Η τριαντάχρονη Ιωάννα Σακελλαράκη διακρίθηκε στο πλαίσιο του παγκόσμιου οργανισμού Sony World Photography Awards στην κατηγορία σπουδαστής φωτογράφος της χρονιάς 2020 (student photographer of the year 2020). Δεν θεωρείται αμελητέο, εάν συνολοπογίσει κανείς πως πρόκειται για πλατφόρμα που ενεργοποιεί φωτογραφικές οργανώσεις σε πενήντα χώρες ανά την υφήλιο (φουάρ, εκθέσεις, βραβεία) και αποτελεί κομμάτι του ομίλου Angus Montgomery Art. Πρόκεται για βασικό διοργανωτή διεθνών φουάρ στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας με εμβέλεια που φτάνει όμως από τη Σανγκάι ως τη Γερμανία.

Δεν χωράει αμφιβολία ότι η απαράμιλλη ομορφιά του ελληνικού τοπίου, που ξεχωρίζει ακόμη και ανάμεσα στα γειτονικά μεσογειακά μέρη, προσφέρει έτοιμη μαγιά στον οποιονδήποτε φωτογράφο. Όμως, όποιος γνωρίζει λίγο παραπάνω από τέχνη, συνειδητοποιεί ότι αυτό που θεωρείται αυτονόητο μπορεί εύκολα να καταντήσει μπανάλ στα χέρια του λιγότερο παιδευμένου ή υποψιασμένου δημιουργού. Το αποτέλεσμα εξαρτάται από το βλέμμα του, το πόσο έχει εξασκήσει την αισθητική του.

Η Ιωάννα Σακελλαράκη έχει προσπαθήσει να καλλιεργήσει τη φωτογραφική της παιδεία ποικιλοτρόπως. Καταρχήν από τις (μεταπτυχιακές) σπουδές της, μεταξύ άλλων στη σχολή φωτογραφίας Agnès Varda School of Photography στο Βέλγιο και στο Βασιλικό κολέγιο τεχνών του Λονδίνου (Royal Academy of Arts) όπου ως μεταπτυχιακή φοιτήτρια συμμετείχε στο έργο The Truth is the Soil (η αλήθεια είναι το χώμα), που χρηματοδοτήθηκε από τον Βασιλικό φωτογραφικό σύλλογο, δηλαδή τη Royal Photographic Society. Ύστερα από έρευνα τεσσάρων χρόνων, η εργασία της φοιτήτριας σε αυτό αποτέλεσε εράνισμα προφορικών θρήνων και τελετουργιών, που εκτελούν οι γυναίκες στη Μάνη. Πολλές από αυτές διατηρούν ακόμη δεσμούς με τον Πειραιά διότι κατοικούν στο λιμάνι κάποιους μήνες ανά έτος.

Στην προσπάθειά της να αποτυπώσει τις πένθιμες αυτές εκφράσεις ως κομμάτι της ευρύτερης παράδοσης, της ελληνικής ιστορίας αλλά και ως συλλογική εμπειρία απώλειας στην παρούσα συνθήκη, η Σακελλαράκη φωτογράφησε γυναίκες απομονωμένες και αποκομμένες από το φόντο που τις περιβάλλει. Οι μοναχικές σιλουέτες τους σε αυτό το αφαιρετικό φωτογραφικό ύφος, υποδηλώνει το πόσο προσωπική υπόθεση παραμένει η διαδικασία του πένθους και της θλίψης.

Η προσωπική έρευνα της φωτογράφου στη μνημειακή κουλτούρα πριν από τέσσερα χρόνια ξεκίνησε μέσα από μια δική της μεγάλη απώλεια, το θάνατο του πατέρα της. Έτσι τα έργα αυτά αποτυπώνουν με λυρισμό τα όρια ανάμεσα στο προσωπικό και το κοινωνικό πένθος, την ιδιαίτερη μαρτυρία και τη θεατρικότητα που οπωσδήποτε ευνυπάρχει σε οποιαδήποτε συλλογική εκδήλωση πένθους. Και η οποία ψυχαναλυτικά συμβάλλει στο να βγει κανείς έξω από το δικό του εσωτερικό μοιρολόι. Μια μορφή κάθαρσης.

Η Σακελλαράκη έχει κερδίσει και άλλα βραβεία και υποψηφιότητες. Όταν προκρίθηκε στη βραχεία λίστα των επικρατέστερων για το Sony στη σπουδαστική του κατηγορία, κλήθηκε να συμμετάσχει στην ανάθεση Sustainability Now, Βιωσιμότητα τώρα, του ίδιου θεσμού.

Αποφάσισε τότε να ταξιδέψει από το Λονδίνο ως τη μακρινή Τήλο στα Δωδεκάνησα. Το νησί έχει ήδη διακριθεί στα Ευρωπαϊκά βραβεία βιώσιμης ενέργειας για την καινοτομία TILOS έχοντας ουσιαστικά επιτύχει πρώτο ανάμεσα στα άλλα μεσογειακά νησιά, πλήρη ενεργειακή αυτονομία.

Έμεινε αρκετό καιρό στο Μεγάλο Χωριό όπου κατοικούν μόνο εβδομήντα κάτοικοι ώστε να αφουγκραστεί την ιδιαίτερη ζωή τους που εξελίσσεται μέσα από τη στενή επαφή τους με τη φύση. Τότε συνειδητοποίησε ότι οι ιδιότυπες συσκευές που κατασκεύασαν οι νησιώτες για τη βιωσιμότητα των νοικοκυριών τους, έχουν αφομοιωθεί αρμονικά στο περιβάλλον τοπίο. Στη φωτογραφική αποτύπωσή τους, τα χειροποίητα αυτά συστήματα μοιάζουν με προεκτάσεις του φυσικού στοιχείου. Έτσι τα ερμήνευσε με το βλέμμα της η Σακελλαράκη. Η πρωτοτυπία της ματιάς της πρόσθεσε και ένα επιπρόσθετο στοιχείο: Τη φωτογράφηση κατά τη διάρκεια της νύχτας, που προσδίδει στην φωτογραφική αισθητοποίηση αυτής της κοινότητας κάτι επιπλέον μεταφυσικό και γοητευτικό.