Ο Ίαν Φλέμινγκ με τον ήρωά του Τζέιμς Μπον – Σων Κόννερι
«Προς τον σερ Ουίνστον Τσώρτσιλ, από τον οποίο έκλεψα μερικές λέξεις. Από τον συγγραφέα, 1954». «Προς τον Ρέι, με πολλή αγάπη, από τον Ίαν». «Προς τον Ρόμπερτ Κένεντι, από τον Ίαν Φλέμινγκ».
Γραμμένες στην πρώτη σελίδα των βιβλίων του, οι αφιερώσεις του Ίαν Φλέμινγκ σε δύο πολιτικούς της εποχής του, τον μεγάλο Ουίνστον Τσώρτσιλ και τον Ρόμπερτ Κένεντι, λίγο πριν γίνει πρωθυπουργός, αλλά και προς τον φίλο του, Αμερικανό συγγραφέα αστυνομικής λογοτεχνίας, Ρέιμοντ Τσάντλερ φέρνουν
για μια ακόμη φορά στο προσκήνιο τον δημιουργό του αξεπέραστου κατασκόπου του 20ού αιώνα, του Τζέιμς Μποντ.
Λίγο μετά την απώλεια, μάλιστα, του εμβληματικού ερμηνευτή του, Σον Κόνερι, παρ’ ότι ασφαλώς ο ήρωας ζει και βασιλεύει, τόσο μέσα από τις ταινίες και τους διαδόχους του ηθοποιούς, όσο και μέσα από τα βιβλία του Ίαν Φλέμινγκ, αν και με πολύ μικρότερη αναγνωσιμότητα, τουλάχιστον στο ελληνικό κοινό.
Μια σειρά από πρώτες, σπάνιες εκδόσεις αυτών των βιβλίων, μερικά με αφιερώσεις σε σπουδαία πρόσωπα της εποχής, ακόμη ένα σημειωματάριο που χρησιμοποίησε ο Φλέμινγκ κατά την έρευνά του για το «Ζεις μονάχα δυο φορές» (1964) και επίσης το τελικό δακτυλογραφημένο κείμενο του τέταρτου μυθιστορήματος με τον Τζέιμς Μποντ «Τα διαμάντια είναι παντοτινά» (1956), με όλες τις διορθώσεις και τις αλλαγές της τελευταίας στιγμής πριν εκδοθεί, περιλαμβάνονται στην δημοπρασία, που έχει αρχίσει από τους Sotheby’s (ολοκληρώνεται σε λίγες μέρες).
«Καζινό Ρουαγιάλ» το 1953, «Ζήσε κι άσε τους άλλους να πεθάνουν» το 1954, «Μουνρέικερ» 1955, «Από τη Ρωσία με αγάπη» το 1957, «Δόκτωρ Νο» το 1958, ο «Χρυσοδάκτυλος» το 1959, για να θυμηθούμε μερικές από τις συναρπαστικές ιστορίες του Ίαν Φλεμινγκ, που άρχισε να γράφει μετά τα 45 του, αφού στο μεταξύ είχε ζήσει μια ζωή απείρως πιο ενδιαφέρουσα από αυτήν του ήρωά του.
Τα βιβλία του χαρακτηρίζονταν για τα εντυπωσιακά εξώφυλλά τους, στα οποία επενέβαινε και ο ίδιος, κάνοντας διαρκώς αλλαγές, ενώ μερικές φορές τα σχεδίαζε μόνος του, μη παραλείποντας εξάλλου να δίνει συμβουλές στους εκδότες του πώς να βελτιώνουν τις πωλήσεις τους.
Τσώρτσιλ και Κένεντι
Ένα απόσπασμα, έτσι, από το «Σκέψεις και περιπέτειες» του Ουίνστον Τσόρτσιλ έχει περιληφθεί στο εσωτερικό του εξωφύλλου του βιβλίου «Ζήσε κι άσε τους άλλους να πεθάνουν», που του είχε αποστείλει με την αφιέρωση. Άλλωστε, από την παιδική του ηλικία, ο Ίαν Φλέμινγκ ήταν θαυμαστής του Τσώρτσιλ.
Κι όταν ο πατέρας του, Βάλενταϊν Φλέμινγκ (συντηρητικός βουλευτής), που είχε υπηρετήσει μαζί με τον Τσώρτσιλ στο «Queen’s Own Oxfordshire Hussars» σκοτώθηκε κατά τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο, ο Βρετανός πολιτικός είχε γράψει την νεκρολογία στους «Times».
