Ποιοι είναι ποιοι! Οι συγγραφείς και τα βιβλία τους που αγόρασε ο Κυριάκος Μητσοτάκης για τις γιορτές

Η Ιστορία προηγείται! Στις επιλογές του πρωθυπουργού στην αγορά βιβλίων για τις γιορτές, η Ιστορία είχε πράγματι τη μερίδα του λέοντος.

Με όποια μορφή της. Είτε ως καθαρή  Ιστορία, από την αρχαία Ελλάδα ως το 1821,  και από την ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους ως σήμερα, είτε ακόμη και ως αρχιτεκτονική. Αυτό λένε τα βιβλία, που αγόρασε την παραμονή των Χριστουγέννων ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την  έξοδό του, μαζί με την κόρη του Δάφνη, στο βιβλιοπωλείο του Παγκρατίου, «Πλειάδες».

Οι δυο τους είδαν τη βιτρίνα με τις προθήκες,  μπήκαν στην ουρά και στη συνέχεια βρέθηκαν μπροστά στα ράφια να αναζητούν βιβλία. Άγνωστο αν ο πρωθυπουργός ήταν «διαβασμένος» από πριν σ΄αυτή την αναζήτηση, το σίγουρα όμως είναι, ότι το βιβλίο του Ρόντρικ Μπίτον «Ελλάδα: Βιογραφία ενός σύγχρονου έθνους» (εκδόσεις Πατάκη), που επέλεξε για να δωρίσει στην κόρη του είναι ένα από τα πιο συζητημένα της χρονιάς.

Και για ένα νέο κορίτσι, που μαθαίνει την ελληνική ιστορία στο σχολείο αποτελεί την «άλλη ματιά», σφαιρική και σύγχρονη ό,τι  χρειάζεται δηλαδή για να ολοκληρωθεί η γνώση για το ιστορικό παρελθόν μας.

Η ελληνική περιπέτεια

Τριακόσια χρόνια Ελλάδας αφηγείται ο διακεκριμένος νεοελληνιστής και ιστορικός Ρόντρικ Μπίτον σ΄αυτό το έργο του, που αρχίζει πολύ σωστά από τον 18^ο αιώνα, όταν ακόμη οι Έλληνες  βρίσκονταν κάτω από την οθωμανική κυριαρχία. Καταγράφει πώς φυτεύεται ο σπόρος της ελευθερίας, πώς βγάζει καρπούς με την Επανάσταση, πώς οικοδομείται το νέο κράτος κι όλες τις περιπέτειες που ακολούθησαν σε εθνικό επίπεδο, όπως ο Εθνικός Διχασμός ή σε διεθνές με τους πολέμους, την Μικρασιατική καταστροφή, τον  Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο με την Κατοχή και τον Εμφύλιο. Κι από εκεί όμως ως το σήμερα παρακολουθεί τις νέες περιπέτειες της χώρας (βλέπε, Δικτατορία) αλλά και τις βάσεις που θέτει για το μέλλον ως αναπόσπαστο κομμάτι της Ευρώπης.

 «Η Ελλάδα ήταν και είναι πάντα μέρος της σύγχρονης ταυτότητας της Ευρώπης», λέει ο Βρετανός στην καταγωγή Ρόντρικ Μπίτον, καθηγητής Σύγχρονης Ελληνικής και Βυζαντινής Ιστορίας, Γλώσσας και Λογοτεχνίας στην έδρα «Αδαμάντιος Κοραής» στο Κινγκς Κόλετζ του Λονδίνου, τιμημένος από την Ελληνική Δημοκρατία με τον Ταξιάρχη του Τάγματος της Τιμής. Βαθύς γνώστης της ελληνικής ιστορίας φυσικά αλλά και της λογοτεχνίας  _το βιβλίο του άλλωστε «Γιώργος Σεφέρης: Περιμένοντας τον Αγγελο» έχει  κερδίσει το βραβείο Ράνσιμαν _ βλέπει την Ιστορία όχι ως μια αλληλουχία απρόσωπων γεγονότων αλλά αντίθετα επιμένει στα πρόσωπα εκείνων που την διαμορφώνουν. Είτε μιλώντας για τον Κολοκοτρώνη, τον Μαυροκορδάτο ή τον Χαρίλαο Τρικούπη και τον Ελευθέριο Βενιζέλο είτε ακόμη για τους σύγχρονους αγωνιστές, όπως ο Μίκης Θεοδωράκης. Η ιστορία του άλλωστε φθάνει ως πριν από λίγα χρόνια ως την κυβέρνηση Τσίπρα.

Η αθηναϊκή δημοκρατία

 Μία νέα επίσης προσέγγιση,  αναφορικά όμως με την ιστορία της κλασικής αρχαιότητας καταγράφεται στο βιβλίο «Η άνοδος και η πτώση της κλασικής Ελλάδας» (Εκδόσεις Δώμα) που αγόρασε ο πρωθυπουργός. Συγγραφέας του, ο απολύτως ειδικός σε διεθνές, ακαδημαϊκό επίπεδο για την ιστορία της αρχαίας αθηναϊκής δημοκρατίας, Τζοσάια Όμπερ καθηγητής Κλασικών Σπουδών και Πολιτικής Επιστήμης, κάτοχος της Έδρας Ελληνικών Σπουδών «Κωνσταντίνος Μητσοτάκης» στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ των Ηνωμένων Πολιτειών. Εξαιρετικό για την πολύπλευρη εξέταση της αρχαίας ελληνικής ιστορίας είναι αυτό το βιβλίο, για το οποίο Τζοσάια Όμπερ αντλεί υλικό, όχι μόνον από ιστορικές, αρχαιολογικές και φιλολογικές πηγές αλλά και από την πολιτική φιλοσοφία, την θεσμική οικονομική, την θεωρία των παιγνίων, ακόμη και από την οικολογία και την εξελικτική βιολογία!

 Βασικός του στόχος είναι να ερμηνεύσει την ασυνήθιστη και παρατεταμένη οικονομική άνθηση της Κλασικής εποχής _ όπου μάλιστα, ο πλούτος ήταν μοιρασμένος σε ευρύτατα στρώματα του πληθυσμού_  και πώς αυτό συνδυάστηκε με τα μεγάλα  πνευματικά και πολιτικά επιτεύγματα. Καταλήγοντας έτσι να αναδείξει την κατ΄εξοχήν ελληνική άποψη των αρχαίων Ελλήνων για την πολιτική, η οποία βασίστηκε στην θεμελίωση του εξέχοντα ρόλου του πολίτη μέσα στην πόλη –κράτος, σε αντίθεση με αυτόν του υπηκόου. Κάτι που τελικά οδήγησε και στην οικονομική άνθηση.

 «Η ιστορία μας διδάσκει, ότι η δημοκρατία πρέπει να ανανεώνεται και να αναζωογονείται συνεχώς προκειμένου να ανταποκρίνεται στις νέες προκλήσεις με καινοτόμους θεσμούς», έλεγε πάντως ο ίδιος σε πρόσφατη ομιλία του στο πλαίσιο των διαδικτυακών συναντήσεων «Συζητώντας με…», που διοργανώθηκε από την ελληνική προεδρία του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Όνειρα και αποκαλύψεις

Διακόσια χρόνια ιστορίας, από το 1821 φυσικά, περνούν μέσα από τη συζήτηση του πολιτικού επιστήμονα, καθηγητή Στάθη Καλύβα, κάτοχου του έδρας «Arnold Wolfers» στο Πανεπιστήμιο Γέιλ των Ηνωμένων Πολιτειών, με τον δημοσιογράφο Κώστα Γιαννακίδη.

«Το ελληνικό όνειρο», όπως τιτλοφορείται αυτή η μακρά και ενδιαφέρουσα συνέντευξη (εκδόσεις Μεταίχμιο) διατρέχει την ιστορία του νέου ελληνικού κράτους, μέσω μιας αφήγησης, που επιδέχεται όμως ταυτόχρονα _ή μάλλον το επιδιώκει_ την σύγχρονη, πολιτική ανάλυση. Μύθοι και στερεότυπα ανατρέπονται, δοξασίες παραμερίζονται, παγιωμένες απόψεις καταρρίπτονται από τον Καλύβα, που τροφοδοτεί με νέο υλικό την συζήτηση για την ιστορική και κοινωνική εξέλιξη στη σύγχρονη Ελλάδα.

Αρχιτεκτονικό αλλά και ιστορική καταγραφή πάντως, το επόμενο βιβλίο για το οποίο το mononews έχει γράψει αναλυτικά, μέσω της συνέντευξης με την συγγραφέα του, αρχιτέκτονα Καλλιόπη Κοντόζογλου. Είναι το «Project Fix: Αναβιώνοντας το μέλλον» (εκδόσεις Ποταμός), στο οποίο καταγράφεται η δωδεκαετής ενασχόληση της ίδιας ως επικεφαλής της ομάδας που κέρδισε τον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για την μετατροπή του Φιξ από ένα εγκαταλελειμμένο και μισο-κατεδαφισμένο κτήριο σε μουσείο: Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Και μπορεί τα προβλήματα του ΕΜΣΤ να συνεχίσθηκαν _και συνεχίζονται_ και μετά από την ολοκλήρωση του δικού της έργου, πράγματι όμως η  καταγραφή των γεγονότων συνθέτει μια ιστορία άλλου τύπου, αποκαλυπτική για τον τρόπο που γίνονται μεγάλα έργα στην Ελλάδα. Ένα παράδειγμα προς αποφυγήν, γι΄αυτό κι είναι πολύ ενδιαφέρον, που το επέλεξε ο πρωθυπουργός, ο οποίος μάλιστα είχε επισκεφθεί πρόσφατα το ΕΜΣΤ.

 Τέλος από τις αγορές δεν έλειψε και το μυθιστόρημα: «Ο βασιλιάς της» (εκδόσεις Πατάκη) του Χρήστου Χωμενίδη, που καταπιάνεται κι αυτός όμως με την Ιστορία. Την αρχαία, την μυθολογική για την ακρίβεια, που μιλάει για μια αγάπη, που έγινε διάσημη στα πέρατα της οικουμένης, χάρη στους πρωταγωνιστές της, την άπιστη, πλην Ωραία Ελένη και κυρίως όμως τον βασιλιά, πλην απατημένο Μενέλαο. Όλα αυτά βέβαια με την μαεστρία και γοητεία του σύγχρονου λογοτεχνικού κειμένου.