Το άλυτο «Πρόβλημα των τριών σωμάτων» και ένα έπος με ρεκόρ τηλεθέασης

Μεγάλωσε σε μια εποχή που τα δυτικά βιβλία απαγορεύονταν στην χώρα του. Ήταν όμως τυχερός  για να βρει τον προορισμό του, ανακαλύπτοντας ένα κρυμμένο μυθιστόρημα του Ιούλιου Βερν.

Σήμερα έχει πουλήσει εκατομμύρια αντίτυπα δικών του βιβλίων σε όλο τον κόσμο και μία τηλεοπτική σειρά βασισμένη σε ένα από αυτά «Το πρόβλημα των τριών σωμάτων» προβάλλεται από το Netflix κάνοντας ρεκόρ θεαματικότητας. Όσο κι αν, αυτή η τελευταία συνεργασία βρέθηκε μεταξύ διασταυρούμενων πυρών, αμερικανικών και κινεζικών…

Ο κινέζος συγγραφέας Λιου Σιξίν, πρώην μηχανικός υπολογιστών, διάσημος πλέον διεθνώς και πολυβραβευμένος, μεταξύ άλλων με το Βραβείο Hugo – το σημαντικότερο στον τομέα της επιστημονικής φαντασίας  με το οποίο έχει τιμηθεί και ο Ισαάκ Ασίμωφ- βρίσκεται πίσω από αυτήν την επιτυχία.

Γιατί μπορεί πριν από μία δεκαετία λίγοι στη Δύση – οι πιο μυημένοι- να είχαν ακούσει για τον Λιου Σιξίν, για «Το πρόβλημα των τριών σωμάτων» και την τριλογία στην οποία περιλαμβάνεται ή ακόμη και για τα άλλα βιβλία του, σήμερα όμως η καταξίωση είναι δεδομένη.

Χαρακτηριστικά του, όπως διαπιστώνουν και οι Έλληνες αναγνώστες καθώς τα βιβλία κυκλοφορούν και στα ελληνικά είναι η πέρα από κάθε όριο φαντασία –συναρπαστική, απρόβλεπτη, αχαλίνωτη- η εμβάθυνση στους νόμους της φυσικής και γενικότερα της επιστήμης με την διαρκή εξέλιξη και τις ανατροπές που επιφυλάσσει, οι μεγαλειώδεις εικόνες του για την απεραντότητα του σύμπαντος  και ακόμη η δύναμη της γραφής, που οδηγεί όχι μόνον τον αναγνώστη/θεατή αλλά ολόκληρη την ανθρωπότητα σε ένα θρίλερ επιβίωσης.

Η επιτυχία της τριλογίας

«Ειλικρινά, δεν ξέρω καν τους λόγους για την επιτυχία της τριλογίας»  λέει ο ίδιος σε συνέντευξή του στον Guardian, καθώς δηλώνει ότι δεν είναι ακόμη πραγματικά σίγουρος, τι κρύβεται πίσω από την επιτυχία του.

«Δεν βρίσκω πειστικούς τους λόγους», λέει «που δίνουν ορισμένοι ερευνητές, όπως ότι τα μυθιστορήματά μου βοήθησαν τη Δύση να κατανοήσει την Κίνα και ούτω καθ’ εξής. Δεν νομίζω ότι η επιτυχία του ‘‘Προβλήματος των Τριών Σωμάτων’’ στη Δύση οφείλεται στο γεγονός, ότι πρόκειται για  κινεζικό μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας, αλλά μάλλον στο γεγονός, ότι είναι μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας, που αντιμετωπίζει τα ανθρώπινα όντα ως σύνολο».

Με τους δημιουργούς του «Game of Thrones», τους David Benioff και DB Weiss έφθασε στις οθόνες μας η νέα σειρά οκτώ επεισοδίων του Netflix, σε συνεργασία με τον σκηνοθέτη Derek Tsang. Και με μια άγρια σκηνή, που εξελίσσεται στην πλατεία Τιεν Αν Μεν του Πεκίνου, το 1966, όπου οι αντιφρονούντες της Πολιτιστικής Επανάστασης του Μάο, επιστήμονες κυρίως και διανοούμενοι διαπομπεύονται ή και σκοτώνονται αρχίζει γίνεται η αρχή.

