Πύργος Πειραιά: Η Οδύσσεια του «Κοιμώμενου Γίγαντα» φτάνει στο τέλος της

Ένα από τα πρώτα πράγματα που αντικρίζει κάθε ταξιδιώτης που φτάνει στο λιμάνι του Πειραιά είναι ο Πύργος του… Ένας «κοιμώμενος γίγαντας», όπως χαρακτηριζόταν μέχρι τώρα, αφού ο εμβληματικός ουρανοξύστης των 84 μέτρων ύψος και των 24 ορόφων είχε μείνει για χρόνια αναξιοποίητος, να δεσπόζει εγκαταλελειμένος στο πρώτο λιμάνι της χώρας.

Ήρθε η ώρα, όμως, ο «γίγαντας» να ξυπνήσει, ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία του, αλλά και στην ιστορία της πόλης, χάρη στην υπογραφή μιας σύμβασης ορόσημο: της σύμβασης παραχώρησης για την αξιοποίηση, εκμετάλλευση και διαχείριση του Πύργου Πειραιά που υπέγραψε με τον Δήμο Πειραιά η ανώνυμη εταιρεία ειδικού σκοπού Piraeus Tower, στην οποία συμμετέχουν από κοινού η Prodea Investments με 30% και η Cante Holdings Ltd, επενδυτικός φορέας του Ομίλου Dimand και της EBRD, με 70%. Μίας σύμβασης με διάρκεια 99 χρόνια και αρχικό ετήσιο αντάλλαγμα 1.010.000 ευρώ.

Η έναρξη της παραχώρησης σηματοδοτεί την πλήρη ανακατασκευή του Πύργου Πειραιά, του δεύτερου υψηλότερου ακινήτου στην Αττική, με στόχο τη μετατροπή του σε ένα σύγχρονο βιοκλιματικό κτήριο γραφείων και καταστημάτων, με 29.000 τ.μ. ανωδομής και 3.500 τ.μ. υπόγειους χώρους, έργο το οποίο αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του α’ εξαμήνου του 2023.

Ο συνολικός προϋπολογισμός της επένδυσης ανέρχεται σε 50 εκατ. ευρώ περίπου.

Το έργο, σε συνδυασμό με τις επενδυτικές δράσεις του Δήμου Πειραιά για την ανάπλαση της γειτονικής περιοχής του ακινήτου, αλλά και του ΟΛΠ στη λιμενική ζώνη, θα συμβάλει στην περαιτέρω ανάδειξη του αστικού περιβάλλοντος, την αύξηση της επισκεψιμότητας αλλά και στην οικονομική ανάπτυξη του Πειραιά.

Έργο εμβληματικό για ολόκληρο το λεκανοπέδιο, αλλά και τη χώρα

«Η ανάπτυξη του Πύργου Πειραιά είναι ένα εμβληματικό έργο, όχι μόνον για το μεγάλο λιμάνι, αλλά και για ολόκληρο το λεκανοπέδιο. Είναι μια σημαντική επένδυση, που ενισχύει τη συνολική αναπτυξιακή προσπάθεια στη χώρα. Παράλληλα, όμως, συμβολίζει τη δυνατότητα υπέρβασης πολυετών εμποδίων μέσα από μια ισχυρή σύμπραξη μεταξύ της δημοτικής αρχής και του ιδιωτικού τομέα για μια κοινή προσπάθεια που φέρνει απτά αποτελέσματα», δήλωσε, υπογραμμίζοντας τη σημασία και την εμβέλεια του έργου, ο κ. Αριστοτέλης Καρυτινός, Αντιπρόεδρος Διοικητικού Συμβουλίου & Διευθύνων Σύμβουλος της PRODEA Investments.

«Για την Prodea, η δημιουργία του ψηλότερου βιοκλιματικού κτηρίου γραφείων και καταστημάτων στην Ελλάδα είναι μια ξεχωριστή εφαρμογή της βασικής αρχής αειφορίας που έχουμε ως εταιρεία. Διότι πιστεύουμε ότι αυτός είναι ο μοναδικός δρόμος για τη χώρα μας: ο δρόμος της βιώσιμης ανάπτυξης στηριγμένης σε σημαντικές επενδύσεις που αξιοποιούν τα γεωοικονομικά πλεονεκτήματα της χώρας», επισήμανε ο κ. Καρυτινός. Επισήμανση με ιδιαίτερη σημασία, καθώς προέρχεται από τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Prodea Investments, της μεγαλύτερης εταιρείας επενδύσεων σε real estate στην Ελλάδα.

Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι το χαρτοφυλάκιο του ομίλου Prodea Investments αποτελείται από εμπορικά ακίνητα. Πρόκειται, στην πλειοψηφία τους, για κτήρια γραφείων και καταστήματα τα οποία βρίσκονται σε κυρίως αστικές περιοχές υψηλής προβολής και εμπορικότητας σε όλη την Ελλάδα καθώς και στην Ιταλία και Ρουμανία και εκμισθώνονται σε αξιόπιστους (blue-chip) μισθωτές.

