Το μεγάλο βραβείο «UNESCO-Ελλάδας Μελίνα Μερκούρη 2021 για τη Διαφύλαξη και Διαχείριση Πολιτιστικών Τοπίων» απένειμε  στο Δημόσιο Ινστιτούτο του Πάρκου Kozjansko της Σλοβενίας η Ελληνίδα υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη κατά την επίσημη τελετή, που έγινε στην έδρα του διεθνούς οργανισμού στο Παρίσι.

Το  σλοβενικό ινστιτούτο, που διαχειρίζεται την περιοχή Podsreda, η οποία περιλαμβάνει συνολικά 314 προστατευόμενους χώρους και μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς ήταν μία από τις 47 συνολικά, υποψηφιότητες χωρών για το βραβείο «Μελίνα Μερκούρη 2021». Στην τελική επιλογή είχαν φθάσει τρεις υποψηφιότητες και εν τέλει την απόφαση έλαβε η Γενική Διευθύντρια της UNESCO Οντρέ Αζουλέ. Το βραβείο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 30.000 δολαρίων, μαζί με ένα συμβολικό δώρο, ένα ακριβές αντίγραφο της κεφαλής της θεάς Υγείας.

Να σημειωθεί ότι το Διεθνές Βραβείο UNESCO «Μελίνα Μερκούρη» δημιουργήθηκε το 1995 με χρηματοδότηση της Ελλάδας και είναι το πρώτο αμιγώς πολιτιστικό βραβείο του οργανισμού. Σκοπός του είναι η ανάδειξη του πολιτιστικού τοπίου, ως βασικής παραμέτρου των μνημείων και των αρχαιολογικών χώρων και απονέμεται για δράσεις ξεχωριστής σημασίας για την προστασία και ανάδειξη των πολιτιστικών τοπίων, που ανήκουν στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά. Όπως είπε εξάλλου στην ομιλία της η κυρία Μενδώνη  «Τα πολιτιστικά τοπία είναι ευαίσθητα και εύθραυστα. Πολλά από τα στοιχεία τους κινδυνεύουν να χαθούν για πάντα, καθώς η παραμόρφωση του φυσικού περιβάλλοντος μπορεί να υπονομεύει τις αξίες, τις έννοιες και τη συνολική ακεραιότητα και ταυτότητα της υλικής και άυλης κληρονομιάς, και επιδρά στην οικονομική και κοινωνική ζωή, αλλά και ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών. Μπορούν επομένως να διαφυλαχθούν μόνο μέσω της σύνταξης και εφαρμογής ολοκληρωμένων σχεδίων βιώσιμης διαχείρισης, βασισμένων στην ολιστική και ενιαία θεώρηση και αντιμετώπιση του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, που είναι η μόνη επιλογή για βιώσιμη ανάπτυξη».

 Στο θέμα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα αναφέρθηκε όμως επίσης η κυρία Μενδώνη υπενθυμίζοντας την πρόσφατη ομόφωνη απόφαση της «Διακυβερνητικής Επιτροπής UNESCO για την Προώθηση της Επιστροφής των Πολιτιστικών Αγαθών στις χώρες προέλευσής τους», για τα Γλυπτά του Παρθενώνα. «Η Ελλάδα εντείνει την εκστρατεία για την οριστική επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα», όπως είπε η ίδια προσθέτοντας: « Όπως είπε ο έλληνας πρωθυπουργός, αυτό το θέμα δεν αφορά στη Δικαιοσύνη. Αφορά στις ίδιες τις αρχές, επί των οποίων δομείται η ίδια η UNESCO. Γιατί «δεν μπορεί να υπάρξει διάλογος μεταξύ των Εθνών, χωρίς διάλογο μεταξύ των Πολιτισμών. Κάτι που προϋποθέτει σεβασμό στην Ιστορία, την κληρονομιά και την ταυτότητα κάθε Εθνους». Πρόκειται για τις ίδιες αρχές που εμπνέουν την πίστη της Ελλάδας στα ιδανικά και τους στόχους της UNESCO, ενθαρρύνουν την ενεργό συμμετοχή και υποστήριξή της στη διεθνή συνεργασία για τη διατήρηση και ανάδειξη της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς και υποστηρίζουν την ανανεωμένη υποψηφιότητά της Ελλάδας για την Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς».

 Την επισήμανση της φθαρτότητας των πολιτιστικών τοπίων έκανε εξάλλου και η κυρία Αζουλέ αναφερόμενη ιδιαίτερα στην Μελίνα Μερκούρη, η οποία, όπως είπε, αντιλαμβανόταν πόσο σημαντικοί είναι οι σκοποί της  UNESCO. Υπενθύμισε μάλιστα μία ομιλία της Μελίνας το 1993 στη Γενική Συνέλευση της UNESCO, όταν είχε πει, ότι «για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις του σημερινού κόσμου, για να είμαστε σε ειρήνη, πρέπει όλοι, να συνειδητοποιήσουμε, όπως ο Ηράκλειτος, το δύσκολο έργο του να δημιουργείς αρμονία από τα αντίθετα. Πού αλλού θα μπορούσε να γίνει αυτό πραγματικότητα, αν όχι σε αυτή την αίθουσα;».

Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους -πέραν των μονίμων αντιπροσώπων των κρατών-μελών- πρέσβεις διαφόρων χωρών, μέλη της ελληνικής κοινότητας, ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Γαλλίας κ.κ. Δημήτριος, καθώς και η πρέσβης καλής θελήσεως της UNESCO Μαριάννα Βαρδινογιάννη.