Όσο και αν παρουσιάζεται αμφότερα αντίσταση, η Ελλάδα πάντα θα συνδέεται με τη Βρετανία: όχι μόνο μέσω θαλάσσης αλλά και πνευματικά, γεγονός που επανήλθε στο προσκήνιο με την ανακοίνωση των διεθνών βραβείων London Hellenic Prize, που φέτος τίμησαν το βιβλίο της Άλις Όσβαλντ για τη συλλογή της Nobody (εκδ. Cape) που αντλεί έμπνευση από την Οδύσσεια.

Από το έτος ιδρύσεώς τους το 1996 όταν θεσπίστηκαν ως διεθνή βραβεία, οργανώνονται από την London Hellenic Society (Ελληνική κοινότητα του Λονδίνου) και ως πρωτοβουλία της ανέκαθεν ισχυρής ελληνικής εφοπλιστικής και επιχειρηματικής κοινότητας στη Μεγάλη Βρετανία αποσκοπούσαν στην προώθηση της αγγλοελληνικής πνευματικής μέθεξης.

Μιχάλης Μόσχος

Ο φιλόλογος και αντιπρόεδρος της Ελληνικής κοινότητας του Λονδίνου Μιχάλης Μόσχος υπήρξε κεντρική φιγούρα στην υλοποίηση του Βραβείου μαζί με τον εμπνευστή και αρχικό σπόνσορά τους Γιάννη Κριτικό (εξού και επί πολλά έτη αποκαλουνταν Kritikos prize) ενώ στον ίδιο πιστώνεται η διαχρονική επιτυχία τους. Το 2017 εδραιώθηκαν ως ανεξάρτητη μη κερδοσκοπική εταιρεία με εκπαιδευτικό σκοπό να διακρίνει και να βραβεύει πρωτότυπα έργα στην αγγλική γλώσσα τα οποία διαπνέονται και αναφέρονται στον ελληνικό πολιτισμό (αρχαίο, κλασικό, ελληνιστικό, βυζαντινό ή μοντέρνο) χωρίς ωστόσο να περιορίζονται αυστηρά από τη συγκεκριμένη ιδρυτική αρχή. Απαρέγκλιτο κριτήριο της πάμφωτης κριτικής επιτροπής τους (Ρόμπιν Λέιν Φοξ, Πολ Κάρτλετζ, Ελίζαμπεθ Σπέλερ, μεταξύ άλλων από κάθε τομέα) αποτελούσε πάντα η υπεροχή κάθε έργου, η πρωτοτυπία και η απήχησή του στον μέσο αναγνώστη.

Τέσσερα από τα έξι βιβλία που κατέληξαν φέτος στη βραχεία λίστα (από τα 120) αφορούσαν ελληνικά έργα που για πρώτη φορά εκδίδονταν στα αγγλικά: η έκδοση της Βικελαίας Βιβλιοθήκης Facing Eternity: from the Fayum Portraits to the Early Christian Icons (επιμέλεια Ευφροσύνης Δοξιάδη και Ρόζμαρι Τζανάκη), οι επιλογές από το ποιητικό έργο του Μιχάλη Γκανά με τίτλο Greek Ballad σε δίγλωσση έκδοση του Yale University Press, η αγγλική μετάφραση του πεζογραφήματος τού Χρήστου Οικονόμου Good Will Come From the Sea (σε μετάφραση της Κάρεν Εμεριχ) και για την αγγλική έκδοση του μπεστ σέλερ Η τελευταία μπλόφα ή The Last Bluff της Ελένης Βαρβιτσιώτη και της Βικτώριας Δενδρινού.

Κάθε χρόνο από όλες τις γωνιές του πλανήτη (από το Λονδίνο ως το Λος Άντζελες και από την Αθήνα ως το Σίδνεϊ) υποβάλλονται αιτήσεις υποψηφιότητας για τα συγκεκριμένα βραβεία κύρους των δέκα χιλιάδων στερλίνων (ποσό που έχει παραμείνει απαράλλαχτο από το πρώτο έτος ίδρυσής τους).

Η ‘Αλις Οσβαλντ ζει στο αγροτικό Ντέβον με το σύζυγό της και τα τρία παιδιά τους. Ύστερα από κλασικές σπουδές στην Οξφόρδη, την κέρδισε η κηπουρική την οποία σπούδασε για να εργαστεί αργότερα ως επαγγελματίας κηπουρός. Tο 2018 εξελέγη καθηγήτρια στην Οξφόρδη για την ποίηση.

Η μετάφραση της Γκανά για το Μνημείο πεσόντων βραβεύεται από το Public

Εχει εξελιχθεί σε μία από τις αξιόλογες φωνές της σύγχρονης βρετανικής ποίησης. Στο Nobody ανασκευάζει τα ομηρικά έπη χρησιμοποιώντας χαρακτήρες και επεισόδια της ελληνικής μυθολογίας αλλά το ελληνικό αναγνωστικό κοινό την έχει ήδη γνωρίσει από τη συλλογή Μνημείο πεσόντων (εκδ. Μελάνι, 2018) στην υποδειγματική μετάφραση της ποιήτριας Μυρσίνης Γκανά. Στην εισαγωγή της σημειώνει πως η Όσβαλντ «επιχειρεί μια ανασκαφή της Ιλιάδας, μεταφράζει από το πρωτότυπο και δημιουργεί ένα “προφορικό νεκροταφείο”, ένα μεγάλο ποίημα – φόρο τιμής στους νεκρούς και των δύο στρατοπέδων του Τρωικού πολέμου, υπενθυμίζοντας ότι μία από της βασικές λειτουργίες του έπους, και όλης της λογοτεχνίας, είναι η διατήρηση της μνήμης».

Υπάρχει ένα σταθερό σημείο αναφοράς στην ποίησή της, ο Όμηρος, ο Τεντ Χιούζ, η φύση ως μυστική πηγή. Στο Nobody εστιάζει το βλέμμα της στη θάλασσα, στον όγκο του νερού που φουσκώνει και εγκυμονεί τη ζωή, τους ανθρώπους, τις φώκιες, τα μελανά καράβια ενώ (περίπου) ως ρετσιτατίβο σημειώνει «η θάλασσα έχει ατέρμονες ενάρξεις».