ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
«Οι πιστοί χριστιανοί έχουν αρχίσει να μοιράζουν σφαλιάρες», είχε πει πριν από ένα περίπου χρόνο ο βουλευτής της «Νίκης» Νίκος Παπαδόπουλος, που κατάφερε να γίνει πρώτη είδηση βανδαλίζοντας έργα τέχνης στην Εθνική Πινακοθήκη.
Στην πρώτη περίπτωση το παραλήρημα του Νίκου Παπαδόπουλου με αφορμή την επίθεση, που είχε δεχθεί βουλευτής της ΝΔ είχε σχέση με την ψήφιση του νόμου για τα ομόφυλα ζευγάρια ενώ στην τωρινή είχε να διατρανώσει το ατράνταχτο κατά τη γνώμη του επιχείρημα, ότι πρόκειται για «βέβηλες εικόνες».
Είναι ο ίδιος άλλωστε, που έχει διατυπώσει την περισπούδαστη πεποίθηση, ότι υπάρχουν «δαιμόνια που βγαίνουν από τις πύλες τις κολάσεως και πειράζουν τον λαό του θεού»! Επιστρατεύοντας μάλιστα προς τούτο και τον αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο, ο οποίος υποτίθεται ότι θα έλεγε – κατά τον ίδιο – ότι «τα απύλωτα στόματα ανοίγουν και ξερνούν δηλητήριο». Αλλά και μια άλλη «επιστράτευση», προληπτικού τύπου προανήγγειλε πριν μερικούς μήνες λόγω του πολέμου στο Ισραήλ με το Ιράν βρίσκοντας και εδώ ώτα ευήκοα, ατόμων, που τον στέλνουν στην Βουλή.
Ο σκοταδισμός μπορεί να είναι το ακριβώς αντίθετο από την δημιουργία και την τέχνη, η δεύτερη όμως, βρίσκεται πάντα σε αδύναμη θέση να αντιμετωπίσει παραλογισμούς, κακόβουλες επιθέσεις και ακρότητες. Παραπλήσιες ενέργειες άλλωστε, έχουν συμβεί αρκετές κατά καιρούς εκφράζοντας μισαλοδοξία και φανατισμό, καθώς επιτίθενται στην ελευθερία της έκφρασης και της δημιουργίας και εν τέλει στην δημοκρατία. Αλλά και χρήζει ιδιαίτερης μελέτης η ψυχοσύνθεση των ανθρώπων που αισθάνονται να απειλούνται από την τέχνη, άρα να την φοβούνται…
Επεισόδια και εκδηλώσεις βίας
Σε κάθε περίπτωση παρόμοιο πρόβλημα, πατριωτικού αυτή τη φορά φανατισμού είχε δημιουργηθεί τον Δεκέμβριο του 2023, όταν το έργο μιας ομογενούς εικαστικού, της Γεωργίας Λαλέ, μια ελληνική σημαία σε ροζ χρώμα φτιαγμένη από τα σεντόνια θυμάτων γυναικοκτονιών είχε εκτεθεί στο Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη. Ήταν τότε, ο πρόεδρος της «Νίκης» -πάλι – Δημήτρης Νατσιός, που «κατήγγειλε» την έκθεση στη Βουλή και ήταν ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, που έδωσε την εντολή της απόσυρσης του έργου αφήνοντας πολλά ερωτηματικά…
Ως «βλάσφημο» έκρινε εξάλλου, το 2018 το έργο «Corpus Christi» του Τέρενς ΜακΝάλι στο θέατρο Χυτήριο ομάδα πολιτών που θεώρησαν, ότι θίγεται το θρησκευτικό τους συναίσθημα. Ως εκ τούτου και μετά τα επανειλημμένα επεισόδια και εκδηλώσεις βίας που προκαλούσαν έξω από το θέατρο -αλλά και προσαγωγές – η παράσταση δεν άντεξε. Ένα χρόνο αργότερα, μέλη της εθνικιστικής οργάνωσης «Ιερός Λόχος» με έδρα τη Θεσσαλονίκη είχαν εισβάλλει στην αίθουσα του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, όπου παιζόταν το έργο «Πυρκαγιές» του Λιβανοκαναδού Ουαζντί Μουαουάντ, διαμαρτυρόμενοι για την «εξύβριση των θείων».
Στην Θεσσαλονίκη επίσης, άτομα εθνικιστικών και παραθρησκευτικών οργανώσεων με μαύρες σημαίες και σταυρούς στα χέρια διαδήλωναν συστηματικά το 2017 έξω από το «Αριστοτέλειο» όπου παιζόταν η παράσταση «Η Ώρα του Διαβόλου», βασισμένη σε κείμενο του Φερνάρντο Πεσσόα. Ενώ στην Αθήνα, Ιούλιο μήνα του 2018 δύο γυναίκες περιφέρονταν ανάμεσα στα εκθέματα και τα ράντιζαν με λάδι και μύρο, γιατί «η Αγία Γραφή λέει πως είναι θαυματουργό», όπως είπαν στους αστυνομικούς όταν συνελήφθησαν. Ευτυχώς πάντως, βλάβες στα έργα δεν προκάλεσαν.
Ένας εικαστικός εξαγνισμός
Στον «εξαγνισμό» του γλυπτού «Phylax» του Κωστή Γεωργίου, που είχε στηθεί στο Παλαιό Φάληρο από τον δήμο της περιοχής επιδίδονταν επί μέρες, τον Δεκέμβριο του 2017 άτομα φανατικά θρησκευόμενα, καθώς θεωρούσαν ότι συμβολίζει τον …Σατανά. Έφταιγε και το …κόκκινο χρώμα του. Στην πραγματικότητα βέβαια, το έργο απεικόνιζε τον μυθικό και γιγαντιαίο, ανθρωπόμορφο φύλακα Τάλω, που προστάτευε κατά την μυθολογία την Κρήτη αλλά αυτό δεν γινόταν πιστευτό. Έτσι λίγο μετά τα Χριστούγεννα και μετά τους αγιασμούς κάποιοι του πέταξαν λευκή μπογιά ενώ στα μέσα Ιανουαρίου του νέου χρόνου ολόκληρη επιχείρηση στήθηκε για την αποκαθήλωσή του. Το άγαλμα δέθηκε με ιμάντες από αγνώστους, οι οποίοι το τράβηξαν και το έριξαν από το βάθρο του.
Έκτοτε ο «Phylax» δεν επέστρεψε στη θέση του, αν και παρουσιάστηκε στην αναδρομική έκθεση του Γεωργίου στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού. Οι δράστες δεν εντοπίσθηκαν.
Διαμαρτυρίες είχαν προκαλέσει για το τολμηρό σεξουαλικό τους περιεχόμενο σε σεμνότυφους επισκέπτες δύο εικαστικά έργα που πήραν μέρος στην έκθεση «Outlook» του 2003 στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας. Το ένα ήταν του βέλγου καλλιτέχνη Τιερί ντε Κορντιέ με τίτλο «Πότισέ με» με ένα ανδρικό μόριο μαζί με έναν σταυρό και το άλλο του Έλληνα εικαστικού του Θανάση Τότσικα με τον ίδιο να συνουσιάζεται με ένα καρπούζι. Και τα δύο έργα αποσύρθηκαν από την διοργάνωση με συνοπτικές διαδικασίες.
Ένα βίντεο εξάλλου, της σκηνοθέτιδας Εύης Στεφανή με εικόνες από παλιά ελληνικά πορνό, που επιπλέον είχαν ως φόντο την ελληνική σημαία και μουσική υπόκρουση τον εθνικό ύμνο ήταν ικανό -φυσικά – να πυροδοτήσει αντιδράσεις όταν συμμετείχε στην εικαστική διοργάνωση Art Athina το 2007 υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού. Το έργο κατασχέθηκε από την Αστυνομία(!), ο διευθυντής της έκθεσης συνελήφθη αλλά η δημιουργός αντιμετώπισε το γεγονός με ειρωνεία λέγοντας: «Χαιρετίζω με άκρατο ενθουσιασμό την εμπνευσμένη αυτή κίνηση της Εκκλησίας, η οποία ελπίζω να εισακουστεί από την πολιτεία…».
«Ο τελευταίος πειρασμός»
Πηγαίνοντας πίσω στο χρόνο τα μεγαλύτερα επεισόδια καταγράφονται στην Αθήνα το 1988 κατά την προβολή της ταινίας «Τελευταίος πειρασμός» του Νίκου Καζαντζάκη σε σκηνοθεσία Μάρτιν Σκορσέζε, καθώς μάλιστα η ιερά Σύνοδος είχε ζητήσει την απαγόρευσή της για να εισπράξει όμως, την άρνηση της τότε κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ . Οι κινηματογράφοι φρουρούνταν από τα ΜΑΤ, έξω λάμβαναν χώρα συγκεντρώσεις, διαδηλώσεις με βίαια επεισόδια και τραυματισμούς ενώ εντός, μέλη θρησκευτικών οργανώσεων έσκιζαν την οθόνη με μαχαίρια και ψαλίδια! Υπήρχαν όμως και τραγελαφικά στιγμιότυπα με τους θεατές των κινηματογράφων να παίρνουν την κατάσταση στα χέρια τους «απαντώντας» με χιουμοριστικά συνθήματα με αποτέλεσμα η κατάσταση να βρίσκεται εκτός ελέγχου.
Στην συγκεκριμένη περίπτωση ωστόσο, η Ελλάδα δεν ήταν η μόνη χώρα στην οποία προκληθήκαν αντιδράσεις, δεδομένου ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες η Σύνοδος των Καθολικών Επισκόπων είχε ζητήσει από τα 53 εκατομμύρια αμερικανών καθολικών να μποϋκοτάρουν την ταινία ενώ ταυτόχρονα γίνονταν πορείες διαμαρτυρίας και επεισόδια με τραυματισμούς.
ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ
