Όλα τα μυστικά του «Queen’s Gambit» – Εδώ οι απαντήσεις

Πόσες ερωτήσεις μπορεί να σας γεννήθηκαν βλέποντας τη σειρά – φαινόμενο πλέον, «The Queen’s Gambit»;

Κι όχι ασφαλώς, σχετικά με τις κινήσεις των παικτών στο σκάκι, αφού η κατανόησή του απαιτεί ιδιαίτερα μαθήματα, αλλά για την εξέλιξη της ιστορίας. Βασισμένη στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Ουόλτερ Τέβις, που είναι μια ιστορία ενηλικίωσης με πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία η σειρά του Netflix μιλάει για έναν κόσμο άγνωστο στους πολλούς, αυτόν του σκακιού με τα διεθνή τουρνουά και τους μεγάλους αγώνες, τις μάχες και τις ιδιοφυίες που κάποιες φορές πλήρωσαν βαρύ το αντίτιμο των δυνατοτήτων τους.

Όπως η πρωταγωνίστρια της σειράς Μπεθ Χάρμον ερμηνευμένη ιδανικά από το νέο αστέρι Άνια Τέιλορ –Τζόι, που κατόρθωσε να «γυρίσει» τη ζωή και την τύχη της, με τον ίδιο τρόπο που γύριζε υπέρ της και τους αγώνες. Όσα ερωτήματα λοιπόν υπάρχουν, απαντώνται εδώ:

-Το «Queen’s Gambit» βασίζεται σε μια αληθινή ιστορία;

Το «The Queen’s Gambit» είναι μια προσαρμογή ενός μυθιστορήματος του 1983 με τον ίδιο τίτλο, που γράφτηκε από τον Αμερικανό συγγραφέα Ουόλτερ Τέβις. Ο Τέβις ήταν κι ο ίδιος σκακιστής αλλά προκειμένου να γράψει το βιβλίο του είχε συμβουλευτεί αληθινούς γκραντμέτρ ώστε να διασφαλίσει, ότι αποτυπώνει με ακρίβεια τις λεπτομέρειες και τους κανόνες του επαγγελματικού σκακιού. Οπότε όχι, η Ελίζαμπεθ Χάρμον δεν βασίζεται σε ένα αληθινό πρόσωπο, μια ορφανή που υπήρξε παιδί θαύμα στο σκάκι τη δεκαετίας του ’50 και του ’60. Αλλά αν ψάχνει κανείς για μία γυναίκα σκακίστρια μπορεί να ανατρέξει στο όνομα της Γιούντιτ Πόλγκαρ από την Ουγγαρία, που θεωρείται γενικά, η ισχυρότερη γυναίκα που στο σκάκι.

-Τι είναι το «Γκαμπί της Βασίλισσας»;

Στο σκάκι, ένα «γκαμπί» είναι μια πρώτη κίνηση στην οποία ο παίκτης θα θυσιάσει κομμάτια για να αποκτήσει αργότερα μια καλή θέση. Θεωρείται μάλιστα πως το Γκαμπί της Βασίλισσας είναι πιθανώς η πιο δημοφιλής κίνηση μεταξύ όλων. Είναι η κίνηση που χρησιμοποιεί η Μπεθ κατά τον τελικό αγώνα της εναντίον του Βασίλι Μποργκόφ, που ήταν Ρώσος παγκόσμιος πρωταθλητής. Ο στόχος του Γκαμπί της Βασίλισσας είναι να θυσιάσει προσωρινά ένα πιόνι, προκειμένου αποκτήσει τον έλεγχο στο κέντρο της σκακιέρας.

-Πώς πεθαίνει η πραγματική μητέρα της Μπεθ;

Όταν η Μπεθ ήταν 9 ετών, η πραγματική μητέρα της Άλις αυτοκτόνησε πέφτοντας με το αυτοκίνητό της επάνω σε ένα επερχόμενο όχημα. Πρώτα πήγε στο σπίτι του πατέρα της Μπεθ, όπου βρισκόταν και η νέα του γυναίκα με τον μικρό γιο τους. Η Άλις ζήτησε βοήθεια από τον Πολ για τη φροντίδα της Μπεθ, αλλά αυτός την απομάκρυνε, λέγοντάς της, ότι θα μπορούσε μιλήσουν μια άλλη φορά, εξάλλου είχαν περάσει πέντε χρόνια από τότε που είχαν να συναντηθούν και προφανώς αυτός προχώρησε στη ζωή του. Μη έχοντας να πάει πουθενά την Μπεθ, η Άλις προσπάθησε να βάλει τέρμα στη ζωή και των δύο, και έριξε το αυτοκίνητο πάνω σε ένα άλλο. Η Μπεθ επιβιώνει σαν από θαύμα, αλλά πάσχει από συναισθηματικά προβλήματα καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής της.

-Τι χάπια παίρνει η Μπεθ;

Στο ορφανοτροφείο, που φιλοξενούνταν η Μπεθ, έδιναν στα παιδιά ηρεμιστικά χάπια προκειμένου να τα καταστήσουν ήσυχα. Όταν ψηφίζεται όμως ένας νόμος που το απαγορεύει αυτό, η Μπεθ υποφέρει από στέρηση και παλεύει έκτοτε να αντιμετωπίσει τον εθισμό της στα ναρκωτικά.

-Πώς πεθαίνει η κυρία Γουίτλι;

Μετά το τέλος του ρομαντικού ειδυλλίου της με τον Μανουέλ στην Πόλη του Μεξικού, η κυρία Γουίτλι δεν εμφανίζεται στον αγώνα της Μπεθ με τον Μποργκόφ. Η Μπεθ επιστρέφει στο δωμάτιό της για να την ανακαλύψει νεκρή. Η διάγνωση του ιατροδικαστή είναι, ότι επρόκειτο για ηπατίτιδα. Η κυρία Γουίτλι άλλωστε ήταν αλκοολική και είχε χρεώσει έναν τεράστιο λογαριασμό στο ξενοδοχείο, μόνο για κοκτέιλ Μαργαρίτα.

-Πώς νίκησε η Μπεθ τον Μπένι Γουότς;

Την πρώτη φορά που η Μπεθ έπαιξε με τον Μπένι Γουότς τον πρωταθλητή των ΗΠΑ, στο US Open του Λας Βέγκας, την νίκησε. Αργότερα, με τη βοήθεια του πρώην πρωταθλητή του Κεντάκι, Χάρι Μπέλτικ, η Μπεθ μαθαίνει να μελετά τους αντιπάλους της και τα μεγάλα παιχνίδια στην καριέρα τους, αντί να βασίζεται μόνον στη διαίσθησή της και να αυτοσχεδιάζει επιτόπου. Αγοράζει ένα αντίτυπο του Chess Review με ένα αφιέρωμα στον Γουότς και του κάνει προσωπικές ερωτήσεις, όπως, γιατί έχει μαζί του ένα μαχαίρι (αυτός απαντάει, ότι είναι για προστασία από οτιδήποτε). Στον τελικό αγώνα του αμερικανικού πρωταθλήματος στο Οχάιο, η Μπεθ τον νίκησε γρήγορα σε 30 κινήσεις. Του επέτρεψε να παίξει την ίδια κίνηση, που είχε κάνει για να την νικήσει την πρώτη φορά -ανταλλάσσοντας βασίλισσες δηλαδή- αλλά τώρα εκείνη είναι προετοιμασμένη.

-Πώς λειτουργεί η αναβολή;

Όταν η Μπεθ παίζει τον τελικό της αγώνα εναντίον του Μποργκόφ στη Ρωσία, αυτός ζητά να αναβληθεί το παιχνίδι για την επόμενη μέρα. Αυτό σημαίνει, ότι ο ίδιος πρέπει να γράψει την επόμενη κίνηση του σε ένα χαρτί και να το βάλει σε σφραγισμένο φάκελο. Ο διευθυντής έτσι θα ξεκινήσει την επόμενη συνεδρία με την προετοιμασμένη κίνηση. Αυτό διασφαλίζει, ότι κανένας παίκτης δεν θα γνωρίζει, πώς θα είναι η σκακιέρα, όταν αρχίσει ο επόμενος γύρος.

