Ύστερα από επίπονη και πολυδάπανη ανακαίνιση, το ΜοΜΑ βρίσκεται υπό τον πυρετό της επαναλειτουργίας του (21 Οκτωβρίου) ενώ εχθές άνοιξε τις πύλες του για να υποδεχτεί κατ’ αποκλειστικότητα τα μέλη του σε μια προνομιακή ξενάγηση (που θα επαναληφθεί στις 18/10).

Το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης παροτρύνει τους φιλότεχνους να προβούν σε online αγορά εισιτηρίου από σήμερα κιόλας -καθώς η επανέναρξή του θα σημάνει τεράστιες ουρές και χρονοκαθυστερήσεις. Δεσπόζει στη Νέα Υόρκη αλλά ανήκει στην οικουμένη.

Αίθουσα για εγκαταστάσεις

Το MoMA (Museum of Modern Art, ίσως το σπουδαιότερο και σίγουρα το μεγαλύτερο του κόσμου), παρέμεινε κλειστό για τέσσερις μήνες (από τις 15 Ιουνίου) για να ολοκληρωθεί η τελική φάση αυτής της ριζικής ανακαίνισης των εκθεσιακών χώρων του. Και κυρίως η επέκτασή του κατά περίπου σαράντα χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα που επικεντρώθηκε κυρίως στη νεοσυσταθείσα πτέρυγα Ντέβιντ Γκέφεν (David Geffen). Έκλεψαν επιπλέον χώρο από τα ερείπια του κατεστραμμένου Μουσείου Αμερικανικής Φολκλορικής Τέχνης ενώ νέες γκαλερί (όπως ονομάζονται οι αίθουσές του) θα επεκτείνονται δυτικά προς την λεωφόρο  53W53 και το νέο ουρανοξύστη που σχεδίασε ο Ζαν Νουβέλ (Jean Nouvel).

Πολύ περισσότερο από μοντέρνα τέχνη. Φημίζεται ως το Μουσείο με τα αριστουργήματα: από τις Δεσποινίδες της Αβινιόν (Πικάσο 1907) και την Έναστρη νύχτα (Βαν Γογκ 1889), στη Τζόρτζια Ο Κιφ, στα κονσερβοκούτια του Γουόρχολ (1962) και τον γηγενή Νεοϋρκέζο Κιθ Χέρινγκ έως τη σύγχρονη τέχνη, με την ανακαίνιση να δημιουργεί ειδικά διαμορφωμένες αίθουσες για τις περφόρμανς και τις άυλες, ηχητικές εγκαταστάσεις. Η επέκταση αυτή προσφέρει στο Μουσείο τη χωρητική δυνατότητα να παρουσιάζει στις αίθουσές του 2,400 εκθέματα την ίδια στιγμή -κατά μία χιλιάδα περισσότερα από όσο μπορούσε στην πρότερη φάση του.

κονσερβοκούτια αποθηκεύονται

H πολυδάπανη επιχείρηση αποκαθήλωσης των έργων, αποθήκευσής τους και τώρα επανατοποθέτησής τους στις ανακαινισμένες αίθουσες του Μουσείου αποτέλεσε πραγματική περιπέτεια αυτούς τους τέσσερις μήνες. Ενεργοποιήθηκε στρατιά ειδικών και ανθρώπινου δυναμικού -τεχνικοί, συντηρητές, μηχανικοί, επιμελητές γύρω από κάθε έργο (που επ’ ευκαιρίας ξεσκόνιζαν οι συντηρητές με ειδικές βούρτσες). Για τα γλυπτά του Μπρανκούζι επί παραδείγματι δημιουργήθηκαν χάρτινα αντίτυπα ώστε να δοκιμαστεί το στήσιμο τους στο χώρο (πιο ελαφριά στη μετακίνηση από τα αυθεντικά μπρούτζινα έργα).

Έτσι ολοκληρώθηκε η τελική και πιο κρίσιμη φάση της ριζικής ανανέωσής του που κόστισε συνολικά τετρακόσια πενήντα εκατομμύρια δολάρια. Την υλοποίησή της ανέλαβε το αρχιτεκτονικό γραφείο Ντίλερ Σκοφίντιο και Ρένφρο (Diller Scofidio + Renfro) σε συνεργασία με τον Γκένσλερ (Gensler) ξεκινώντας δειλά δειλά με τα πρώτα σχέδια πριν από πέντε ολόκληρα χρόνια.

