Ποιος είναι ο Μπομπ που θα πουληθεί για 600.000 δολάρια;

Είναι ένας «τύπος» με μακρύ ακατάστατο, χρυσοκάστανο μαλλί, μπιρμπιλωτά μάτια και μαύρη μουσούδα. Φυσικά είναι ένας σκύλος με το όνομα Μπομπ, όπως αναγράφεται ευκρινώς στον πίνακα, και δημιουργός του είναι ένας σπουδαίος ζωγράφος του 19^ου αιώνα, ο Εντουάρ Μανέ.

Στην εκπληκτική συλλογή έργων τέχνης και πολύτιμων αντικειμένων της Αν και του Γκόρντον Γκέτι, που αρχίζει να βγαίνει τμηματικά σε δημοπρασία σε λίγες από τους Christie’s στη Νέα Υόρκη, ο Μπομπ μπορεί να μη «χτυπήσει» εκατομμύρια, όμως ως τις 600.000 δολάρια, όπως λένε οι εκτιμητές, θα φτάσει.

Το πορτρέτο του Μπομπ, ζωγραφισμένο γύρω στο 1876, είχε παραγγελθεί στον καλλιτέχνη από έναν τραγουδιστή της όπερας και σημαντικό συλλέκτη των έργων του Μανέ –κατείχε 67 έργα του– τον Ζαν-Μπαπτίστ Φορ. Ο ίδιος είχε επίσης έργα πολλών άλλων ιμπρεσιονιστών ζωγράφων, συμπεριλαμβανομένων των Ντεγκά, Πισαρό και Μονέ.

Μόνον οκτώ πορτρέτα σκύλων ζωγράφισε πάντως ο Μανέ, μερικά από τα οποία ήταν παραγγελίες, αλλά τα υπόλοιπα είχαν ζωγραφιστεί για φίλους του στενού του κύκλου, αποδεικνύοντας την αγάπη για τα κατοικίδιά τους. Εκείνη την εποχή άλλωστε, τα  πορτρέτα των τετράποδων φίλων ήταν μοντέρνα και δεν ήταν ο πρώτος που ζωγράφισε κατοικίδια με τα ονόματά τους χαραγμένα στον καμβά.

Οι βασιλικοί σκύλοι

Ήδη από τον 18ο αιώνα, οι Γάλλοι καλλιτέχνες ζωγράφιζαν εικόνες βασιλικών κυνηγετικών σκύλων, και πριν από τον Μπομπ, ο Μανέ είχε επίσης ζωγραφίσει σκύλους σ΄αυτό το πρότυπο. Ο Μπομπ, όμως, διαφέρει. Είναι λιγότερο επίσημος, άλλωστε μοιάζει έτοιμος για αταξία ενώ ακόμη και το όνομά του είναι ζωγραφισμένο με λιγότερο αρχοντικό τρόπο…

Ο Μανέ ζωγράφισε το σκυλάκι με πινελιές που επιβεβαιώνουν το στιλ του ιμπρεσιονιστή ζωγράφου και έγραψε το όνομά του στην επάνω δεξιά γωνία του μικρού πίνακα. Κάτω, δεξιά επίσης, ένα κόκκινο «Μ» είναι η υπογραφή του καλλιτέχνη.  Στο ερώτημα ωστόσο αν ο Μπομπ …ποζάρισε για το πορτρέτο του, κανείς δεν μπορεί να απαντήσει. Είναι γνωστό όμως, ότι στον Μανέ άρεσε να ποζάρουν τα μοντέλα του, αν και εδώ τίθεται ένα ακόμη ζήτημα: πώς τον έπεισε.

Ένα ακόμη ερώτημα αφορά τη ράτσα του Μπομπ. Γκριφόν, λένε οι περισσότεροι μελετητές, αν και κάποιοι προτείνουν το τεριέ. Σε κάθε περίπτωση, τρισχαριτωμένος. Αν και πολύ ταλαιπωρημένος σε βάθος χρόνου.

Η ιστορία                                            

Ο πίνακας ανήκε κάποτε στην Εστέλα Κατσενελενμπόγκεν, η οποία μοιραζόταν μια εξαιρετική συλλογή ιμπρεσιονιστικών και μετα-ιμπρεσιονιστικών έργων με τον σύζυγό της Λούντβιχ Κατσενελενμπόγκεν στο Βερολίνο πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι δυο τους χώρισαν το 1928 και η Εστέλα κράτησε μεγάλο μέρος της συλλογής, συμπεριλαμβανομένου του  Μπομπ.

Ωστόσο, η άνοδος του ναζισμού στη Γερμανία τη δεκαετία του 1930 την ώθησε να εγκαταλείψει τη χώρα, πρώτα για την Ελβετία και από το 1940 για τις Ηνωμένες Πολιτείες. (Το 1942 ήταν στην Καλιφόρνια, διευθύνοντας τη Διεθνή Πινακοθήκη του Karl Nierendorf στο Χόλιγουντ, την οποία ανέλαβε πλήρως το 1945). Το έργο βρισκόταν στα χέρια της ως το 1945, στη συνέχεια όμως άλλαξε αρκετούς ιδιοκτήτες ώσπου να αγοραστεί τελικά από τους Γκέτι το 1982.

Στην παρέα του Μπομπ είναι και ο Ντόνκι, ένα ακόμη πορτρέτο ατίθασου σκύλου, που εκτιμάται μεταξύ 300.000 και 500.000 δολαρίων. Άτακτες πινελιές και εδώ, τα μάτια δεν φαίνονται καν αλλά η γλώσσα ξεπροβάλλει θρασύτατα, όπως αρμόζει σε έναν σκύλο. Τρεις κόκκινες πινελιές  τέλος,  δίνουν χρώμα στον πίνακα, προσφέροντας ένταση και κίνηση.

Στα αρχικά πορτρέτα σκύλων πάντως, ο Μανέ τα απεικόνιζε με ένα παιχνίδι, ένα μαξιλάρι ή τουλάχιστον μια σκιά, ώστε να δείχνουν όλο το σώμα τους στο χώρο. Στη συνέχεια όμως, μιλάμε μόνον για κεφάλια,  χωρίς τίποτε γύρω τους. Αποτελούνται εξ ολοκλήρου από φρενήρεις πινελιές για την απόδοση του τριχώματος του ζώου, με ένα τρεμάμενο χρώμα που γεμίζει τον πίνακα με ζωντάνια. Στη συλλογή των Γκέτι περιλαμβάνονται όμως, δύο ακόμη πίνακες με σκύλους καθώς και σχέδια.

Διαβάστε επίσης:

Αυτοί είναι οι Έλληνες συλλέκτες στη λίστα των 200 κορυφαίων του κόσμου

Η Μικρασιατική Καταστροφή μέσα από το έργο Ελλήνων λογοτεχνών – Έκθεση για το έπος της Ανατολής