Τζεφ Κουνς σε πτωτική πορεία: Ζητείται επανάκαμψη – Έκθεση από τη συλλογή Δάκη Ιωάννου

Στη Σελήνη βρίσκεται αυτή τη στιγμή ο Τζεφ Κουνς, για την ακρίβεια το έργο του «Moon Phases», που ταξίδεψε με το αμερικανικό διαστημόπλοιο «Odysseus», ωστόσο κάτω στη Γη οι τιμές των έργων του έχουν κατακρημνισθεί. (Τρόπος του λέγειν φυσικά, γιατί μιλάμε πάντα για εκατομμύρια δολάρια).

Μπορεί λοιπόν, η φιλοδοξία του διάσημου καλλιτέχνη να μη δείχνει σημάδια υποχώρησης, οι αγορές όμως, υποδηλώνουν μία σταθερά πτωτική πορεία τόσο στον αριθμό των πωλήσεών του όσο και στο ύψος των τιμών.

Δεν είναι περίεργο έτσι, που ειδικοί στην αγορά τέχνης αναρωτιούνται αν οι τρεις μεγάλες εκθέσεις του, που διοργανώνονται αυτή την άνοιξη ανά τον κόσμο – Νέα Υόρκη, Λονδίνο και Χονγκ Κονγκ- αποσκοπούν στην τόνωση της δημοφιλίας  του καλλιτέχνη και φυσικά στη συγκράτηση των τιμών του. Σε μία από αυτές μάλιστα, στο Χονγκ Κονγκ θα παρουσιαστούν από τις 23 Μαρτίου αρκετά από τα σημαντικά έργα του Κουνς, που απέκτησε σε διάστημα 40 ετών ο μεγάλος συλλέκτης του, και στενός του φίλος Δάκης Ιωάννου.

Με τίτλο «Jeff Koons: 1979–1999», η έκθεση ενώνει στην Art Intelligence Global κομμάτια από τις πρώτες σειρές έργων του Κουνς, τα περισσότερα των οποίων παρουσιάζονται στην Ασία για πρώτη φορά.

Στο Λονδίνο εξάλλου,  η γκαλερί Skarstedt θα παρουσιάσει πέντε καμβάδες σε μέγεθος τοιχογραφίας στο «Jeff Koons: Paintings, 2001–2013» με εγκαίνια την 1η Μαρτίου. Ενώ στη συνέχεια, στα τέλη Απριλίου η γκαλερί Mnuchin της Νέας Υόρκης θα εκθέσει 25 έργα, που καλύπτουν ολόκληρη την καριέρα του καλλιτέχνη σε διάστημα πέντε δεκαετιών.

Οι αγορές

Είναι αρκετά αυτά για να επανακάμψει στην αγορά ο Κουνς και να επαναπροσδιορίσει ο ίδιος τον εαυτό του και πάλι; Απαντώντας σε σχετικό ερώτημα του Artnet ο Δάκης Ιωάννου είναι κατηγορηματικός: «Δεν υπάρχει αμφιβολία για αυτό», λέει. Προσθέτοντας, πως ο καλλιτέχνης «Κάθε φορά κινείται σε μια περιοχή, που δεν μπορεί κανείς καν να φανταστεί».

Το διακύβευμα ωστόσο, είναι τώρα μεγάλο καθώς οι τιμές του στις δημοπρασίες έχουν πέσει κατακόρυφα από τότε, που το λαμπερό ατσάλινο κουνέλι του (1986) έφτασε τα 91 εκατομμύρια δολάρια το 2019, καθιστώντας τον ως τον πιο ακριβό εν ζωή καλλιτέχνη στον κόσμο. Τίτλο, που εξακολουθεί πάντως, να κρατά.

Ο περασμένος χρόνος όμως, ήταν ιδιαίτερα άσχημος, καθώς οι πωλήσεις  του έπεσαν σε μόλις 27,8 εκατομμύρια δολάρια, δηλαδή ήταν μειωμένες κατά 84% από το ανώτατο όριο των 170,8 εκατομμυρίων δολαρίων το 2014. Επίσης, το 40% σχεδόν των έργων, που προσφέρθηκαν για πώληση απέτυχαν να βρουν αγοραστές. Και έτσι κατατάχθηκε στην 72η  θέση της λίστας των ετήσιων εσόδων των καλλιτεχνών από δημοπρασίες, από την 55η θέση το 2022 και από την 15η το 2019.

