Πολύτιμα αρχαία ελληνικά αγγεία σε δημοπρασία – Γερμανός ο συλλέκτης

Μια μεγάλη ενότητα από αρχαία ελληνικά αγγεία, προερχόμενα από τη συλλογή του γερμανού συλλέκτη Μάνφρεντ Ζίμερμαν (1935–2011) βγαίνουν σε δημοπρασία τον επόμενο μήνα από τον οίκο Christie’s της Νέας Υόρκης.

Πρόκειται για 48 αγγεία εξαιρετικής διατήρησης, όλα αττικά, χρονολογούμενα στον 6^ο και 5^ο π.Χ. αιώνα. Και όπως διαφημίζεται από την επικεφαλής Αρχαιοτήτων του Christie’s New York και ειδική επί του θέματος Χάνα Σόλομον «Αυτή είναι μια μοναδική ευκαιρία για να αποκτήσετε αττική κεραμική από τη χρυσή της εποχή.

Με εντυπωσιακά διατηρημένα δείγματα μελανόμορφων και ερυθρόμορφων αγγείων, που φέρουν σκηνές μυθολογικής και πολιτιστικής σημασίας είναι μια μεγάλη ευκαιρία για νέους και έμπειρους συλλέκτες να συμμετέχουν, καθώς υπάρχει εύρος τιμών». Πράγματι ενώ η χαμηλότερη τιμή προσφοράς ξεκινά για ορισμένα από τα 5.000 δολάρια, η ανώτερη για έναν ερυθρόμορφο αμφορέα φθάνει τις 600.000 δολάρια.

Γενικότερα ωστόσο, πρόκειται για «την καλύτερη και πιο ολοκληρωμένη επιλογή αθηναϊκών μελανόμορφων και ερυθρόμορφων αγγείων, που εμφανίζονται σε δημοπρασία εδώ και δεκαετίες», όπως αναφέρει ο οίκος γι’ αυτήν την πώληση, η οποία θα διεξαχθεί στις 9 Απριλίου. Όσον αφορά εξάλλου το ιστορικό τους, για καθένα από αυτά εμφανίζεται μία διαδρομή ιδιοκτησίας, η οποία πάντως μπορεί να ελεγχθεί μόνον από ειδικούς στο συγκεκριμένο τομέα.

Ο συλλέκτης

Από την δεκαετία του 1970 –σύμφωνα με τους Christie’s -άρχισε να συγκροτεί τη συλλογή του ο δρ Μάνφρεντ Ζίμερμαν  επικεντρώνοντας την προσοχή του αποκλειστικά σχεδόν σε αττικά, πήλινα αγγεία αυτών των αιώνων, όταν είχε αναπτυχθεί ιδιαίτερα η τέχνη της αγγειοπλαστικής και της αγγειογραφίας, γεγονός που τα έκανε διάσημα σε όλο τον αρχαίο κόσμο. Είναι γνωστό άλλωστε, ότι η Αθήνα έκανε μαζικές εξαγωγές αγγείων, ειδικά από τα τέλη του 6^ου π.Χ. αιώνα.

Ο μεγαλοκατασκευαστής της Βέρνης Ζίμερμαν συνέχισε να συλλέγει έργα για σχεδόν 40 χρόνια και στο διάστημα αυτό απέκτησε μερικά από τα πιο σημαντικά  και ιστορικά αγγεία της αρχαιότητας, ένα σύνολο 60 περίπου,  τα οποία βρίσκονταν στην κατοικία του.

Το 2005 όμως αποφάσισε να τα παρουσιάσει στο ευρύ κοινό δημιουργώντας στην πατρίδα του ένα μουσείο, το Antikenmuseum im Schnoor με τον υπότιτλο «Αριστουργήματα αγγείων της ελληνικής τέχνης από τη Συλλογή Ζίμερμαν». Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του μάλιστα, το μουσείο διοργάνωνε διαλέξεις με αντικείμενο τα αρχαία ελληνικά έργα. Πολλά από αυτά εξάλλου, περιλαμβάνονται σε διάφορες επιστημονικές εκδόσεις.

Πολύ σύντομα ωστόσο, τον Δεκέμβριο του 2018 το μουσείο έκλεισε και η συλλογή δόθηκε με οριστικό δανεισμό στο Μουσείο Τέχνης και Χειροτεχνίας του Αμβούργου.