-Γιατί ο Μποργκόφ θέλει αναβολή;

Στον τελικό αγώνα μεταξύ Μπεθ και Μποργκόφ στο Moscow Invitational, η Μπεθ φαίνεται να είναι η πιο κουρασμένη από τους δύο, αφού έχει παίξει αρκετούς μεγάλους αγώνες στη σειρά. Αλλά ο Μποργκόφ ζητά να σταματήσει το παιχνίδι ως την επόμενη μέρα. Αυτή η απόφαση εξηγείται από τα λεγόμενα του ίδιου σε μία συνέντευξή του, την οποία είχε παρακολουθήσει η Μπεθ ενώ εκπαιδευόταν από τον Χάρι. Σ΄αυτήν ο Μποργκόφ αναφέρει ότι παίζει πλέον απέναντι σε ανθρώπους, που έχουν τα μισά του χρόνια -όπως η Μπεθ- και δεν ξέρει για πόσο καιρό ακόμη, μπορεί να συνεχίσει να κερδίζει.

«Μπορώ να πολεμήσω εναντίον οποιουδήποτε, εκτός από το χρόνο», λέει. Είναι πιθανό λοιπόν, να είναι κι αυτός κουρασμένος, γι’ αυτό ζητάει αναβολή. Κάτι που είναι συνηθισμένο μετά από τις πρώτες 40 κινήσεις. Πριν από τα προγράμματα των υπολογιστών για το σκάκι, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανάλυση αναβαλλόμενων θέσεων, τα παιχνίδια που δεν τελείωναν εντός 5ώρου αναβάλλονταν αυτόματα. Ο Μποργκόφ, πιθανότατα αισθανόταν, ότι απειλείται με ήττα ή μπορεί να ήθελε μία παύση, προκειμένου συμβουλευτεί τους άλλους Ρώσους παίκτες. Η Μπεθ άλλωστε είχε πέσει πάνω στον Μποργκόφ, που βοηθούσε τον προηγούμενο παγκόσμιο πρωταθλητή Λουτσένκο, κατά τη διακοπή του αγώνα τους, μία ή δύο ημέρες πριν.

-Οι ηθοποιοί παίζουν πραγματικά σκάκι;

Οι πολύ λεπτομερείς κινήσεις του σκακιού συγκεντρώθηκαν από τον προπονητή σκακιού Μπρους Παντολφίνι (ο οποίος συμβουλεύτηκε το πρωτότυπο μυθιστόρημα), με συμβουλές από τον Ρώσο γκρανμάστερ Γκάρυ Κασπάροφ. Πιθανότατα χρησιμοποίησαν και μηχανές σκακιού, προγράμματα υπολογιστών δηλαδή, που αναλύουν θέσεις σκακιού και δημιουργούν μια λίστα με τις ισχυρότερες κινήσεις, καθώς και τα σενάρια που ταιριάζουν πιστά στο βιβλίο, ενώ ακόμη άντλησαν υλικό και από πραγματικά παιχνίδια.

Για παράδειγμα, ο τελικός αγώνας των Μπεθ και Μποργκόφ μέχρις ένα σημείο, βασίζεται σε ένα παιχνίδι μεταξύ του Ουκρανού Βασίλ Ιβαντσούκ και του Αμερικανού Πάτρικ Γουόλφ στο τουρνουά σκακιού Biel Interzonal στην Ελβετία το 1993. Ενώ όμως το παιχνίδι τελείωνε με ισοπαλία, η Μπεθ κατόρθωσε να βρει μια διαφορετική κίνηση, που την οδήγησε στη νίκη. Η στάση του Μποργκόφ να χειροκροτήσει την Μπεθ μετά τη νίκη της αποτελεί αναφορά στον διάσημο αγώνα μεταξύ του πρωταθλητή της Ρωσίας Μπόρις Σπάσκι και του Αμερικανού αντιπάλου του Μπόμπι Φίσερ στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1972 στην Ισλανδία, που περιλαμβάνεται και στην ταινία «Θυσιάζοντας ένα πιόνι» του 2014. Όταν κερδίζει ο Φίσερ, ο Σπάσκυ ενώνεται με το χειροκρότημα του κοινού.

