Στρατής Ανδρεάδης: Τα λόγια του επιχειρηματία που άλλαξε την τραπεζική οικονομία

Η ζωντανή του διαθήκη… Στο βιβλίο «Ο καθηγητής Στρατής Ανδρεάδης, Αυτοβιογραφία ενός επιχειρηματία» (εκδ. Παπαδόπουλος), καταθέτει τη δική του πλευρά για τη ζωή που σφράγισε την ιστορία της ελληνικής οικονομίας.

Ο νομικός, εφοπλιστής και επιχειρηματίας Στρατής Ανδρεάδης (1905-1989) υπήρξε αναγεννησιακή φιγούρα που αναδείχθηκε σε έναν από τους ισχυρότερους οικονομικούς παράγοντες στην Ελλάδα της Μεταπολίτευσης.

Διαπρεπής καθηγητής Διοικητικού Δικαίου… Ο δημιουργός του Ομίλου Εμπoρικής Τραπέζης, που τελικά τον κατέστρεψε…

Τα Ναυπηγεία Ελευσίνας, τα διυλιστήρια ΣΤΡΑΝ στα Μέγαρα, τη Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων… Ο άνθρωπος που έχτισε το εμβληματικό Χίλτον, το οποίο σήμερα ανακατασκευάζει ένας άλλος μεγάλος εφοπλιστής…

Και η επίμονη κόντρα του με το κράτος. Ειδικά τον Κωνσταντίνο Καραμανλή.

«Επιθυμώ να τακτοποιήσω μέσα μου όλα τα στοιχεία που δίδουν μια ανθρώπινη, ηθική σημασία στις πράξεις μου», γράφει.

Η αυτοβιογραφία του βέβαια εκδίδεται ξανά post mortem, αφού ο ίδιος απεβίωσε το 1989.

Η ζωή του δένεται με τις κορυφογραμμές της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας -οικονομικής και πολιτικής.

Μπορεί να προσομοιαστεί με τον Πολίτη Κέιν, το αριστούργημα του Όρσον Γουέλς.

Εδώ μόνο λίγες αδρές πινελιές από τη δράση του μπορεί κανείς να ξεχωρίσει…

Η βάση του: Η Δικαιοσύνη…

Όλα ξεκινούν από τη γενέτειρά του τη Χίο, όπου γαλουχήθηκαν οι πρώτες αξίες και τα ιδανικά του ευπατρίδη επιχειρηματία.

Το όνομα Ανδρεάδης χάνεται στα βάθη της ιστορίας.

Στο καράβι του αρχιθαλασσοπόρου Χριστόφορου Κολόμβου, που οι θρύλοι λένε πως πήρε μαζί του από το Βροντάδο ένα παλικάρι από την οικογένεια των Ανδρεάδηδων.

Καθοριστική φιγούρα στη ζωή του Στρατή Ανδρεάδη, ο πατέρας του Γεωργιος Χατζηφραγκούλης Ανδρεάδης.

Προοδευτικός εφοπλιστής και πολιτικός της Χίου, από τους έμπιστους του Ελευθέριου Βενιζέλου….

Ο Στρατής Ανδρεάδης φαίνεται ότι διέπεται από δύο απαρασάλευτες αρχές: Επιχειρηματική τόλμη και δικαιοσύνη.

Είχε μεγάλες φιλοδοξίες αλλά και υψηλά φρονήματα. Τα κίνητρά του δεν προέρχονταν μόνο από καθαρά ιδιοτελή ελατήρια. Αλλά και από μια διάθεση πρόνοιας για την πατρίδα του, και μοιράσματος του πλούτου, που σπανίζουν.

Αρίστευσε στο σχολείο και μπήκε στη Νομική, ύστερα ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές.

Εκπόνησε τη διδακτορική διατριβή του στο Παρίσι.

Ξεκίνησε ως επιφανής λειτουργός της νομικής επιστήμης και αγαπητός πανεπιστημιακός δάσκαλος.

