ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Κτήρια που διαδραμάτισαν τον δικό τους ρόλο στην ιστορία του Τατοΐου -το καθένα για διαφορετικούς λόγους – το Υπασπιστήριο και το Χοιροστάσιο μπαίνουν με την σειρά τους στην διαδικασία αποκατάστασης στο πλαίσιο της ανάδειξης του πρώην βασιλικού κτήματος. Το πρώτο θα φιλοξενήσει τις βασικές υποστηρικτικές λειτουργίες του κτήματος, ενώ το συγκρότημα του Χοιροστασίου μετατρέπεται σε πωλητήριο και τα δύο εξάλλου, αποκτούν νέες χρήσεις εξυπηρετώντας τις σύγχρονες ανάγκες των επισκεπτών. Πρόκειται για αντιπροσωπευτικά δείγματα της ανακτορικής και της παραγωγικής ενότητας του Τατοΐου και οι μελέτες αποκατάστασής για την επανάχρηση και λειτουργική ένταξή τους στη νέα εποχή του κτήματος έλαβαν την ομόφωνη θετική γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων.
«Οι επεμβάσεις επί των μνημείων εξυπηρετούν τις νέες λειτουργίες των κτηρίων με απόλυτο σεβασμό στη διατήρηση όλων των ιστορικών και αυθεντικών τεκμηρίων, αλλά και στην απομάκρυνση μεταγενέστερων επεμβάσεων, προκειμένου να αρθούν αισθητικά ζητήματα», όπως λέει για το θέμα η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. «Διατηρείται η μορφολογία των κτηρίων, αναδεικνύεται ο περιβάλλων χώρος τους, ώστε να συνδέονται οργανικά με τα υπόλοιπα κτήρια, η αποκατάσταση των οποίων είναι σε εξέλιξη και ολοκληρώνεται μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους. Ακόμη, έχουν ληφθεί υπόψη όλες οι προδιαγραφές ώστε να καθίστανται καθολικά προσβάσιμα».
Το κτήριο του Υπασπιστηρίου, το οποίο έμεινε σε χρήση ως το 1967, παρ’ όλες τις τροποποιήσεις που δέχτηκε κατά καιρούς αποτελεί ένα από τα πιο αξιόλογα αρχιτεκτονικά δείγματα της ρομαντικής περιόδου, όπως αναφέρει η υπουργός. Ενώ το Χοιροστάσιο αντιστοιχείται με την αύξηση της αγροτικής και της κτηνοτροφικής παραγωγής, παράλληλα με το βουστάσιο και το γαλακτοκομείο. Πρόκειται ωστόσο για ένα μεταπολεμικό κτήριο, αφού κτίσθηκε το 1948 σηματοδοτώντας την διαδικασία ανάκαμψης του κτήματος μετά την εκτεταμένη καταστροφή του κατά τα έτη 1944 και 1945.
Από τον Γεώργιο Α΄ στον Γεώργιο Παπανδρέου
Το Υπασπιστήριο στέγαζε δύο σαφώς διακριτές λειτουργίες: Το Σφαιριστήριο για την αναψυχή της βασιλικής φρουράς, και το καθ’ αυτό Υπασπιστήριο, στο οποίο διέμεναν οι υπασπιστές υπηρεσίας. Να σημειωθεί εξάλλου, ότι αμέσως μετά την ανέγερσή του, το 1890-1891, το είχαν κατοικήσει ο Γεώργιος Α΄ και η Όλγα. Ενίοτε στο Σφαιριστήριο λάμβαναν χώρα σχολικές εξετάσεις των βασιλοπαίδων αλλά στέγασε και το τηλεφωνικό κέντρο του Τατοΐου. Επίσης χρησιμοποιήθηκε και ως κατοικία των κηπουρών του παλατιού ενώ σε επόμενη φάση λειτούργησε ως παραθεριστική κατοικία για τους φιλοξενούμενους της οικογένειας. Ακόμη, στην περίοδο της Κατοχής χρησιμοποιήθηκε από τις γερμανικές Αρχές ως κατάλυμα αξιωματικών.
Το Υπασπιστήριο αποτέλεσε και τόπο ιστορικών και πολιτικών γεγονότων. Στο κτήριο αυτό διεξήχθη η συνάντηση των Γεωργίου Παπανδρέου και Παναγιώτη Κανελλόπουλου με τον πρέσβη Δημήτρη Μπίτσιο, διευθυντή του πολιτικού γραφείου του βασιλέως, στα τέλη Νοεμβρίου 1966. Ήταν η πρώτη, από τις δύο μυστικές συναντήσεις, που κατέληξαν στη συμφωνία του Τατοΐου, με στόχο την προετοιμασία της πορείας της χώρας προς τις εθνικές εκλογές.
Το κτήριο αποτελείται από ισόγειο και πρώτον όροφο, συνολικής επιφάνειας 296 τ.μ. και βρίσκεται πλησίον της Οικίας Στουρμ. Σήμερα παρουσιάζει φθορές και αλλοιώσεις λόγω παλαιότητας και εγκατάλειψης για δεκαετίες, έτσι η βασική αρχή των επεμβάσεων είναι η διατήρηση και συντήρηση της ιστορικότητας του κτηρίου για την επανάχρησή του. Για τους λόγους αυτούς αποκαθίσταται η μορφολογία και η τυπολογία του, καθώς και ο άμεσος περιβάλλων χώρος του. Επίσης εντάσσονται νέες λειτουργίες για την κάλυψη των σύγχρονων αναγκών και της καθολικής προσβασιμότητας και στα δύο επίπεδα του μνημείου.
Τα «διαμερίσματα» των ζώων
Το κτήριο του Χοιροστασίου βρίσκεται στον πυρήνα του κτήματος -ανήκει στην ενότητα «Χωριό» ή αλλιώς στη γεωκτηνοτροφική/οικιστική ενότητα- στην περιφέρεια του Βουστάσιου και του Ιπποστάσιου. Πρόκειται για ισόγειο κτίσμα, επιφάνειας 195 τ.μ., ειδικής χρήσης με αντίστοιχη τυπολογία, δηλαδή διακριτά «διαμερίσματα» διημέρευσης και διαμονής των ζωών. Εσωτερικά του κυρίως κτηρίου, εκατέρωθεν του κεντρικού διαδρόμου είναι διαμορφωμένοι 16 χώροι σταυλισμού χοίρων, οκτώ από κάθε πλευρά. Όσον αφορά στην υφιστάμενη κατάσταση διατήρησης, πρόκειται για κτήριο που παρουσιάζει τυπική οικοδομική παθολογία λόγω αχρησίας και μη συστηματικής συντήρησης.
Για την αποκατάστασή του γίνονται οι αναγκαίες μετασκευές αλλά και κάποια στοιχεία του διατηρούνται. Για παράδειγμα, οι ταΐστρες και τα κιγκλιδώματα στους χώρους σταυλισμού παραμένουν στην θέση τους και χρησιμοποιούνται ως σημεία πώλησης ενώ στις ανοιχτές στάμνες – γούρνες χωροθετούνται οι χώροι υγιεινής. Οι πολλαπλές αυλές εξάλλου, κατά μήκος της ανατολικής και της δυτικής όψης αναδεικνύονται και συνδυάζονται με τη νέα χρήση. Τέλος, η τοποθέτηση νέων λειτουργιών στους υφιστάμενους χώρους του κτηρίου γίνεται με τρόπο, που να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες και στις προδιαγραφές για ΑμεΑ, το ίδιο και οι εξωτερικές διαμορφώσεις περιμετρικά του συγκροτήματος.
Διαβάστε επίσης:
Η βασίλισσα της Τροίας και ο σύγχρονος κόσμος – Στην Εθνική Γλυπτοθήκη
Έχετε δει αυτό το έργο τέχνης; Αναζητείται
Χρήστος Χωμενίδης: Λαχτάρισα… ηρωΐδα συνομήλικη του 21ου αιώνα
ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ
