Τατόι: Μεγαλόπνοο έργο μοναδικό στην Ελλάδα σε πλήρη εξέλιξη

Σε απόσταση 28 χιλιομέτρων από το κέντρο της Αθήνας, με την διαδρομή μέσω της Εθνικής Οδού να καθιστά την πρόσβαση ευκολότερη το Κτήμα Τατοΐου, ύστερα από μισό αιώνα εγκατάλειψης προορίζεται, σε λίγα χρόνια από σήμερα να αναδειχθεί σε έναν σημαντικό τόπο ιστορίας, πολιτισμού και ψυχαγωγίας.

Οι εκθεσιακοί χώροι, ξεκινώντας από το ίδιο το Ανάκτορο που μετατρέπεται σε μουσείο, τα εστιατόρια, καφέ, αναψυκτήρια και οι ξενώνες, τα πωλητήρια και οι παραγωγικές μονάδες, συγκροτώντας ένα μοναδικό στην Ελλάδα σύνολο είναι βέβαιο, ότι θα αποτελέσουν εξαιρετικό πόλο έλξης για Έλληνες και ξένους επισκέπτες.

Η ιστορία μπορεί να ξαναγραφεί στο Τατόι, αυτή τη φορά αλλιώς, ως ένας οργανωμένος δημόσιος χώρος, ανοιχτός στους πολίτες. Ήδη άλλωστε οι χρήσεις των υφιστάμενων κτισμάτων έχουν οριστικοποιηθεί από τον περασμένο Φεβρουάριο ενώ τα έργα εκτελούνται με εντατικό ρυθμό ή έχουν δρομολογηθεί από το υπουργείο Πολιτισμού.

Μία από τις προτεραιότητες της κυβέρνησης Κυριάκου Μητσοτάκη, που ο ίδιος εξήγγειλε μάλιστα με την ανάληψη των καθηκόντων του είναι η ανάδειξη του Τατοΐου και πράγματι σήμερα, δυόμιση χρόνια μετά, η εξέλιξη του μεγαλόπνοου αυτού έργου είναι εντυπωσιακή. Με συνολικό προϋπολογισμό 75 εκατομμυρίων ευρώ, που είναι εξασφαλισμένα από το Ταμείο Ανάκαμψης, το ΕΣΠΑ, το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης και από ιδιωτικές δωρεές, το πρώτο στάδιο των εργασιών στο πρώην βασιλικό κτήμα αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2025.

Αυτός είναι ο ορίζοντας ολοκλήρωσης και για το έργο αποκατάστασης του Ανακτόρου, η δημοπράτηση του οποίου έχει ήδη γίνει με συνολικό προϋπολογισμό 14,3 εκατ. ευρώ. Παράλληλα εξελίσσεται η αποκατάσταση-συντήρηση περίπου 50.000 κινητών αντικειμένων, που βρίσκονταν τόσο στο Ανάκτορο όσο και σε άλλα κτίρια, καθώς και η συντήρηση – ψηφιοποίηση περίπου 10.000 εγγράφων, που αναφέρονται στην ιστορία του κτήματος και σε γεγονότα που διαδραματίσθηκαν εκεί.

Η επίσκεψη στη Σκωτία

Η αποκατάσταση των κτιρίων, η ανάδειξή τους, οι νέες χρήσεις τους και γενικότερα η παρέμβαση που γίνεται στο κηρυγμένο από το 2003 ως ιστορικό τόπο Τατόι δεν έχει προηγούμενο για τα ελληνικά δεδομένα. Σε αντίθεση με άλλες χώρες, με μεγάλη παράδοση στην μετατροπή ανακτορικών και ιστορικών συγκροτημάτων σε πολιτιστικούς τόπους.

Το Dumfries House της Σκωτίας, το οποίο επισκέφθηκε χθες ο Πρωθυπουργός, ύστερα από πρόσκληση του πρίγκιπα Καρόλου ασφαλώς και δεν είναι το μεγαλύτερο ή το καλύτερο έχει όμως κάποιες ενδιαφέρουσες ομοιότητες με το Τατόι.

Το ιστορικό κτίριο του 18ου αιώνα και το κτήμα, που διαχειρίζεται από το 2007 το Prince’s Foundation του Καρόλου συγκεντρώνει μεγάλο αριθμό επισκεπτών κάθε χρόνο, διαθέτει ξενώνα, χώρους εκδηλώσεων και αναψυχής, παρέχει την ευκαιρία κατάρτισης σε νέους πάνω σε παραδοσιακές δεξιότητες και χειροτεχνίες και έχει συντελέσει στην αναζωογόνηση της τοπικής κοινωνίας. Και στο κτήμα αυτό εξάλλου, μεγάλη είναι η σημασία που δίνεται στη φύση και στο περιβάλλον.

Όπως σημείωσε έτσι ο κ. Μητσοτάκης κατά τη συνάντησή του με τον πρίγκιπα Κάρολο, στόχος του είναι η ανάλογη ανάδειξη του κτήματος και των εγκαταστάσεων του Τατοΐου, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές. Υπενθυμίζεται εξάλλου, ότι το ενδιαφέρον του πρίγκιπας της Ουαλίας για την ανάδειξη του Τατοΐου είχε εκδηλωθεί από τον Μάρτιο του 2021 κατά την επίσημη επίσκεψή του στην Ελλάδα για τις εκδηλώσεις της επετείου των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση.

Οι υποδομές

Υποδομές λειτουργικότητας σε έκταση 670 στρεμμάτων προβλέπει όμως, το ελληνικό σχέδιο ανάπλασης –αξιοποίησης του Τατοΐου με το Δημόσιο να αποκαθιστά και να διαχειρίζεται 32 κτίρια, ενώ σε ιδιώτες-επενδυτές μπορεί να διατεθούν 22 κτίρια (πάντα από τα υφιστάμενα).

Εκτός από το Ανάκτορο και σύμφωνα με τις χρήσεις που έχουν εγκριθεί, θα υπάρξουν και άλλοι μικρότεροι θεματικοί εκθεσιακοί χώροι, επίσης δέκα μικροί ξενώνες και ένας επιπλέον για την φιλοξενία υψηλών προσώπων, ένα εστιατόριο που θα λειτουργεί και ως χώρος κοινωνικών εκδηλώσεων, ένα εστιατόριο-καφέ- αναψυκτήριο και πολλά ακόμη καφέ- αναψυκτήρια σε χώρους μικτής χρήσης, όπως και πωλητήρια.

Το κτήμα έχει υποδιαιρεθεί σε τέσσερις ενότητες και συγκεκριμένα:

Ανακτορική ενότητα

Την Ανακτορική που περιλαμβάνει το ανακτορικό συγκρότημα και τα κτίρια με τις υποστηρικτικές λειτουργίες, δηλαδή:

Το Ανάκτορο μετατρέπεται σε Μουσείο. Στα Μαγειρεία θα λειτουργήσει το εκδοτήριο εισιτηρίων, πωλητήριο και αναψυκτήριο. Στο Υπασπιστήριο φιλοξενούνται τα Γραφεία Διοίκησης του Κτήματος. Το Κτίριο του Προσωπικού μετατρέπεται σε Ξενώνα Υψηλών Προσώπων. Η Οικία Sturm και το Κτίριο Τηλεπικοινωνιών χρησιμοποιούνται ως εκθεσιακοί χώροι επιμέρους θεματικών συλλογών.

Η Οικία Φροντιστή θα φιλοξενήσει το Αστυνομικό Τμήμα. Η Αποθήκη διατηρείται ως αποθηκευτικός χώρος. Οι Χώροι Στάθμευσης μετατρέπονται σε εργαστήρια συντήρησης. Η Οικία Οδηγών θα στεγάσει τον Πυροσβεστικό Σταθμό και τους προσκόπους από το Κατσιμίδι. Το Συγκρότημα των Στρατώνων μετατρέπεται σε εστιατόριο και χώρο κοινωνικών εκδηλώσεων.

Η Οικία Αρχικηπουρού θα στεγάσει το Κέντρο Ελέγχου του Κτήματος (τηλεπικοινωνίες, ασφάλεια, διοίκηση Κτήματος). Η Οικία Δασοφύλακα θα φιλοξενήσει το Κέντρο Πληροφόρησης και τέλος ο χώρος της Γεννήτριας Ηλεκτρικού Ρεύματος θα στεγάσει αποδυτήρια και τους χώρους υγιεινής.

Διοικητική και Παραγωγική ενότητα

Στην Διοικητική Ενότητα θα διαμορφωθούν ως ξενώνες για παροχή υπηρεσιών φιλοξενίας το Διευθυντήριο, το Δασονομείο, η Οικία Αξιωματικών, ο Σταθμός Χωροφυλακής, το Ξενοδοχείο, τα Κτήρια Α, Β και Γ των Εργατικών Κατοικίων, η Αποθήκη και το Εργαστήριο Εργατών. Επίσης, το Φυλάκιο εσωτερικής πύλης θα λειτουργήσει ως Κέντρο Πληροφόρησης Τατοΐου, ενώ το Θερμοκήπιο και το Πρατήριο Καυσίμων διατηρούν την ίδια χρήση.

Στην Παραγωγική Ενότητα το Παλιό Βουστάσιο μετατρέπεται σε έκθεση Αμαξών, το Ιπποστάσιο θα υποστηρίξει τη λειτουργία καφέ, πωλητηρίου, χώρου δημιουργικής απασχόλησης παιδιών, ψηφιακού κέντρου ενημέρωσης για άλογα, στο Νέο Βουστάσιο δημιουργείται σε ένα μέρος του έκθεση αγροτικής παραγωγής και στο υπόλοιπο έκθεση των Αυτοκινήτων-Μνημείων, συνεδριακό κέντρο, και αναψυκτήριο. Στο Χοιροστάσιο θα λειτουργήσει το κύριο πωλητήριο αναμνηστικών ειδών.

Το Οινοποιείο, το Εμφιαλωτήριο, ο Χώρος Στάθμευσης Οινοποιείου αξιοποιούνται για τη λειτουργία Οινοποιείου. Το Σιδηρουργείο, το Ξυλουργείο, το Πεταλωτήριο, οι Κατοικίες Εργατών και η Πλάστιγγα στο συγκρότημα της «Μάνδρας», θα φιλοξενήσουν χρήσεις για τη διάθεση αγροτικών προϊόντων και για αναψυκτήρια. Το Βουτυροκομείο θα φιλοξενήσει το Μουσείο Βουτυροκομείου και το ιατρείο.

Ο Χώρος Στάθμευσης θα χρησιμοποιηθεί για τη στάθμευση Ασθενοφόρου, το Κτήριο Εποχικών Εργατών προορίζεται για χρήσεις εκπαίδευσης μικρής κλίμακας και για χρήσεις εκπαιδευτικές σε συνεργασία με Πανεπιστήμια. Το Γαλακτοκομείο θα στεγάσει αναψυκτήριο–καφέ, ενώ το Ελαιοτριβείο και το Βοηθητικό Κτίσμα του Ελαιοτριβείου θα λειτουργήσουν ως Ελαιουργείο.

Λοιπές λειτουργίες

Στην Ταφική Ενότητα περιλαμβάνονται το Μαυσωλείο και ο Ιερός Ναός της Αναστάσεως, για τα οποία διατηρείται η αρχική χρήση τους, ενώ στο Φυλάκιο Φρουράς των Τάφων, δημιουργείται έκθεση αρχαιοτήτων Δεκέλειας και ιστορίας του βασιλικού κοιμητηρίου.

Όσον αφορά τα περιφερειακά κτήρια τα Φυλάκια της Βαρυμπόμπης και του Κρυονερίου να λειτουργήσουν ως εγκαταστάσεις υποδοχής στο Κτήμα, ελέγχου στάθμευσης και πώλησης προϊόντων του Κτήματος.

Ο Στάβλος Κρυονερίου θα λειτουργήσει ως Κέντρο Ιππασίας, ο Αστυνομικός Σταθμός Βαρυμπόμπης να διαμορφωθεί σε κεντρικό πωλητήριο προϊόντων του Κτήματος και το Φυλάκιο της Κιθάρας να φιλοξενήσει υπαίθριες δραστηριότητες (πεζοπορία/trekking/παρατήρηση/ιππασία) και αναψυκτήριο. Ο Στάβλος Πλατάνου θα λειτουργήσει ως αναψυκτήριο, καφέ και εστιατόριο, ενώ το Κτήριο Κατσιμιδίου προορίζεται για τη μεταστέγαση των Φίλων του Δάσους Τατοΐου από το κτήριο των Στρατώνων.

Παράλληλα, εκπονούνται ήδη οι αναγκαίες περιβαλλοντικές και κυκλοφοριακές μελέτες, ενώ υπάρχει συνεργασία μεταξύ των υπουργείων Πολιτισμού και Αθλητισμού και Υποδομών και Μεταφορών για την αναβάθμιση δημόσιων μέσων μεταφοράς και οδικών αξόνων, ώστε να διευκολυνθεί η πρόσβαση στους χώρους του Τατοΐου.

Για όλα αυτά πάντως ετοιμάζεται η σύσταση εταιρείας ειδικού σκοπού ώστε να εκδοθούν οι προκηρύξεις και για τους ιδιώτες. Στην συνέχεια η εταιρεία θα εξελιχθεί σε φορέα διαχείρισης του Τατοΐου.

Διαβάστε επίσης:

Συνάντηση Μητσοτάκη-Κάρολου στο Dumfries House: Στόχος η ανάλογη ανάδειξη του κτήματος και των εγκαταστάσεων του Τατοΐου

Ελισάβετ Β΄: Η βασίλισσα από το στέμμα φαίνεται…