Ένας από αυτούς, που επιμένει να αναφέρεται στη θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν ξυλοκοπείται μέχρι θανάτου μπροστά στη γυναίκα του, η οποία και τον έχει καταγγείλει αλλά και στην κόρη του, που αδυνατεί να εμποδίσει την ποινή.

Από την Κίνα του Μάο σε παράλληλους κόσμους

Η τελευταία θα σταλεί στη συνέχεια, πρώτα σε ένα στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας στην Εσωτερική Μογγολία και μετά, όταν οι αστροφυσικές της γνώσεις θεωρούνται χρήσιμες, σε ένα μυστηριώδες επιστημονικό έργο στα περίχωρά του.

Εκεί θα μπουν από την ίδια οι ρίζες αυτού, που πρόκειται να ακολουθήσει, η «επαφή» με εξωγήινους, απείρους πιο εξελιγμένους από μας, αν και με τα δικά τους προβλήματα (αν μπορεί να ειπωθεί έτσι): Ότι ζουν σ΄έναν πλανήτη με τρεις ήλιους, η κίνηση των οποίων επιφέρει χαοτικές- καταστροφικές συνέπειες πάνω του. (Να σημειωθεί ότι το πρόβλημα της κίνησης τριών βαρυτικών σωμάτων δεν έχει επιλυθεί από την Φυσική).  

Η ιστορία πάντως, μεταφέρεται ακολούθως, πολλά χρόνια μπροστά, στη Βρετανία, σε μια εποχή όπου επιστήμονες αυτοκτονούν αδικαιολόγητα και άλλοι έχουν παραισθήσεις μετακινούμενοι σε παράλληλους κόσμους, προκειμένου να καταστούν κοινωνοί της απειλής, που θα αντιμετωπίσει η Γη, μερικές χιλιάδες χρόνια αργότερα.

Με πλοκή ανατρεπτική και πολυδιάστατη, διεθνείς  συνωμοσίες, γήινες δολοφονίες και εξωγήινες παρεμβάσεις  οδηγούν στο αναπόφευκτο ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί. Μπορεί ο κόσμος μας να αλλάξει, μπορεί  η Γη να σωθεί από τους ανθρώπους ή θα εξαναγκασθεί σε «σωτηρία» από εξωγήινους πολιτισμούς;

Η συνάντηση με εξωγήινους                         

Στην τριλογία του «Ανάμνηση του παρελθόντος της Γης» ο Λιου Σιξίν δίνει απαντήσεις, στο τελευταίο βιβλίο φυσικά, που τελειώνει το έτος 18.963.729 ! Στη σειρά όμως, αφήνει τους θεατές με ένα σωρό αγωνίες και ερωτηματικά για το μέλλον, πόσο μάλλον, όταν αφήνει να εννοηθεί, ότι για τους εξωγήινους μπορεί απλώς να είμαστε παράσιτα που κατοικούμε στον πλανήτη σαν τους  δισεκατομμύρια άλλους  οργανισμούς που βρίσκονται πάνω σ’ αυτόν. Ευοίωνο; Καθόλου.

Όπως λέει όμως στη συνέντευξή του ο Λιου Σιξίν, αυτό που θα ήθελε μέσα από το έργο του είναι «να συνειδητοποιήσουν οι άνθρωποι, ποια είναι η μεγαλύτερη αβεβαιότητα, που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα», η οποία, κατά τη γνώμη του, είναι το ενδεχόμενο ζωής σε άλλους πλανήτες και η πιθανότητα να συναντήσουμε τους εξωγήινους κάποια στιγμή.

«Ελπίζω να καταλάβουν, ότι αυτό είναι κάτι, που μπορεί να μην συμβεί στα επόμενα 10.000 χρόνια  αλλά μπορεί και να συμβεί αύριο το πρωί», λέει. «Και ότι μόλις συμβεί, ο κόσμος μας και οι ζωές μας θα αλλάξουν εντελώς. Ελπίζω ότι η σειρά του ‘‘Προβλήματος των Τριών  Σωμάτων’’  θα κάνει τους ανθρώπους να κοιτάξουν ψηλά στον έναστρο ουρανό από την πολυάσχολη και τετριμμένη ζωή τους, ακόμα κι αν είναι μόνο για μια στιγμή».