Το 1934 ανακηρύχθηκε υφηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1935, η κυβέρνηση Κονδύλη τον διόρισε καθηγητή Διοικητικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Αργότερα διορίστηκε στο Πάντειο και τέλος στην αυτή έδρα της Ανωτάτης Εμπορικής Σχολής όπου δίδασκε «αδιακόπως έως ότου μια άλλη δικτατορία σκοτείνιασε πάλι την Ελλάδα»…

Για λίγο δοκίμασε και ο ίδιος τη χιμαιρική γοητεία αλλά και την πεζότητα της πολιτικής ως βουλευτής Χίου με το Εθνικό Ριζοσπαστικό Κόμμα.

Το 1937 άρχισε να δικηγορεί. Διατηρούσε γραφείο στην Πανεπιστημίου.

Το 1939 παντρεύτηκε την κόρη του πάλαι ποτέ διοικητή της Εθνικής Τράπεζας και πρωθυπουργού Αλέξανδρου Κορυζή, Ρένα.

Με ιδιαίτερη γλαφυρότητα περιγράφει τα γεγονότα κατά τη διάρκεια του πολέμου, έτσι όπως διαγράφονταν πίσω από την αυλαία της επίσημης πολιτικής. Με αποκορύφωμα την ίδια την αυτοκτονία του πεθερού του…

Πρώτη επιχειρηματικότητα

Το 1941 «μέσα σε ατμόσφαιρα εθνικού πένθους», τη στιγμή δηλαδή που ο βάρβαρος κατακτητής εισέβαλε στην Αθήνα, άλλαζε σελίδα στη ζωή του. Τότε φάνηκαν τα πρώτα δείγματα της επιχειρηματικής του δεινότητας.

Ύστερα από πρόταση πολιτικών, διορίστηκε μέλος στο ΔΣ της Εταιρείας Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων (ΕΗΣ).

Ο Στρατής Ανδρεάδης είχε βάλει στόχο να ανανεώσει το τροχαίο υλικό ύστερα από την πολύχρονη χρήση και τον βομβαρδισμό του Πειραιά.

Το 1949, «ύστερα από κόπο πολύ και σκληρό διαπραγματευτικό αγώνα» κατόρθωσε ώστε ο Αμερικανικός Οργανισμός Χρηματοδοτήσεως να χρηματοδοτήσει την ΕΗΣ.

Ύστερα ρίχθηκε σε αγώνα πιο δύσκολο. Να πετύχει τη σύμβαση με το κράτος ώστε ο ηλεκτρικός σιδηρόδρομος να επεκταθεί ως την Κηφισιά.

Η σύμβαση με το κράτος έκρυβε παγίδες και εμπόδια. Η ΕΗΣ ζήτησε επέκταση του προνομίου εκμεταλλεύσεως όχι για δέκα αλλά για είκοσι πέντε χρόνια, ως το 1975. Το πέτυχε και αυτό.

Το έργο ολοκληρώθηκε με επιτυχία και απέδιδε στην εταιρεία κέρδη.

Η παράδοση: Ο εφοπλισμός

Ο πατέρας του απεβίωσε το 1945. Τον αποχαιρέτησε με την ευχή ότι το Χ. Φ. δηλαδή το Χατζηφραγκούλης Ανδρεάδης, θα μπει στη θάλασσα. «Εσύ να μου το υποσχεθείς, όχι ο Σπύρος» (σ.σ. ο αδελφός του), ήταν η προτροπή του.

Ο Στρατής Ανδρεάδης πήγε στην Αμερική και αγόρασε συνολικά τέσσερα καράβια Liberties (πολεμικά δηλαδή) που οι άλλοι Έλληνες εφοπλιστές του Λονδίνου περιφρονούσαν.

Αυτός, όμως όχι. Ούτε και ο Σταύρος Λιβανός, που αγόρασε και αυτός. (Μέχρι να ιδρυθεί η Andreadis, πολύ αργότερα, και να αποκτήσει δεξαμενόπλοια, εκπροσωπήθηκε στο Λονδίνο από τον οίκο του Λιβανού).

Ένα από αυτά τα πλοία ήταν το Mobil City.

Οι άλλοι εφοπλιστές έτριβαν τα μάτια τους. Υπολόγιζαν ότι σε ένα χρόνο θα έχει βγάλει την αξία του καραβιού.

«Εδώ και ένα χρόνο πουλιόταν το Mobil City και κανείς μας δεν το ήθελε», έλεγε ο Μιχάλης Κουλουκουντής. «Και έπρεπε να έρθει από την Αθήνα ο Ανδρεάδης να μας δείξει τι γίνεται…».

Στον ρημαγμένο από τον πόλεμο κόσμο, τα πλοία απέδιδαν πολλά.

Το 1947 έφυγε ξανά για τη Ουάσιγκτον.

Αυτή τη φορά με σκοπό να αγοράσει το πρώτο του τάνκερ. Παρότι πάλι οι εφοπλιστές του έλεγαν πως δάνεια δεν δίνονταν, εκείνος κατάφερε να φύγει από την Chase Manhattan με δάνειο 1.200.000.

Αργότερο έμαθε το λόγο: «ήταν το ακέραιο όνομα του πατέρα».

Τότε απέκτησε το πρώτο του φορτηγό πλοίο.

Στο δάνειο έβαλε όσα λεφτά είχε δικά του και όσα έβγαλε από τα τέσσερα πλοία.

Πλήρωσε 2.500.000 για τη ναυαρχίδα του στόλου του, ένα καράβι 16.000 τόνων, από τα μεγαλύτερα του κόσμου.

Το ένα βαπόρι του πατέρα του (που εξάλλου είχε χαθεί), μεταμορφώθηκε σε στόλο.

Και ο στόλος του δεν έπαψε να αναπτύσσεται.

Τη δεκαετία του 1950 μάλιστα έχρισε και πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών.

Νέα σελίδα: Οι τράπεζες

Έτσι κάπως έφτασε στο κρίσιμο άλμα της δημόσιας επιχειρηματικής δραστηριότητάς του.

Όταν πήρε στα χέρια του την Εμπορική Τράπεζα της Ελλάδος.

Ο Στρατής Ανδρεάδης με τις τολμηρές κινήσεις του ευθύνεται για την αναγέννησή της και την ανάδειξή της σε κυρίαρχο τραπεζικό όμιλο.

Την Εμπορική που προσπάθησε «από μαγαζί» να ορθώσει σε «οργανισμό, που να λειτουργεί σύμφωνα με τις τραπεζικές παραδόσεις».

Ο Σίμος Σικιαρίδης μέσω ενός ενδιάμεσου τον πλησίασε για να αγοράσει το πακέτο μετοχών του (10%) το 1953.

Με τη στήριξη του Σταύρου Κωστόπουλου (της Εθνικής η οποία είχε το 2% των μετοχών της Εμπορικής) για τη θέση του προέδρου.

Και ταυτόχρονα την παράκλησή του, να μην διαταράξει την υπάρχουσα διοίκηση.

Τον κουμπάρο του δηλαδή και διοικητή της Εμπορικής Λεωνίδα Νικολόπουλο, και τον υποδιοικητή Βαφειαδάκη.

Νομικός σύμβουλος της τραπέζης ήταν ο Σημίτης.

Ο Στρατής Ανδρεάδης δέχτηκε.

Τις περισσότερες μετοχές μετά την Εθνική, τις κατείχε ο Μιλτιάδης Εμπειρίκος.

Προσπάθησε έντονα να εξαλείψει τις παράνομες πρακτικές της τραπέζης και κυρίως την τοκογλυφία -κατάλοιπο της εχθρικής κατοχής.

«Αν εφαρμόσουμε όσα λέτε, η τράπεζα θα κλείσει», διεμήνυε ο Νικολόπουλος και όλη η τράπεζα για τις πρακτικές που .

Το καλύτερο κεφάλαιο, η πίστη

Ενώ ο Στρατής Ανδρεάδης αντέτεινε: «Το μεγαλύτερο κεφάλαιο μιας τραπέζης είναι η πίστη σ’ αυτήν. Αν ο κόσμος δεν έχει πίστη στην τράπεζά του, δεν θα πατήσει στο κατώφλι της το πόδι του».

Χωρίς να μετακινήσει κανέναν από τη θέση του, πέτυχε αλλαγή 180 μοιρών.

Κατά καιρούς συγκαλούσε στελέχη για αυτοσχέδια φροντιστήρια σχετικά με το πώς διοικείται σωστά μια τράπεζα.

Σιγά σιγά απέκτησε ισχυρή πελατεία και καλό όνομα εκτός συνόρων. «Έλαβα έτσι ως ανταμοιβή μία από τις μεγαλύτερες ικανοποιήσεις της ζωής μου».

Και συμπληρώνει: «Έτσι, ήρεμα, όχι απότομα, αλλά με γοργό ρυθμό, κατόρθωσα τελικά να συζεύξω την Εμπορική Τράπεζα με την εποχή μας. Μετέβαλα τελείως το πνεύμα εργασίας της και εφρόντισα ώστε η ριζική αυτή μεταβολή να γίνει ορατή αμέσως στο κεντρικό κτίριο της Διοικήσεώς της».

Πέτυχε επίσης η τράπεζα να αντικαταστήσει σταδιακά τις δραστηριότητες του υπουργείου Επισιτισμού. Ένα υπουργείο που με την αλλαγή της κοινωνικής διαστρωμάτωσης, είχε ουσιαστικά καταργηθεί.

Κάποιοι και τότε δεν ήθελαν πρόοδο. «Κάθε δουλειά νόμιμη, που ωφελεί την τράπεζα, είναι δική μας δουλειά», επέμενε εκείνος.

Έτσι, «οι αρμοδιότητες που αναδέχτηκε της δημιούργησαν έναν νέο και σημαντικό σύνδεσμο με τη βιομηχανία και το εμπόριο, άνοιξαν τον δρόμο πολλών νέων συναλλασσομένων με την τράπεζα και τους εδημιούργησαν τη συνήθεια να μπαίνουν καθημερινώς στο κατάστημά της».

Μια οικογένεια τραπεζών

Προαίρεσή του εκείνη την εποχή ήταν να συγκροτήσει γύρω από την Εμπορική μια οικογένεια τραπεζών.

Και την προσοχή του προσέλκυσε αμέσως η αγγλική Ιονική Τράπεζα (Ionian Bank), που διατηρούσε και τον έλεγχο της Λαϊκής.

Ήταν 1957, έτος δύσκολο για την Ελλάδα με το τέλος του Εμφυλίου, τα γεγονότα της Κύπρου, μεταξύ άλλων.

Με φόντο αυτό το σκηνικό, συναρπάζουν τα γεγονότα γύρω από την εξαγορά της.

Η τύχη της τράπεζας καθορίστηκε κατά τη διάρκεια ενός γεύματος μεταξύ κυρίων.

Συνδαιτυμόνες οι Άγγλοι (ο σερ Τσαρλς Χάμπρο, η Chartered Bank, ο πρόεδρος της  Ionian) και ο Στρατής Ανδρεάδης.

Το ποσό της ορίστηκε στις 620.000 λίρες -οι 400.000 καλύπτοντας επισφαλείς απαιτήσεις.

Αρχικά δέχεται τις ευχές του Κωνσταντίνου Καραμανλή αλλά και του τότε διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος, καθηγητή Ξενοφώντα Ζολώτα.

Ο τελευταίος ενέκρινε και την πίστωση που χρειαζόταν για να έρθει στην Ελλάδα η Ιονική. Ουσιαστικά δηλαδή δύο τράπεζες -την Ιονική και τη Λαϊκή και μια ασφαλιστική εταιρεία, την Ιονική.

Όμως, τελικά τον ζόρισαν υπέρ του δέοντος.

Ο φθόνος

Απαίτησαν εγγύηση προσωπική ότι σε τρία χρόνια θα εισάγει στην Ελλάδα 2.000.000 δολάρια. Επίσης, ότι θα καταθέσει στο κράτος ως ενέχυρο όλο το χαρτοφυλάκιο των μετοχών του στην Εμπορική.