«Αφού είχα την αλαζονεία να κλέψω από το «Σκέψεις και Περιπέτειες» τον δραματικό φόρο τιμής σας στη Μυστική Υπηρεσία … Τώρα παίρνω επίσης το θάρρος να σας στείλω ένα αντίγραφο. Είναι ένα ατρόμητο θρίλερ και το μόνο πλεονέκτημά του είναι ότι δεν έχει καμία απαίτηση στο μυαλό του αναγνώστη. Ελπίζω να το αποδεχτείτε και να συγχωρήσετε την κλοπή μου εκατό λέξεων των υπέροχων κειμένων σας».
Αυτά έγραφε με συστολή την 1η Απριλίου 1954 στον Τσώρτσιλ. Ο πολιτικός, μάλιστα, αναφέρεται και στο βιβλίο «Από τη Ρωσία με αγάπη», όπου η οικονόμος του Τζέιμς Μποντ αρνείται να αποκαλέσει οποιονδήποτε άλλον «κύριο», εκτός από τον Βασιλιά και τον Ουίνστον Τσώρτσιλ!
Όσο για τους Κέννεντι, ο Ίαν Φλέμινγκ είχε γνωρίσει πρώτα τον Τζον Φ. Κένεντι, πριν ακόμη γίνει πρόεδρος των ΗΠΑ, κατά τη διάρκεια δείπνου στο σπίτι ενός φίλου του στην Ουάσινγκτον, τον Μάρτιο του 1960. Μέσω του Τζων, ο Φλέμινγκ γνώρισε και τον Ρόμπερτ, έτσι είχε στείλει αντίγραφα βιβλίων του και στους δύο.
Ο Τζων Φ. Κένεντι, μάλιστα, μιλούσε αργότερα στο «Life Magazine» για την προτίμησή του στον Τζέιμς Μποντ, κάτι το οποίο αναφέρθηκε στο εξώφυλλο της αμερικανικής έκδοσης του «Ο κατάσκοπος που με αγάπησε».
Έτσι, στις 20 Ιουνίου 1962, ο Ίαν Φλέμινγκ έγραφε στον Μπόμπι Κένεντι, δηλώνοντας ότι «Είμαι στην ευχάριστη θέση να χρησιμοποιήσω αυτή την ευκαιρία για να ευχαριστήσω τους Κένεντι παντού για την μεγάλη απήχηση του επαίνου τους στις πωλήσεις μου στην Αμερική».
Ένας απείθαρχος νέος
Γεννημένος στο Μέιφαιρ, το πλούσιο προάστιο του Λονδίνου, από αριστοκρατική και εξαιρετικά ευκατάστατη οικογένεια, ο Ίαν Λάνκαστερ Φλέμινγκ (1908 -1964) ήταν ένας άνθρωπος που γνώριζε καλά την αξία της της τύχης. Γιατί ήταν πράγματι πολύ τυχερός. Όχι μόνον έγραψε καλά, αλλά έζησε και καλά. Και το πιο σημαντικό, ένα μεγάλο μέρος της δική του ζωής -ως αξιωματικός της Υπηρεσίας Πληροφοριών κατά τη διάρκεια του πολέμου, bon vivant, αλλά και γνήσια ρομαντικός- μπήκε στα βιβλία του.
Κι αν ταυτόχρονα είχε την ατυχία να πεθάνει νέος, μόλις στα 56 του χρόνια, αφήνοντας έτσι μικρότερο συγγραφικό ίχνος, υπάρχει και η άλλη πλευρά. Ότι το ερώτημα τι θα μπορούσε να κάνει στη συνέχεια έμεινε αναπάντητο. Είναι αυτή η συνάρτηση πραγματικότητας και μυθοπλασίας, ζωής και θανάτου που τον ξεχωρίζει από άλλους συγγραφείς.
Τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια τα πέρασε σε καλά σχολεία, όπως άρμοζε σε νέους της τάξης του -Κολέγιο Ήτον και Βασιλικό Στρατιωτικό Κολέγιο του Σάντχερστ- με εξαιρετικά απείθαρχη συμπεριφορά, όμως, αλλά και ροπή, μόλις μεγάλωσε, προς τις γυναίκες και τα αυτοκίνητα, όπως τον κατηγορούσαν οι καθηγητές του, αλλά ακόμη και γιατί έβαζε μπριγιαντίνη στα μαλλιά!
Ακολούθησε ένα ιδιωτικό σχολείο στο Κίτσμπιελ της Αυστρίας, που διηύθυνε ένας πρώην Βρετανός κατάσκοπος, προκειμένου να προετοιμαστεί για να δώσει εξετάσεις στο Φόρεϊν Όφις και στη συνέχεια φοίτησε για λίγο στα πανεπιστήμια του Μονάχου και της Γενεύης. Παρ’ ότι, όμως, στις εξετάσεις για το υπουργείο
Εξωτερικών απέτυχε, οι σχετικές γνώσεις που έλαβε και κυρίως οι ξένες γλώσσες που έμαθε θα του ήταν πολύ χρήσιμες στο μέλλον.
Χάρις στις υψηλές γνωριμίες της μητέρας του, Έβελιν Σεν Κρουά Ρόουζ-Φλέμινγκ προσλαμβάνεται αμέσως, το 1931 στο πρακτορείο Reuters και, ως πρώτη δημοσιογραφική αποστολή, έχει την κάλυψη μιας δίκης –παρωδία στη Μόσχα, έξι Βρετανών μηχανικών της εταιρείας Metropolitan-Vickers που κατηγορούνταν για κατασκοπεία.
Εκεί θα πάρει και μια πρώτη ιδέα για τον κόσμο των μυστικών υπηρεσιών, έχει μάλιστα το θράσος να ζητήσει συνέντευξη από τον ίδιο τον Στάλιν. Το αίτημα δεν θα γίνει αποδεκτό, αλλά η έκπληξη είναι, ότι η αρνητική -έστω- απάντηση δίνεται με σημείωμα του ίδιου του Σοβιετικού ηγέτη.
Μυστικές υπηρεσίες και δημοσιογραφία
Ούτε και σ’ αυτή τη δουλειά όμως στεριώνει, έτσι, αμέσως μετά τη Μόσχα, υπακούοντας και στις οικογενειακές παραινέσεις, στρέφεται στα χρηματιστηριακά και δουλεύει σε διάφορες εταιρείες του Σίτι, χωρίς όμως επιτυχία. Η έναρξη του πολέμου το 1939 τον βρίσκει να έχει μία παράνομη σχέση με την Ανν Ο’ Νηλ, σύζυγο του βαρόνου Ο’ Νηλ, με την οποία θα παντρευτεί αργότερα.
Και τον Μάιο αυτού του χρόνου επιστρατεύεται από τον υποναύαρχο Τζων Χ. Γκόντφρεϋ, διοικητή της Αντικατασκοπείας του Βασιλικού Ναυτικού, ως προσωπικός βοηθός του με το κωδικό όνομα «17F». Έχει καταταχθεί αρχικώς ως υποπλοίαρχος και, λίγους μήνες αργότερα, προάγεται σε αντιπλοίαρχο, έναν βαθμό που έδωσε και στον ήρωά του Τζέιμς Μποντ.
Σ’ αυτή τη θέση, πάντως, θα θεωρηθεί ιδιαιτέρως επιτυχημένος, χάρη στις διοικητικές ικανότητες που επιδεικνύει, κυρίως στις επαφές με τις άλλες μυστικές υπηρεσίες της χώρας (Secret Intelligence Service, Political Warfare Executive, Special Operations Executive (SOE), Joint Intelligence Committee) ακόμη και με το πρωθυπουργικό γραφείο.
Η επιστροφή στη δημοσιογραφία, όμως, μετά τον πόλεμο φαίνεται ότι ήταν μονόδρομος, έτσι ο Ίαν Φλέμινγκ γίνεται διευθυντής εξωτερικών ειδήσεων του συγκροτήματος Κέμσλεϊ (που ήταν ιδιοκτήτες των Sunday Times) και ταυτόχρονα προετοιμάζει μια καινούργια ζωή, αγοράζοντας μία έκταση σε μία μαγευτική παραλία της Τζαμάικα το Goldeneye.
Το, 1952, εξάλλου παντρεύεται εν τέλει την λαίδη Αν Ρόθερμερ.
«Είναι σημαντικό ότι ο Φλέμινγκ ήταν δημοσιογράφος πριν γίνει συγγραφέας, και μάλιστα επιτυχημένος δημοσιογράφος», σημειώνει ο συγγραφέας Άντονι Μπέρτζες. «Αυτό καθρεφτίζεται από τη μία πλευρά στο καθαρό συγγραφικό του ύφος, στη διαύγεια των λεπτομερειών του, στο ενδιαφέρον του για την παγκόσμια πολιτική, και από την άλλη στη γοητεία του για τα μικρά πράγματα της καθημερινής ζωής. Αν και έγινε διάσημος με τις περιπέτειες του Μποντ, δεν πρέπει να παραβλέπουμε, ότι ο Φλέμινγκ ήταν επίσης ένας διακεκριμένος Άγγλος πεζογράφος».
