Αφιέρωμα στο μουσείο της μαστίχας Χίου

Tο Μουσείο Μαστίχας Χίου, το 8ο του Δικτύου θεματικών Μουσείων του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς, είναι ένας πραγματικός θησαυρός στα νότια του νησιού, στον τόπο που βρίσκονται τα Μαστιχοχώρια.

Το Μουσείο αναδεικνύει την ιστορία του ανεκτίμητου ελληνικού προϊόντος που παγκοσμίως αναγνωρίζεται ως μοναδικό. Συνδέει, δε, το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον με έναν ιδιαίτερα δημιουργικό και παραγωγικό τρόπο, προβάλλοντας την πολιτιστική κληρονομιά, τα «ζωντανά κύτταρα» της τοπικής μαστιχοπαραγωγικής κοινωνίας και τις προοπτικές του τόπου.

Σκοπός του Μουσείου είναι η ανάδειξη της αειφορίας της παραδοσιακής καλλιέργειας και της παραγωγικής ιστορίας της επεξεργασίας της μαστίχας και, παράλληλα, η ένταξή της στο πολιτιστικό τοπίο της Χίου.

Το μουσείο βρίσκεται κοντά στο χωριό Πυργί, στεγάζεται σε ένα αρχιτεκτονικό κομψοτέχνημα ( η μελέτη ανήκει στο Γραφείο αρχιτεκτονικής & design Κίζη Α.Α. ) απόλυτα εναρμονισμένο με το τοπίο και η δομή του εκθεσιακού χώρου είναι τέτοια που επιτρέπει στον επισκέπτη να έχει μια εμπεριστατωμένη εικόνα για τους τρόπους παραδοσιακής καλλιέργειας, τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας και της επεξεργασίας της μαστίχας ενώ, παράλληλα, αντιλαμβάνεται το πώς εντάσσεται η παραγωγική διαδικασία στο πολιτιστικό τοπίο της Χίου. Μονόριχτες στέγες που στηρίζονται σε δοκάρια – κλαδιά θυμίζουν τον τρόπο με τον οποίον οι αγρότες στήνουν τα παρόδια πωλητήρια της παραγωγής τους.

Το Μουσείο χωρίζεται σε δύο πτέρυγες. Η άνω πτέρυγα στεγάζει όλες τις εισαγωγικές και συμπληρωματικές λειτουργίες του Μουσείου. Την Αίθουσα πολλαπλών χρήσεων Σχίνος, το Αναψυκτήριο Μαστίχα Καφέ και την Αίθουσα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων Κεντητήρι.

Η κάτω πτέρυγα στεγάζει τη μόνιμη έκθεση, η οποία είναι διαμορφωμένη με τρόπο που βάζει τον επισκέπτη στην κατάλληλη ατμόσφαιρα για κάθε μια από τις θεματικές ενότητες. Οπου το περιεχόμενο της Εκθεσης το απαιτεί, η διαδρομή ξετυλίγεται σε διαφορετικές στάθμες ( υπόγειο για το εργοστάσιο, ημι-όροφος για το σημείο παροχής πληροφοριών ), ή επιδιώκεται η ελεύθερη θέαση προς τον εξωτερικό φυσικό χώρο.

Η επίσκεψη ολοκληρώνεται με περίπατο των επισκεπτών μέσα από μονοπάτια στα μαστιχο-χώραφα, για άμεση επαφή τους με τον κόσμο της μαστιχοπαραγωγής. Μια διαδρομή που μοσχοβολάει μαστίχα.

Η μόνιμη Εκθεση πραγματεύεται τη Μαστίχα Χίου ως μοναδικό φυσικό προϊόν. Ετσι, ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να ανακαλύψει :

– τον Σχίνο και τη Μαστίχα, τη ρητίνη, που το 2015 αναγνωρίστηκε ως φυσικό προϊόν

– την παραδοσιακή τεχνογνωσία της μαστιχοκαλλιέργειας, η οποία το 2014 εντάχθηκε από την Ουνέσκο στον κατάλογο Άϋλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας.

Επίσης έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει τη διαχείριση της Μαστίχας ιστορικά και να κατανοήσει πως αυτή διαμόρφωσε την πολιτιστική κληρονομιά στο αγροτικό και κατοικημένο τοπίο της Νότιας Χίου, αλλά και να ενημερωθεί για τη συνεταιριστική εκμετάλλευση και μεταποίηση της Μαστίχας στους νεότερους χρόνους, κατά τους οποίους έχει αναδειχθεί σε σημαντικό κεφάλαιο της ιστορίας της Χίου, καθώς οι χρήσεις της ταξιδεύουν σε ολόκληρο τον κόσμο.

Φυσικά, μπορεί να έρθει σε επαφή με το φυτό και το φυσικό περιβάλλον στο οποίο αυτό ευδοκιμεί.

«Δακρύζει ο σχίνος…»

Το μαστιχόδεντρο είναι το γνωστό μας Σχίνο ή Σχίνος, που μπορεί να φθάσει σε ύψος τα 3 μέτρα και σε πλάτος ακόμη περισσότερο και να ζήσει εκατοντάδες χρόνια. Τα Μαστιχοχώρια είναι το μοναδικό μέρος όπου «δακρύζει ο σχίνος» ( ποικιλία pistacia lentiscus Chia ) και παράγεται η μαστίχα, αν και σχίνοι υπάρχουν σε όλη τη Μεσόγειο. Πρέπει να σημειωθεί ότι η μαστιχοκαλλιέργεια είναι επίπονη και κοπιαστική. Ο Σχίνος απαιτεί φροντίδα όλον τον χρόνο και η περιποίησή του ξεκινά τον χειμώνα και ολοκληρώνεται την άνοιξη. Η Μαστίχα παράγεται το καλοκαίρι, κατά τους πρώτους μήνες.

Η Μαστίχα Χίου πλέον αναγνωρίστηκε ως φαρμακευτικό προϊόν εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από το 2015 θεωρείται και επισήμως, από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων ( ΕΜΑ ), φυσικό φάρμακο. Η Επιτροπή για τα Φυτικά Φαρμακευτικά Προϊόντα ( HPMC ) του ΕΜΑ έκανε ομόφωνα αποδεκτή στην κατηγορία των παραδοσιακών φαρμάκων φυτικής προέλευσης τη μαστίχα Χίου, με δύο θεραπευτικές ενδείξεις, τα δυσπεπτικά προβλήματα και τις δερματικές φλεγμονές και επούλωση δερματικών πληγών.

Πηγή: www.tasty-day.gr