Ένας Σάτυρος, ο Στάλιν και ένα αρχαίο ελληνικό νόμισμα 6 εκατ. δολαρίων

Ένα χρυσό ελληνικό νόμισμα με ιστορία, και όχι μόνον αρχαία, μόλις πουλήθηκε για 6 εκατομμύρια δολάρια, κατέχοντας πλέον τον τίτλο του ακριβότερου στον κόσμο. Πρόκειται για έναν στατήρα από το Παντικάπαιο, την ελληνική αποικία στην Κριμαία, όπου και είχε κοπεί περί το 340-325 π.Χ.  Στη μία του πλευρά το νόμισμα φέρει την απεικόνιση ενός Σάτυρου με ορθάνοιχτα μάτια και ανακατεμένα μαλλιά ενώ στον οπισθότυπο εμφανίζεται ένας γρύπας που κρατά δόρυ στο ράμφος του.

Ο στατήρας πουλήθηκε σε δημοπρασία της Numismatica Ars Classica στη Ζυρίχη και η τιμή στην οποία έφθασε, δικαιολογείται από τα χαρακτηριστικά του: Την ποιότητα και τη σπανιότητα που το διακρίνουν, καθώς  η προσφορά παρόμοιων δειγμάτων είναι εξαιρετικά περιορισμένη, με τα περισσότερα να βρίσκονται ήδη σε μουσεία. Σε κάθε περίπτωση όμως, το ποσό με τον οποίο κατακυρώθηκε στον ανώνυμο πλειοδότη είναι τεράστιο. Όπως μάλιστα δήλωσε ο Αρτούρο Ρούσο, Russo, συνδιευθυντής της Numismatica Ars Classica η αγορά νομισμάτων αυτή τη στιγμή ανθίζει, με ιδιαίτερη προτίμηση των αγοραστών στα αρχαία νομίσματα.

Ο ιδιόμορφος Σάτυρος

Η παρουσία του Σάτυρου, μιας αλλόκοτης και συχνά ανάρμοστης μορφής της ελληνικής μυθολογίας, που μοιάζει με άνθρωπο αλλά έχει αυτιά αλόγου και ουρά, θεωρείται πάντως, ότι αναφέρεται στον βασιλιά Σάτυρο Α’, ο οποίος κυβέρνησε μια ελληνοσκυθική αυτοκρατορία στην ανατολική Κριμαία από το 432 έως το 389 π.Χ.

Οι λεπτομέρειες εξάλλου, κάνουν τους νομισματικούς να πιστεύουν, ότι το νόμισμα είναι έργο ενός δεξιοτέχνη χαράκτη. Κι αυτό, γιατί σε αντίθεση με παρόμοια νομίσματα, ο στατήρας  του Παντικάπαιου παρουσιάζει τον σάτυρο στραμμένο κατά τα τρία τέταρτα στο πλάι (προς τα αριστερά). Κάτι εντελώς ασυνήθιστο, αφού οι απεικονίσεις των προσώπων στα νομίσματα γίνονται κατά μέτωπον ή στραμμένα εντελώς στο πλάι. Μια ακόμη λεπτομέρεια, που θεωρείται ότι ήταν αποτέλεσμα της προσπάθειας του καλλιτέχνη να αλλάξει τα ισχύοντα πρότυπα και να ακολουθήσει μια νέα πρόταση.

Το νόμισμα ήταν μέρος της συλλογής του Ερμιτάζ, αλλά πουλήθηκε το 1934, μαζί με πολλά έργα τέχνης, ύστερα από την απόφαση του Στάλιν να συγκεντρώσει ξένο νόμισμα για να χρηματοδοτήσει την εγχώρια βιομηχανική ανάπτυξη. Το νόμισμα αποκτήθηκε από τον Σαρλ Ζιλέ, Γάλλο βιομήχανο, ο οποίος είχε δημιουργήσει εξαιρετικές συλλογές  σπάνιων βιβλίων, νομισμάτων,  αρχαιοτήτων, ακόμη και επίπλων.

Οι «Ειδοί του Μαρτίου»

Η τελευταία φορά που βγήκε σε δημοπρασία χρυσός στατήρας του Παντικάπαιου  ήταν τον Ιανουάριο του 2012, όταν πωλήθηκαν στη Νέα Υόρκη από τον οίκο Baldwin’s 642 σπάνια, αρχαία νομίσματα της συλλογής Prospero, φθάνοντας συνολικά στο ποσό των 25 εκατομμυρίων δολαρίων. Ο στατήρας είχε τιμή εκκίνησης τα 650.000 δολάρια αλλά στη διαδικασία έφθασε στα 3.250.000 δολάρια.

Το προηγούμενο ρεκόρ για το πιο ακριβό αρχαίο νόμισμα, που πουλήθηκε σε δημοπρασία ήταν οι «Ειδοί του Μαρτίου», που έφθασε 4,2 εκατομμύρια δολάρια. Το νόμισμα είχε κοπεί το 42 π.Χ. από τον Βρούτο μετά τη δολοφονία του Ιούλιου Καίσαρα, όταν είχε στρατοπεδεύσει Φιλίππων και Καβάλας. Το κινητό νομισματοκοπείο που είχε στηθεί εκεί μεταξύ Φιλίππων και Καβάλας χρησίμευε για τις αμοιβές του στρατού.  Μόλις τον περασμένο Μάρτιο το περίφημο αυτό νόμισμα –υπάρχουν μόνον τρία στον κόσμο– επιστράφηκε στην Ελλάδα από την Εισαγγελία του Μανχάταν, καθώς είχε διαπιστωθεί ότι είχε διακινηθεί παράνομα.

Διαβάστε επίσης

Ρόμπιν Σάιμς – Χρήστος Μιχαηλίδης: Οι παράνομες αρχαιότητες, η δικαστική διαμάχη και η ελληνική επιτυχία