Και όλα αυτά ενώ δεν ήταν εκείνος ο αγοραστής, αλλά η Εμπορική Τράπεζα. Δηλαδή αντί να την αγοράσει για τα τρία παιδιά του, την προσέφερε στον ελληνικό λαό…

Τελικά, η αγορά πραγματοποιήθηκε με ενέχυρο την προσωπική του περιουσία.

Ύστερα ξεκίνησε νέος πόλεμος.

Δεν τον άφηναν να συμμετέχει στη Γενική Συνέλευση με τη δικαιολογία ότι οι μετοχές του λειτουργούσαν ως ενέχυρο.

Αμελλητί τράβηξε 2.000.000 δολάρια από τον προσωπικό του λογαριασμό για να τα καταθέσει στην Τράπεζα της Ελλάδος και να ανακτήσει το χαρτοφυλάκιο των μετοχών του.

Έτσι γράφεται στον τόπο μας η Ιστορία

«Έτσι και έγινε, και έτσι, με προσωπικά μου χρήματα, αγόρασα την Ιονική Τράπεζα, τη Λαϊκή Τράπεζα και την ασφαλιστική εταιρεία Ιονική και τις εχάρισα στην Εμπορική Τράπεζα. Έτσι γράφεται στον τόπο μας η Ιστορία…».

Έκτοτε δεν παύει να απλώνει τις πολυσχιδείς δραστηριότητές του σε διάφορους τομείς.

Μια εξαιρετικά σημαντική επένδυση αποπερατώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1960.

Σύμβολο της δύναμής του: Το Χίλτον

Όταν ο Όμιλος της Εμπορικής εξαγόρασε το σύνολο των μετοχών της εταιρείας Ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις Α.Ε. του Απόστολου Πεζά και δημιούργησε το Χίλτον της Αθήνας.

«Πάλι ανέκυψε στη συνείδησή μου το δίλημμα: Να κρατήσω το Χίλτον για τον εαυτό μου και τα παιδιά -όπως κάλλιστα είχα την ηθική και νομική ευχέρεια να κάνω ή να το εντάξω στο Συγκρότημα της Εμπορικής Τραπέζης;

Όπως έκανα έως τώρα, έτσι απεφάσισα να πράξω και με το Χίλτον: το συνέδεσα οργανικά με την Ιονική και, επομένως, το προσάρμοσα στο συγκρότημα που δημιουργούσα», εξιστορεί ο Στρατής Ανδρεάδης.

Ο Πεζάς είχε σύμβαση με την εταιρεία Hilton Hotels International Inc. Όμως στις αρχές της δεκαετίας του 1960, ενώ η επένδυση βρισκόταν εν εξελίξει, η ξενοδοχειακή εταιρεία του Πεζά απειλήθηκε με χρεοκοπία.

Σαν από μηχανής θεός εμφανίστηκε ο Στρατής Ανδρεάδης και αγόρασε το σύνολο των μετοχών της εταιρείας του συστήνοντας την Ιονική Ξενοδοχειακή.

Ταυτόχρονα ανέλαβε να αποπερατώσει το έργο.

Διατήρησε τη Σύμβαση Πεζά. Αρχικά πρότεινε στην κυβέρνηση να σπάσει τη σύμβαση που ήταν εις βάρος του κράτους αλλά ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής του το αρνήθηκε.

Ο Κόνραντ Χίλτον όμως συνεργαζόταν με τον Ανδρεάδη.

Το Χίλτον εγκαινιάστηκε περίλαμπρα το 1963.

Τότε στράφηκε ξανά εναντίον της συμβάσεως, ζητώντας επίμονα βελτίωση των όρων της.

Λόγω ελλιπούς μελέτης και αδυναμίες ανοικοδομήσεως, είχε αναγκαστεί να βάλει από το προσωπικό του ταμείο 4.000.000 ευρώ.

Για το προσωπικό του αυτό κεφάλαιο ζήτησε ως εγγύηση μετοχές του Χίλτον «και για τούτο, αργότερα, είπαν πως επήρα μετοχές του Χίλτον για τον εαυτό μου… Είπαμε όμως πως, εάν ήθελα απ’ αρχής, μπορούσα να κρατήσω το Χίλτον για τον εαυτό μου» διευκρινίζει.

