Περιεχόμενα
Σε πολύ καλή κατάσταση, καλά φυλαγμένα και προσεκτικά συσκευασμένα βρέθηκαν στο Τατόι το στέμμα, το σκήπτρο και το ξίφος, που είχαν κατασκευαστεί για τον βασιλιά Όθωνα στις αρχές του 19ου αιώνα.
Τα αντικείμενα, που εντοπίσθηκαν από τις υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού κατά τη διάρκεια των εργασιών τεκμηρίωσης των αντικειμένων του Τατοΐου, αποτελούν τεκμήρια της νεώτερης Ελληνικής Ιστορίας και ανήκουν, όπως τόνισε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη στον Ελληνικό Λαό και στο Έθνος.
«Μόλις ολοκληρωθεί η συντήρησή τους και μετά από σχετική συνεννόηση με τον Πρωθυπουργό και τον Πρόεδρο της Βουλής, τα αντικείμενα, θα παραδοθούν στη Βουλή των Ελλήνων –Ανάκτορο του Όθωνος- προκειμένου να εκτίθενται μονίμως στην Αίθουσα των Τροπαίων «Ελευθέριος Βενιζέλος»», όπως επισήμανε η ίδια.
Η ανεύρεση των βασιλικών εμβλημάτων του Όθωνος, βασιλιά της Ελλάδος, ήταν απρόσμενη, καθώς είχαν «χαθεί» από το 1959, όταν παραδόθηκαν στο τότε βασιλιά Παύλο.
Η κατασκευή
Και τα τρία αντικείμενα είναι κατασκευασμένα από χρυσό και επιχρυσωμένο μέταλλο και ήταν παραγγελία του Λουδοβίκου της Βαυαρίας, πατέρα του Όθωνα, το 1835, για να αποδοθούν στο νεαρό βασιλιά κατά στη στέψη του, η οποία θα γινόταν, την ίδια χρονιά, με την ενηλικίωσή του. (Ως γνωστόν ο Όθων, πρίγκιπας της Βαυαρίας, του οίκου των Βίττελσμπαχ, βασίλευσε στην Ελλάδα από το 1832 έως το 1862).
Το στέμμα και το σκήπτρο, κατασκευάστηκαν από το περίφημο παρισινό οίκο χρυσοχοϊας Fossinet Fils, ενώ για το ξίφος συνεργάστηκαν οι Fossin με τον ξιφοποιό Manceaux, του ομώνυμου οίκου οπλοποιών.
Τα αντικείμενα, φτιαγμένα από χρυσό και κράματα μετάλλων χαρακτηρίζονται από την υψηλή τέχνη των κατασκευαστών τους.
Είναι μάλλον απλά, δεν φέρουν πολύτιμους λίθους (πλην του lapis lazuli στη λαβή του ξίφους), αλλά οι συμβολισμοί των διακοσμητικών τους στοιχείων είναι σημαντικοί.
Αποτελούν την αφετηρία για την παράδοση διαμόρφωσης των κρατικών συμβόλων που θα ακολουθήσουν τους επόμενους δύο αιώνες, παρά την αλλαγή στη δυναστεία και στο πολίτευμα.
Οι περιπέτειες
Οι περιπέτειες των εμβλημάτων ωστόσο άρχισαν νωρίς, καθώς το πλοίο που τα μετέφερε δεν έφτασε εγκαίρως στην Ελλάδα και η στέψη έγινε χωρίς αυτά. Αργότερα, όταν ο Όθωνας έφυγε από την Ελλάδα, το 1862, τα πήρε μαζί του, καθώς ποτέ δεν αποδέχθηκε την έξωσή του ούτε και παραιτήθηκε από το θρόνο. Έτσι, τα πρώτα εμβλήματα του ελληνικού κράτους βρίσκονταν από το 1862 στην κατοχή του βασιλικού οίκου της Βαυαρίας.
Η τελευταία φορά, που είχαν παρουσιαστεί τα τρία εμβλήματα μαζί ήταν τον Δεκέμβριο 1959, στην τελετή παράδοσής τους από τον Οίκο των Βίτελσμπαχ στον τότε βασιλιά των Ελλήνων Παύλο, ως αποτέλεσμα διπλωματικών διαπραγματεύσεων. Η τελετή της παράδοσής τους έγινε στο ανάκτορο της Αθήνας (νυν Προεδρικό Μέγαρο), τον Δεκέμβριο του 1959, παρουσία του Πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή και μελών του υπουργικού συμβουλίου.
Η ημερομηνία επιλέχθηκε για να συμπέσει με την επέτειο της άφιξης του Όθωνα στην Αθήνα, το 1834, και την ανακήρυξη της πόλης ως πρωτεύουσας του νέου ελληνικού βασιλείου. Τα εμβλήματα είχε παραδώσει μάλιστα ο γιος του Αλβέρτου, Μαξιμιλιανός-Εμμανουήλ.