Ο διάσημος ήρωας και ο ορνιθολόγος
Ο Τζέιμς Μποντ θα «συλληφθεί» στην Τζαμάικα με το όνομά του, «το πληκτικότερο όνομα του κόσμου», όπως έλεγε ο Φλέμινγκ, να προέρχεται από τον αληθινό Τζέιμς Μποντ, έναν ορνιθολόγο με σοβαρό επιστημονικό έργο. Το πρώτο του μυθιστόρημα με περιπέτειες του Τζέιμς Μποντ, το «Καζινό Ρουαγιάλ» κυκλοφορεί το 1953 και, ως το θάνατό του το 1964, ύστερα από την δεύτερη και μοιραία καρδιακή προσβολή που υπέστη, θα έχει γράψει άλλα 14 μυθιστορήματα.
Ως τότε, μάλιστα, οι περιπέτειες του διάσημου ήρωά του θα είχαν πουλήσει περισσότερα από 40 εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο. Σημαντική, όμως, είναι η περίοδος που συμβαίνουν όλα αυτά, καθώς ο ψυχρός πόλεμος μαίνεται, η Γερμανία είναι χωρισμένη στα δύο, οι Σοβιετικοί εποφθαλμιούν κι άλλες χώρες, οι Αμερικανοί κάνουν πόλεμο στην Κορέα και οι δοκιμές νέων όπλων μαζικής καταστροφής προδιαθέτουν για τα χειρότερα.
Μέσα σ’ αυτό το κλίμα, οι ιστορίες κατασκόπων και διπλών πρακτόρων δεν είναι μόνον φανταστικές, αλλά και αληθινές. Ήταν ακριβώς η στιγμή για να εμφανιστεί ο 007. Ο Εγγλέζος τζέντλεμαν, με γνώσεις και ικανότητες που κατατρόπωναν κάθε αντίπαλο και έριχναν κάθε γυναίκα που έπεφτε στο διάβα του, που χειριζόταν με την ίδια ευκολία ένα αεροπλάνο, ένα υποβρύχιο ή ένα μπαστούνι του γκολφ, που αγαπούσε την καλή ζωή, τα γρήγορα αυτοκίνητα, τα πονταρίσματα στη ρουλέτα και φυσικά έπινε κοκτέιλ βότκα μαρτίνι «shaken not stirred».
Το μυστικό της επιτυχίας
Πέρα από αυτά, όμως, τα βιβλία του Ίαν Φλέμινγκ αποκαλύπτουν κι ένα εύρος γνώσεων, που δεν συναντά κανείς σε παρόμοιες αστυνομικές ιστορίες. Από παγκόσμια ιστορία ως την μαύρη μαγεία της Αϊτής, από τεχνικές και γεωγραφικές λεπτομέρειες ως τα μυστικά κόλπα των κατασκόπων φυσικά. Από την άλλη μεριά, οι κακοί είναι προδιαγεγραμμένο ότι στο τέλος της ιστορίας θα έχουν νικηθεί κατά κράτος και μια απειλή εναντίον της ανθρωπότητας θα έχει αποσοβηθεί.
Οι ειδικοί λένε, πάντως, ότι οι ταινίες απέχουν πολύ από το αληθινό ύφος του συγγραφέα, προς χάριν της κινηματογραφικής δραματουργίας φυσικά, που έχει αλλοιώσει, όμως, το αποτέλεσμα.
Η πρώτη από τις ταινίες με τον Τζέιμς Μποντ ο «Δόκτωρ Νο» γυρίστηκε το 1962. Ένα χρόνο πριν και μετά την πρώτη του καρδιακή προσβολή, ο Ίαν Φλέμινγκ είχε πουλήσει τα κινηματογραφικά δικαιώματα μυθιστορημάτων και διηγημάτων του –ακόμη και αυτών που δεν είχαν εκδοθεί- στον Χάρι Σάλτζμαν, που, μαζί με τον Άλμπερτ Μπρόκολι, συνέστησαν την εταιρεία ΕΟΝ Productions.
Ο Σον Κόνερι υπήρξε μία επιλογή, ύστερα από μεγάλη αναζήτηση. Και η πιο επιτυχημένη, όπως αποδείχθηκε, με τον εξαιρετικό ηθοποιό να ενσαρκώνει τον ήρωα του Φλέμινγκ μοναδικά.
Εν τέλει, ποιο μπορεί να ήταν κατά τον Φλέμινγκ το μυστικό της επιτυχίας ενός θρίλερ; «Απλώς να κάνεις τον αναγνώστη να γυρίσει τη σελίδα», όπως είχε πει.
Διαβάστε ακόμη:
Ένας Απόλλωνας στην Ιερουσαλήμ: Σπάνιος σφραγιδόλιθος 2.000 ετών με τη μορφή του Έλληνα θεού
Ο Κοζάκος από τα ανάκτορα του Τατοΐου: Μια ιστορία από τη Ρωσία ως το Κέιπ Τάουν
«Βάλε φωτιά» – Η διάσωση του Δία από τα εχθρικά χέρια
Ακολουθήστε το mononews.gr στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση