Συλλογή Γιώργου Οικονόμου: Για πρώτη φορά στην Ελλάδα το έργο της Ντάνα Σουτς

«Δεν με ενδιαφέρει να είναι ο πίνακας ένας καθρέφτης στον πολιτισμό. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι η ζωγραφική ως συναισθηματικός χώρος. Το μέρος όπου οι ιεραρχίες του κόσμου μπορούν να αναδιαταχθούν μέσα στο χώρο ενός πίνακα», έχει πει η Ντάνα Σουτς. Αλλά αυτές οι λέξεις είναι πολύ λίγες για να υποδείξουν τον εκρηκτικό και δυναμικό τρόπο που μαζί με τα έντονα χρώματα της παλέτας της «περιγράφει» τον κόσμο της. Αυτόν τον κόσμο που η Αθήνα θα δει από κοντά για πρώτη φορά από τον ερχόμενο Ιούνιο στην έκθεση «The Island», στη Συλλογή Γιώργου Οικονόμου, καταλαμβάνοντας μάλιστα και τους τρεις ορόφους της.

Πρόκειται για δεκαπέντε πίνακες και πέντε έργα σε χαρτί της αμερικανίδας καλλιτέχνιδας, που διαγράφουν μία πορεία άνω των είκοσι χρόνων στο έργο της, από τα πρώτα ώριμα της Σουτς, που έγιναν στις αρχές της δεκαετίας του 2000, έως ένα πρόσφατο, που ολοκληρώθηκε αυτή τη χρονιά, προσφέροντας έτσι στο θεατή τη δυνατότητα να παρακολουθήσει την εξέλιξη του ζωγραφικού της έργου.

Ο τίτλος της έκθεσης, εξάλλου, προσλαμβάνεται ως ένα παιγνιώδες νεύμα αφ’ ενός προς τη χώρα μας, καθώς η γεωγραφία της Ελλάδας περιλαμβάνει χιλιάδες νησιά, και αφ’ ετέρου στο επαναλαμβανόμενο μοτίβο των απομονωμένων μορφών, που παρατηρείται σε όλο το έργο της καλλιτέχνιδας.

Παραστατικότητα και ανθρώπινα τοπία

Σ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας της η γεννημένη το 1976 Ντάνα Σουτς έχει βρεθεί με τη δουλειά της απέναντι σε πολλούς άλλους καλλιτέχνες της γενιάς της, που είτε υιοθέτησαν τη αμερικανική αφαίρεση και τον μινιμαλισμό είτε στράφηκαν προς μια έκφραση συνυφασμένη με την γλυπτική.

Η αρχική έλξη της προς την παραστατικότητα – τόσο όταν ζωγραφίζει μεμονωμένες φιγούρες όσο μικρές αλληλένδετες ομάδες ή ακόμη και εκτενέστερα «ανθρώπινα τοπία» – την έφερε στο προσκήνιο της αναβίωσης της σύγχρονης παραστατικής ζωγραφικής. Σε κάθε περίπτωση όμως, οι πίνακές της, που χαρακτηρίζονται από έντονη φαντασία, χειρονομιακούς ελιγμούς και ζωηρά χρώματα, αναδεικνύουν μια παλέτα, που εξελίσσεται ταυτόχρονα με το όλο και πιο περίπλοκο εύρος και τη γκάμα της δουλειάς της.

Έτσι και τα έργα, που θα παρουσιαστούν στην έκθεση «The Island» καταδεικνύουν την έκταση των δεξιοτήτων της καλλιτέχνιδας και τη διαφοροποίηση και εξέλιξή της, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια. Η σύγκλιση, μάλιστα, των διαφορετικών υλικών (έργα σε χαρτί και λάδια σε καμβά) είναι διαφωτιστική όσον αφορά στην προσέγγισή της καλλιτέχνιδας στο μονοχρωματικό σχέδιο με κάρβουνο και στη χρήση χρώματος στους πίνακες.

Επιπλέον η Σουτς έχει αποκρούσει τον ισχυρισμό ότι οι πίνακες, που δημιουργεί είναι αυτοπροσωπογραφίες ή πορτρέτα συγκεκριμένων ανθρώπων, κάτι που βασίζεται στην εύκολη υπόθεση ότι συνολικά η παραστατική ζωγραφική της είναι αυτοαναφορική.

Μοναχικές φιγούρες και ομαδικές σκηνές

Για κάποια χρόνια, η Σουτς έκανε έργα σε χαρτί, που έχουν τον ίδιο δυναμισμό με τους πίνακές της, έτσι στο δεύτερο όροφο της έκθεσης, παρατίθενται μια σειρά σχεδίων με κάρβουνο, όπως το Sleeping Head (2024), μαζί με μια σειρά από ελαιογραφίες.

Αν και τα έργα αυτά δεν σχετίζονται άμεσα, ο χαρακτηριστικός τρόπος με τον οποίο η καλλιτέχνιδα χειρίζεται τα πρόσωπα και τα σύνθετα συναισθήματα τους αποτελεί κοινό παρονομαστή. Κάτι, που αποδεικνύεται από τα πρόσωπα στο Have a Head σε σχέση με τα σχέδια The Philosopher και Bowler (και τα δύο έργα του 2015). Οι μεταξύ τους σχέσεις ευνοούν τη σύγκριση ως προς την ικανότητα απόδοσης συναισθημάτων με βάθος, ανεξάρτητα από το μέσο που χρησιμοποιεί.

Σε όλη την έκθεση, οι πίνακες με τις μοναχικές φιγούρες της Σουτς βρίσκονται σε διάλογο με τις ομαδικές σκηνές, με παραδείγματα από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, όπως οι ετερόκλητοι διαδηλωτές του Fanatics (2005), καθώς και μια ανερχόμενη μάζα σωμάτων πάνω από ένα χαλαρό σωρό οστών στο πιο πρόσφατο Sea Group (2021).

Στα χρόνια που μεσολάβησαν από τα δύο αυτά έργα, οι πίνακες της Schutz κατατείνουν στην ολοένα αυξανόμενη κατανόηση από τη μεριά της του πώς το άτομο γίνεται μέρος μιας ομάδας και πώς, με τη σειρά της, η ομάδα γίνεται ένα γεμάτο ενέργεια, ασταθές πλήθος.

Οι μεγάλης κλίμακας πίνακες, πλούσιοι σε χρώμα και ζωγραφικές επιφάνειες σχολαστικά δουλεμένες, οδηγούν την έκθεση σε ένα περίπλοκο κλείσιμο.

Εκθέσεις και μουσεία

Η Ντάνα Σουτς έχει αποφοιτήσει από το Ινστιτούτο Τέχνης του Κλίβελαντ ενώ πήρε το μεταπτυχιακό της από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια το 2002 και έγινε γρήγορα γνωστή . με τη σειρά ζωγραφικών της Self-Eaters όσο και με την πρώτη της έκθεση «Frank from Observation» (2002).

Στα χρόνια που ακολούθησαν, παρουσίασε το έργο της τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και στο εξωτερικό και σήμερα πίνακές της βρίσκονται μεταξύ άλλων στις συλλογές του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη, στο Μουσείο Καλών Τεχνών στη Βοστώνη και στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στο Λος Άντζελες.

Την έκθεση «Dana Schutz: The Island» επιμελείται η Κόρτνεϊ Μάρτιν σε στενή συνεργασία με την καλλιτέχνιδα και τη Σκάρλετ Σμετάνα, διευθύντρια της Συλλογής Γιώργου Οικονόμου. Μια έκδοση με κείμενα της Μάρτιν, της ιστορικού τέχνης και συγγραφέα Μπάις Κούριγκερ και του ζωγράφου Άντι Ρόμπερτ συνοδεύει την έκθεση, που θα διαρκέσει από τις 16 Ιουνίου 2024 έως το Μάρτιο του 2025.

Διαβάστε επίσης:

Αλεξάνδρα Οικονόμου: Η Συλλογή Οικονόμου, το μεγάλο άνοιγμα

Γιώργος Οικονόμου: Ο λάτρης του Ωραίου και ο θρύλος του

Τέλης Μυστακίδης: Ο billionaire γίνεται και τραπεζίτης με την εξαγορά της ABBank – Όλες οι πτυχές του deal για τον έλεγχο του 68%