Το παλάτι με τα παράξενα πλάσματα – Ο μπλε ιπποπόταμος και η ακρίδα μπαρ

Κατάληψη ενός ιστορικού παλάτσο από ιδιόμορφους επισκέπτες. Έναν μπλε ιπποπόταμο, ένα κοπάδι από πρόβατα, ένα υπερμέγεθες πτηνό και άλλα ζώα ενός φανταστικού κόσμου, που εισβάλλει στον πραγματικό επιζητώντας την κυριαρχία του.

Όλα αυτά στο μυστηριώδες Παλάτσο Ρότα Ιβάντσικ της Βενετίας, όπου έχει εγκατασταθεί ο «Πλανήτης Λαλάν» σε μια έκθεση, που περιλαμβάνει περισσότερα από 150 έργα του ζεύγους Φρανσουά-Ξαβιέ και Κλοντ Λαλάν, διάσημων δημιουργών τέχνης του 20ού αιώνα. Πρόκειται για την μεγαλύτερη έκθεση μάλιστα, για τους δύο καλλιτέχνες στην Ιταλία, προσφέροντας στο κοινό μια σαρωτική εικόνα της παραγωγής τους από την γκαλερί Ben Brown Fine Arts.

«Ο ‘‘Πλανήτης Λαλάν’’ σ’ αυτό το υπέροχο παλάτσο μας επιτρέπει να (ξανα)ανακαλύψουμε ένα σύνολο από τα αριστουργήματα των δύο καλλιτεχνών, που είναι τόσο θρυλικά όσο και αταξινόμητα», όπως λέει ο επιμελητής της έκθεσης  Ζερόμ Νετρ, που έχει διατελέσει διευθυντής του Réunion de Musées Nationaux-Grand Palais και πρόεδρος του Musée du Luxembourg, προτρέποντας τους επισκέπτες να βιώσουν διαφορετικά τη ζωή μέσα από «αυτά τα ποιητικά σχεδιασμένα αντικείμενα τέχνης».

Πράγματι η ποικιλομορφία των γλυπτών, των επίπλων και των «αντικειμένων τέχνης» των Λαλάν (Les Lalanne)  που είναι εγκατεστημένα σε όλο το παλάτι μεταμορφώνουν τον χώρο μέσα από την συναρπαστική, σουρεαλιστική τους φαντασία και τονίζουν την διπλή καλλιτεχνική και λειτουργική –αλλά και ιδιότροπη- φύση, που διέκρινε το  έργο των καλλιτεχνών.

Ένας φανταστικός κόσμος

Όλα τα εμβληματικά κομμάτια τους άλλωστε, έχουν πάρει θέσεις στις υπέροχες αίθουσες του κτηρίου με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική και διακόσμησή του. Εδώ βρίσκονται τα «μάλλινα» πρόβατα σε φυσικό μέγεθος, εδώ το εκπληκτικό το τραπέζι με τις καρέκλες – έργα της Κλοντ Λαλάν-  που μιμούνται τα φύλλα του δέντρου τζίνγκο μπιλόμπα, οι ιδιότροποι καθρέφτες της με λουλούδια και τα καντηλέρια που θυμίζουν κλαδιά μπαμπού, εδώ και οι ιπποπόταμοι-μπαρ, ο ένας φτιαγμένος από μπλε ρητίνη και ο άλλος χάλκινος, έργα του Φρανσουά-Ξαβιέ.

Χωρίς να μπορεί να παραλείψει κανείς, τις περίφημες χάλκινες «Choupattes» (κεφάλια λάχανου που στέκονται σε αστεία πόδια πουλιού!) της Κλοντ ή το γνωστό επίσης Sauterelle Bar του Φρανσουά-Ξαβιέ, μια γιγάντια ακρίδα, που στο εσωτερικό της κρύβει ένα μπαρ. (Δύο μόνον τέτοιες «ακρίδες» υπάρχουν, με την μία από αυτές να είχε γίνει δώρο το 1972 στην βασίλισσα Ελισάβετ από τον τότε γάλλο πρόεδρο ο Ζορζ Πομπιντού.)

Πρόκειται για «πλάσματα», μερικά από τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν – σε διάφορους βαθμούς λειτουργικότητας-  και ως έπιπλα, κοσμήματα ή επιτραπέζια σκεύη ενώ σε κάθε περίπτωση ζωντανεύουν πλήρως τον κόσμο και το δημιουργικό όραμα του διδύμου των καλλιτεχνών.

Αλλά όσον αφορά την συγκεκριμένη έκθεση, και η αρχιτεκτονική και η εσωτερική διακόσμηση του παλάτσο λειτουργεί ως ένα επιπλέον, εξαιρετικό σκηνικό και συμπλήρωμα της παρουσίασης των έργων τους, αγγίζοντας το περιβάλλον ενός παρελθόντος χρόνου και, ουσιαστικά, αναδεικνύοντας τη διαχρονικότητα των έργων που εκτίθενται.

Η τέχνη στην καθημερινότητα    

Γεγονός είναι εξάλλου, ότι οι δύο γάλλοι γλύπτες και σχεδιαστές Φρανσουά- Ξαβιέ Λαλάν (1927–2008) και Κλοντ Λαλάν  (1924–2019) που εμπνεύστηκαν αυτά ευφυή αλλά και διασκεδαστικά γλυπτά, τα οποία συχνά προορίζονται να τα αγγίξεις και όχι για να τα κρατήσεις σε μεγάλη απόσταση, έχουν σαγηνεύσει τους συλλέκτες σε όλο τον κόσμο

Ο Φρανσουά-Ξαβιέ συχνά χρησιμοποιούσε εικόνες ζώων και μυθικών πλασμάτων στη δουλειά του, δημιουργώντας έπιπλα σαν τραπέζια σε σχήμα γαζέλες ή ελέφαντες. Ενώ η Κλοντ από τη μεριά της, εμπνευσμένη επίσης, από τη φύση αξιοποίησε περισσότερο τα βασίλεια της χλωρίδας και της πανίδας στο έργο της, υπενθυμίζοντας την αισθητική της Art Nouveau και του Σουρεαλισμού.  Και οι δύο ωστόσο, συμφωνούσαν στην αγάπη τους για την ιστορική, γαλλική δεξιοτεχνία, το σουρεαλισμό και το χιούμορ, στοιχεία  που έφεραν στην γλυπτική τους τέχνη. Ομοίως υπερασπίστηκαν και την άποψή τους, ότι η τέχνη πρέπει να είναι μέρος της καθημερινότητας, μια ιδέα που λάμπει μέσα στις γλυπτικές αλλά λειτουργικές δημιουργίες τους.

Το ζευγάρι είχε αρχίσει  να συνεργάζεται από την δεκαετία του 1950 για να αναγνωρισθεί ως «Les Lalanne» από την επόμενη δεκαετία κερδίζοντας την ευρεία αποδοχή των κριτικών. Όπως είναι γνωστό άλλωστε, σημαντικό ρόλο στην καθιέρωσή τους έπαιξε ο έλληνας γκαλερίστας Αλέξανδρος Ιόλας εκθέτοντας έργα τους, τον Οκτώβριο του 1966 στην παριζιάνικη γκαλερί του. Σήμερα έργα τους υπάρχουν σε μεγάλα μουσεία του κόσμου και ιδιωτικές συλλογές  ενώ στην αγορά τέχνης κάνουν ρεκόρ εκατομμυρίων.

Διαβάστε επίσης:

Θεοί, νύμφες και ήρωες: Η μυθολογία του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα σε έκθεση

Καπνός, σκόνη και πορτοκαλί ουρανός – Η αρχή της κλιματικής κρίσης σε έκθεση του Τέρνερ

Γιώργος Λάνθιμος: Οσκαρικά κοστούμια στο Μουσείο Μπενάκη