Το στέμμα πάντως, είχε χρησιμοποιηθεί στην κηδεία του βασιλέως Παύλου, τον Μάρτιο 1964, και στην κηδεία της τ. βασίλισσας Φρειδερίκης, τον Φεβρουάριο 1981.
Στέμμα και σκήπτρο
Πιο συγκεκριμένα, το στέμμα είναι φτιαγμένο από χρυσό και επιχρυσωμένο μέταλλο, σμάλτο και βελούδο. (Επιγραφή: Fossin et filsJoailliers du Roi à Paris).Φέρει στεφάνη διακοσμημένη με φυτική ταινία που παραπέμπει σε δάφνινο στεφάνι. Στο σημείο αυτό υπάρχει η επίθετη επιγραφή με την υπογραφή του καλλιτέχνη.
Από εκεί εκκινούν οκτώ τόξα, διακοσμημένα με αρχαιοπρεπή φύλλα άκανθας και λεοντοκεφαλές, από τα οποία φύονται αντίστοιχα οκτώ τοξωτά στελέχη σε σχήμα κλαδιών φοίνικα.
Η όλη σύνθεση ενώνεται στο κέντρο όπου σχηματίζεται η επίστεψη του στέμματος με την υδρόγειο σφαίρα, κάτω από τον σταυρό. Στο εσωτερικό διατηρείται το πορφυρό βελούδο, αλλά παρουσιάζει εκτεταμένες φθορές.
Το σκήπτρο, επίσης από χρυσό, επιχρυσωμένο μέταλλο και σμάλτο (επιγραφή: Fossin et filsJoailliers du Roi à Paris) αποτελείται από τρία επιμήκη στελέχη που ενώνονται με κομβία διακοσμημένα. Στην επίστεψη φέρει στέμμα ολόγλυφο, που στο εσωτερικό του έχει διακόσμηση με σμάλτο.
Στο ανώτερο κυβικό κομβίο σύνδεσης εναλλάσσεται διακόσμηση, με το μονόγραμμα του Όθωνα και σμάλτο με λευκό σταυρό. Στην ένωση των κεραιών διακρίνονται τα χρώματα της βαυαρικής σημαίας.
Ακολουθεί στέλεχος, χωρίς διακόσμηση και κομβίο με αντίστοιχη διακόσμηση, όπου αντί για το μονόγραμμα του Όθωνα απεικονίζονται ολόσωμοι αντωποί λέοντες.
Το κεντρικό στέλεχος είναι ολόκληρο διακοσμημένο με φυτική διακόσμηση άκανθας. Το κατώτερο στέλεχος απολήγει σε σφαίρα με φυτική διακόσμηση. Σε αυτό το σημείο είναι εγχάρακτη η επιγραφή του κατασκευαστή.
Το ξίφος
Τέλος το ξίφος, από χρυσός, επιχρυσωμένο μέταλλο, σμάλτο και lapis lazuli φέρει περίτεχνα διακοσμημένη λαβή και θήκη, όπου κυριαρχούν τα φυτικά και ζωικά μοτίβα. Η λαβή σχηματίζεται από λαζουλίτη λίθο και απολήγει σε κομβίο, όπου απεικονίζονται ανάγλυφα δύο γυναικείες μορφές.
Η διακόσμηση συνεχίζεται και στον σταυρό που σχηματίζουν τα οριζόντια στελέχη του δακτυλοφύλακα. Η θήκη φέρει στο άνω άκρο ανάγλυφο το μονόγραμμα του Όθωνα και ακολουθεί το εθνόσημο της Ελλάδας, σε σμάλτο. Στην πίσω όψη διαμορφώνεται διάχωρο με την επιγραφή του κατασκευαστή.
Οι οπές για την ανάρτηση του ξίφους σχηματίζονται από ελισσόμενα φίδια.
Η όλη σύνθεση περικλείεται από λεπτή ζώνη με λεοντοκεφαλές. Κοντά στη βάση της θήκης διακρίνεται παράσταση με γυναικεία μορφή, μάλλον Νίκη, που περιβάλλεται από μετάλλιο σε σχήμα φοίνικα, ενώ στο βάθος διακρίνονται πολεμικά τρόπαια.
Στη χαμηλότερη διακοσμητική ζώνη και των δύο όψεων, επίθετη διακόσμηση με δελφίνια που ελίσσονται γύρω από τρίαινα.
Διαβάστε επίσης:
Γιατί ο Μητσοτάκης επέλεξε δεύτερη φορά τη Λίνα Μενδώνη στο υπουργείο Πολιτισμού
Τατόι: Έργα και στο Μαυσωλείο ενάντια στη φθορά
Παλόμα Πικάσο: Στα χέρια της περνά η διαχείριση της περιουσίας του μεγάλου καλλιτέχνη