Τα ακριβότερα

Τα αγγεία, όπως είναι γνωστό είχαν πολλά σχήματα, καθώς δημιουργούνταν για διαφορετικές χρήσεις, τελετουργικές και κοινωνικές ενώ ανάλογες ήταν και οι παραστάσεις τις οποίες ζωγράφιζαν σπουδαίοι καλλιτέχνες. Στη συλλογή Ζίμερμαν περιλαμβάνονται πολλοί τύποι αγγείων, όπως αμφορείς, υδρίες, κρατήρες, οινοχόες, κύλικες, ένας στάμνος και ένα ρυτό, λεκανίδες, λήκυθοι, πελίκη, κάλπις και πυξίδα.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο αττικός ερυθρόμορφος στάμνος (470-460 π.Χ), που αποδίδεται στον Ζωγράφο του Γέιλ και εκτιμάται από 200.000-300.000 δολάρια. Στον στάμνο αναμειγνυόταν το κρασί και ο συγκεκριμένος της δημοπρασίας απεικονίζει τις οπαδούς του Διονύσου, τις Μαινάδες με δάδες στα χέρια ενώ κάποιος περαστικός καταδιώκεται από έναν μεθυσμένο σάτυρο.

Αλλά το ακριβότερο αγγείο της πώλησης είναι ένας αμφορέας του 450 π.Χ. που αποδίδεται στον Ζωγράφο της Ναυσικάς και απεικονίζει τον  ήρωα Ηρακλή ανάμεσα στον Ιόλαο και τη θεά Αθηνά, η οποία φορά το χαρακτηριστικό κράνος της και την φολιδωτή αιγίδα της. Ο συγκεκριμένος αμφορέας, που κάποτε βρισκόταν στην αξιόλογη συλλογή του Castle Ashby στο Νόρθαμπτον της Αγγλίας και δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1840 εκτιμάται από 400.000 ως 600.000 δολάρια.

Ένας ακόμη αμφορέας εξάλλου, που αποδίδεται στον Ζωγράφο Ευχαρίδη (490-480 π.Χ.) απεικονίζει την θεά Αθηνά στη μια του πλευρά και στην άλλη ένα ζευγάρι πυγμάχων με τον διαιτητή δίπλα τους  ενώ ένας ακόμη πυγμάχος ετοιμάζεται να λάβει μέρος, τυλίγοντας τα χέρια του με ιμάντες. Η εκτίμηση του αγγείου είναι από 100.000 ως 150.000 δολάρια.

Θεοί και ήρωες

Από 150.000 ως 250.000 δολάρια εξάλλου,  εκτιμάται μία μελανόμορφη υδρία (510-500 π.Χ.) με μυθολογική σκηνή στην οποία πρωταγωνιστές είναι ο Ηρακλής και ο ετεροθαλής αδελφός του Απόλλωνας, καθώς μάχονται για τον δελφικό τρίποδα. Όπως ήθελε ο μύθος ο Ηρακλής είχε εξοργιστεί, επειδή δεν έλαβε προφητεία από το μαντείο των Δελφών, έτσι προσπάθησε να κλέψει στον τρίποδα για να στήσει δικό του μαντείο. Η απεικόνιση έχει εκπληκτικά λεπτομερή γραμμή δείχνοντας, εκτός από τις κύριες φιγούρες, την Αθηνά που  ήταν υποστηρίκτρια του Ηρακλή και την Άρτεμη που είχε προστρέξει για τον αδελφό της τον Απόλλωνα.

Ανάμεσα στα ξεχωριστά έργα όμως, είναι και μία ερυθρόμορφη λήκυθος (480-470 π.Χ.)  που αποδίδεται στον Ζωγράφο του Βερολίνου και απεικονίζει την φτερωτή θεά Νίκη, με ένα τρίποδο στα απλωμένα χέρια της. Εκτιμάται από 120.000-180.000 δολάρια.

Επίσης στη δημοπρασία περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων μία κομψή κύλικα (480-470 π.Χ.) στην οποία ο Ζωγράφος του Τριπτόλεμου έχει απεικονίσει έναν νεαρό να οπλίζεται, με ένα αγόρι να κρατά την ασπίδα και το δόρυ του.  Εκτιμάται από 120.000 ως 180.000 δολάρια. Ακόμη, ένας ερυθρόμορφος αμφορέας (470-460 π.Χ.) του Ζωγράφου του Τιθωνού με εκτίμηση από 80.000 ως 120.000 δολάρια ενώ με την ίδια εκτίμηση προσφέρεται και ένας ερυθρόμορφος κρατήρας (470-460 π.Χ.) του Ζωγράφου του Λένινγκραντ.

Διαβάστε επίσης:

Αρχαία Μεσσήνη: Αναβάθμιση της εξυπηρέτηση των επισκεπτών

Μέγας Αλέξανδρος: Συνωμοσίες, δολοφονίες και φθόνος στην αυλή του βασιλιά

Μπιενάλε Βενετίας: Το ελληνικό πανηγύρι πρόκληση για τέχνη