρόνου ανέγερσης και ολοκλήρωσης των κατοικιών όπως αεροφωτογραφίες, έγγραφα, ιδίως έγγραφα της δασικής υπηρεσίας, των πολεοδομικών υπηρεσιών ή άλλης δημόσιας αρχής που αφορούν στο ακίνητο, δικαστικές αποφάσεις, καθώς και τίτλοι ιδιοκτησίας που αφορούν στο κτήριο και η διαδικασία υποβολής τους.

–         Ο τρόπος υπολογισμού ενιαίου προστίμου για την υπαγωγή στις διατάξεις του νόμου, το οποίο υπολογίζεται με βάση το κτήριο, τις περί αυτό κατασκευές και τον καταληφθέντα περιβάλλοντα χώρο και τα ειδικότερα στοιχεία που θα ληφθούν υπόψη για τον προσδιορισμό του ενιαίου δασικού προστίμου, όπως η αξία της δασικής γης, το κόστος αναδάσωσης ανά στρέμμα, η αντικειμενική αξία της πλησιέστερης στην κατασκευή ζώνης, η επιφάνεια του κτιρίου σε τετραγωνικά μέτρα, η παλαιότητα του κτιρίου, μειωτικοί και αυξητικοί συντελεστές και κάθε άλλο στοιχείο που κρίνεται πρόσφορο για τον προσδιορισμό του.

Επίσης, καθορίζεται ο τρόπος καταβολής του ενιαίου δασικού προστίμου, εφάπαξ ή σε δόσεις, ο αριθμός των δόσεων, τυχόν εκπτώσεις σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής, οι συνέπειες καθυστέρησης της καταβολής του, η διαδικασία κατάθεσης, απόδοσης και εξόφλησης του, αλλά και οι δράσεις αντιστάθμισης για την επίτευξη του δασικού ισοζυγίου σε σχέση με τις προσωρινώς διατηρούμενες κατοικίες. Δηλαδή τα έργα που θα απαιτηθούν για την αποκατάσταση του δασικού οικοσυστήματος. Το ΠΔ θα περιλαμβάνει ακόμη τις κυρώσεις επί των κτηρίων  που δεν θα υπαχθούν στη ρύθμιση.

Εντός 6 μηνών από την έκδοση του ΠΔ οι ενδιαφερόμενοι οφείλουν να συμπληρώσουν την αίτηση υπαγωγής στις διατάξεις αυτού του νόμου με τα δικαιολογητικά που θα έχει ορίσει το προεδρικό διάταγμα και εντός 15 ημερών από τη συμπλήρωση των παραπάνω δικαιολογητικών γνωστοποιείται στον ενδιαφερόμενο η αποδοχή ή απόρριψη της αίτησης. Κατά της απορριπτικής απόφασης είναι δυνατή η άσκηση προσφυγής ενώπιον του κατά τόπο αρμοδίου Διοικητικού Πρωτοδικείου.