Στο βιβλίο 7 χρόνια President στο Κολλέγιο, 2010-2017 (εκδ. Καστανιώτη) ο καθηγητής αρχιτεκτονικής Σπύρος Πολλάλης προβαίνει σε έναν καίριο απολογισμό της επταετίας όπου διετέλεσε πρόεδρος του Κολλεγίου ή Ελληνικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (ΕΕΙ).

Το να διατελεί κανείς President (όπως αποκαλείται) του μεγαλύτερου σχολείου στην Ελλάδα (στα Βαλκάνια;), που προάγει πρωθυπουργούς, επιχειρηματίες, εφοπλιστές και διανοούμενους, αποτελεί οπωσδήποτε συναρπαστική περιπέτεια και σταθμό ζωής.

Η βασική ιδέα για τη δημιουργία του συγκεκριμένου βιβλίου «ήταν να δημοσιευτούν οι ομιλίες μου στους μαθητές, καθηγητές και στη διοίκηση του Κολλεγίου τα επτά χρόνια που ήμουν President», διευκρινίζει σήμερα με ταπεινοφροσύνη.

Όπως σημειώνει, «αναφέρονται σκέψεις, προσπάθειες, επιτεύγματα, ένα οδοιπορικό θητείας με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον. Αναγράφονται διεξοδικά τα πεπραγμένα: τι επιδιώχθηκε και τι πραγματοποιήθηκε, χωρίς αναφορά σε δεοντολογίες στις οποίες δεν μπορεί να αποφευχθεί ο προσωπικός χαρακτήρας».

Η θητεία του αντιμετώπισε την κρίση του 2010-2011, έδωσε έμφαση στο ήθος και τις αξίες, θέσπισε κώδικα δεοντολογίας, έφερε το περίφημο πρόγραμμα IB στο δημοτικό και στο γυμνάσιο, ενίσχυσε τη χρήση Αγγλικών και πληροφορικής μεταξύ πολλών άλλων.

Ίσως ένα βιβλίο για τις εσωτερικές μεταρρυθμίσεις στο Κολλέγιο, να θεωρηθεί ειδικού ενδιαφέροντος. Ωστόσο, οι μεταρρυθμίσεις για το ίδρυμα που γαλουχεί περισσότερους από τέσσερις χιλιάδες πεντακόσιους μαθητές και χωράει οχτακόσιους εργαζόμενους, οπωσδήποτε ενδιαφέρει όσους ασχολούνται με την πορεία της ελληνικής κοινωνίας.

Ορισμένοι τομείς που απασχόλησαν τη θητεία του Σπύρους Πολλάλη, παραμένουν πάντα ανοιχτά για περαιτέρω συζήτηση (και ίσως μελλοντική πράξη) με μακροπρόθεσμο αντίκτυπο για την ευρύτερη κοινωνία: οι στοχευμένες σχέσεις με το υπουργείο Παιδείας, η εισαγωγή οργανογράμματος, η αλλαγή της διαδικασίας για την εισαγωγή των μαθητών με συνέπειες στη λειτουργία και στο μέγεθος του σχολείου, η περαιτέρω εφαρμογή του ιδρυτικού νόμου μεταξύ άλλων. Βέβαια, «μέτρο του Κολλεγίου, παραμένει το ίδιο το Κολλέγιο», όπως σημειώνει ο συγγραφέας.

Θα πρέπει κανείς να διευκρινίσει ότι το Κολλέγιο είναι ελληνικό σχολείο που διέπεται από ειδικό νόμο από την ίδρυσή του. Ιδιοκτήτης του είναι το Ελληνοαμερικανικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα (ΕΕΙ) και το Κολλέγιο διοικείται από το Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΕΙ , με πρόεδρο (απο το 2017) τον εφοπλιστή Νίκο Τσαβλίρη και αντιπρόεδρο την επίσης εφοπλιστή Αννίκα Παπαντωνίου. Παράλληλα, από την ίδρυσή του Κολλεγίου, οι Trustees (Επίτροποι), με έδρα την Νέα Υόρκη, συνεργάζονται με το ΕΕΙ και τρέχουν το fund, το διαπίστευμα, αφού πρόκειται για μη κερδοσκοπικό σωματείο. Ο President φροντίζει για την καθημερινή διεύθυνση του σχολείου και αναφέρεται στο Διοικητικό Συμβούλιο και στους Επιτρόπους.

Ας σημειωθεί ότι ο όρος Κολλέγιο (δηλαδή το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα), αποτελεί ονομασία ομπρέλα που αναφέρεται στην κοινή διοίκηση δύο οργανισμών, ήτοι το Μποδοσάκειο–Κολλέγιο Αθηνών και το Λάτσειο–Κολλέγιο Ψυχικού (ιδρύθηκε το 1980), οι οποίοι συνυπάρχουν σε δύο τοποθεσίες: στο Ψυχικό (όσον αφορά το Γυμνάσιο και το Λύκειο, αντιστοίχως, ενώ από το 2013 έχει πλέον προστεθεί και το Νηπιαγωγείο) και στην Κάντζα (όσον αφορά το δημοτικό, αντιστοίχως). Πριν από το Λάτσειο υπήρχει αποφοιτούσε κανείς από το Κολλέγιο Αθηνών ξεκινώντας από το δημοτικό στην Κάντζα (στο Μποδοσάκειο) και ολοκλήρωνε τις σπουδές του στο γυμνάσιο και στο λύκειο στο Ψυχικό.

Μελέτη στο οικοτροφείο, δεκαετία του 1960

H περίφημη δίκη που βρήκε αντιμέτωπους τους Επιτρόπους στη Νέα Υόρκη και το διοικητικό συμβούλιο στην Αθήνα, άρχισε το 2007 ενώ έληξε το 2016 με νίκη της αμερικανικής πλευράς, την τελευταία χρονιά του συμβολαίου του Σπύρου Πολλάλη. Είχε τότε κληθεί να δώσει ένορκη κατάθεση και όπως διευκρινίζει σήμερα «ήταν θέμα ηθικής τάξεως να δεχτώ ως επικεφαλής εκπαιδευτικού οργανισμού ο οποίος αποτελεί πρότυπο για μαθητές και καθηγητές αλλά και ως Αμερικανός πολίτης».

Η κατάθεσή του διήρκησε μία ολόκληρη ημέρα. «Η κατάθεσή μου έχει δακτυλογραφηθεί και βιντεοσκοπηθεί και αποτελεί τμήμα της ιστορίας του Κολλεγίου», σημειώνει σήμερα.

Ο ευγενής και αναγεννησιακός καθηγητής αρχιτεκτονικής του πανεπιστημίου Χάρβαρντ (από το 1986), του πανεπιστημίου της Ζυρίχης, και απόφοιτος του ΕΜΠ και του MIT ωστόσο δεν χρειάζεται ιδιαίτερα τους τίτλους ούτε ξιπάζεται από θέσεις.

Ως αρχιτέκτονας έχει διακριθεί για τις γέφυρες που σχεδίασε παγκοσμίως: από τις πράσινες γέφυρες στο Οχάιο και στη Βοστόνη ως τις βραβευμένες μελέτες για τις γέφυρες στον Άραχθο και το Μέτσοβο. Τον αποκαλούν χαρακτηριστικά Έλληνα Καλατράβα και έχει πράγματι συνεργαστεί με τον διάσημο ισπανό αρχιτέκτονα σε γέφυρες στη Σεβίλη, στο Μπιλμπάο και για τη γέφυρα Pont Gentil (ευγενική γέφυρα) στο Παρίσι.

Ας σημειωθεί επίσης ότι συμμετείχε αμέσως στην ομάδα εθελοντών για τον σχεδιασμό πεζογέφυρας στη λεωφόρο Κηφισίας στο σημείο του τραγικού και μοιραίου δυστυχήματος του μαθητή του Κολλεγίου Σόλωνα Καρυδάκη το 2007 (δηλαδή όχι κατά τη διάρκεια της θητείας του). Συνέδραμε με τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό της γέφυρας (concept designer) ενώ το αρχιτεκτονικό γραφείο του Αλέξανδρου Σαμαρά, τότε προέδρου του διοικητικού συμβουλίου, ανέλαβε τη μελέτη εφαρμογής (architect of record).

Σήμερα διευθύνει το πρόγραμμα Zofnass του πανεπιστημίου Χάρβαρντ για την αειφόρο ανάπτυξη πόλεων και υποδομών -και παραμένει σύμβουλος διαφόρων κυβερνήσεων και επιχειρήσεων διεθνώς για θέματα αειφορίας.

Παράλληλα, έχει αναπτύξει το σύστημα Envision που χρησιμοποιείται στις ΗΠΑ για την αξιολόγηση της αειφορίας των υποδομών, σχεδίασε την νέα αειφόρο πόλη 600,000 κατοίκων DHA City Karachi στο Πακιστάν και είναι κύριος ερευνητής του έργου Gulf Sustainable Urbanism που χρηματοδοτείται από τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Qatar Foundation.

Συμμετείχε στην ανάπλαση των χωριών της Ηλείας μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2007 προετοιμάζοντας τη μελέτη αναμόρφωσης των τοπικών οικισμών σε συνεργασία με τα Πανεπιστήμια του Χάρβαρντ και της Πάτρας.

Το 2011-2013 ο Σπύρος Πολλάλης τοποθετήθηκε στη θέση του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της εταιρείας Ελληνικό Α.Ε., που ιδρύθηκε με σκοπό τη διοίκηση, διαχείριση των εγκαταστάσεων του πρώην αερολιμένα. Με την καθοδήγηση του, έγινε λεπτομερής πρόταση σταδιακής ανάπτυξης στην Ελληνική Κυβέρνηση που χρησιμοποιήθηκε στον διαγωνισμό για την επιλογή του επενδυτή.

Χριστούγεννα 2015: περιμένοντας τις διευθύνσεις, το ΔΣ και τους Fullbright Fellows στην κατοικία του President στο campus στο Ψυχικό.

Σε παλαιότερη μελέτη του, είχε προτείνει ανάπτυξη με δημιουργία χώρου πρασίνου δύο χιλιάδων στρεμμάτων και υλοποίηση εγκαταστάσεων, η αξιοποίηση των οποίων θα μπορούσε να παράγει έσοδα. Σύμφωνα με το σχέδιό του ακαδημαϊκού, τα κεφάλαια από τις εμπορικές και οικιστικές χρήσεις του Ελληνικού θα κατευθύνονταν στην απαλλοτρίωση και δημιουργία οάσεων πρασίνου σε υποβαθμισμένες περιοχές της Αθήνας.

Ο καθηγητής του Χάρβαρντ είχε εκφράσει επιφυλάξεις για την κατασκευή στο Ελληνικό ενός μητροπολιτικού πάρκου σε όλη την έκταση των έξι χιλιάδων στρεμμάτων με το σκεπτικό ότι δεν θα ήταν εφικτή η συντήρηση του και δεν θα ήταν εύκολα προσβάσιμο από τους Αθηναίους.

Συνεχίζει πάντα τη συγγραφική του δραστηριότητα εκδίδοντας βιβλία και άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά. Ο ίδιος και η σύζυγός του Τατιάνα Σπινάρη – Πολλάλη, ιδιοκτήτρια της γκαλερί Citronne, αποτελούν ένα τυπικά εστέτ ζευγάρι της αστικής Αθήνας. Την ευχαριστεί στο βιβλίο του που «αναβάθμισε διακριτικά τη θέση της συζύγου του President». Εύγε.

Με την Τατιάνα στην γκαλερί Citronne στο Κολωνάκι