Ο συγγραφέας και ο Ιούλιος Βερν

Όταν ο Λιου Σιξίν μεγάλωνε στην Κίνα, η επιστημονική φαντασία ήταν σπάνιο φαινόμενο, επειδή τα περισσότερα δυτικά βιβλία ήταν απαγορευμένα. Ζώντας σε μια πόλη εξόρυξης άνθρακα στην επαρχία Shanxi, όπου οι γονείς του είχαν σταλεί υποχρεωτικά να εργασθούν,  βρήκε σε νεαρή ηλικία ένα βιβλίο κρυμμένο σε ένα κουτί, που κάποτε ανήκε στον πατέρα του.

Ήταν το «Ταξίδι στο Κέντρο της Γης» του Ιουλίου Βερν, που ο Λιου διάβασε και ξαναδιάβασε κρυφά, σφυρηλατώντας με αυτό μία δια βίου αγάπη για την επιστημονική φαντασία. Στο μεταξύ όμως αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο της Βόρειας Κίνας και εργάσθηκε σε ένα εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1970, οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις, που έγιναν στην Κίνα χαλάρωσαν ορισμένους από τους περιορισμούς στην εισαγόμενη λογοτεχνία, έτσι άρχισαν να μεταφράζονται στα κινέζικα και κάποια έργα επιστημονικής φαντασίας, γεγονός που συνετέλεσε και στη συγγραφή εγχώριων βιβλίων του είδους.

Ο Λιου Σιξίν πάντως, χρειάστηκε μέχρι το γύρισμα της χιλιετίας για να πραγματοποιήσει τη φιλοδοξία του, κάνοντας το ντεμπούτο του με το μυθιστόρημα «The Devil’s Bricks» το 2002 και στη συνέχεια με την σειρά στο περιοδικό Science Fiction World, αυτού που θα γινόταν, το «The Three-Body Problem».

Επικρίσεις

Όσον αφορά το Netflix, πρόβλημα παρουσιάστηκε το 2020, όταν πέντε ρεπουμπλικάνοι γερουσιαστές των ΗΠΑ κάλεσαν την πλατφόρμα να επανεξετάσει το σχέδιό της μεταφοράς του βιβλίου, γιατί ο Λιου είχε δώσει μία συνέντευξη στο περιοδικό New Yorker στην οποία φαινόταν να μην καταδικάζει την απέλαση μουσουλμάνων Ουιγούρων από την κινεζική κυβέρνηση στη Σιντζιάνγκ.

«Το Netflix προσάρμοσε το βιβλίο μου με βάση το περιεχόμενό το και δεν πρέπει να συγχέεται με άλλα πράγματα που δεν έχουν καμία σχέση με αυτό»,  λέει όμως, σήμερα ο ίδιος.  «Πιστεύω, ότι οι συγγραφείς πρέπει να έχουν την ελευθερία να εκφράζουν τις πολιτικές τους απόψεις, καθώς και ένα ευρύ φάσμα απόψεων από διαφορετικές πλευρές, κάτι που άσκησα στη συνέντευξη του New Yorker».

Οι Κινέζοι θεατές στο μεταξύ, εμφανίζονται επικριτικοί απέναντι στη σειρά του Netflix, χαρακτηρίζοντάς την «Επίπεδη και ρηχή, γιατί μετατρέπει την δύσκολη έννοια της επιστημονικής φαντασίας σε ένα απλό οπτικό θέαμα», όπως είπε ένας σχολιαστής στο Weibo, κατηγορώντας τους δημιουργούς για «οριενταλισμό» όσον αφορά την κινεζική ιστορία, καθώς «έφτιαξαν  μια χολιγουντιανή παραγωγή δυτικού ηρωισμού».

Να σημειωθεί εξάλλου, ότι το βιβλίο έχει γίνει σειρά 30 επεισοδίων και από την κινεζική πλατφόρμα Tencent, από τον Ιανουάριο του 2023 σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία. Έτσι άλλα κινεζικά σχόλια, κάνοντας τη σύγκριση μεταξύ των δύο έχουν περιγράψει το έργο του Netflix ως «το κοτόπουλο του στρατηγού Τσο», ένα κινέζικο πιάτο που σερβίρεται στις ΗΠΑ αλλά σπάνια συναντάται στην Κίνα…

Διαβάστε επίσης:

Ένας Απόλλωνας στους Φιλίππους – Άγαλμα από αρχαία κρήνη

Ο Οδυσσέας, τα «Ποσειδώνια» και έκθεση σύγχρονης τέχνης στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά

Σοκολάτα, η τροφή των θεών – Θα γίνει δυσεύρετη πολυτέλεια;