Σε αναμονή ενδείξεων που θα οδηγήσουν σε ασφαλέστερες εκτιμήσεις για το επόμενο διάστημα τελεί η αγορά του real estate.

Καταστήματα, ξενοδοχεία και κατοικίες βραχυπρόθεσμης μίσθωσης είναι οι τομείς που έχουν επηρεαστεί περισσότερο από την πανδημία του κορονοϊού, ενώ οι αποθήκες φαίνεται να είναι ο μοναδικός κερδισμένος.

Δεν έχουν επηρεαστεί τα γραφεία πρώτης κατηγορίας, αλλά γενικότερα ακόμα δεν υπάρχουν σαφή συμπεράσματα για τις επιπτώσεις της πρωτόγνωρης αυτής κατάστασης που βιώνει το σύνολο της ανθρωπότητας.

Τα παραπάνω αποτελούν βασικά στοιχεία της ανάλυσης που δημοσιοποίησε χθες η Δανός (εταιρεία παροχής συμβουλευτικών και εκτιμητικών υπηρεσιών) για το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους.

Ειδικότερα, όπως σημειώνουν οι αναλυτές της Δανός, η αγορά των γραφείων στην Αθήνα βρίσκεται στο ραντάρ των επενδυτών τα τελευταία τρία χρόνια και παρά το γεγονός ότι το 2020 είναι μια δύσκολη χρονιά η ζήτηση για ποιοτικούς γραφειακούς χώρους δεν έχει σταματήσει. «Μένει να δούμε πως και αν η πανδημία θα μεταμορφώσει την αγορά» υπογραμμίζουν και προσθέτουν: «Είναι ακόμα λίγες ενδείξεις για το ποια θα είναι η επίπτωση της πανδημίας στον τομέα των γραφείων. Ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι η απομακρυσμένη εργασία θα παραμείνει, με αποτέλεσμα η ζήτηση για γραφεία να μειωθεί. Άλλοι όμως πιστεύουν ότι η ζήτηση θα αυξηθεί ειδικά για ποιοτικούς χώρους βαθμού Α για λόγους υγιεινής».

Επίσης, όπως αναφέρεται, «οι επιπτώσεις της επερχόμενης οικονομικής κρίσης ως αποτέλεσμα της πανδημίας δεν έχουν προσδιοριστεί ακόμη για την αγορά ακινήτων και δεν είναι ακόμα σαφές αν η αγορά των γραφείων θα παραμείνει κυρίαρχη στις προτιμήσεις των επενδυτών. Ωστόσο, μέχρι στιγμής, φαίνεται ότι υπάρχουν επενδυτές καθώς και ότι η βραχυπρόθεσμη αναταραχή δεν θα επηρεάσει τα μακροπρόθεσμα επενδυτικά κριτήρια».

Τα ποιοτικά γραφεία σε καλές τοποθεσίες έχουν απόδοση 6% -7%, ενώ σε δευτερεύουσες τοποθεσίες εάν το ακίνητο είναι μισθωμένο σε καλό μισθωτή αποδίδει περίπου 8% – 8,5%.

Κατά μέσο όρο η τιμή μίσθωσης γραφειακού χώρου στο κέντρο της Αθήνας κινείται στην περιοχή των 18 ευρώ ανά τ.μ. ανά μήνα, στην Κηφισίας στα 16 ευρώ, Συγγρού 12 ευρώ, Β. Σοφίας 15 ευρώ, Μεσογείων 10 ευρώ και Βουλιαγμένης 9 ευρώ. Κατά μέσο όρο επίσης στα ποιοτικά γραφεία οι τιμές μίσθωσης από 12 ευρώ ανά τ.μ. ανά μήνα το 2015 διαμορφώθηκαν στα 19 ευρώ και στα υπόλοιπα από 8 ευρώ έχουν αυξηθεί στα 14 ευρώ ανά τ.μ. ανά μήνα.

Καταστήματα λιανικής

Πολύ περισσότερο έχει επηρεαστεί από την πανδημία η αγορά των καταστημάτων η οποία τώρα βρίσκεται σε φάση σταθεροποίησης και προσαρμογής στους νέους κανόνες. Καλείται να αντιμετωπίσει τη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών αλλά και την αλλαγή των συνηθειών όπως είναι η αύξηση των αγορών μέσω διαδικτύου. Επίσης, οι καταναλωτές στράφηκαν ξανά στις τοπικές αγορές προκειμένου να μην χρησιμοποιούν τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και, όπως σχολιάζεται στην αναφορά της Δανός, «μένει να δούμε πώς οι προνομιακές τοποθεσίες θα προσαρμοστούν σε αυτές τις αλλαγές σε συνδυασμό με την επιβαλλόμενη από την κυβέρνηση έκπτωση 40% στα ενοίκια».