Την 31η Μαρτίου 2020 το χαρτοφυλάκιο του ομίλου αποτελούνταν από 374 εμπορικά ακίνητα, συνολικής εκμισθώσιμης επιφάνειας 1.301 χιλ. τ.μ. Τριακόσια τριάντα (330) ακίνητα βρίσκονται στην Ελλάδα, εκ των οποίων τα περισσότερα από αυτά βρίσκονται σε περιοχές υψηλής προβολής και εμπορικότητας. Επίσης, είκοσι έξι (26) βρίσκονται στην Κύπρο, δεκατέσσερα (14) ακίνητα στην Ιταλία, δύο στη Βουλγαρία και δύο στη Ρουμανία.

Νέα σελίδα, νέο όραμα

Με στόχο μάλιστα να μετατρέψει τον Πύργο του Πειραιά σε ένα δυναμικό ορόσημο που αντανακλά τη ζωηρή καθημερινότητα του λιμανιού και της πόλης, το PILA Studio, που αναδείχθηκε νικητής του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού όψεων για το κτήριο, κατέθεσε τη δική του πρόταση για το έργο, μια δομή που το γραφείο χαρακτηρίζει «ιντριγκαδόρικη». Στην πρόταση αυτή ενσωματώνει στρατηγικές προκειμένου να μειωθεί δραστικά η κατανάλωση ενέργειας του κτηρίου. Οι προσόψεις του Πύργου έχουν σχεδιαστεί σε συνάρτηση με την καθημερινή ζωή του Πειραιά και με σκοπό να βελτιώσουν την καθημερινή ζωή των χρηστών του, καθώς στόχος του σχεδιασμού είναι να προσφέρει εξωτερικούς χώρους που καλωσορίζουν επισκέπτες και προσωπικό.

Βελτιούμενη απόδοση σκίασης

Η όψη που προτείνεται από το PILA Studio αποτελείται από ένα σύστημα σκίασης κατακόρυφων και οριζόντιων περσίδων, το οποίο τυλίγει τον όγκο του Πύργου. Κάθε κατακόρυφη περσίδα μετατοπίζεται οριζόντια από τον ένα όροφο στον άλλο, δημιουργώντας ένα μοτίβο σπείρας που τυλίγεται γύρω από το κτίριο. Η κατασκευή αυτή ολισθαίνει απαλά από τη μία πρόσοψη στην άλλη, δίνοντας την εντύπωση ενός υφάσματος που ντύνει τον Πύργο και δημιουργεί παράλληλα μια δυναμική οπτική εμπειρία που μεταμορφώνεται συνεχώς, ανάλογα με τις γωνίες θέασης από τον παρατηρητή. Η περιστροφή των περσίδων ρυθμίζεται για τη βελτιστοποίηση της απόδοσης σκίασης του κτηρίου και την ενίσχυση της πανοραμικής προβολής που προσφέρει το ακίνητο. Αυτή η προσέγγιση επιτρέπει μια ειδική επεξεργασία κάθε πρόσοψης ανάλογα με τις περιβαλλοντικές απαιτήσεις.

Ο σχεδιασμός είναι αποτέλεσμα μιας φιλόδοξης στρατηγικής βιωσιμότητας και εξοικονόμησης ενέργειας, στόχο στον οποίο έχει αναφερθεί και ο Δημήτρης Ανδριόπουλος, επικεφαλής της Dimand.

«Μετά από σχολαστική μελέτη, οι κάθετες και οριζόντιες περσίδες του πύργου βαθμονομούνται με αποτέλεσμα τη μείωση κατά 20% της συνολικής ενεργειακής ζήτησης του κτηρίου. «Στους επόμενους 24 έως 30 μήνες ο πύργος του Πειραιά θα είναι ένα κτήριο του 2022, με νέο αντισεισμικό σύστημα προστασίας και νέους κανόνες πυροπροστασίας, με 28.000 μέτρα ανωδομής και 4.000 μέτρα υπόγειο», είχε αναφέρει ο ίδιος πρόσφατα για το δεύτερο ψηλότερο κτήριο στην Ελλάδα, μετά τον Πύργο των Αθηνών.