Πέτυχε επίσης, η Εταιρεία Χίλτον να λαμβάνει από το ξενοδοχείο λιγότερα ποσοστά…

Αντί του 33% των καθαρών κερδών, να λαμβάνει 25%. Αυτό σήμαινε για την Τράπεζα 1,5 – 2.000.000 δολάρια κάθε χρόνο.

Η αγριότητα του φθόνου

Με τη Χούντα, βίωσε διάφορες περιπέτειες. Την ιστορία των Διυλιστηρίων ΣΤΡΑΝ και το ότι είχε τεθεί σε κατ΄οίκον περιορισμό για τρία χρόνια για να ελεγχθεί η Εμπορική.

Από την άλλη, κατά τη διάρκεια της επταετίας, γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη η ναυτιλιακή του δράση.

Τα Ναυπηγεία της Ελευσίνας εγκαινιάστηκαν το 1969 (ιδρύθηκαν το 1962 από τον Όμιλο της Εμπορικής).

«Από τον καιρό της δικτατορίας διαισθανόμουν μύριους κινδύνους να κρέμονται πάνω από το Συγκρότημα της Εμπορικής Τραπέζης. Περισσότερο όμως από όλους τους κινδύνους με τρόμαζε η αγριότητα του φθόνου».

Με τη Μεταπολίτευση, «επίστευα πως είχα καταβάλει τον αναγκαίο φόρο αίματος στην εποχή μου και πως το συγκρότημα της Εμπορικής Τραπέζης το είχα οπλίσει καταλλήλως, ώστε να υπερνικά όλες τις καταδρομές της Ιστορίας, με την ορθή, βεβαίως, και φρόνιμη αλλά και έμπειρη διοίκησή του».

Όχι όμως μπροστά στις προσωπικές εμπάθειες του ελληνικού κράτους.

Ήρθε σύντομα η στιγμή που η κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή κρατικοποίησε «ληστρικά» τον όμιλο, όπως ο ίδιος παρατηρεί.

Η πτώση

Την περιπέτεια αυτή περιγράφεται με κινηματογραφικό τρόπο στην αυτοβιογραφία του.

Η περιγραφή του συναρπάζει και τον αμύητο στην οικονομική ιστορία.

Εν τάχει μπορεί κανείς να αναφέρει τα κύρια συμβάντα: Το 1975 είχε πληροφορίες ότι στους κύκλους της υψηλής πολιτικής και στην κυβέρνηση («με τον ωραίο τίτλο», όπως σημειώνει) Εθνικής Ενότητας ακουγόταν διαρκώς η εξής φράση: «Ο Ανδρεάδης πρέπει να πληγεί, να τιμωρηθεί, να μπει φυλακή».

Τότε αρχίζει η προσωπική βεντέτα (σύμφωνα με την αφήγηση του Στρατή Ανδρεάδη) της κυβέρνησης Κωνσταντίνου Καραμανλή εναντίον του.

Η τράπεζα είχε επανειλημμένα υποστεί κανονικό νομισματικό έλεγχο. Με την αίολη δικαιολογία ότι φυγάδευσε μετοχές στο εξωτερικό, πραγματοποιούσαν έλεγχο της αλληλογραφίας του.

Δικαστικό θρίλερ

Το 1975 η κυβέρνηση τον έβγαλε από τις τράπεζες, κατήργησε τα Συμβούλια και τις Γενικές Συνελεύσεις.

Με τρόπο μεθοδευμένο a priori κρατικοποίησαν την εταιρεία και τη μισή περιουσία του.

Με ενεργή δράση του υπουργού Συντονισμού Παναγή Παπαληγούρα και του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος Ξενοφώντα Ζολώτα.

Η Νομισματική Επιτροπή αποφάσισε την κατάργηση οργάνων των τραπεζών (προέδρου, γενικού διευθυντή και διοικητικών συμβουλίων). Επέβαλε το διορισμό επιτρόπων στην Εμπορική, στην Ιονική και στην Τράπεζα Επενδύσεων (που είχε εν τω μεταξύ δημιουργήσει τ0 1962).