Το εύρος των ενοικίων στους δευτερεύοντες δρόμους (αγορές) κινείται μεταξύ 30 και 80 ευρώ το τ.μ. ανά μήνα και στα εμπορικά κέντρα μεταξύ 20 και 40 ευρώ.

Ωστόσο, στην Ερμού το εύρος εκτινάσσεται μεταξύ των 180 και 285 ευρώ ανά τ.μ. ανά μήνα (το 2019 στην αντίστοιχη αναφορά της Δανός ήταν μεταξύ 180 και 270 ευρώ το τ.μ.) στη Γλυφάδα μεταξύ 70 και 130 ευρώ, στην Κηφισιά 80 με 120 ευρώ, στο Κολωνάκι 60 με 90 ευρώ και στον Πειραιά μεταξύ 40 και 80 ευρώ ανά τ.μ. ανά μήνα.

Αποθήκες

Τα logistics παρουσιάζουν εντυπωσιακή αύξηση του όγκου των συναλλαγών καθώς και των τιμών ενοικίασης. Αυτή η τάση αναμένεται να συνεχιστεί σε όλη τη διάρκεια του 2020 και μετά την πανδημία. Τα μεγάλα έργα υποδομής και οι σημαντικές επενδύσεις που έχει προγραμματίσει η COSCO για το λιμάνι του Πειραιά δημιουργούν το κατάλληλο περιβάλλον, ώστε η Αθήνα να καταστεί ως σημαντικό κέντρο διαμετακόμισης στην Ευρώπη.

Όσον αφορά τη ζήτηση, υπήρξε σημαντική δραστηριότητα στην αγορά με νέες συμβάσεις μίσθωσης, με μέγεθος επιφάνειας προς ενοικίαση που κυμαίνεται μεταξύ 500-2.000 τ.μ. σε αστικές περιοχές και ζήτηση για μεγαλύτερες επιφάνειες έως 10.000 τ.μ. στις περιοχές στις οποίες παρέχονται ολοκληρωμένες υπηρεσίες logistics (με επιπλέον χρήσεις και γραφειακούς χώρους).

Έλλειψη παρατηρείται σε κέντρα logistics τελευταίου μιλίου αναγκαία για τις ταχυμεταφορές. Οι περιοχές Prime Logistics, όπως ο Ασπρόπυργος και η Μαγούλα, προσελκύουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον των επενδυτών το οποίο αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω τους επόμενους μήνες.

Αγορά κατοικίας

Η ανάπτυξη της αγοράς των κατοικιών που τροφοδοτείται από τις βραχυπρόθεσμες μισθώσεις και τη χρυσή βίζα αναμένεται να επιβραδυνθεί τους επόμενους μήνες, αλλά μόλις σταματήσουν οι περιορισμοί λόγω πανδημίας η αγορά αναμένεται να ανακάμψει. Η κυρίαρχη εκτίμηση είναι επίσης ότι η αύξηση της κατασκευαστικής δραστηριότητας που παρατηρήθηκε τα προηγούμενα χρόνια θα συνεχιστεί καθώς η πανδημία θεωρείται βραχυπρόθεσμη αναταραχή που δεν θα επηρεάσει τη μακροπρόθεσμη λήψη επενδυτικών αποφάσεων. «Απομένει να δούμε πώς οι ταξιδιωτικές απαγορεύσεις και τα συνολικά μέτρα Covid-19 θα επηρεάσουν την ελληνική αγορά κατοικιών» σημειώνεται.

Ξενοδοχεία

Η πανδημία έχει πλήξει περισσότερο την ξενοδοχειακή και τουριστική βιομηχανία, ωστόσο, μέχρι στιγμής, δεν έχει επιβραδύνει τις επενδύσεις. Σύμφωνα με την Δανός οι περισσότεροι επενδυτές πιστεύουν ότι πρόκειται για βραχυπρόθεσμη κρίση και η ζήτηση για ελληνικές διακοπές ειδικά μετά την επιτυχή αντιμετώπιση της πανδημικής κρίσης θα ανακάμψει γρήγορα. Σημειώνεται πάντως ότι οι ειδικοί πιστεύουν ότι η πλήρης ανάκαμψη θα επέλθει το 2022.

Ακολουθήστε το mononews.gr στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση