Στην παριζιάνικη FIAC με τον Ρέιμοντ Πετιμπόν και τη Σωζήτα Γκουντούνα

Η πόλη του φωτός απορροφάει τον ιδιότυπο αμερικάνο καλλιτέχνη Ρέιμοντ Πετιμπόν, το νεουορκέζικο στούντιο του οποίου διευθύνει η Ελληνίδα επιμελήτρια Σωζήτα Γκουντούνα: τα έργα του παρουσιάζει η γκαλερί David Zwirner (Ντέιβιντ Ζβάιρνερ) στο πλαίσιο της διεθνούς φουάρ σύγχρονης τέχνης του Παρισιού, την κλασική FIAC ενώ μέσω των σχεδίων του εμπνέει τη γαλλική υψηλή ραπτική και τον οίκο Dior.

Η διεθνούς εμβέλειας γκαλερί Ζβάιρνερ συντάσσεται στο πλευρό αρκετών εμπόρων τέχνης οι οποίοι εκτιμώντας ότι το Brexit θα επηρεάσει τους συσχετισμούς δυνάμεων στην Τέχνη, μεταφέρθηκαν στο Παρίσι. Από το δεύτερο μισό του προηγούμενου αιώνα η γαλλική πρωτεύουσα βρίσκεται στη σκιά του Λονδίνου όσον αφορά την επιρροή της στην εικαστική σκηνή.

Κυριαρχεί η ανομολόγητη προσδοκία ότι με το τριήμερο της FIAC (σήμερα εγκαινιάζεται) θα κερδίσουν τις εντυπώσεις και την εύνοια ακόμη περισσότερων συλλεκτών, εμπόρων και κριτικών. Ίδωμεν. Το χρήμα πάντως ρέει ακόμη εν αφθονία στη βρετανική πρωτεύουσα με τους μαικήνες να επιμένουν αγγλιστί.

Η γκαλερί Zwirner βεβαίως έχει το προνόμιο να μπορεί να εποπτεύει τα πράγματα από μια διεθνή σκοπιά: τρεις γκαλερί στη Νέα Υόρκη (συν την πενταόροφη αίθουσα σε σχέδια Ρέντζο Πιάνο που θα λειτουργήσει το 2020), άλλη μία στο Χονγκ Κονγκ, στο Λονδίνο και τώρα στο Παρίσι. Στη FIAC που ως γνωστόν αποτελεί τριήμερη σύναξη των εικαστικών αιθουσών της Γαλλίας με εμπορικό χαρακτήρα, η Zwirner συμμετέχει με την έκθεση Frenchette του Ρέιμοντ Πετιμπόν.

Αξίζει να σημειωθεί έτσι τιτλοφορείται και μία γνωστή, ακριβή μπρασερί στο Τραιμπέκα της Νέας Υόρκης (παίρνοντας το όνομά της από τραγούδι του Ντέιβιντ Τζοχάνσεν), την καλλιτεχνίζουσα και νεανική περιοχή όπου βρίσκεται και το στούντιο του Πετιμπόν. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους εικαστικούς σχεδίου σε χαρτί, με την ιδιοσυγκρασιακή, πλούσια εικονογραφία του να συλλαμβάνει το πνεύμα της αμερικανικής λαϊκής κουλτούρας έτσι όπως φανερώνεται στη λογοτεχνία, στη φιλοσοφία, στη θρησκεία, στην πολιτική, στον αθλητισμό…

Κυρίως εκφράζει τη φωνή της εξεγερμένης νεολαίας -όπως χαρακτηριστικά φαίνεται στα στυλιζαρισμένα έργα του που παραπέμπουν στην πανκ ροκ σκηνή όπως αυτή αναπτύχθηκε στην Καλιφόρνια τη δεκαετία του 1970 και 1980. Τα σχέδια του Πετιμπόν αναμιγνύουν με γόνιμο τρόπο την εικόνα με τον λόγο (από ποπ κείμενα έως τον Ουίλιαμ Μπλέικ και τον Μαρσέλ Προυστ) αφήνοντας το ένα μέσο να εμπλουτίσει το άλλο.

Πολύ συχνά στα έργα του φιγουράρουν πρόεδροι της Αμερικής και δικτάτορες, ζώα και τεράστια κύματα με μικροσκοπικούς σέρφερς. Παραμορφώνοντας την  αγαπημένη παιδική φιγούρα από πηλό Gumby (Γκάμπι) ως εξόφθαλμη καρικατούρα, κλείνει το μάτι στη σύγχρονη κοινωνική παράνοια στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στο έργο No Title (John Ford directed …) που αποτίνει φόρο τιμής στον κορυφαίο σκηνοθέτη Τζον Φορντ και το κλασικό αμερικανικό γουέστερν, ο Gumby φοράει καουμπόικο καπέλο ενώ ιππεύει τον Πάικι. Με παροιμιώδη σκωπτικότητα σχολιάζει εύστοχα τα τεκταινόμενα και την αισθητική της ποπ κουλτούρας.

Αυτή η παιγνιώδης αθωότητα στα πολύχρωμα σχέδιά του αποτέλεσε πηγή έμπνευσης και σε μια ακόμη σημαντική έκφανση του σύγχρονου πολιτισμού, την υψηλή ραπτική και τα σύνθετα, ευφάνταστα σχέδιά της. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Dior Κιμ Τζόουνς ενσωμάτωσε τα σχέδια του Πετιμπόν στα σκίτσα που δημιούργησε για τη συλλογή Φθινόπωρο 2019 του περίφημου γαλλικού οίκου.

Οι πρωτότυπες συνθέσεις του Ρέιμοντ Πετιμπόν συμμετέχουν σε μερικές από τις σημαντικότερες συλλογές στον κόσμο (από το Whitney και το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη ως το Ποπιντού στο Παρίσι και το Reina Sofia στη Μαδρίτη) ενώ εκείνος ως ακάματος δημιουργός συμμετέχει σε διεθνείς εκθέσεις. Με τη Σωζήτα Γκουντούνα ετοιμάζεται να παρουσιάσει (τον προσεχή Νοέμβριο) στο New Museum της Νέας Υόρκης το έργο με τον δυσανάγνωστο τίτλο “Whoever Shows: Strike Uyp th’ Band!” στο πλαίσιο της Μπιενάλε Performa στην ίδια πόλη: ‘Ενα πρότζεκτ που στήνεται ως αναλόγιο με μουσική και παρουσιάζει αποσπάσματα σεναρίων του Πετιμπόν για εικαστικά βίντεο όπως το “Sir Drone” για τους νέους Beatles (1989-90) ή το “Batman”.

Δημιουργήθηκαν κυρίως τη δεκαετία του 1980 ως εικαστικά βίντεο χαμηλού προϋπολογισμού μαζί με φίλους καλλιτέχνες -έργα που αντικατοπτρίζουν τη συλλογική δουλειά (ensemble) και των οποίων η ιδιαίτερη αξία εμπεριέχεται στο χειρωνακτικό, αυτοσχέδιο, τεχνηέντως ερασιτεχνικό ύφος τους. Με αυτή τη συνάθροιση αποσπασματικών σεναρίων, σκηνών και στίχων Ο Πετιμπόν επιχειρεί να παρουσιάσει την οπτική του για το παρελθόν και κυρίως τη γόνιμη δεκαετία του 1960 με τη συμμετοχή είκοσι διακεκριμένων φίλων καλλιτεχνών όπως η Κιμ Κόρντον.

Επικεντρώνονται ως αιχμηρά σχόλια σε ριζοσπαστικά και ακραία φαινόμενα της κοινωνικής πραγματικότητας -για την οικογένεια Manson, την απαγωγή της βαθύπλουτης κληρονόμου Πάτι Χιρστ (εγγονή του μεγαλοεκδότη Ουίλιαμ Ράντολμ Χιρστ), την ακροαριστερή οργάνωση Weather Underground της δεκαετίας του 1960 στο Λος Άντζελες, το κίνημα πανκ… Ορισμένα συγκαταλέγονται ανάμεσα στα κλασικά έργα βίντεο της εποχής και έχουν παρουσιαστεί ευρέως ενώ άλλα όπως το “Andy Warhol” ή το “Morrison”, δεν έχουν ακόμη παραχθεί ή έχουν χαθεί.

Η Σωζήτα Γκοντούνα επικεφαλής στο στούντιο του γνωστού καλλιτέχνη, διαγράφει εξίσου επιτυχημένη πορεία στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού: εκτός του ότι δίδαξε στο NYU, αυτή τη στιγμή διατελεί επίκουρη καθηγήτρια στο City University της Νέας Υόρκης ενώ έχει επιμεληθεί ουκ ολίγα διατομεακά πρότζεκτ μεταξύ άλλων στο Ίδρυμα Ωνάση Νέας Υόρκης και στην ημετέρα στο δημόσιο πρόγραμμα της Documenta 14 και στο ΕΜΣΤ…  Το βιβλίο της Becket Breath (2018) κυκλοφορεί από τις πανεπιστημιακές εκδόσεις του Εδιμβούργου.