-Ποια είναι η γνώμη της κοινότητας σκακιού;

Το «Queen’s Gambit» έχει γενικά επαινεθεί από τους κριτικούς. Αν και έχει λάβει καλές κριτικές και από παίκτες σκακιού, κάποιοι δεν είδαν με καλό μάτι, ότι γίνεται αποκλειστικά χρήση ανδρικών παιχνιδιών ως βάση για τους αγώνες, που δίνονται στη σειρά. «Το ‘Queen’s Gambit’ είναι πραγματικά λαμπρό, αλλά και η χρήση κάποιων γυναικείων παιχνιδιών θα ήταν καταπληκτική», όπως ανέφερε η πρώην πρωταθλήτρια σκακιού Γυναικών των ΗΠΑ, Τζένιφερ Σάχαντ .

-Τι λάθος αναφορικά με το σκάκι υπάρχει στη σειρά;

Σύμφωνα με την παγκόσμια πρωταθλήτρια Ιρίνα Μπερέτζινα, το «The Queen’s Gambit» απεικονίζει παιχνίδια σκακιού με εντυπωσιακή ακρίβεια. Αλλά υπάρχει ένα πράγμα, που γίνεται «καλλιτεχνική αδεία»: Ότι οι παίκτες μιλούν κατά τη διάρκεια των σκακιστικών αγώνων. Γιατί κανονικά, η εθιμοτυπία επιβάλλει, να λένε οι παίκτες μόνον τσεκ, ματ ή αν προσφέρουν ισοπαλία. Η Μπεθ όμως μιλάει λίγο παραπάνω, όπως για παράδειγμα, όταν λέει στον Χάρι Μπέλτικ, ότι δεν πιστεύει, πως μπορεί να ξεφύγει από το ματ.

-Ποιος είναι ο Ιέπε Ρούμπινχ;

Το «Queen’s Gambit» είναι αφιερωμένο στον Ιέπε Ρούμπινχ, ιδρυτή της σκακιστικής πυγμαχίας και του Παγκόσμιου Οργανισμού Πυγμαχίας Σκακιού, ο οποίος πέθανε σε ηλικία 45 ετών τον Μάιο του τρέχοντος έτους από άγνωστες αιτίες. Το μποξ σκακιού είναι ένα υβριδικό άθλημα, όπου οι αντίπαλοι αγωνίζονται σε εναλλάξ γύρους σκακιού και πυγμαχίας.

-Θα υπάρξει σεζόν 2;

Η Μπεθ ξεπερνά τους δαίμονές της για να νικήσει τελικά τον μεγαλύτερο αντίπαλό της, οδηγώντας τη ζωή της σε ένα ικανοποιητικό σημείο. Δεν φαίνεται να χρειάζεται λοιπόν μια δεύτερη σεζόν. Αν και οι ηθοποιοί, συμπεριλαμβανομένης της Άνια Τέιλορ – Τζόι είπαν, ότι είναι ανοιχτοί και πρόθυμοι να επιστρέψουν στους χαρακτήρες τους σε μελλοντικά επεισόδια, ο σκηνοθέτης Σκοτ Φρανκ, του οποίου η προσαρμογή του βιβλίου του Τέβις τελειώνει στο ίδιο σημείο με το αρχικό υλικό, δεν έχει στο μυαλό του κάτι τέτοιο.

«Αυτή ήταν η μοναδική καλύτερη εμπειρία που είχα σε μια καριέρα 30 περίπου ετών, που ήταν γεμάτη από πολύ ωραίες εμπειρίες. Κι αυτό λέει πολλά», δήλωσε ο ίδιος στο Entertainment Weekly. Παρόμοια και η θέση του παραγωγού Ουίλιαμ Χόμπεργκ που είπε χαρακτηριστικά: «Ίσως μπορούμε να αφήσουμε το κοινό να φανταστεί, τι θα ακολουθήσει».

Διαβάστε επίσης:

«The Queen’s Gambit»: Το φαινόμενο της εποχής κι ένα παιχνίδι που κρατά αιώνες

Τζουντ Λο: Η πανδημία δεν με εξέπληξε, το ήξερα

Νότης Σφακιανάκης: Σήμερα περνάει από το Αυτόφωρο – Τι υποστηρίζει για το όπλο και τα ναρκωτικά