Στο φως η αρχαία Ιερά Οδός από την Αθήνα ως την Ελευσίνα – Έργα για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα

Είχε μήκος 22 χιλιόμετρα αρχίζοντας από τον Κεραμεικό για να φθάσει ως την Ελευσίνα. Ήταν ο δρόμος που ακολουθούσαν οι Αθηναίοι ως το φημισμένο ιερό για να πάρουν μέρος στα Ελευσίνια Μυστήρια και είναι η ίδια διαδρομή που ακολουθείται και σήμερα, καθημερινά και για όποιο λόγο. Η περίφημη Ιερά Οδός, που έχει εντοπισθεί σε πολλά σημεία, κοντά στη σύγχρονη, πρόκειται να αναδειχθεί τώρα στο πλαίσιο μάλιστα των εκδηλώσεων «Ελευσίνα Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης».

Είναι όμως ένα μόνο από τα έργα που προγραμματίζονται με την ευκαιρία της διοργάνωσης, καθώς φαίνεται να επιλύεται και το θέμα του νέου Αρχαιολογικού Μουσείου που χωροθετείται  στις εγκαταστάσεις του παλαιού Ελαιουργείου. Ειδικά στον σπουδαίο  αρχαιολογικό χώρο έχουν δρομολογηθεί επίσης:  Η αναδιαμόρφωση της εισόδου του αρχαιολογικού χώρου και τη σύνδεσή του με την Πλατεία Ηρώων της πόλης.

Γενικότερα όμως η βελτίωση του χώρου με την αναβάθμιση των παρεχομένων υπηρεσιών, με την προστασία και τη συντήρηση συγκεκριμένων μνημείων, με την τακτοποίηση των εκατοντάδων διασπάρτων μελών, ώστε ο χώρος να γίνει ευανάγνωστος για τους επισκέπτες,  με την αποκατάσταση των υφισταμένων διαδρομών και την δημιουργία περιπάτου για ΑμεΑ. Τέλος προβλέπεται και η  επανέκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου.

Την πορεία αυτού του προγράμματος εξέτασε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη την περασμένη Παρασκευή στην Ελευσίνα αναφέροντας ότι η αναβάθμιση του αρχαιολογικού χώρου της είναι ένα σύνθετο έργο, που απαιτεί συντονισμό των Υπηρεσιών και επί πλέον πόρους από αυτούς που δεσμεύθηκαν στα χρηματοδοτικά εργαλεία το 2018.

«Για τους επιπλέον πόρους είμαστε σε συνεννόηση με την Περιφέρεια Αττικής, η οποία μέσω του ΠΕΠ Αττικής ήδη χρηματοδοτεί κάποια από τα υπό εκτέλεση έργα», όπως είπε εξάλλου η υπουργός Πολιτισμού, ζητώντας την αυστηρή τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων σ΄αυτά τα δύο χρόνια, που απομένουν ως την έναρξη της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας.

Γιατί μπορεί η διοργάνωση της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας να  είναι αρμοδιότητα των τοπικών φορέων, η αναβάθμιση του αρχαιολογικού χώρου και του Μουσείου είναι υποχρέωση του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, όπως επισήμανε η υπουργός. Έτσι:

Σε ό,τι αφορά την αναδιαμόρφωση της εισόδου, κεντρικό σκεπτικό του έργου αποτελεί η διερεύνηση και η ανάδειξη του ίχνους της Ιεράς Οδού, η οποία διασχίζει την Πλατεία Ηρώων και καταλήγει στον αρχαιολογικό χώρο. Η πρόταση ανάδειξης, η οποία εγκρίθηκε από Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο στην τελευταία του συνεδρίαση, συνδυάζεται με το έργο προβολής των ανασκαμμένων τμημάτων της Ιεράς Οδού στην περιοχή της Ελευσίνας, που εκτελείται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής. Περιλαμβάνεται, επίσης, η ανάδειξη των αρχαιοτήτων πλησίον της ρωμαϊκής αυλής εντός του αρχαιολογικού χώρου, καθώς και η δημιουργία υπαίθριας έκθεσης λιθίνων και γλυπτών, σε απαλλοτριωμένο από το ΥΠΠΟΑ ακίνητο έναντι της εισόδου στον αρχαιολογικό χώρο.

Στο συνολικό σχεδιασμό της αναβάθμισης της Πλατείας Ηρώων, που δρομολογείται από τον Δήμο Ελευσίνας, με την συνεργασία των Υπουργείων Περιβάλλοντος-Ενέργειας και Πολιτισμού, εντάσσεται και η ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της παλαιοχριστιανικής βασιλικής στο περιβάλλον του  Ι. Ν. Αγίου Ζαχαρία.

Το έργο αναβάθμισης των υποδομών και βελτίωσης της λειτουργικότητας του αρχαιολογικού χώρου της Ελευσίνας έχει ως στόχο εξάλλου τη βελτίωση της προσβασιμότητας και της λειτουργικότητας του οργανωμένου και επισκέψιμου χώρου, την ανάδειξη σημαντικών μνημείων του αρχαιολογικού χώρου και την αναβάθμιση των υφιστάμενων κτηριακών υποδομών, εντός του χώρου, καθώς και την επανέκθεση του Μουσείου.

Περιλαμβάνονται επεμβάσεις στους χώρους μεταξύ των Μικρών και των Μεγάλων Προπυλαίων, στην περιοχή του Τελεστηρίου, στο Πεισιστράτιο Τείχος, καθώς και στην περιοχή δυτικά της Βόρειας Πύλης. Παράλληλα, προγραμματίζονται εργασίες συντήρησης στο κωδωνοστάσιο και στον τοιχογραφικό διάκοσμο του Ναού των Εισοδίων της  Θεοτόκου (Μεσοσπορίτισσα).

Οι πρόδρομες εργασίες για την επανέκθεση του Μουσείου βρίσκονται σε εξέλιξη, ενώ στην επόμενη συνεδρίασή του το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο θα εξετάσει την μελέτη ανάδειξης του περιβάλλοντος χώρου του Μουσείου. Σημειώνεται ότι το έργο της επανέκθεσης του Μουσείου αποτελεί χορηγία του Ιδρύματος Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλόπουλου.

Η υπουργός Πολιτισμού επισκέφθηκε τέλος τις εγκαταστάσεις του παλαιού Ελαιουργείου, όπου πρόκειται να δημιουργηθεί το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο της Ελευσίνας. Το  σύνθετο ιδιοκτησιακό καθεστώς επιλύεται με την εξαγορά του ακινήτου,  συνολικού εμβαδού  11.799 τ.μ. ιδιοκτησίας  της Εθνικής Τράπεζας από  το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Με τον τρόπο αυτό απεμπλέκεται το ζήτημα της χωροθέτησης του Μουσείου, το οποίο εκκρεμούσε για χρόνια. ΄Οπως δήλωσε η Υπουργός «η Ελευσίνα δικαιούται ένα σύγχρονο Αρχαιολογικό Μουσείο αντάξιο της ιστορίας και των ευρημάτων της. Η μετατροπή του χώρου του παλαιού Ελαιουργείου σε Μουσείο- προεκλογική δέσμευση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη- μπαίνει πλέον σε τροχιά υλοποίησης». Η υπουργός ζήτησε από τον Δήμο Ελευσίνας να επιληφθεί της επίλυσης του θέματος της σύνδεσης του παλαιού Ελαιουργείου με τον αρχαιολογικό χώρο, ώστε να υπάρχει ομαλή πρόσβαση για τους επισκέπτες.