 

“Untitled,” a gelatin silver print from around 1955 by Shigeru Onishi at the Museum of Modern Art.
έργο του Ιάπωνα Σιγκέρου Ονίσι (1955)
Αξίζει να σημειωθεί ότι το MoMA πρόκειται να εναλλάσσει τα εκθέματα στις αίθουσές του κάθε έξι με εννιά μήνες και θα εγκαινιάζει κυκλικά νέες εκθέσεις μέσα από τη μόνιμη συλλογή του.
Η χρονολογική σειρά θα αποτελέσει τη ραχοκοκκαλιά της οργάνωσης των έργων αλλά αυτή τη φορά θα επιχειρηθεί η πρόσμειξη με τη σύγχρονη παραγωγή όπως τα mixed media και την περφόρμανς, ο διάλογος μεταξύ των ειδών -τη γλυπτική, τη ζωγραφική, τη φωτογραφία, το φιλμ, το ντιζάιν (ο Πικάσο με την Μπουρζουά). “Οι νέοι επιμελητές αντιλαμβάνονται τον πλούτο της συλλογής μας καθώς και ότι υπάρχει αξιόλογη παραγωγή παγκοσμίως την οποία οφείλουμε να τιμήσουμε”, εξήγησε ο διευθυντής του Μουσείου Γκλεν Λόουρι. “Αυτό σημαίνει ότι το συνηθισμένο επικαλύπτεται από το απρόσμενο”. Οπότε μαζί με τις δεσποινίδες του Πικάσο θα χορεύει και ο Νιγηριανός – Αμερικάνος περφόρμερ και χορογράφος Όκβουι Οκποβασίλι (Okwui Okpokwasili).
Οι Δεσποινίδες της Αβινιόν, Πικάσο
Για να στήσει εκ νέου τα χιλιάδες έργα, το μουσείο έπρεπε ουσιαστικά να αναθεωρήσει τον τρόπο που θα αφηγηθεί την ιστορία της μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης -δηλαδή, να καθαιρέσει, να αναβαθμίσει, να επαναπροσδιορίσει αυτή την ιστορία σε ένα εγχείρημα ευαίσθητων ισορροπιών και υψηλής διπλωματίας. Θα διατηρηθούν βέβαια οι Σεζάν, οι Μονέ και οι Γκογκέν (που εξάλλου προσελκύουν ακόμη τους περισσότερους θεατές) αλλά στις νέες αίθουσες το MoMA θα αναδείξει έργα γυναικών καθώς και στην τέχνη των Λατίνων, των Ασιατών, των Αφροαμερικανών που θεωρείται “εξωτική” και παραγνωρίζεται.
Τα Ελαιόδεντρα του Βαν Γκογκ χωρίς κορνίζα

Με το άνοιγμα λοιπόν του Μουσείου στις 21 Οκτωβρίου θα εγκαινιαστεί αναδρομική έκθεση στην λατινοαμερικάνικη τέχνη και αφιερώματα σε δύο αφροαμερικανούς καλλιτέχνες: τον προβοκάτορα περφόρμερ Πόουπ Έλ (υπογράφει με υποκοριστικό ως Pope.L) και την ενενηντάχρονη  Μπέτιε Σάαρ (Betye Saar) από το Λος Άντζελες.”Το Μουσείο δεν προωθούσε τις γυναίκες, τις μειονότητες… Εκείνοι που αποτελούσαν την εξαίρεση, τώρα βρίσκονται μέσα στην πραγματικότητα της πολυπολιτισμικής πραγματικότητας στην οποία ζούμε” εξηγεί ο πρόεδρος του Μουσείου Λίον Μπλακ.

Η αφροαμερικανική τέχνη τιμήθηκε φέτος και στο πλαίσιο της Frieze στο Λονδίνο.

Κάπως έτσι η Τέχνη στο Μουσείο ορίζεται με κριτήρια politically correct.