Η Εφημερίδα της Κυβερνήσεως φέρει σφραγίδα διεκπεραιώσεως δυο μέρες πριν την ανακοίνωση της απόφασης. Διότι «όλα ήταν προετοιμασμένα», όπως είναι η επωδός του Καθηγητή Ανδρεάδη σε αυτό το σημείο (η φράση αυτή επαναλαμβάνεται τρεις τέσσερις φορές για να δώσει έμφαση)…

Ο υπουργός Συντονισμού ζήτησε ποινική δίωξή για απιστία, απάτη, παράβαση νόμων και αποφάσεων της Νομισματικής Επιτροπής και την παραπομπή άλλων προσώπων, μελών του ΔΣ των τραπεζών, Ακαδημαϊκών, καθηγητών, πρώην υπουργών.

Για όλη τη σειρά των διώξεων, η ελληνική Δικαιοσύνη τον εκήρυττε αθώο και τον απήλασε από το βάρος των κατηγοριών που του φόρτωνε το κράτος.

Η ψυχρή αλήθεια

Το 1976, ο υπουργός Συντονισμού Παναγής Παπαληγούρας παρουσίασε στο Τμήμα Διακοπών της Βουλής ως κατεπείγον σχέδιο νόμου με το οποίο αφαιρέθηκε το ήμισυ της περιουσίας του.

Εισήγαγε το σχέδιο νόμου 431/76 (βαπτίστηκε «Νόμος Ανδρεάδη») μέσω του οποίου θεσπίστηκε η αυθαίρετη αύξηση του κεφαλαίου ανωνύμου εταιρείας εισηγμένης στο Χρηματιστήριο στο διπλάσιο, χωρίς να προηγηθεί σχετική συνέλευση.

Από το 51% του Συγκροτήματος της Εμπορικής Τραπέζης, τελικά του απέμεινε το 25,5%. Αφαιρώντας του και το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα να απολογηθεί.

Σύμφωνα με το βιβλίο, από το 1976 μέχρι τέλους του το 1989, η διορισμένη διοίκηση της Εμπορικής Τράπεζας δεν έχανε την ευκαιρία να ενεργεί εναντίον του και εις βάρος των συμφερόντων του.

Η μετοχή της Εμπορικής το 1975 είχε 1.576 δραχμές και το 1984 κατάντησε στις 580 δραχμές. Η «ψυχρή αλήθεια» των αριθμών…

«Τώρα ο καλόπιστος αναγνώστης γνωρίζει τον βίο μου. Το βιβλίο αυτό, απλό και αληθινό, του εμίλησε για τα όνειρά μου, τους κόπους μου, τις πραγματοποιήσεις μου.

Επολιτεύτηκα από νέος στο φως της ημέρας. Αυτή την υποθήκη αφήνω και στους απογόνους μου. Να μη λογαριάσουν τη βαθιά πικρία που σήμερα νιώθω, να μην περιφρονήσουν την πατρίδα μας για την αγνωμοσύνη που μου έδειξε. Γιατί ο λαός μας είναι καλός. Και όσες φορές πατούν το πόδι τους στον τόπο μας, ας θυμούνται τα καλά, ποτέ τα άσχημα που έχει.

Και ας διδάσκονται από τον βίο και τα έργα μου, που τους εξιστόρησα στις σελίδες αυτές.

Γιατί, λέγει βέβαια ο Δημόκριτος, “ψυχής γαρ αγαθής πατρίς ο ξύμπας κόσμος”, κι αυτό ταιριάζει σ’ εμάς τους θαλασσινούς, αλλά ο Πλάτων κηρύττει πως “μητρός τε και πατρός και άλλων προγόνων απάντων τιμιώτερον εστίν η πατρίς”».

Πληροφορίες

Ο καθηγητής Στρατής Ανδρεάδης

Αυτοβιογραφία ενός επιχειρηματία

εκδόσεις Παπαδόπουλος, Μάιος 2022

σελίδες 330