Τατιάνα Σπινάρη: Πώς η γυναικεία ποίηση περνάει στην τέχνη

Κατερίνα Δαφέρμου

07/11/2024 00:01:27

Τατιάνα Σπινάρη: Πώς η γυναικεία ποίηση περνάει στην τέχνη

Περιεχόμενα

Η Τατιάνα Σπινάρη παρουσιάζει εικαστική ποίηση με έργα από τη Νίνα Παπακωνσταντίνου. Ποίηση διηθημένη από την εικαστική επεξεργασία. Και πρόκειται για γυναικείο σύμπαν, που στήνεται στην γκαλερί Citronne στο Κολωνάκι. Με τις πιο χαρακτηριστικές φωνές της σύγχρονης ποίησης.

Η έκθεση τιτλοφορείται Νομίζω πως σ’ έφτιαξα στο μυαλό μου και παραπέμπει στο γνωστό ποίημα της Σίλβια Πλαθ Mad Girl’s Love Song. Yπαινίσσεται την αφετηρία και την πηγή των έργων που παρουσιάζονται, στα οποία η καλλιτέχνις χρησιμοποιεί αποσπάσματα γυναικείας ποίησης και πεζογραφίας.

Sylvia Plath Love Letter 2024. Αρχειακοί μαρκαδόροι σε ριζόχαρτο 50×30 εκ. (έκαστο). Φωτ. Studio Vaharidis

Χειρωνακτική μετάπλαση των κειμένων

Για την ακρίβεια πρόκειται για χειρωνακτική μετάπλαση των κειμένων, όπως προσδιορίζει η Τατιάνα Σπινάρη Πολλάλη. Ούτως ώστε να οπτικοποιήσει την αίσθηση της γραφής δημιουργώντας έτσι νέα ανάγνωση των αποσπασμάτων.

Πρόκειται για τυχαία επιλογή λογοτεχνικών κειμένων, δηλαδή χωρίς επιλογή εμφανώς κατηγοριοποιημένη ανά είδος, εποχή, τόπο καταγωγής. Κοινός άξονάς των ποιημάτων, το Πάθος με την ψυχολογική, αρχέγονη, παθολογική έννοια. Όχι μόνο ως σφοδρή επιθυμία αλλά ως πληγή και τραύμα. Επιλέγει Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, Άννα Αχμάτοβα, Κική Δημουλά, Μαργκερίτ Γιουρσενάρ, Σύλβια Πλαθ, Μαρία Πολυδούρη, Ανν Σέξτον. Το πάνθεον δηλαδή της γυναικείου υπαρξισμού, αν υπάρχει κάτι τέτοιο.

Η Νίνα Παπακωνσταντίνου αντιγράφει, μεταγράφει και περιγράφει το κείμενο με ιδιόχειρη διαδικασία. Κάθε κείμενο αντιγράφεται και στη συνέχεια αποδομείται: Διαχωρίζεται δια χειρός και με τη διαδικασία της χειρωνακτικής πλέξης συσχετίζεται ύστερα με έτερο ποιητικό απόσμασμα. Με αυτόν τον τρόπο, η εικαστικός επιχειρεί να εγκαθιδρίσει άμεσο, κυριολεκτικά διακειμενικό διάλογο ανάμεσα στις διαφορετικές ποιητικές δημιουργίες.

Φωτιές 5 2024. Aρχειακοί μαρκαδόροι σε χειροποίητο γιαπωνέζικο χαρτί 78×119 εκ.

Η δόνηση της συγκίνησης

Το νέο έργο που συνθέτει μέσα από αυτή τη διαδικασία εμποτίζεται από τη συνείδησή της, τη δόνηση της συγκίνησής της, την υπόγεια επικοινωνία της με τα κρυφά τους νοήματα.

Όπως με ακρίβεια παρατηρεί η Τατιάνα Σπινάρη, «πίσω από τα προκύπτοντα σχήματα, όπως ο σταυρός και τα χρώματα, όπως το κόκκινο του Πάθους, διακρίνεται αχνά μια διστακτική, αλλά αποκαλυπτική εξομολόγηση».

Τα έργα της αποτυπώνονται σε ανάγλυφα χαρτιά ελαιογραφίας (ρυζόχαρτα) και σε γιαπωνέζικα χειροποίητα χαρτιά με μπλε, μαύρο και κόκκινο αρχειακό μαρκαδόρο. Η αποτύπωση της πλέξης, της χειρωναξίας, οδηγεί εκ νέου σε νέα πλοκή, σε νέα αφήγηση. Ταυτόχρονα, τα υλικά όπου αποτυπώνεται η πλέξη ταυτίζουν (συμβολίζουν ίσως;) την πράξη της γραφής με αυτή του εργόχειρου.

Η έκθεση οργανώνεται με δύο σειρές επιτοίχια έργα, ένα τετράπτυχο σχέδιο και ένα βιβλιοδετημένο έργο, το οποίο αντλεί από τις ημερολογιακές σημειώσεις της Βιρτζίνια Γουλφ όταν έγραφε το αριστουργηματικό πεζογράφημα του μοντερνισμού, Κυρία Ντάλογουεϊ.

Ολοκληρώνεται ως περιγραφή-αφήγηση αποκαλύπτοντας στο θεατή ένα τμήμα του «εργαστηρίου» της, τον τρόπο που επεξεργάστηκε το υλικό της.