Το VICE Democrisis παρουσιάζει το ντοκιμαντέρ «Οι στόχοι των Γερμανικών υπηρεσιών στην Ελλάδα»

Τη Δευτέρα 10 Ιουλίου, το ελληνικό γραφείο του VICE, στο πλαίσιο της σειράς ντοκιμαντέρ VICE Democrisis, παρουσιάζει αποκλειστικά το ντοκιμαντέρ, με τίτλο «Οι στόχοι των Γερμανικών μυστικών υπηρεσιών στην Ελλάδα».

Το ντοκιμαντέρ του VICE Greece φέρνει στο φως για πρώτη φορά στοιχεία που αποκαλύπτουν μια υπόθεση ενδεχόμενης κρατικής κατασκοπίας σε βάρος της Ελλάδας. 

Μέχρι σήμερα, η μόνη διαπιστωμένη υπόθεση κρατικών παρακολουθήσεων εναντίον ελληνικών στόχων από ξένες υπηρεσίες ήταν αυτή της Vodafone, με τις ΗΠΑ, όπως όλα δείχνουν, να βρίσκονται πίσω από την υπόθεση.

Αυτή τη φορά, αυτός που φέρεται να έκανε τις παρακολουθήσεις είναι η Γερμανία. Και στη θέση των θυμάτων δεν είναι 108 ονόματα, όπως στην υπόθεση Vodafone, αλλά πολλές εκατοντάδες στόχοι.

Τα στοιχεία τα οποία είδε το VICE δίνουν την εντύπωση ότι πρόκειται για υποκλοπές σε σχεδόν βιομηχανική κλίμακα: Από το 2000 και μετά, οι Γερμανοί φέρονται να παρακολουθούσαν ελληνικά τηλέφωνα σε πολιτικά κόμματα και υπουργεία, ερευνητικούς φορείς και επιστήμονες, εταιρείες αλλά και πρεσβείες ξένων χωρών, ακόμα και των πιο στενών συμμάχων τους. 

Πριν από τρεις μήνες, το ελληνικό γραφείο του VICE ξεκίνησε να ερευνά το θέμα των υποκλοπών στην Ελλάδα: Τις ενδείξεις για βιομηχανική κατασκοπία. Την υπέρογκη έκρηξη στις νόμιμες παρακολουθήσεις για λόγους εθνικής ασφάλειας. Το ρόλο των τηλεπικοινωνιακών παρόχων. Η έρευνα όμως οδήγησε το VICE μακριά από την Αθήνα, και συγκεκριμένα στο κέντρο του Βερολίνου, στην έδρα της BND, των γερμανικών μυστικών υπηρεσιών.

Τα στοιχεία της έρευνας του VICE αποκαλύπτουν για πρώτη φορά πως η BND, σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, παρακολουθούσε επικοινωνίες από την Ελλάδα και αυστηρά επιλεγμένους ελληνικούς στόχους. 

Πρόκειται για τρεις διαφορετικές υποθέσεις, όλες τους όμως αφορούν τη δράση της BND. Όπως επισημαίνεται στο επίσημο site της, είναι η «μοναδική γερμανική υπηρεσία πληροφοριών εξωτερικού», δραστηριοποιείται, δηλαδή, εκτός Γερμανίας. Οργανικά, η BND αναφέρεται απευθείας στη γερμανική καγκελαρία.

Τα στοιχεία για τις τρεις υποθέσεις προέρχονται από τρεις διαφορετικές πηγές, που δε σχετίζονται μεταξύ τους. 

Η πρώτη υπόθεση αποκαλύπτει ποιοι φέρεται να ήταν οι στόχοι παρακολούθησης των γερμανικών υπηρεσιών στην Ελλάδα. Τον Απρίλιο του 2017, το γερμανικό περιοδικό Spiegel είχε δημοσιεύσει πως η BND, μετά το 2002, παρακολουθούσε τα γραφεία της Interpol σε πολλές χώρες της Ευρώπης, ανάμεσά τους και στην Ελλάδα. Σε συνέντευξή του προς το VICE, ο δημοσιογράφος του Spiegel Μάρτιν Κνόμπε -που αποκάλυψε το σκάνδαλο- λέει πως στη φερόμενη ως λίστα παρακολούθησης της BND υπήρχαν και ελληνικοί στόχοι. Το Spiegel έχει ήδη δημοσιεύσει άλλα στοιχεία της λίστας (για παράδειγμα, για παρακολουθήσεις δημοσιογράφων του BBC και των New York Times και για στόχους στις ΗΠΑ) τα οποία έγιναν αντικείμενο συζήτησης στη γερμανική βουλή. 

Πηγή που δεν μπορεί να κατονομαστεί, έδειξε στο VICE στοιχεία από τη φερόμενη ως λίστα παρακολούθησης της BND. Ελληνικοί τηλεφωνικοί αριθμοί, φαξ και διευθύνσεις email φαίνεται να μπαίνουν στη λίστα από το 2000 έως το 2006. Δε φαίνεται όμως αν και πότε σταμάτησαν να βρίσκονται σε αυτή. 

Πρόκειται για εκατοντάδες στόχους, από τους χώρους της κρατικής μηχανής, της πολιτικής, των ενόπλων δυνάμεων, της εκπαίδευσης και της έρευνας, των επιχειρήσεων. Στη φερόμενη ως λίστα παρακολουθήσεων της BND, εντοπίστηκαν τηλέφωνα από τη Βουλή. Στα στοιχεία γίνεται αναφορά σε αρκετά ελληνικά υπουργεία.

Η δεύτερη υπόθεση είναι διαφωτιστική για τη μέθοδο που η γερμανική υπηρεσία χρησιμοποιούσε, σε συνεργασία με την αμερικανική NSA, για να υποκλέπτει επικοινωνίες που προέρχονταν από την Ελλάδα αλλά περνούσαν από γερμανικό έδαφος. Η επιχείρηση λεγόταν ”Eikonal” και έλαβε χώρα από το 2004 ως το 2008. Σήμερα, το VICE, για πρώτη φορά, αποκαλύπτει ποια ήταν τα ελληνικά τηλεπικοινωνιακά κυκλώματα που φέρεται ότι υπέκλεπτε η BND μέσω της Deutsche Telekom, το γερμανικό κρατικό τηλεπικοινωνιακό πάροχο.

Παρότι η γερμανική κυβέρνηση έχει επανειλημμένα ισχυριστεί ότι δεν είχε γνώση των παρακολουθήσεων αυτών, η καγκελαρία όχι μόνο γνώριζε αλλά και πίεσε τη Deutsche Telekom ώστε να τεθεί σε λειτουργία το σύστημα υποκλοπών.

Τέλος, η τρίτη υπόθεση δείχνει ότι η Ελλάδα εξακολουθούσε να ενδιαφέρει τις γερμανικές υπηρεσίες και μετά το 2010, έστω στο πλαίσιο του αγώνα κατά της διεθνούς τρομοκρατίας. Το έγγραφο που είδε το VICE και το οποίο αναφέρεται στην Ελλάδα, μεταξύ άλλων χωρών, έχει ημερομηνία 13 Απριλίου 2010.

Και για τις τρεις υποθέσεις, το VICE απηύθυνε ερωτήματα προς τη BND, ζητώντας από την υπηρεσία να σχολιάσει τα ευρήματά του. Ως τώρα η BND δεν έχει ούτε επιβεβαιώσει ούτε διαψεύσει τα στοιχεία του VICE.

Επιχειρηματίες που θεωρούν πως παρακολουθούνται για λόγους βιομηχανικής κατασκοπίας. Χιλιάδες άρσεις απορρήτου κάθε χρόνο, χωρίς ο εισαγγελέας που τις υπογράφει να γνωρίζει ποιος παρακολουθείται και γιατί. Κάθε μέρα, αποφασίζονται τουλάχιστον 13 νέες παρακολουθήσεις, μόνο για λόγους εθνικής ασφάλειας. Αστυνομικοί που περιπολούν στα chat room και τα blog. To VICE ερεύνησε και το ρόλο των τηλεπικοινωνιακών παρόχων σε όλα αυτά. 

Στο ντοκιμαντέρ μιλούν, ο πρώην διοικητής της ΕΥΠ, Πρέσβυς ε.τ. Παύλος Αποστολίδης, ο πρώην επικεφαλής της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, Μανώλης Σφακιανάκης, ο δικηγόρος Νίκο Χάερτινγκ, ο Γερμανός πολιτικός, Κονσταντίν Φον Νοτς, ο δημοσιογράφος του περιοδικού Spiegel, Μάρτιν Κνόμπε, το στέλεχος της «Ζυθοποιίας Μακεδονίας Θράκης», Δημήτρης Κρις, ο εισαγωγέας συστημάτων ασφαλείας Πέτρος Αθανάσαινας, ο νομικός σύμβουλος του ΚΚΕ, Βασίλης Δημόπουλος, ο ποινικολόγος Παύλος Σαράκης.

Παρουσίαση: Νικόλας Λεοντόπουλος
Παραγωγή: Χάρης Καρανίκας, Νικόλας Λεοντόπουλος
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Θοδωρής Κωνσταντίνου
Μοντάζ: Μαρία Κουνάβη
Β’ Κάμερα: Δημήτρης Ζιβόπουλος
Κάμερα (Βερολίνο): Tom Siegert
Ηχοληψία: Κώστας Κουτελιδάκης
Γραφικά: V Productions

Δείτε όλα τα επεισόδια της σειράς ντοκιμαντέρ VICE Democrisis στο επίσημο minisite της εκπομπής: https://www.vice.com/gr/topic/democrisis