Πάντως, όπως σημειώνεται αυτή η μεγάλη διακύμανση δεν είναι καινούργια για τον Κουνς, καθώς είχε εμφανιστεί σε διάφορες στιγμές της μακρόχρονης καριέρας του, για να ακολουθήσει όμως, εντυπωσιακή επανάκαμψη.

Η συλλογή Δάκη Ιωάννου

Ένα από τα έργα, που συμμετέχουν στην έκθεση του Χονγκ Κονγκ από τη συλλογή Δάκη Ιωάννου είναι και το περίφημο «One Ball Total Equilibrium Tank» (Δεξαμενή συνολικής ισορροπίας μιας μπάλας) του 1985, που περιλαμβάνει μία μπάλα μπάσκετ  ενώ αιωρείται σε ένα δοχείο.  Είναι το πρώτο έργο άλλωστε, του Κουνς, που αγόρασε ο συλλέκτης. Το είδε στην πρώτη ατομική έκθεση του καλλιτέχνη στην International With Monument Gallery στο East Village της Νέας Υόρκης και όπως έχει πει ο ίδιος ήταν «κάτι, που δεν μπορούσα να βγάλω από το μυαλό μου».

Η αγορά του κόστισε 2.700 δολάρια αλλά έτσι συνάντησε και τον Κουνς, έργα του οποίου έκτοτε, συνέχισε να αποκτά. Για παράδειγμα περίμενε επί έξι χρόνια για να πάρει το κόκκινο «Balloon Dog», το πρώτο κουτάβι από τη σειρά «Celebration» (και αφού είχε πληρώσει για την παραγωγή του) ενώ θα περνούσαν είκοσι χρόνια προτού λάβει την τεράστια στοίβα «Play-Doh» (1994–2014).

Ο καλλιτέχνης εξάλλου, δημιούργησε την περίφημη και ανορθόδοξη (εμπνευσμένη από το καμουφλάζ) όψη του γιοτ «Guilty» του Δάκη Ιωάννου ενώ σχεδίασε και μια γαμήλια τούρτα σε σχήμα καρδιάς για τον γάμο της κόρης του.

Τζεφ Κουνς και Ύδρα

Τελευταία επαφή ωστόσο, του Τζεφ Κουνς με την Ελλάδα αποτελεί η έκθεσή του στα πρώην σφαγεία της Ύδρας, όπου κάθε καλοκαίρι το Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ του Δάκη Ιωάννου προσκαλεί σύγχρονους καλλιτέχνες να δημιουργήσουν έργα τους.

Στην προκειμένη περίπτωση μάλιστα, ο τελειομανής και θέλοντας να έχει τον απόλυτο έλεγχο  Κουνς είχε κρατήσει μυστικές τις λεπτομέρειες του έργου του, επιβάλλοντας σε όλους τους εμπλεκόμενους να υπογράψουν σχετικές συμφωνίες. Ακόμη και ο ίδιος ο συλλέκτης είδε το έργο, μόλις λίγο πριν τα εγκαίνια. Και όπως λέει, μιλώντας  στο Artnet, η πρώτη εντύπωση που του άφησε ήταν σαν δώρο.

Θυμίζουμε, ότι ο Κουνς είχε μετατρέψει τον σκοτεινό και τραχύ χώρο σε ναό του Απόλλωνα με αντίγραφα αρχαίων τοιχογραφιών, που ανακαλύφθηκαν σε ένα σπίτι κοντά στην Πομπηία προσθέτοντας ένα πολύχρωμο animatronic άγαλμα του θεού. Ενώ στον εξωτερικό χώρο, στην οροφή του κτίσματος για την ακρίβεια δεσπόζει ο «χρυσός» ήλιος, πλάτους  9,1 μ. που έχει παραμείνει στη θέση του, υποδεχόμενος τα σκάφη που μπαίνουν στο λιμάνι.

Διαβάστε επίσης:

Βρετανικό Μουσείο: Άμεσες επεμβάσεις στην αίθουσα των Γλυπτών;

Στο επίκεντρο η γυναίκα – Τέχνη για έναν καλύτερο κόσμο

Ο Κολοσσός του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου και η σύγχρονη τεχνολογία