Ο Πύργος του Πειραιά, το «Μαρμάρινο Μέλαθρον» Λονδίνου και μια Οδύσσεια που φτάνει στο τέλος της

Το 1966 ένας ουρανοξύστης ύψους 82 μέτρων ορθώνεται νεόδμητος, στην οδό Bryanston στην πόλη του Λονδίνου. Ο πύργος παίρνει το όνομα «Marble Arch Tower» και η κατασκευή του, η οποία είχε ξεκινήσει το 1962, κράτησε συνολικά τέσσερα χρόνια. Έναν χρόνο αργότερα, το 1967, ακριβώς δίπλα του, γίνονται τα λαμπρά εγκαίνια του γνωστού κινηματογράφου του Λονδίνου «ODEON» που την εποχή εκείνη διέθετε τη μεγαλύτερη κινηματογραφική οθόνη στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μεταξύ των προσκεκλημένων σε αυτά τα εγκαίνια φαίνεται ότι βρίσκονταν άτομα από τον κύκλο του Αριστείδη Σκυλίτση, αν όχι και ο ίδιος! Με την ευκαιρία των εγκαινίων του κινηματογράφου, λαμβάνονται φωτογραφίες από το διπλανό νεόδμητο ουρανοξύστη, του «Marble Arch Tower»,  όσο και από το παρακείμενο πάρκο με συντριβάνι καθώς κρίνονται ότι προσεγγίζουν ικανοποιητικά το ενδιαφέρον που υπάρχει για μια παρόμοια κατασκευή στο λιμάνι του Πειραιά.

Όπως γράφει ο Πειραϊκός Χρονογράφος Στέφανος Μίλεσης, οι φωτογραφίες αυτές του 1967 κυκλοφορούν στα χέρια του Αριστείδη Σκυλίτση και μάλιστα φαίνεται πως ο ίδιος εκδήλωσε την επιθυμία το ύψος του Πύργου Πειραιά να ξεπερνά τα 82 μέτρα (έφτασε τελικά τα 84!).

Σήμερα  λένε ότι ο Πύργος του Πειραιά κατασκευάσθηκε με σκοπό να ανταγωνισθεί αυτόν της Αθήνας. Αυτό δεν φαίνεται να ισχύει, καθώς φαίνεται ξεκάθαρα ότι αφενός τον τότε δήμαρχο τον ενδιέφερε το Μαρμάρινο Μέλαθρον Λονδίνου, αφετέρου γιατί ήταν σε όλους γνωστό τότε πως ως πρότυπο οικονομικής και ναυτιλιακής ανάπτυξης για τον ίδιο ήταν το City του Λονδίνου.

Τον Δεκέμβριο του 1968, γίνεται η επίσημη αναγγελία ανέγερσης 23 ορόφων, ύψους 80 μέτρων, του Ουρανοξύστη Πειραιώς. Ωστόσο το πρωτότυπο έργο που ήταν η βάση για τον σχεδιασμό του Πύργου του Πειραιά, δηλαδή το «Μαρμάρινο Μέλαθρον Λονδίνου», αποκαλύφτηκε όταν η φωτογραφία του Α. Σκυλίτση (αυτή του Λονδίνου) θα δημοσιευτεί στον τοπικό Τύπο πολύ αργότερα, τον Ιανουάριο του 1971, με την εξής λεζάντα: «Αυτή η φωτογραφία του “Μαρμάρινου Μελάθρου” αποτελεί μακέτα του Εμπορικού κέντρου που θα ανεγερθεί στον Πειραιά. Με λίγη φαντασία και καλή θέληση ο αναγνώστης… βλέπει στο πρώτο πλάνο το συντριβάνι γίγας του Σκυλίτση, δεξιά ένα από τα δένδρα του κήπου του Θεμιστοκλέους (Τινανείου…)».

Ακόμα και το συντριβάνι της Bryanston Street που δεσπόζει απέναντι από το Μαρμάρινο Μέλαθρον Λονδίνου φτιάχτηκε ομοίως διαγωνίως απέναντι από τον Πύργο του Πειραιά!

Αξίζει να σημειωθεί ότι λίγες μέρες μετά τη δημοσίευση ότι ο Πύργος Πειραιά θα είναι περίπου όμοιος με το “Μαρμάρινο Μέλαθρον” Λονδίνου, οι εφημερίδες θα δημοσιεύσουν ξανά την ίδια φωτογραφία, αλλά με διαφορετική λεζάντα, παρουσιάζοντας τον Πύργο του Λονδίνου, περίπου ως αντιγραφή του Πειραιά παρότι του Λονδίνου ήδη λειτουργεί, αλλά του Πειραιά αναμένεται!

Η κατασκευή του Πύργου Πειραιά ξεκίνησε τελικά το 1972 αλλά, παρά τα εκάστοτε φιλόδοξα σχέδια, δεν ολοκληρώθηκε ποτέ και μέχρι πρότινος χρησιμοποιούνταν από αυτόν μόνο το ισόγειο και οι δύο πρώτοι όροφοι. Χωρίς όμως ασανσέρ και με πολύ παλιές υποδομές, με έντονη και αποκαρδιωτική την εικόνα εγκατάλειψης ενός φιλόδοξου και επιβλητικότατου έργου. Κάτι που έρχεται να ανατρέψει πλέον οριστικά η νέα επένδυση, δίνοντας νέα πνοή σε ένα μεγαλεπήβολο όραμα, ορόσημο για την εικόνα αλλά και την ιστορία του Πειραιά στο διάβα των χρόνων.